Piyasa Dışı Kültürel Üretime Sundukları Katkıda Altyazı Çevirmenlerinin Motivasyonları (original) (raw)

İngilizce Altyazılı Türk Filmlerinde Dil Dışı Kültürel Unsurları Aktarım Stratejileri

The Journal of Academic Social Science Studies, 2017

Cep telefonu, tablet gibi teknolojik cihazların hayatımıza daha çok girdiği ve onlarsız bir zaman geçirmediğimiz günümüzde yazılı kaynaklardan görsel-işitsel kaynaklara doğru önemli bir geçiş yaşıyoruz. Bu görsel-işitsel kaynakların ülkeler ve kültürler arasında dolaşımı ise çeviri sayesinde olmaktadır. Görsel-işitsel kaynakların önemli bir türü olan filmlerin çevirisi genel olarak iki şekilde, dublaj veya altyazı olarak yapıl-maktadır. Filmler sadece yapıldıkları ülkede değil aynı zamanda dünya çapında pazarlanarak başka ülkelerde de geniş bir izleyici kitlesi tarafından izlenmektedir. Çevirinin sadece diller arası bir aktarım olmadığı aynı zamanda kültürler arası bir aktarım olduğu-nu da göz önüne aldığımızda, çevirmenleri toplumlar arasındaki kültürel farklılıklardan dolayı çok büyük zorlukların beklediğini tahmin edebiliriz. Dil dışı kültürel unsurların hedef kültürde birebir veya benzer karşılıklarının olmadığı durumlar çevirmenler için oldukça zorlayıcı bir durum oluşturmaktadır. Bu yüzden çevirmenlerin sadece iki dilli değil, aynı zamanda iki kültürlü de olması gereklidir. Altyazıda var olan yer ve zaman kısıtlamasından dolayı altyazı çevirmenlerinin edebiyat çevirmenlerinin sahip olduğu açıklama ve dipnot yazma gibi bir şansları yoktur. Bu gibi zorlayıcı durumlarda çevir-menler farklı stratejiler izlemek zorundadır. Bu çalışmada konumuz dil dışı kültürel un-surların altyazı olarak aktarılması olduğundan, bunu yörüngeye alarak bir model geliştiren Pedersen’in stratejilerini ele alacağız. Pedersen’in stratejileri Venuti ölçeği dediği yabancılaştırmadan yerlileştirmeye doğru bir sıra izlemektedir. Ve bazı stratejiler bildiğimiz çeviri anlamında çeviri olmadığından Pedersen’e uyarak çeviri terimi yerine aktarım terimi kullanılmıştır.

Türk İnşaat Sektöründe Çalışanların Motivasyonu Üzerinde Kültürün Etkisi

ÖZET Bu çalışma Türk inşaat sektöründe yer alan yüklenici işletmelerle, mimarlık bürolarında çalışan personelin motivasyonu üzerinde kültürün etkisini ve rolünü anlamak için yapılmıştır. Giriş bölümünde, konunun belirlenmesinde etkili faktörler, çalışmanın kapsamı ve amacı hakkında bilgi verildikten sonra bu çalışma için yapılan literatür araştırmasına yer verilmiştir. İkinci ve üçüncü bölümlerde motivasyon ve kültür kavramlarının tanımları yapılmış, bu kavramlarla ilgili kuramlar açıklanmış ve motivasyon kültür ilişkisine değinilmiştir. Dördüncü bölümde inşaat sektörünün kültürel özelliklerinin motivasyon üzerindeki etkisi tartışılmıştır. Bu konu üzerine yapılan araştırmalardan yararlanarak İnşaat sektörünün kültürel yapısı, alt kültürleri ve motivasyon üzerinde kültürün etkisi incelenmiştir. Araştırmada Hofstede’nin VSM ölçüm aracı baz alınarak geliştirilen soru kağıdı kullanılmıştır. Bu tezde kullanılan anket soruları; İ.T.Ü. Araştırma Fonu tarafından desteklenmekte olan “Türkiye İnşaat Sektörünün Rekabet Gücünün Değerlendirilmesine Kültürel Bir Yaklaşım” isimli araştırma projesi kapsamında gerçekleştirilen çalışmanın bir bölümünü kapsamaktadır. Araştırma kapsamında Türkiye’de inşaat sektöründe faaliyet gösteren yüklenici işletmelerin ve mimarlık bürolarının oluşturduğu topluluktan bir örneklem alınmış ve incelenmiştir. Türk inşaat sektörünün kültürü Hofstede’nin kültür boyutlarından yararlanılarak hesaplanmış ve Hofstede’nin 1980 yılında IBM firmasında gerçekleştirdiği ve Türkiye için bulduğu ulusal kültür ile karşılaştırılmıştır. Kültür boyutları aynı zamanda mimar ve inşaat mühendileri içinde ayrıca hesaplanarak meslek kültürleri arasındaki farklılıklar bulunmuştur. Türk inşaat sektöründe çalışanları motive eden faktörleri belirlemek için ankette yer alan iş değerlerini Herzberg ve Maslow’un motivasyon kuramlarındaki motive edici faktörlerle karşılaştırılmıştır. Araştırma sonuçları farklı mimarlar ve inşaat mühendisleri arasındaki farklılıkları ortaya koymaktadır. İnşaat sürecinin karmaşık yapısı yönetimsel sorunlara neden olmaktadır. Farklı meslek kültürlerine sahip grupların bir arada uyum içinde çalışabilmeleri için farklılıkların bilinmesi ve yönetilmesi gerekir. Hangi grupların ne tür kültürel özelliklere sahip oldukları ve kendilerini motive eden unsurların neler olduklarını bilmek, projelerin aksamadan ilerlemesinde önemli rol oynamaktadır. Özellikle inşaat sektörünün insan gücüne ve ilişkilerine dayanan yapısı bu tür çalışmaları gerekli kılmaktadır.

