Demografia polityczna i możliwości dla polityki pronatalistycznej w Polsce (original) (raw)

Przemiany demograficzne a aktywność zawodowa ludności w Polsce

Studia Ekonomiczne Uniwersytet Ekonomiczny W Katowicach, 2014

Obecne i prognozowane w najbliższej przyszłości przemiany demograficzne w Polsce i na świecie nabierają dużego tempa, zwłaszcza jeśli chodzi o proces starzenia się społeczeństwa bezpośrednio związany ze spadkiem dzietności, podwyższaniem średniego wieku urodzenia dziecka oraz spadkiem umieralności i wynikającym z niego wydłużeniem się przeciętnego trwania życia. Przemiany te mają duży i wieloaspektowy wpływ na kształtowanie się aktywności ekonomicznej ludności. Celem prezentowanych w artykule rozważań było zidentyfikowanie możliwych kierunków wpływu przemian demograficznych na aktywność zawodową. Szczególną uwagę poświęcono analizie determinant aktywności zawodowej osób opiekujących się zależnymi osobami starszymi, wysuwając hipotezę, iż zaangażowanie w obowiązki opiekuńcze może w istotny sposób wpływać na aktywność zawodową opiekunów. Dla zrealizowania tak sformułowanego celu przeanalizowano wyniki wybranych badań dotyczących aktywności zawodowej osób zaangażowanych w sprawowanie opieki nad seniorami w Polsce. Szczególną uwagę poświęcono w tym kontekście nieformalnej opiece długoterminowej. Przeanalizowano także, wynikające z aktualnych uwarunkowań demograficznych, potrzeby opieki długoterminowej o charakterze formalnym i ich zakres w Polsce i na świecie. Aktywność zawodowa w Polsce i w Unii Europejskiej Aktywność zawodowa ludności utożsamiana jest z wykonywaniem lub gotowością do wykonywania pracy, w zamian za którą otrzymywany jest ekwiwa

Potencjał demograficzny Górnośląsko‑Zagłębiowskiej Metropolii : szanse, zagrożenia, perspektywy

2018

The article is an attempt to estimate the demographic resources of the “Górnośląsko‑Zagłębiowska Metropolia” (Upper Silesian and Zagłębie Metropolis). Some universal demographic processes can be observed in the communities constituting it, such as population ageing, population outflow, but their dynamics and detailed parameters of vital and migration statistics indicate a wide diversity of demographic potential in the metropolis. The author compares and analyzes selected indicators of demographic potential, such as: total number of population, population density, population structure by sex and age, as well as basic vital and migration statistics for 41 communes of the Metropolis of Upper Silesia and Zagłębie

Norma demograficzna w wyborach do rad gmin na gruncie Kodeksu wyborczego

Studia Politologiczne

An institution often associated with the concept of the local government electoral system is the demographic norm, which marks the boundary between the majority and proportional systems. The aim of this article was the analysis and evaluation of the course of legislative work devoted to the inclusion of the demographic norm in elections to municipal councils under the Electoral Code. The analysis allows for the assumption that the current model of appointing municipal councils is a compromise solution, partly taking into account the arguments of the supporters of the principle of majority and proportionality.

Młodzi pracownicy prekaryjni w Polsce i Niemczech. Analiza strategii życiowych, świadomości politycznej oraz aktywności obywatelskiej

2020

Publikacja stanowi podsumowanie kluczowych wyników projektu naukowego PREWORK – "Młodzi pracownicy prekaryjni w Polsce i Niemczech: socjologiczne studium porównawcze warunków pracy i życia, świadomości społecznej i aktywności obywatelskiej" prowadzonego w latach 2016-2020. Poszczególne rozdziały dotyczą m.in. definicji prekaryjnego zatrudnienia, sytuacji młodych Polaków i Niemców na rynku pracy, wizji gospodarki dobrze urządzonej, strategii radzenia sobie z prekaryjnością oraz świadomości politycznej ludzi młodych.

Dobry klimat dla rodziny - czy jest szansa na wzrost dzietności w Polsce?

