Sanayide Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları (original) (raw)

Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları ve İş/Yatırım Ortamı İlişkisi

yatırımlarından farklı olarak marka, teknoloji, işletmecilik bilgisi yanısıra yatırımcıya yatırımını kontrol etme yetkisi de sağlamaktadır. Doğrudan yabancı sermaye yatırımları gelişmekte olan ülkeler için öncelikle yatırımları için ek dış kaynak olmaktadır. Doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının sermaye birikimini hızlandırması "kaynak dağılımı etkinliği", üretimi artırması "üretim etkinliği", artan üretime bağlı olarak üretim faktörlerinin aldıkları paydaki değişim ise "dağılım etkisi" olarak ifade edilmektedir. Yatırımı kontrol etme yetkisinin yabancı da olması nedeniyle, doğrudan yabancı sermaye yatırımının "bağımsızlık etkisi "de sözkonusu olmaktadır 3 .

Doğrudan Yabancı Yatırımlar Üzerine Bir Değerlendirme

Uygulanmakta olan Makroekonomik Programın ve ekonomide sağlanacak iyileşmenin etkisiyle, DYY'ların dönem boyunca artarak 2005 yılında 2,7 milyar dolara ulaşması beklenmektedir." (Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı 2001-2005, Madde 311) "Yabancı yatırımcı için arzu edilen ortamın yaratılması ile, Türkiye'nin 2001 yılında 5 milyar dolarla başlanarak, 2005 yılında bugünün kriterleri ile 30 milyar dolar seviyesinde DYY çekme potansiyeli mevcut bulunmaktadır." (Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, DYY ÖİK Raporu, 2000, s.19) I.GİRİŞ Yıllardır yapılan analizler Türkiye'nin kalkınması yolunda gerekli yatırımların gerçekleştirilebilmesi için yerel tasarruf ve kaynakların yeterli olmadığını göstermektedir. Yıllardır kronik enflasyon, son 2 yılda iki önemli finansal kriz yaşayan ve ciddi bir borç yüküyle karşı karşıya bulunan Türkiye ekonomisinin şu anda içinde bulunduğu problem sadece son birkaç yıldır yeterli büyüklükte yeni yatırım yapılmamış olması değildir. Bunun yanısıra ve asıl ürkütücü olan sorun, önümüzdeki dönemde de önemli hacimde yeni yatırım yapılamama riskinin ciddi olasılık olarak mevcut olmasıdır. Öte yandan yıllardır yapılan analizler, Türkiye'nin kalkınması yolunda gerekli yatırımların gerçekleştirilebilmesi için yerel tasarruf ve kaynakların yeterli olmadığını göstermektedir. Sürdürülebilir kalkınma için Türkiye'nin iç dinamiklerinin harekete geçirilmesi dışında, "kaliteli" DYY'ların da ülkeye çekilmesi büyük önem taşımaktadır. Ekonomik kalkınmanın finansmanında karşılaşılan yapısal darboğazların ve sermaye yetersizliğinin aşılmasında Türkiye'nin iç dinamiklerinin harekete geçirilmesi dışında, kalkınma öncelikleri doğrultusunda "kaliteli" doğrudan yabancı yatırımların ülkeye çekilmesi büyük önem taşımaktadır. "Kaliteli yabancı yatırım" kavramından anlatılmak istenen, uzun vadeli, ihracata dönük, ulusal ekonomi ile bütünleşen, çevre ve sosyal standartları yükselten, ileri teknoloji getiren, ar-ge'ye yatırım yapan ve ülkenin rekabet gücünü ve verimliliğini arttıran yatırımlardır (Öğütçü, 2002:59 ve World Bank, 2002:9).

