Y. Lisans Tezi -1960 ve 1980 ASKERİ DARBELERİNİN TÜRK SİYASAL SİNEMASINA ETKİLERİ (original) (raw)

İÇ VE DIŞ DİNAMİKLER BAĞLAMINDA TÜRK DEMOKRASİ MÜCADELESİNDE 1980 ASKERİ DARBESİNE GİDİŞ SÜRECİ VE DÖNEMSEL KIRILMALAR (1971-1980)

Türk Demokrasi Tarihi (1980'den Günümüze) Liderler, Partiler ve Seçimler, 2022

Türk demokrasi tarihinin 23 Aralık 1876’da Kanun-ı Esasi ile başlayan serüveni dikkate alındığında ülkede demokrasi kavramının güçlenmesi oldukça meşakkatli olmuş ve bu süreçte gerek iç gerekse dış kaynaklı her kırılma hadisesinde yeni liderler, yeni partiler ve anlayışlarla demokrasi değerleri daha da kökleşerek demokratikleşme çabaları bir şekilde yılmadan yoluna devam etmiştir. Türk demokrasi tarihinde her dönem bir önceki dönem ile girift haldedir. Önceki yakın periyodu anlamadan yapılacak dönemsel cari analizler mevcut dönemi değerlendirmede bizleri nakıs bırakacaktır. Bundan dolayı bu bölümde “Türk Demokrasi Tarihi (1980’den Günümüze) Liderler, Partiler ve Seçimler” adlı esas çalışmaya bir nevi miftah niteliğinde 1971-1980 arası döneminin gelişmeleri, iç ve dış dinamikler bağlamında Türk demokrasi mücadelesinde 1980 askeri darbesine gidiş süreci ve dönemsel kırılmalar ortaya konacaktır. Considering the adventure of the history of Turkish democracy that started with the Kanun-ı Esasi on December 23, 1876, the strengthening of the concept of democracy in the country was quite difficult, and in this process, democratization efforts were brought together with new leaders, new parties and understandings, with new leaders, new parties and understandings. He continued on his way without hesitation. The period in the history of Turkish democracy is intricate with the previous period. Periodic current analyzes without understanding the previous close period will leave us incapable of evaluating the current period. Therefore, in this section, as a kind of reference to the main study titled "History of Turkish Democracy (From 1980 to Present) Leaders, Parties and Elections", the developments of the period between 1971 and 1980, the process of going to the 1980 military coup and periodic breaks in the Turkish democracy struggle in the context of internal and external dynamics. will be revealed.

27 MAYIS 1960 VE 12 EYLÜL 1980 ASKERİ DARBELERİNİN MUĞLA İLİNE YANSIMALARI

Türkiye Cumhuriyeti Devleti ilk askeri darbesini 27 Mayıs 1960 tarihinde yaşamıştır. Bu askeri müdahale sonunda 10 yıl iktidarda kalmış olan Demokrat Parti kapatılmış, Başbakan Adnan Menderes ve çalışma arkadaşları idam edilmiştir. Türkiye Devleti yirmi yıl sonra, 12 Eylül 1980 tarihinde bir kez daha bir askeri darbe ile karşı karşıya kalmıştır. Bu darbenin sonrasında partilerin kapatılması, yeni bir anayasanın hazırlanması, yeni kurumların oluşması, ülkenin toplumsal, siyasal değişimler yaşaması, bugün dahi tartışılan bir sürecin ve sonuçlarının ortaya çıkmasına neden olmuştur. Askeri darbelerin gerçekleşmesinde birçok iç ve dış nedenler vardır. Gerek nedenleri ve gerekse sosyal, siyasi, ekonomik sonuçları itibarıyla birçok gelişmeyi beraberinde getirdiği için ülkenin en çok tartışılan konularından biri haline gelmiştir. Darbeler ülkenin demokratikleşme sürecini olumsuz yönde etkilemiş ve ordu içerisindeki darbe yanlısı kişi ve gruplar orduyu çıkarlarına hizmet eden bir yapıya dönüştürmeye çalışmışlardır. Bu noktalardan hareketle bu çalışmada amaç, 27 Mayıs 1960 ve 12 Eylül 1980 askeri darbelerinin Muğla ilindeki yansımalarını, darbe öncesi ve sonrası Muğla ilinde yaşanan gelişmeleri ortaya koymaya çalışmaktır. Bu araştırma için ana kaynak olarak ise Muğla ilinde yayın yapan çeşitli yerel gazetelerden ve Cumhuriyet Arşivi’ndeki bazı arşiv vesikalarından istifade edilecektir

