18. Yüzyıl İstanbul'unda Kütüphanelere İlişkin Bir Değerlendirme Atıf Efendi Kütüphanesi (original) (raw)
Related papers
18. Yüzyıl Başlarında Has Oda Kütüphanesi
Uluslararası Gelenekten Geleceğe Bilgi Ve Belge Yönetimi Sempozyumu, 2022
Education was gradually organized in seven Enderun rooms in the Ottoman Palace. Khass Oda was the last room of these and hasodabaşı (khâss oda bashi) was the head of this room. Since the 17th century, the servants of this room, which consisted of 40 people, were responsible for the special services of the sultans. In this room where the personal libraries of the sultans were also located, the sır kâtibi (confidential secretary) and hafız-ı kütüb (book guard) kept the books in this library. This paper evaluated the library of Khâss Oda in the early 18th century dating to the reign of Ahmad III. The names of the people who are responsible for preserving the books are also mentioned in the inventory, which has Ahmed's tughra on it and includes the shape and content features of the books. Library officials read aloud to him the books requested by the sultans. Ahmed III gathered books in various places and built a library in the palace in 1719. Ultimately, the inventory book examined here became a source for the library built by him.
20. Yüzyılın İlk Çeyreğinde İstanbul Kütüphaneler.doc
Özet: Yirminci yüzyılın ilk çeyreği Osmanlı Devleti'nin fiilen son bulduğu (30 Ekim 1918) ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulduğu (29 Ekim 1923) tarihlerini kapsayan, Türk kültür ve siyasi tarihinde köklü değişimlerin yaşandığı önemli bir zaman dilimidir. Bu zaman diliminde Osmanlı Devleti'nin bilimsel ve kültürel birikimlerinin depolandığı kütüphanelerin çoğunluğu Osmanlı Devleti'ne 1453 yılından yıkılışına kadar başkentlik yapmış olan İstanbul'da bulunmaktadır. İstanbul bu özelliği ile yalnızca Osmanlı Devleti'nin başkenti değil aynı zamanda birçoğu devlet adamlarının kurmuş olduğu vakıflarda oluşturulan kütüphanelerle de bir bilim ve kültür merkezi olma özelliğini taşımaktaydı. Ancak Osmanlı Devleti'nin çöküşü ve yıkılışı tüm kurumlar gibi içinde eşsiz bilim ve kültür hazinelerini barındıran kütüphaneleri de olumsuz yönde etkilemiştir. İstanbul'daki bazı kütüphanelerin kapalı tutulması, kütüphanelerde hırsızlık olaylarının artması, kütüphane dermesinin elverişsiz koşullarda depolanması ve kütüphane hizmetlerinin ehliyetsiz kişilerce yürütülmesi gibi olaylar söz konusu olumsuzluklara örnek olarak gösterilebilir. Bildiride, köklü bir kütüphane kültürüne sahip olan Osmanlı Devleti'nin yıkılış döneminde İstanbul Kütüphaneleri'nin içinde bulunduğu olumsuz koşullar ve bunların giderilmesi için yapılan tespit ve düzenleme çalışmaları, o dönemde yayınlanmış belgeler ışığında açıklanmaya çalışılacaktır. Abstract The first quarter of 20th century that witnessed deep changes in history of Turkish culture and politics, is a significant period which comprises the date from abolishment of the Ottoman
İstanbul Kütüphaneleri Tarihine Dair Araştırmalar
Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 2010
İSTANBUL, Osmanlı İmparatorluğu'nun tesis ettiği medeniyetin bütün maddi ihtişamını yansıtan abidevi eserlerle dolu olduğu kadar, bu medeniyetin kültürel varlığını günümüze taşıyan çok sayıda kütüphaneyi de bünyesinde barındırmaktadır. Fethinden itibaren, hızla İslam dünyasının başlıca kültür merkezlerinden biri haline gelen İstanbul, bu gelişime bağlı olarak İslam dünyasının kültürel birikimini de tevarüs etmiş; gerek fetihlerle gerekse ticaret ve eğitim amaçlı faaliyetlerin sonucu olarak pek çok kitap İstanbul'a nakledilerek kütüphaneler kurulmuştur. İstanbul'da XV. yüzyıldan itibaren başlayan vakıf kütüphaneler kurma geleneği XX. yüzyıla kadar devam etmiştir. İstanbul'da Osmanlı döneminde kurulan kütüphanelere dair ilk araştırmalar XIX. asrın sonları gibi erken bir tarihte başlamışsa da, bu alandaki çalışmalar sonuçsuz kalmış ve müstakil bir çalışma ortaya çıkmamıştır. İstanbul kütüphanelerine dair bilgi veren ilk araştırmacı Serkis Orpelyan'dır. Abdülzâde Mehmed Tahir'le birlikte Mahzen-i Ulûm adlı eserin (İstanbul 1308) altıncı cildi olarak çıkarmayı planladıkları kütüphanelerle ilgili araştırmayı tamamlayamayan S. Orpelyan, 1316 tarihinde İstanbul'da yayınladığı Mecelle-i Ulûm adlı risalenin üçüncü bölümünü (s. 106-120) "Memâlik-i şahane Kütüphaneleri"ne ayırmıştır. Salnamelerin kaynak olarak kullanıldığı bu araştırmanın ilmî bakımdan herhangi bir kıymeti yoktur. Serkis Orpelyan'dan sonra Mahmud Cevad îbnü'ş-Şeyh Nâfi, Maârif-i Umumiye Nezâreti, Tarihçe-i Teşkilât ve İcrââtı (İstanbul 1338) adlı eserinin ikinci cildi olarak tasarladığı İstanbul Kütüphaneleri Tarihçesini yayınlayamamıştır. 1 Basın tarihine dair çalışmaları ile tanınmış olan Selim Nüzhet Gerçek de İstan