Studia Demograficzne, 2013

Utrzymywanie się niskiej płodności w Polsce sprawia, że w dyskusji o przemianach demograficznych obserwowanych w Polsce po 1989 roku ten wątek skupia uwagę zarówno demografów jak i innych przedstawicieli środowiska naukowego, a także jest silnie eksponowany w debacie publicznej. Od 1998 roku wartości przekrojowego współczynnika dzietności ogólnej pozostają na poziomie poniżej 1,5 dziecka na kobietę w wieku rozrodczym. Po okresowej poprawie współczynnika dzietności obserwowanej w latach 2004-2009 (wzrost do 1,4) dzietność zmniejszyła się znowu (do 1,25 w 2013 roku). Polska sytuuje się w grupie krajów o najniższej dzietności w Europie i na świecie. Równoległe przekształcenia we wzorcu płodności kobiet według wieku prowadzą do wzrostu średniego wieku urodzenia pierwszego dziecka i średniego wieku macierzyństwa (odpowiednio 26,7 lat i 29 lat w 2013 roku). Dokonująca się zmiana kalendarza urodzeń wpływa na wartości przekrojowych miar płodności-skorygowany współczynnik dzietności dla 2010 roku wynosił 1,66 wobec wartości współczynnika przekrojowego 1,38 (European Demographic Data Sheet 2014). Jednak ta korekta uwzględniająca przesuwanie urodzeń do starszego wieku nie zmienia usytuowania Polski ze względu na poziom dzietności. W krajach Unii Europejskiej nieco niższe wartości skorygowanego współczynnika dzietności mają jedynie Cypr, Hiszpania, Łotwa, Niemcy, Rumunia i Włochy, przy czym w Polsce, na Łotwie i w Rumunii matki rodzące pierwsze dziecko są stosunkowo młode-ich średni wiek zawiera się między 25,7 a 26,6 lat, podczas gdy w pozostałych krajach proces przesuwania urodzeń do starszego wieku już wygasa-średni wiek zostania matką mieści się w przedziale 28,8-30,3 lat. Analizy kohortowe płodności potwierdzają głębokie zmiany zachowań prokre

Zdrowotne następstwa przemian demograficznych w Polsce – przyczyna czy usprawiedliwienie problemów w ochronie zdrowia?

Studia Ekonomiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, 2015

Streszczenie: W wykonanych szacunkach prognostycznych dotyczących wpływu zmian demograficznych na stan zdrowia i potrzeby ochrony zdrowia wykazano, że tylko z powodu starzenia się ludności wzrośnie odsetek populacji obarczonej niepełnosprawnością i chorobami przewlekłymi, co zwiększy zarówno potrzeby, jak i wydatki na świadczenia medyczne oraz usługi opiekuńcze; nastąpi także zwiększenie udziału pacjentów leczonych w szpitalach. W piśmiennictwie światowym kwestionowane jest przekonanie, iż starzenie się populacji odgrywa główną rolę w gwałtownym zwiększaniu kosztów opieki medycznej i związanych z tym problemów w funkcjonowaniu ochrony zdrowia. Podkreśla się natomiast istotny wpływ, trudno poddającego się kontroli, wzrostu cen leków i sprzętu medycznego oraz kosztów administracyjnych. W konkluzji przeprowadzonej dyskusji autorzy podkreślają, że wyzwaniom wynikającym z rozwoju procesów demograficznych do 2035 r. powinna sprostać odpowiednia polityka zdrowotna skierowana zarówno na systemowe, adresowane do wszystkich grup wieku ludności, działania w zakresie promocji zdrowia, profilaktyki zagrożeń i chorób oraz restytucji zdrowia, jak i na racjonalizację gospodarki lekami, aparaturą i sprzętem medycznym oraz na optymalizację kosztów administracyjnych. Słowa kluczowe: sytuacja demograficzna, stan zdrowia, ochrona zdrowia. Wprowadzenie Wyzwania dla systemów opieki zdrowotnej w kontekście przyszłości demograficznej są przedmiotem zainteresowania ośrodków naukowych i instytucji rządowych w wielu krajach, w tym w Polsce [Golinowska, red., 2008; Rządowa

Demograficzny obraz województwa śląskiego na tle przemian ludnościowych w Polsce : szanse, zagrożenia, prognozy

2009

This article presents an analysis of the most important demographic phenomena and processes connected with vital statistics and migration which took place in Silesian viovodeship between 2002 and 2007. The analysis are compared to population transformations in Poland. The author describes demographic phenomena in Silesian voivodeship such as: contracting marriages and dissolving marriages, reproduction, fertility and mortality as well as internal and international migration. She also presents population structure by sex and age. The last part of the article contains long-term population projection related todemographic potential of Silesian voivodeship