1960 ve 1980 Askeri Darbelerinin Türk Siyasal Sinemasına Etkileri

Galatasaray Üniversitesi İleti-ş-im Dergisi, 2017

The Impact of the 1960 and 1980 Military Coups on Political Cinema in Turkey This paper examines the impact of the 1960 and 1980 military coups on political cinema in Turkey. The aim of the article is to provide a comparative analysis of the cinematic repercussions of the political, social and economic upheavals occurred in the aftermath of these two dramatic events in the country. The analysis focuses upon the films of the two relevant periods: the films which are considered to be part of the social realist and ‘revolutionary cinema’ movements that appeared in Turkish cinema in the wake of the 1960 coup and those which cover the period around 1980 coup or contain references to it. The paper first discusses the main characteristics of the eras when the films were made. Then it analyzes these titles employing the comparative qualitative research method. The research findings reveal that the social realist and ‘revolutionary’ films about the 1960 coup aim to serve political functions and objectives, while those about the 1980 coup can hardly be considered as examples of political cinema as a genre whose distinguishing feature is to inform the public and raise political consciousness among spectators. ----- Öz Bu çalışma 27 Mayıs 1960 ve 12 Eylül 1980 askeri darbelerinin Türk siyasal sinemasına etkilerine odaklanmaktadır Çalışmanın amacı, iki askeri darbenin ardından Türkiye’de yaşanan siyasi, toplumsal ve ekonomik dönüşümlerin siyasal sinemaya etkilerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesidir. Çalışma, 1960 darbesi sonrasında ortaya çıkan toplumsal gerçekçilik akımı ve devrimci sinema içinde yer alan filmler ve 12 Eylül’ü konu alan veya darbeye göndermelerde bulunan filmlerle sınırlandırılmıştır. Makalede önce filmlerin çekildiği dönemin temel özellikleri üzerinde durulmuş, ardından filmler karşılaştırmalı niteliksel inceleme yöntemiyle ele alınmıştır. Araştırma bulguları, 1960 darbesiyle ilgili toplumsal gerçekçilik ve devrimci sinema içinde yer alan filmlerin politik işlev ve amaç taşıdığını, 12 Eylül filmlerinin ise kamuoyu oluşturma ve bilinç yaratma işlevini üstlenen politik sinema örnekleri sayılamayacağını ortaya koymuştur.

2000 SONRASI TÜRK SİNEMASINDA YER ALAN FİLMLERDE GENÇLİK TEMSİLLERİ: 1980 ASKERİ DARBESİNİ KONU ALAN FİLMLER ÖRNEĞİ

A COMPARATIVE EXAMINATION ON THE REPRESANTATIONS OF YOUTH IN TURKISH CINEMA AFTER 1980, 2021

This thesis is a descriptive study aiming to analyze the presentation of youth representations in Turkish Cinema. As the youth symbolizes the future, while analyzing the representation presentations in the cinema, it has been put forward that the youth can gain historical consciousness through cinema with social realist films. In this direction, the inclusion of important events, phenomena and personalities in the social subconscious will both create awareness in the audience and add aesthetic value to the cinema, which is a cultural communication tool. From this point of view, the films with the theme of September 12, in which youth representation presentations take place, were examined sociologically. The aim is to create a resource that will contribute to both scientific researchers and cinema lovers. In the thesis study, it is aimed to analyze the presentation of youth representations in the films with the theme of September 12 through social realism. In this direction, starting from the concept of realism, a sociological analysis has been made on the films selected based on the theme of social realism and social realism in Turkish Cinema. For the analysis of youth representations in selected films, the concepts of youth, generation, identity and culture were examined. It is aimed to make a descriptive and comparative analysis by seeing that there are few academic studies on youth representations in Turkish Cinema. Qualitative analysis method was used in the study since it is aimed to interpret the selected movies from the sociological point of view through the characters, the events and facts. The universe of the thesis is the films about the 12 September Military Coup. The sample of the thesis is the films with the theme of September 12, which were shot after 2000 and include youth representations. The films included in the sample are films made on the basis of events and facts based on social realities. Due to the transition to the free market economy after 1980, the country has experienced socio-cultural, economic and political changes and transformations due to the integrated globalization steps. It is seen that popular culture has spread in the Turkish cinema sector, especially after the 80s. One of the main problematics of the thesis is to analyze how and how the youth representations in the films in the sample and the socio-cultural and political environment of the period reflect the social realities. Starting from this point, in this research, the films Vizontele Tuuba, My Father and My Son, Home Return, Zincirbozan and Kafes were analyzed by qualitative content analysis method over the prepared directive. Although social realist findings were found in the research, it was seen that the features specific to popular culture were also reflected in the films.

MAKALE-1960 ve 1980 Askeri Darbelerinin Türk Siyasal Sinemasına Etkileri

2017

The Impact of the 1960 and 1980 Military Coups on Political Cinema in Turkey This paper examines the impact of the 1960 and 1980 military coups on political cinema in Turkey. The aim of the article is to provide a comparative analysis of the cinematic repercussions of the political, social and economic upheavals occurred in the aftermath of these two dramatic events in the country. The analysis focuses upon the films of the two relevant periods: the films which are considered to be part of the social realist and 'revolutionary cinema' movements that appeared in Turkish cinema in the wake of the 1960 coup and those which cover the period around 1980 coup or contain references to it. The paper first discusses the main characteristics of the eras when the films were made. Then it analyzes these titles employing the comparative qualitative research method. The research findings reveal that the social realist and 'revolutionary' films about the 1960 coup aim to serve political functions and objectives, while those about the 1980 coup can hardly be considered * Bu çalışma yazarın Marmara Üniversitesi Radyo, Televizyon ve Sinema Anabilim Dalı'nda hazırlamış olduğu aynı isimli yüksek lisans tezinden üretilmiştir. Bu makaleye referans vermek için: Boztepe V., (2017).1960 ve 1980 Askeri Darbelerinin Türk Siyasal Sinemasına Etkileri. Galatasaray Üniversitesi İleti-ş-im Dergisi, 27, 153-179. 154 İleti-ş-im 27 • aralık/december/décembre 2017 as examples of political cinema as a genre whose distinguishing feature is to inform the public and raise political consciousness among spectators. Résumé Les effets des coups militaires des années 1960 et 1980 sur le cinéma politique en Turquie