İslam Tetkikleri Dergisi / Journal of Islamic Review, 2024
This work is licensed under Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License İslam Tetkikleri Dergisi-Journal of Islamic Review 18. Yüzyılda Şahsi Bir Kütüphanenin İnşası ve Dağılışı: Mehmed İsmet Efendi Kütüphanesi Örneği to the wealth he possessed, he expanded the manuscript collection inherited from his father until his death. He paid special attention to collecting books related to the branches of science that interested him. As a calligrapher, he copied books and pamphlets to add them to his library and also attempted to embezzle others' books. The last section of this paper focuses on the aftermath of the library. It reveals that after Mehmed Ismet's death, his manuscript collection was quickly scattered, and his books were acquired either by his friends or by book collectors of the period.
II. Abdülhamid Dönemi Türk Kütüphaneciliği Üzerine Genel Bir Değerlendirme
Kitaplar İle Geçen Bir Ömür Mustafa Vedat Sönmez’e Armağan Kitap ve Kütüphane, 2021
Librarianship made significant developments during the reign of Abdülhamid II. Abdülhamid II made various innovations in the field of librarianship in the modernisation process of the Ottoman Empire. In this period, the institutionalisation of libraries was supported by legal and administrative regulations. Sultan Abdülhamid II's efforts to give public identity to libraries, which were shaped by personal initiative, are noteworthy. In this study, the situation of libraries in the Ottoman geography at the beginning of the reign of Sultan Abdülhamid II, Sultan Abdülhamid's interest in libraries, the studies carried out in the field of librarianship in this period and the libraries established are discussed. Abdülhamid's book and library-centred diplomacy practices were also analysed. This period was a time when the foundations of different types of libraries such as public libraries, school libraries and specialised libraries were laid. In addition, the administration of libraries was transferred from foundations to the bureaucratic organs of the state and compilation libraries were established to ensure bibliographic control. These developments enabled libraries to serve a wider audience and contributed to the important role of library institutions in the sharing of social knowledge. These works carried out during the reign of Abdülhamid II formed the cornerstones of modern Turkish librarianship. ---- II. Abdülhamid döneminde kütüphanecilik önemli gelişmeler kaydetmiştir. II. Abdülhamid, Osmanlı Devleti'nin modernleşme sürecinde, kütüphanecilik alanında çeşitli yenilikler yapmıştır. Bu dönemde kütüphanelerin kurumsallaşması, hukuki ve idari düzenlemelerle desteklenmiştir. Sultan II. Abdülhamid'in, kişisel inisiyatifle şekillenen kütüphaneleri kamusal kimliğe büründürme çabaları dikkat çekicidir. Çalışmada, II. Abdülhamid döneminin başlangıcında Osmanlı coğrafyasındaki kütüphanelerin durumu, Sultan Abdülhamid'in kütüphanelere olan ilgisi, bu dönemde kütüphanecilik alanında yapılan çalışmalar ve kurulan kütüphaneler ele alınmıştır. Abdülhamid'in kitap ve kütüphane merkezli diplomasi uygulamaları da incelenmiştir. Bu dönem, halk kütüphaneleri, okul kütüphaneleri ve ihtisas kütüphaneleri gibi farklı kütüphane türlerinin temellerinin atıldığı bir dönem olmuştur. Ayrıca, kütüphanelerin idaresi vakıflardan devletin bürokratik organlarına geçmiştir ve bibliyografik kontrolün sağlanması amacıyla derleme kütüphaneleri kurulmuştur. Bu gelişmeler, kütüphanelerin daha geniş kitlelere hizmet vermesini sağlamış ve kütüphane kurumlarının toplumsal bilgi paylaşımında önemli rol oynamasına katkıda bulunmuştur. II. Abdülhamid döneminde yapılan bu çalışmalar, modern Türk kütüphaneciliğinin temel taşlarını oluşturmuştur.