Doğrudan Yabancı Yatırım ve Ekonomik Büyüme

Economics Literature, 2020

Küreselleşme ile birlikteülkeler arasındaki sınırlar buharlaşmaya başlamış ve uluslararası sermaye hareketleriönemliölçüde artış göstermiştir. Gelişmekte olan birçokülke bu gelişmelere paralel olarak pazarlarını uluslararası sermayeye açmaya başlamış ve yabancı yatırımönündeki engellerin kaldırılmasına yönelik reformlar uygulamışlardır. Ozellikle sermaye ve teknoloji yetersizligi bulunanülkeler için alternatif kaynak olan dogrudan yabancı yatırımlar büyük ilgi odagı haline gelmiştir. Kuşkusuz dogrudan yabancı yatırımlarülkeye gelmelerinin ardından ekonomiüzerinde birtakım pozitif ve negatif etkiler bırakmaktadır. Bu sebepleülkelere yapılan dogrudan yabancı yatırımların ekonomik büyümeyi nasıl etkiledigine dairçalışma ve modelleri incelemek araştırmanın temel amacıdır. Yaygın görüş her ne kadar dogrudan yabancı yatırımların sermaye ve verimlilik artışına paralel olarak ekonomik büyümenin gerçekleşmesini saglayacagı düşünülse de bu durumülkelerin ekonomik yapısı ve yapılan yatırımların niteligine baglı olarak degişkenlik gösterebilmektedir. Yapılan bu araştırma neticesinde de dogrudan yabancı yatırımların ekonomik büyümeyi pozitif veya negatif etkilemesinde yatırım niteliginin enönemli etken oldugu sonucuna ulaşılmıştır.

Türkiye Ekonomisi Açısından Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarına İlişkin Bir Değerlendirme

İktisat İşletme ve Finans, 2003

Sosyal sermayenin daha üretken ve kapsayıcı bir ekonomik yapı geliştirmek isteyen uygulayıcılar ve politika yapıcılar için önemli bir alan olduğu düşüncesinden hareketle çalışmada sosyal sermayeye duyulan ilginin nedeni, kavramın gelişimi ve özellikleri ele alınmıştır. Sosyal sermaye düzeyi ve ekonomik büyüme ve refah üzerinde sosyal sermaye teorisinin etkileri incelenmiştir. Teorinin genel özellikleri kapsamında Türkiye için değerlendirmelerde bulunulmuş ve seçilmiş ülkeler ile Türkiye, güven düzeyi üzerinden çeşitli ekonomik göstergelerle karşılaştırılmıştır. Türkiye, ailenin çok güçlü olduğu ve toplumsal katmanlar genişledikçe güvenin oldukça azaldığı bir toplum görünümündedir. Din ve hemşehrilik gibi toplumsal gruplara üyelik de oldukça önemli olmasına karşın diğer gruplarla ilişkilerdeki karşılıklı empati ve güvenin düşük olması, sosyal sermaye düzeyinin düşük olarak tanımlanmasına neden olmaktadır. Aile ve devlet arasındaki sosyal örgütlenme eksikliğinin varlığı, sosyal sermayenin ve ekonomik gelişmenin sağlanmasında devlet müdahalesini önemli hale getirmektedir.

Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının Ekonomik Büyümeye Etkisi Türkiye Örneği

Maliye Araştırmaları-4, 2021

Bu çalışmanın amacı; doğrudan yabancı sermaye yatırımları ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkiyi ekonometrik olarak açıklamaktır. Bu amaçla Türkiye’ye ait yabancı sermaye yatırımları (FDI) ile ekonomik büyüme (GDP) verileri 1974-2019 dönemi için analiz edilmiştir. İki bölümden oluşan çalışmanın birinci bölümünde vergi rekabetinin 1986-2020 dönemi için Türkiye’deki Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi gibi temel vergiler üzerindeki etkisinin boyutlarını ortaya koymak ve elde edilen sonuçları değerlendirmektir. Uluslararası karşılaştırmalı analiz yönteminin kullanıldığı bu çalışmada ülkelerdeki Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisinin yıllar itibariyle değişim seyri tablolar ve grafikler yardımıyla incelenmiştir. Daha sonra Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisindeki değişmelerin doğrudan yabancı sermaye yatırımlarını nasıl etkilediği ve bunun sonucunda da uluslararası anlamda nasıl bir vergi rekabeti ortaya çıkardığı açıklanmıştır.

