Yabancı Dil Öğretiminde Anadilinden Kaynaklanan Çeviri Sorunları (original) (raw)

Ana Dil Edincinin Derinleşmesinde Çeviri Uygulamalarının Olası Rolüne İlişkin Düşünceler

International Journal of Languages' Education

The education systems of many countries aim to reinforce mother language acquisition in individuals through school education from early ages since as a conceptual learning system, language serves us to identify and know outer world through concepts. From this aspect, language acquisition is a natural process beginning with family and becomes one of the primary activity fields in raising individuals through school education. Education systems include courses like "rhetoric and writing, composition, creative writing", which aim at speaking and writing competences that can be described as active language skills, together with mother language courses in their curriculum in order to promote and improve the acquisition of a mother language used as the official language. In this study, intensifying mother language competence means the skills of learners to reach an elaborated language sense in their mother language, in other words to be able to create options within the scope of expression forms that present content and to perform the most suitable ones for communicative situation. Along with other activities, translation practices may have a role in acquiring these skills. While working on this hypothesis, thoughts that illustrate this subject have been assessed with a descriptive method, the examples of concrete practice have been given in a designing way. From this point of view, the present study aims to discuss the possible effects of interlingual and intralingual transfer activities on the development of mother language competence.

Çeviride Ara Dil Kullanımından Kaynaklı Dil Sorunları - Arapça Örneği

1st International Congress of Language and Translation Studies, 2021

Edebî çeviri, edebî metinlerin, hedef dilde de aynı anlamı ve üslûbu koruyacak şekilde eşdeğer kelimelerle ve kültürel kayıplara yol açmadan aktarıldığı bir çevirmenlik dalıdır. Yazılı çeviri denince akla ilk gelen tür olan edebî çeviri, en genel anlamda roman ve hikâye çevirisi olarak da ifade edilebilen düzyazı ve kurmaca çevirisi, şiir çevirisi ve tiyatro eserlerinin çevirisini kapsamaktadır. Bu çeviri türünde, içerikle birlikte öncelikle çevrilecek metnin biçim, üslûp, sözcük, ses, sözdizimi gibi bütün dilbilgisel örgüsünün aktarılması gerekmektedir. Edebiyatın temel amacı, okuyucuyu bilgilendirmek olmayıp duygu aktarımını sağlamak olduğu için edebiyat çevirisinde de aynı amacın korunması esastır. Bu bakımdan kaynak metindeki yazarın üslûbunun korunması ve hedef dile olabildiğince aktarılması da son derece önemlidir. Edebi çeviri sürecinde kaynak dil ile hedef dil arasındaki farklılıklardan kaynaklı bazı çeviri kayıpları ortaya çıkmaktadır. Eşdeğerliğin tam sağlanamaması, kültürel unsurlar, verilmek istenen mesajın doğru anlaşılamaması ve çevirmen tercihleri gibi unsurlar bu kayıplardan bazılarını oluşturmaktadır. Ara dilden yapılan çeviriler de söz konusu kayıplara yol açan bir başka husustur. Arap ve Türk kültürleri arasındaki etkileşim arttıkça söz konusu dil çifti içerisinde yer alan edebî eserlerin kazandırılması gündeme gelmiştir. Öyle ki kimi zaman kaynak metnin, hedef dile birden fazla çevirisinin yapıldığı görülmektedir. Nicelikteki bu artış, ortaya konan çevirilerin niteliğinin ne ölçüde olduğunun da sorgulanmasına yol açmıştır. Kaynak metin ile hedef metin arasında gerek anlamsal gerek biçimsel eşdeğerliğin sağlanıp sağlanmadığını tespit etmenin en iyi yolu ise karşılaştırmalı okumalardan geçmektedir. Arapçadan Türkçeye bugüne kadar yapılan çeviriler incelendiğinde; Arapça aslından yapılanların yanı sıra söz konusu çevirilerin büyük çoğunluğunun İngilizce ya da Fransızca ara dilleri kullanılarak yapıldığını söylemek mümkündür. Yabancı dilden çevirisi yapılmak istenen metin, doğrudan kaynak dilden hedef dile çevrilebildiği gibi ara dil kullanılarak da hedef dile aktarılabilmektedir. Kuşkusuz bu durum, doğrudan kaynak dilden hedef dile yapılan çevirilere kıyasla dil, anlatım biçimi ve içerik açısından daha fazla kayba yol açacaktır. Bu çalışmada Arapçadan Türkçeye ara dil kullanılarak yapılan çevirilerden bazı örnekler sunularak kaynak metinden hedef metne ulaşana dek yaşanan kayıplara dikkat çekilmek istenmiştir.