Yabancılara Türkçe Öğretiminde Motivasyonun Önemi

Filoloji ve Kültür Araştırmaları 2, 2020

Dil, insanlara özgü, duygu vedüşüncelerini aktarmakiçin kullandıklarıbir iletişimaracıdır. Bireyana diliniaileiçerisinde annevebabasından, çevresinden edinmektedir. İlerleyen süreçte bireyiçin yabancı dilkavramı önem kazanmaktadır. Bireylerin iş hayatında,iletişiminolmazsa olmazıhalinegelenyabancı dilkavramı iletişim boyutuyla dakültür boyutuyla da bireyleri etkisialtına almaktadır.Yabancı dil öğrenmenin dışında yabancı dilöğretimi deülkemizdeözellikleson dönemlerdeönemi artanbir kavramdır. Dilimizinyabancılara öğretim süreci vebusüreçtekarşılaşılan zorluklar dilbilimcilerin, eğitimcilerin önemleüzerinde durmaları gereken bir konudur. Dil öğreticileri bu süreçte hedef dili öğrenmekisteyen bireyleri motiveederekişebaşlamalıdır. Motivasyon, bireylerin ihtiyaçduyduklarıhedeflereulaşmakiçin kendi isteklerini davranışlarıyla çevreyeyansıtmahalidir. YabancılaraTürkçeöğretimindemotivasyon önemli bir kavram olarakkabul edilmektedir. Çünkü güdü,öğrenmeiçin gerekliolan temel şartlardandır.Yabancı dilöğrenen kişilerdedilöğrenmesürecinde öğrenilecekdilekarşıolumsuz düşünceler oluşabilmektedir. Bunun için öğrenciler iyi motiveedilmelidir. Bunu sağlayacakolankişilerdeöğreticilerdir. Öğretimdetemelkavramlardan olan “bireysel farklılıklar”dikkate alınmalıdır. Dersin işleniş sürecinde teknolojiden veçeşitliaraçgereçlerdenfaydalanılmalıdır. Dersin etkinliklerle işlenmesiyleeğlenceli ve kalıcı bir öğreneme sağlanabileceği unutulmamalıdır.

Altyazı Çevirisinde Teknoloji Destekli Yaratıcılık Açılımı

2021

* Çalışmanın bir kısmı Ege Üniversitesi, Mütercim-Tercümanlık Bölümü tarafından online olarak düzenlenen Çeviribilim Seminerlerinde (24-25 Nisan 2021-Microsoft Teams) sunulmuştur. Çalışma, bu sunumda sözü edilen konudan yola çıkarak özgün bir araştırma makalesi olarak kaleme alınmıştır. Anahtar Sözcükler: yaratıcı altyazı çevirisi, ayrıntılı altyazı çevirisi, kaynakta altyazı tasarımı, herkes için tasarım, tümleşik altyazı çevirisi.

Kültürlerarasi Çeviri Kapsaminda Oryantalizm Ve Öteki Kavrami

Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi (SKAD), 2018

Edward Said, Oryantalizmi, Doğu-Batı arasında ontolojik ve epistemolojik karşıtlığa dayalı sistematik bir düşünce biçimi olarak tanımlamaktadır. Said, söylemlerini, "Şarkiyatçılık" isimli kitabında gerekçelendirmiş ve ardından oryantalizm kavramı ideolojik bir içerik kazanmıştır. Oryantalist bir bakış içerisinde beliren "öteki" algısı Batı'nın sömürge anlayışının gerekçelerinden biri olmuştur. Bunu oluşturmak için Batı çevirinin hem ideolojik hem de kültürel boyutlarından faydalanılmıştır. Bu yazı, öteki algısını, oryantalizm kapsamında ele almak ve kültürlerarası iletişim aracı çevirinin öteki algısının oluşturulmasındaki rolünü resmetmek amacıyla kaleme alınmıştır.