Doğrudan yabancı yatırımlar-istihdam ilişkisi: Türkiye örneği

Doğrudan yabancı yatırımlar ile istihdam arasındaki ilişki son otuz yıllık süreçte dış borçlanmanın göreceli olarak önemini yitirmesi ve doğrudan yabancı yatırım kavramının dış finansman kaynakları içinde birincil duruma gelmesi ile Türkiye gibi gelişmekte olan ülkeler için önem kazanmıştır. Bu çalışmada da Türkiye'de 1970-2009 dönemine ilişkin doğrudan yabancı yatırım-istihdam ilişkisi incelenmiştir. Bu bağlamda 1970-2009 dönemine ilişkin işgücü talep fonksiyonunun hesaplanmasında; gayrisafi milli harcamalar, gayrisafi ekonomik büyüme ve doğrudan yabancı yatırım değişkenleri açıklayıcı değişken olarak kullanılmıştır. Yapılan ARDL eşbütünleşme testi ve Hata Düzeltme Modelinin sonuçlarına göre bu konudaki literatür ile paralel olarak Türkiye'ye gelen doğrudan yabancı yatırımlar ile istihdam arasında uzun dönemli ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Bu sonuca göre; Türkiye'ye gelen doğrudan yabancı yatırımların işsizliği düşürücü bir etkisi yoktur. Abstract Over the period of the last 30 years, as external debt has relatively lost ground and foreign investment has become initial in all foreign financing resources, the relationship between foreign direct investment and employment has gain importance for developing countries such as Turkey. In this paper the relationship between foreign direct investment and employment has been analysed. To compute the labour force function demand for 1970-2009 period, the gross national expenditure, gross * Arş.Gör., İnönü Üniversitesi, İİBF, İktisat Bölümü, ozan.saray@inonu.edu.tr Doğrudan Yabancı Yatırımlar-İstihdam İlişkisi: Türkiye Örneği 382 Maliye Dergisi  Sayı 161 Temmuz -Aralık 2011 domestic product and foreign direct investment variables were used for explanatory variables. In accordance with the results of ARDL co-integration tests and Error Correction Model, as well as the literature on the relationship between foreign direct investment and employment in Turkey, there is no long term significant relationship found between foreign direct investment and employment in Turkey, too. Thus, our findings show that foreign direct investment did not have any contribution to reduce employment in Turkey.

Doğrudan Yabancı Yatırımlar DYY , Belirleyicileri ve Ekonomik Etkileri

Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2019

Küresel ekonomik ilişkiler ile birlikte artan uluslararası entegrasyon hareketleri, Doğrudan Yabancı Yatırımların (DYY) önemini daha da artırmıştır. Özellikle Gelişmekte Olan Ülkelerin (GOÜ) ekonomik kalkınma ve refahlarını artırmak ve finansman sorunlarını gidermek amacıyla ihtiyaç duydukları DYY'ler, gittikleri ekonomilerde birçok makro değişkeni de etkilemektedir. Bu süreç içerisinde, GOÜ'lerin kalkınmaları ve bunu sürdürebilmelerinin önündeki en büyük sorun, sermaye birikimlerinin dolayısıyla, tasarruflarının yetersiz oluşudur. Bu nedenle, özellikle söz konusu ülkelerin gelişmelerini sağlamada DYY'ler anahtar bir rol oynamaktadır. Bu makalede, Uluslararası Doğrudan Yatırımları (UDY) oluşturan, Doğrudan Yabancı Yatırımlar (DYY) ve Gayrimenkul Yatırımları içinde DYY'ler üzerinde durulacaktır. DYY'ler finansal kaynak ve teknolojik yetersizlik gibi konularda etkin rol almalarının yanında; üretim, gelir ve verimlilik artışları sağlama, yeni iş alanları yaratma, işsizliği azaltma ve daha pek çok boyutuyla önem taşımaktadır. Dolayısıyla DYY'ler, tüm dünyada büyümenin ve gelişmenin önemli bir faktörü olarak kabul edilmekte ve DYY'leri çekebilme konusunda küresel bir rekabet yaşanmaktadır. Bu çalışmanın temel amacı, DYY'lerin ekonomik performans üzerinde canlandırıcı, refah düzeyini artırıcı ve finansman sorunlarını giderici yöndeki etkilerinin analiz edilerek değerlendirilmesidir.