Çeviri Etkinliğinin Ana Dil Üzerindeki Etkisi

Öz Bu makalede, çeviri olgusunun bir dili nasıl etkilediği, çeviri tarihi ve felsefesi açısından irdelenmektedir. İnsanlık tarihine bakıldığında, çeviri ediminin önemli bir yere sahip olduğu görülmektedir. Toplumlardaki birçok gelişme ve yenilik hareketi, çeviri edimiyle birlikte başlamıştır. Bir kültürel/yazınsal geleneğe özgü yapıtların çeviri yoluyla farklı bir kültüre/yazına aktarılması, söz konusu çevirileri yabancı bir kültüre/yazına özgü olmaktan çıkararak yerel kültürün/yazının bir parçası durumuna getirmektedir. Bunun en iyi kanıtı, bir dilin gelişim sürecinde çevirinin oynadığı etkin roldür. Dolayısıyla bir toplumda çeviri edimine verilen önem, ana dile verilen önemle e ş değer biçimde yorumlanabilir. Bu çalışmanın amacı, çeviriye verilen bu önemin hangi nedenlerden kaynaklandığını ve ana dillerine karşı duyarlı olan yazarların neden çeviri ediminin yararlarından vazgeçmediklerini tarihsel gerçekleri de göz önünde bulundurarak kanıtlamaktır. Anahtar Sözcükler Çeviri Etkinliği, Çeviri Tarihi, Ana Dil, Erek Odaklı Kuramla. The Impact of Translation Activity on Mother Tongue Abstract In this article, the effect of translation on a language tongue is examined in terms of translation history and philosophy. The act of translation is known to have an important place in the history of humanity. Various developments and innovations in societies have been initiated with the act of translation. The transfer of the works pertaining to a cultural/literary tradition to another culture/literature via translation makes the translated works part of the local culture/literature rather than a foreign culture/literature. The best evidence for this is the active role of translation in the development process of a mother tongue. Therefore, the importance given to the act of translation in a society can be considered equivalent to the importance given to the mother tongue. The aim of this study is to put forth the underlying reasons for translation activity as well as the reasons why authors sensitive to the mother tongue could not renounce the benefits of translation in history. Giriş Bir kültürdeki dil bilincinin yaratılması ve geliştirilmesi ana dile olduğu kadar, bu dilin yabancı dillerle olan ilişki biçimlerine de bağlı bir olgudur. Bu ilişkinin niteliği ve yoğunluğunun sosyo-kültürel etmenlere göre değişmesi, ana dile olan yansımalarının da farklı olmasına neden olmuştur. Bu çalışmada söz konusu edilen yabancı dili, ana dilin karşıtı anlamında değil, onunla bütünleşmiş olan çeviri edimi bağlamında ele almaktayız. Çünkü iki dili/kültürü buluşturan çeviri edimi, bir kültürün yabancı bir dile olduğu kadar kendi diline karşı gösterdiği duyarlılığı vurgulamaktadır. Çeviride ileri sürülen yaklaşımların çıkış noktasında, burada da kanıtlanacağı gibi ana dil konusu tartışmaların odağında yer almıştır. Batı dünyasında ana dille ilgili tartışmaların artmasıyla birlikte çevirinin önemi daha da çok gündeme gelmiştir. Çeviriye verilen bu önemle, Romantik dönemde doruğa ulaşan çeviri kültürü, adeta ana dil ve yazını için bir ölçüt olmaya başlamıştır. Bunun dışındaki dönemlerde de çeviri ediminin, ana