Bir Doğu Bilimcinin Gözüyle İstanbul Kütüphaneleri
Belleten, 2015
Osmanlı Devleti XX. yüzyılın ilk dönemlerine kadar başta Ortadoğu olmak üzere dünya tarihine yön veren önemli bölgeleri hâkimiyeti altında tutmuştur. Ancak elinde bulundurduğu bu topraklardaki kültürel, arkeolojik, etnik, sosyolojik, antropolojik birikimin bilimsel açıdan farkına uzun süre varamamıştır. Bunun birçok siyasi ve ekonomik nedenleri olduğu bilinmektedir. Söz konusu durumun aksine Batı toplumları, XVIII. yüzyılın sonlarından itibaren bu topraklardaki kültürel zenginliğe sahip olmak, sahip olamasalar dahi onları bilimsel açıdan inceleyip gün ışığına çıkarmak için ciddi girişimlerde bulunmuşlardır. Girişimler, XIX. yüzyıl içinde oryantalizm adı altında sürdürülmeye başlanmıştır. Başta Alman, Prusyalı ve Avusturyalılar 1 olmak üzere Fransız, İngiliz, İtalyan, Belçikalı ve Rus doğu bilimciler, Osmanlı Devleti sınırları içerisinde çeşitli bilimsel çalışmalar gerçekleştirmişlerdir. Çalışmalarında kullanmak veya bulgularını/varsayımlarını kanıtlamak/ belgelemek için de birincil kaynaklara başvurmuşlardır. Sözü edilen kaynakların büyük bölümü Osmanlı Devleti'nin başkentleri olan Bursa, Edirne ve İstanbul'daki kütüphanelerde yer almaktadır. Uzun süredir hâkimiyet altında tutulan topraklardaki kütüphanelerden ve özel koleksiyonlardan çeşitli yollarla elde edilen yazma ve basma eserler de önemli kütüphanelerde toplanmış ve hizmete sunulmuştur.
Amcazade Hüseyin Paşa Kütüphanesi ve İstanbul Kütüphaneleri İçerisindeki Yeri
Amcazade Hüseyin Paşa, bom in Vezirköprü - Samsun in 1644, has performed Grand viziership between the years of 1692-1702. Hüseyin Paşa has charitable works done during this time. One of these works is Islamic-Ottomarı social complex, situated in Mimar Ayas neighborhood at the corner of Horhor street and Saraçhane street at the beginning of Sarachane and his Library in social complex. The library is in a separate part from Islamic ottoman social complex. With its feature, it has pioneered the libraries built like this in the eighteenth century. The library has given service as a charitable organization together with mosque, ottoman elementary-primary school and Muslim theological school in social complex. Hüseyin Paşa has taken care of not only Islamic-ottomarı social complex but also the library during his life. The Library of Amcazade Hüseyin Paşa is famous in Istanbullibraries. It has been known that the library, had a collection of about 500 books in its establishment, has gotten rich by means of compensations granted in later times. During the attempt ofbonding the libraries in Istanbul, books of libraries conveyed first to Beyazıt State Library and Public library in Faith in 1929, have been transferred Süleymaniye library in 1936.Today these books are protected in the act of a separate part in Süleymaniye library. Key Words: Culture, Library, Charitable Organization, Amcazade Hüseyin Paşa, Book. ÖZ 1644 yılında Samsun Vezirköprü'de doğan Amcazade Hüseyin Paşa, 1697-1702 yılları arasında sadrazamlık yaptı. Hüseyin Paşa, bu dönem zarfında birçok hayır eseri yaptırdı. Bu eserlerden birisi de Mimar Ayas Mahallesi Saraçhane başındaki Horhor Caddesi ile Saraçhane Sokağı köşesindeki külliyesi ve külliye içerisindeki kütüphanesidir. Kütüphane külliyeden ayrı bir bölüm halindedir. Kütüphanenin bu özelliği, XVIII. yüzyılda yapılan kütüphanelere de öncü olmuştur. Kütüphane, külliye içerisinde bulunan mescit, sıbyan mektebi ve medrese ile birlikte vakıf olarak hizmet verdi. Hüseyin Paşa hayatında külliye ile birlikte kütüphane ile de yakından ilgilenmeyi ihmal etmedi. İstanbul kütüphaneleri içerisinde Amcazade Hüseyin Paşa Kütüphanesi meşhurdur. Kurulduğunda 500 civarında kitaptan meydana gelen kütüphane daha sonraki tarihlerde yapılan bağışlarla zenginleşti. Bu kütüphanenin kitapları, İstanbul'daki kütüphanelerin birleştirilmesi çalışmaları sırasında önce Beyazıt Devlet Kütüphanesi'ne. 1929 yılında da Fatih'teki Millet Kütüphanesi'ne nakledildi. 1936 yılında da Süleymaniye Kütüphanesine aktarıldı. Bu kitaplar bugün Süleymaniye kütüphanesinde ayrı bir bölüm halinde muhafaza edilmektedir. Anahtar Kelimeler. Kültür, Kütüphane, Vakıf, Amcazade Hüseyin Paşa, Kitap.
Loading Preview
Sorry, preview is currently unavailable. You can download the paper by clicking the button above.