Zwierzęta pozaludzkie jako podmioty polityki. Koncepcja zoopolis i jej krytyka („Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies” Nr 2/2016 Reprezentacje) (original) (raw)
Interesy zwierząt pozaludzkich były i są w ramach filozofii politycznej niedostrzegane i bagatelizowane. Rozpoznanie przez współczesną naukę oraz – w coraz większym stopniu – etykę, podmiotowości i podatności na krzywdę wielu zwierząt, nie idzie w parze w uznaniu ich za coś więcej niż drugorzędny przedmiot polityki. W ostatnich latach pojawiły się jednak nowe koncepcje podkreślające podmiotowość i sprawczość polityczną zwierząt pozaludzkich. Jedną z nich jest koncepcja zoopolis Sue Donaldson i Willa Kymlicka. Niesie ona postulat stosowania do tych zwierząt kategorii polityczno-prawnych, określających dotychczas wyłącznie status ludzi: obywatelstwa, rezydentury i suwerenności. Wspominając wcześniejsze próby upolitycznienia problemu zwierzęcej krzywdy, artykuł przedstawia główne założenia koncepcji zoopolis i omawia wybrane przykłady jej dotychczasowej krytyki. Nonhuman animals as subjects of politics. The concept of zoopolis and its criticism The interests of nonhuman animals within political philosophy have been and are still overlooked and underestimated. Recognition by modern science, and – increasingly – ethics, of the subjectivity and vulnerability of many animals does not extend to recognizing them as anything more than a secondary object of politics. In recent years, however, new concepts have emerged emphasizing the subjectivity and political agency of nonhuman animals. One of them is the concept of zoopolis by Sue Donaldson and Will Kymlicka. It postulates the use of political and legal categories that previously defined only men: citizenship, denizenship and sovereignty. Through citing earlier attempts at politicization of the animal detriment issue, the article presents the major hypothesis of the zoopolis concept and discusses some examples of its criticism.
Related papers
Bukoliczne bestiarium Szymona Szymonowica. Między naturą a kulturą
Zoophilologica, 2021
W artykule są przedstawione i omówione zjawiska związane z fauną występujące w bukolicznej poezji Szymona Szymonowica. Przedmiotem analizy są utwory wydane w zbiorze Sielanki i pozostałe wiersze polskie. Bestiarium z wierszy renesansowego autora, twórcy polskiej sielanki, jest analizowane w kontekście tradycji biblijnej i mitycznej. Zwrócono też uwagę na staropolskie i europejskie dziedzictwo kulturowe, ujęcia konwencjonalne i zrywające z konwencją oraz filiacje z polsko-ruską etnografią. Zbadano naturalny i kulturowy wymiar relacji zwierząt i człowieka. Egzemplifikacja zwierząt występujących w sielankach Szymonowica umożliwiła również określić funkcje, jaką pełnią one w świecie przedstawionym utworów.
Czy zasadne jest stosowanie „antropologicznej” koncepcji „rasy”?
Tarnowskie Studia Teologiczne, 2014
Pojęcie „rasy” wprowadził do słownictwa naukowego w połowie XVIII wieku francuski filozofa i matematyk Georges-Louis Leclerc, Comte de Buffon. W antropologii koncepcja ta zadomowiła się głównie dzięki pracom niemieckiego naukowca Johanna Friedricha Blumenbacha. Od początku koncepcja „rasy” wzbudzała kontrowersje wśród badaczy. Nawet sam Karol Darwin wyrażał sceptycyzm wobec używania pojęcia rasy w odniesieniu do ludzi. Wątpliwości co do naukowych podstaw typologii rasowej wyraził na początku XX wieku amerykański antropolog Franz Boas. W 1940 roku podobne wątpliwości przedstawił amerykańsko-brytyjski antropolog Ashley Montagu. W 1960 roku amerykański antropolog i genetyk Frank Livingstone na podstawie badań genetycznych poddał krytyce koncepcję ras ludzkich. Takie samo stanowisko wyrażał wybitny amerykański genetyk Teodozjusz Dobzhansky. Dobzhansky twierdził, że nie ma ras, które byłyby “odrębnymi jednostkami”. W 1970 roku, amerykański genetyk Richard Lewontin na podstawie własnych b...
Polityczne implikacje aliansów feminizmu i ekologii
2009
W świadomości społecznej feminizm i ekologia funkcjonują na ogół jako odrębne nurty ideologiczne, których założenia koncentrują się wokół odmiennych problemów. Mówiąc najogólniej, feminizm kładzie nacisk na sprawy kobiet, wskazuje n a nierówności, jakie występują między płciami, i dąży do poprawy sytuacji kobiet w społeczeństwie. Z kolei ekologia skupia się przede wszystkim na kwestiach związanych z ochroną przyrody i przeciwdziałaniem degradacji środowiska naturalnego. Poszukiwanie wspólnego mianownika dla ekologii i feminizmu kieruje nas w stronę ekofeminizmu, który zdaje się łączyć te dwie, pozornie odległe od siebie ideologie. Celem niniejszego artykułu jest — z jednej strony — ukazanie wspólnej płaszczyzny ideologicznej feminizmu i ekologii przez przedstawienie ogólnych założeń feminizmu i ekofeminizmu, z drugiej natomiast — pokazanie praktycznej, instytucjonalnej sfery funkcjonowania aliansu ekologii i feminizmu. Innymi słowy, chcemy wykazać, że postulaty zwolenników ekofemini...
Loading Preview
Sorry, preview is currently unavailable. You can download the paper by clicking the button above.