Türkiye’de Çeviri Eğitimi Örnekleminde Ana Dilin Yeri ve Önemi

Interdisciplinary Humanities Research - A Turkish Perspective, 2015

Çeviribilim alanyazını anadil yeterliliği profesyonel bir çevirmen için oldukça önemlidir. Fakat Türkiye’de çeviri eğitimi veren yükseköğretim kurumlarının, yabancı dil edincine verdikleri öneme karşın, ana dil edincine yeteri kadar önem vermedikleri tarafımızca düşünülmektedir. Bu bölümde öncelikle, çeviri edincini kuşatan bir alt edinç olarak ana dil edincinin ne olduğu açıklanacak ve akademik çeviri eğitiminde devingen bir şekilde öğretilmesi gereken bir olgu olduğu üzerinde durulacaktır. Çalışmamızda, Türkiye’de lisans düzeyinde “Çeviribilim” / “Mütercim - Tercümanlık” gibi çeviri eğitimi veren bölümlerde, ana dil edincini geliştirmeye yönelik derslerin bulunup bulunmadığı ilgili bölümlerin müfredatları incelenerek tespit edilmiştir. Betimleyici bir araştırma yöntemiyle elde edilen veriler ışığında akademik çeviri eğitimine olumlu katkı sağlaması hedeflenmektedir.

Arapça-Türkçe Çeviri Dersinde Üniversite Öğrencilerinin Karşılaştığı Sorunlar

JOURNAL OF RESEARCH IN EDUCATION AND SOCIETY / Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi , 2020

Öz Bu araştırmanın amacı, Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Arap Dili Eğitimi Anabilim Dalı’nda Arapçadan Türkçeye çeviri dersi alan öğrencilerin bu derste karşılaştığı problemlerin yaş, not ortalaması ve sınıf düzeyi gibi değişkenler açısından tespiti ve bu problemlerin giderilmesi için ortaya konulacak olan çözümleri sunmaktır. Araştırma giriş, çeviri tarihi ve yabancı dil öğretiminde çeviri, yöntem, bulgular ve yorumlar, sonuçlar ve öneriler olarak 5 kısımda incelenmiştir. Araştırmacı tarafından geliştirilen 41 maddelik “Arapça Türkçe Çeviri Dersinde Öğrencilerin Karşılaştığı Problemler Ölçeği”, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Arap Dili Eğitimi Anabilim Dalı’nda 2017-2018 eğitim öğretim yılı bahar döneminde 2. sınıf, 3. sınıf ve 4. sınıfta eğitim gören 73 öğrenciye uygulanmıştır. Öğrencilerin verdiği cevaplara göre öğrencilerin Arapça Türkçe çeviri dersinde karşılaştığı problemler; yaş ve not ortalaması değişkenleri açısından anlamlı derecede farklılık göstermezken, sınıf düzeyi değişkeni açısından anlamlı derecede farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Arapça Türkçe Çeviri, Çeviri Problemleri, Ölçek, Ölçek Geliştirme

Türkmen Türkçesinden Türkiye Türkçesine Yapılan Aktarmalarda Karsılasılan Bazı Problemler

Bu çalışmada GÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü öğrencilerine değişik zamanlarda Türkmen Türkçesiyle yazılmış üç farklı metin verilmiş, öğrencilerden bu metinleri Türkiye Türkçesine aktarmaları istenmiştir. Sonuçta, metin aktarmada yaptıkları yanlışlar belirtilerek hata tipleri ortaya konmuştur • Anahtar Kelimeler Türk Lehçeleri, Türkmen Türkçesi, Türkiye Türkçesi, metin aktarma, aktarma yanlışları • Abstract In this study, three different texts written in Turcoman Turkish were given on three different occasions to the students of the Department of Modern Turkish Dialects at the Faculty of Science and Letters . The students were asked the translate the texts into Turkey Turkish ; the mistakes that the students made in their translations were identified and types of mistakes were noted.

Çeviri İşleminin Yabancı Dil Öğretimine Katkısı

ÖZ Bu araştırmada çeviri eyleminin yabancı dil öğretiminde bir araç olarak kullanılmasının, öğrencilerin dört temel dil becerisiyle birlikte onların çözümleme yetilerinin ve her iki dil ve kültürle ilgili bilgi ve becerilerinin gelişmesine ve dolayısıyla yabancı dil öğretimine büyük katkılar sağlayacağı somut örneklerle bilimsel literatürün ışığında ortaya konmaya çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Çeviribilim, Yabancı dil öğretimi, Kültürlerarası yaklaşım. ABSTRACT In this study, during the translation of the literary texts from one language into another language or from one culture into another culture, the techniques used in this process such as the equivalence, adequacy and acceptability between two languages in the lexicon, word chunks, sentence and text level have been examined under the light of review of literature. These notions have been illustrated in terms of their functions in the translation process, their underlying meaning, and their use in the translation process by the translator.