Çeviri Derslerinde Kültürel Bilişin Dil Öğrenenlerinin Başarısına Etkilerinin Araştırılması

I. Uluslararası Karaman Dil ve Edebiyat Kongresi, 2018

Biliş, bilme, tanıma, anlama, kavrama, düşünme ve akıl yürütme gibi zihinsel aktiviteleri içeren bir kavramdır. Bu çalışmada, kültürel bilişin dil öğrenenlerin çeviri derslerinde başarıya ulaşmalarındaki etkilerini tespit etmeye çalıştık. Gerekli verileri elde edebilmek için, İngiliz Dili ve Edebiyatı, Fransız Dili ve Edebiyatı ve Alman Dili ve Edebiyatı bölümlerinde öğrenim gören katılımcı öğrencilere iki açık uçlu soru sorduk: “Metinlerin Türkçeye ya da hedef dile çevirisinde ne gibi zorluklar yaşıyorsunuz? ve “Ne tür metinlerin çevirisinde zorlanıyorsunuz? Çeviri sürecinde kültürel bilişin dil öğrenimi gören öğrencilerin başarılarına etkileriyle ilgili görüşlerini değerlendirmek ve karşılaştırmak için nitel araştırma yöntemi kullandık. Araştırma Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi'nin çeşitli dil bölümlerinde yirmi öğrencinin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. E-postalar ve yüz yüze görüşmeler yoluyla elde edilen öğrenci görüşleri, kültürel bilişin kültürel metinlerin çevirisinde öğrencilerin başarısına önemli bir etkisi olduğunu göstermektedir. Araştırmada, dil ve edebiyat bölümlerinde öğrenim gören öğrencilerin biliş becerilerinin hem kültürel ve edebi metinlerin doğru bir şekilde çevirebilme yeteneklerine sahip olmaları hem de çeviri ödevleri için akademik sözcük bilgisine sahip olmaları açısından büyük önem taşıdığı sonucuna varılmıştır.

Değerleri̇n Kültürlerarasi Etki̇leşi̇mi̇nde Çevi̇ri̇ni̇n Değeri̇

2018

Bu makalede İslâm düşüncesinin, teşekkül sürecinde coğrafi alanına dâhil olan kültürlere yaklaşımı ele alınmıştır. İslâm toplumu, sahasına dâhil olan çeşitli karakterlerdeki dinî ve sosyal topluluklara ve değerlere zaman zaman yaklaşım normları geliştirmiştir. İslâm kültür ve medeniyetinin himayesi, çok farklı karakterlere sahip bu topluluklar ve sahip oldukları değerler açısından tarihsel bir damga olmuştur. Bu topluluklar bir yandan yok olmaktan ve ölümcül tahribatlardan korundukları gibi bir yandan da İslâm kültür ortamı onlar lehine iletişim ve etkileşim imkânları sağlamıştır. Benzer, farklı, çelişik, zıt ve sair karakterlerin İslâm kültürü ortamında varlığı ve sürekliliği yakalaması insanlığın önemli bir tarihsel tecrübesidir. Bunların kendi kültürel varlıkları ve düşünsel tecrübelerinin çatı kültür ortamına sirayeti meselesi de İslâm kültür ve düşünce tarihi açısından önem taşımaktadır.

Ki̇şi̇li̇k Ve Kültür Etki̇leşi̇mi̇ Bağlaminda Çevi̇rmen İdi̇okültürü'Nün Çevi̇ri̇ Ürün Araciliğiyla Erek Sosyal Yapiya Etki̇si̇

Journal Of History School, 2014

Özet Birey, doğup, büyüdüğü kültürün içerisinde bir kişilik oluşumu evresi sonucu ortaya çıkar. Bu kişilik oluşumunun iki önemli yanı vardır. Biri, toplumun genel ve alt grup kültürlerinin kişilik oluşmasına etkisi diğeri ise bireyin doğuştan getirdiği kalıtsal özellikleri ve kendi öznel yanlarıdır. Her sosyal birey kültür içerisinde karşılaştığı çeşitli durum ve olayların üstesinden, kültür içerisinde oluşan bu kişiliğiyle gelir. Sosyalin bir parçası olarak var edilmiş olan çevirmen de, çeviri eylemi ve sürecinde, kültür içerisinde oluşmuş kişiliğini çevirisine yansıtacaktır. Her çevirmen, kaynak metni, kendi kültürü içerisinde oluşmuş kişiliğiyle geliştirdiği öznel bir sistemle algılar, yorumlar ve çevirir. Çeviri eyleminde önemli olan da, çevirmenin sahip olduğu bu sistemler bütünü; idiokültürdür. Bu çalışmada sosyal birey olan çevirmenin sosyal içerisinde oluşan kişiliği, kişiliğinin kültür ile etkileşimi, yer aldığı sosyolojik katmanlar ortaya konulmaya çalışılacağı gibi tüm bunların sonucu çevirmenin idiokültürü ile oluşturduğu çeviri ürün aracılığıyla erek kültür ve topluma etkisinin irdelenmesi hedeflenmektedir.