27 MAYIS 1960 ASKERİ DARBESİ'NİN MALATYA BASININDA ALGILANIŞI (Yüksek Lisans Tezi

2019

Osmanlı Devleti’nin mirası üzerine kurulan genç, dinamik Türkiye Cumhuriyeti Devletinin inşa ettiği demokrasiye ilk darbe 27 Mayıs 1960 tarihinde askeri cuntanın gerçekleştirdiği darbe ile vurulmuştur. Türk demokrasisine vurulan bu darbe ülkenin bundan sonraki süreçte geçireceği sıkıntılı dönemlerin habercisi olmuştur. Bu çalışmamızda asker tarafından yapılan bu darbenin Malatya’daki etkilerini, halk nezdindeki yansımalarını, darbeden önceki ve sonraki yaşanılan süreci, şehrin yerel basın ve medya unsurlarının yaklaşımını inceleme fırsatını yakaladık. Malatya halkının dönem itibari ile en büyük iletişim ağı olan yerel gazeteler ve basın unsurları bu dönemde şehir ile ilgili olan bütün gelişmeleri istisnasız bir şekilde takip ederek bilgi paylaşımını sağlamıştır. Başlattığımız bu tez çalışmamızda öncelikle Malatya şehrinin tarihsel gelişim sürecini bir bütün olarak kronolojik bir düsturla incelemeye özen gösterdik. Ayrıca çalışmamızın devamında Demokrat Parti iktidarının başladığı 1950’li yıllardan 27 Mayıs 1960 Askeri Darbesine kadar olan dönemde ve bu dönemin de sonrasında Malatya’da değişen siyasi, sosyal, ekonomik, kültürel ve toplumsal görünümü gazeteler aracılığı ile değerlendirme imkânı elde ettik. Yerel basının ana mekanizması olan yerel gazeteler farklı bakış açıları, değerlendirmeler ve birbirinden farklı tutumlar sergilemiştir. Malatya’da 1950-1960 dönemi siyasi rekabeti DP-CHP arasında yaşanmıştır. Malatya yerel basınının yaptığı yayınlarda bu iki parti arasındaki siyasi rekabeti görmek mümkündür

ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN TÜRKİYE'DE YAŞANAN ASKERİ DARBELERE İLİŞKİN ALGILARI ÜZERİNE BİR İNCELEME

Öz: Askeri darbeler, Türk demokrasisinin önemli bir sorunu olmasna karşn bu konuda farkl kesimlerin alg ve görüşlerini araştran uygulamal çalşmalarn says yok denecek kadar azdr. Bu çalşmann amac, üniversite öğrencilerinin, askeri darbelerin etki ve sonuçlarna yönelik alg ve düşüncelerini incelemektir. Araştrmann katlmclar küme örnekleme yöntemi ile belirlenmiş, iki devlet üniversitesinde öğrenim gören 127'si kz, 70'i erkek olmak üzere toplam 197 lisans öğrencisidir. Araştrmada nicel veri yöntemlerinden genel tarama modeli kullanlmştr. Verilerin analizinde frekans, yüzde ve ortalama gibi betimsel analiz işlemleri; anlamllğ belirlemek için Pearson ki-kare testi, cinsiyet, branş ve üniversite değişkenleri açsndan tek yönlü varyans analizi ile Fischer'in LSD testi uygulanmştr. Araştrmada üniversite öğrencilerinin ağrlkl olarak askeri darbelerin olumsuz etki ve sonuçlar doğurduğu yönünde alg ve düşünceye sahip olduklar bulgusuna rastlanmştr. Katlmclarn büyük bir çoğunluğu askeri darbelerin toplumun psikolojisini bozduğu ve ekonomiyi geriye götürdüğü yönünde görüş bildirirken, en düşük katlm askeri darbelerin milli birlik ve bütünlüğü yeniden sağladğ ve özgürlük ortamn geri getirdiği maddelerinde olmuştur. Cinsiyet değişkeni açsndan yedi maddede farkllk görülürken, askeri darbelere yönelik erkek öğrencilerin kz öğrencilere göre daha olumsuz alg ve düşünceye sahip olduklar bulgusuna rastlanmştr. En az görüş farkllğ siyasi görüş ve siyasi tanmlama değişkenlerinde ortaya çkmştr. Sonuç bölümünde araştrmann bulgular kuramsal çalşmalarla ilişkilendirilerek çalşmann baz snrllklarna değinilmiştir.