PISA İLE TÜRKÇE ÖĞRETİM PROGRAMINDAKİ OKUDUĞUNU ANLAMA KAZANIMLARININ ÖRTÜŞME DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ (original) (raw)

BULGARİSTAN'DAKİ TÜRK ÇOCUKLARININ OKUDUĞUNU ANLAMA VE YAZILI ANLATIM BECERİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Mehmet Emre Çelik DOKTORA TEZİ SOSYAL BİLGİLER VE TÜRKÇE EĞİTİMİ ANA BİLİM DALI GAZİ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ARALIK, 2016

2016

Bulgaristan’daki iki dilli Türk çocuklarının Türkçe okuduğunu anlama ve yazılı anlatım becerileri düzeyini tespit etmeyi amaçlayan bu çalışma, tarama tekniğine dayalı betimsel nitelikli bir araştırmadır. Araştırmanın çalışma grubunu 2014-2015 eğitim-öğretim yılında Bulgaristan’daki Türk nüfusun yoğun yaşadığı Kırcaali ve Şumnu illerinde on iki farklı okulda öğrenim görmekte olan beşinci ve sekizinci sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Ana dili Türkçe ancak eğitim dili Bulgarca olan bu öğrencilere sırasıyla “Kişisel Bilgi Toplama Envanteri”, beşinci ve sekizinci sınıflar için ayrı ayrı “Okuduğunu Anlama Testi” uygulanmış ve öğrencilerin yazılı anlatım becerisi düzeylerini ölçebilmek için beşinci ve sekizinci sınıf öğrencilerine düzeylerine uygun farklı konularda metin yazdırılmıştır. Okuduğunu anlama testlerinin oluşturulmasında ortaokul Türkçe programında yer alan okuma öğrenme alanındaki kazanım maddeleri dikkate alınmıştır. Öğrencilere yazdırılacak metinlerin konularının belirlenmesinde ise uzman görüşüne başvurulmuştur. Araştırmada elde edilen nitel verilerin analizinde SPSS paket programından yararlanılmıştır. Öğrencilerin yazılı anlatım toplam puanları normal dağılım gösterdiği için istatistiksel test tekniklerinden t testi ve ANOVA, öğrencilerin okuduğunu anlama toplam puanları ile kazanımlar düzeyindeki puanları normal dağılım göstermedikleri için Mann-Whitney U ve Kruskall-Wallis H istatistiksel test tekniklerinden yararlanılarak analiz edilmiştir. Değerlendirmede grupların karşılaştırılması için “t” testi kullanılmıştır. İstatistiksel analiz yapılamayan durumlarda ortalamalar ve standart sapmaların bildirilmesi yoluna gidilmiştir. Araştırma sonucunda Şumnu’daki öğrencilerin, Kırcaali’deki öğrencilere oranla hem okuduğunu anlama testleri hem de yazılı anlatım becerilerinde daha yüksek puan aldıkları ve bu farklılığın anlamlı olduğu görülmüştür. Ayrıca araştırmanın tüm basamaklarında kız öğrencilerin erkek öğrencilere oranla daha başarılı oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Beşinci sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama testinden elde ettikleri ortalama puan, 100 üzerinden 55.74; sekizinci sınıf öğrencilerinin ise ortalama puanı 41.53 bulunmuştur. Beşinci sınıf öğrencilerinin yazılı anlatım puan ortalaması, 100 üzerinden 53.9; sekizinci sınıf öğrencilerinin ortalaması ise 56.48’dir. Araştırmanın sonunda elde edilen bulgulara bağlı olarak Bulgaristan’daki iki dilli Türk çocuklarının eğitim-öğretim koşullarını ve okuma, yazma becerilerini geliştirmeye yönelik öneriler sunulmuştur.

YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRETİMiNDE DİNLEDİĞİNİ VE OKUDUĞUNU ANLAMA BECERİSİNİN GELİŞİMİNE ETKİ EDEN UNSURLARIN BELİRLENMESİ

Bu çalışmanın amacı, yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde dinlediğini ve okuduğunu anlama becerisinin gelişimine etki eden faktörlerin belirlenmesidir. Dil, temel olarak anlama ve anlatma ilkeleri üzerine kurulmuştur. Anlama, okuma ve dinleme; anlatma ise yazma ve konuşma becerilerine dayanmaktadır. Dil becerileri içerisinde ilk geliştirilmesi gereken yeti, anlama (dinleme) becerisidir. O gelişmeden konuşma, okuma ve yazma becerileri geliştirilemez. Özellikle yabancı dil öğretiminde dinleme-anlama becerisinin gelişimine yönelik yardımcı kaynakların-araçların, etkinliklerin ve yöntemlerin geliştirilmesi ayrı bir önem arz etmektedir. Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin okuduklarını ve dinlediklerini anlamalarına etki eden faktörleri belirlemek üzere gözleme dayalı deneysel bir yöntemle veriler toplanmıştır. Bu bağlamda deney ve kontrol gruplarına okuma ve dinlemeye dayalı belli uygulamalar yapılarak veriler toplanmış ve karşılaştırılarak analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre bireylerin görsel materyallerle desteklenmiş dinleme ve okumalarda konuyu daha iyi kavradıkları sonucuna ulaşılmıştır.

AHISKA TÜRKÜ ANADİL ÖĞRETİM ETKİNLİKLERİNDE ATASÖZÜ TEKERLEME, SAYIŞMACA VE BİLMECE ÖRNEKLERİ (ÜZÜMLÜ ÖRNEĞİ)

AHISKA TÜRKÜ ANADİL ÖĞRETİM ETKİNLİKLERİNDE ATASÖZÜ TEKERLEME, SAYIŞMACA VE BİLMECE ÖRNEKLERİ (ÜZÜMLÜ ÖRNEĞİ), 2017

Gelişen dünyada, kültürel değerlerin aktarımında anadil öğretim etkinliklerinin önemi gittikçe artmaktadır. Dünyaya gözlerini açan çocuk ninnilerden tekerlemelere, sayışmalardan bilmecelere kadar kendi kültürüne ait öğeleri kendiliğinden öğrenebilmektedir. Günümüz dünyasında toplumsal ve ulusal değerlerin bireylere tanıtılıp kazandırılması ve bunları ileriye dönük kullanmayı sağlamak çağdaş eğitimin amaçları arasında olarak görülmektedir. Bu araştırma Erzincan İli Üzümlü ilçesinde yaşayan göçmen Ahıska Türklerinin anadil öğretim etkinliklerinde kullandıkları tekerleme, sayışma, ninni ve bilmecelerin incelenmesidir. Araştırmayı Göçmen Ahıska Türkü ailelerde bulunan dede ve nineler oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri araştırmacı tarafından oluşturulan demografik bilgi formu ve görüşme formu aracılığıyla toplanmıştır. Toplanan veriler analiz edildikten sonra sonuçlar ve öneriler paylaşılmıştır.. In the developing world, the importance of native language teaching activities in the transfer of cultural values is increasing. Children who open their eyes to the world are able to learn their own cultural items spontaneously from counties to counties. In today’s world, promoting social and national values to individuals and using them in the future is regarded as one of the aims of contemporary education. This research is to examine the rhyming, counting, lullabies and chronicles of the Ahıska Turks living in Erzincan Ili Üzümlü in their mother tongue teaching activities. Immigrant Ahıska Turks are the grandparents and grandmothers in the family. The data of the research were collected through the demographic information form and interview form created by the researcher. The results and suggestions shared after the collected datas were analyzed.

PISA 2012 TÜRKİYE VERİLERİNE GÖRE OKUL DEĞİŞKENLERİNİN ÖĞRENCİ BAŞARISINI YORDAMA GÜCÜ

Bu araştırmada, okul ile ilgili değişkenler olan sınıf büyüklüğü, okulda yapılan ekstra etkinlikler, eğitimsel ve fiziksel kaynakların kalitesi, öğrenci ve öğretmenle ilişkili faktörlerin etkilediği okul iklimi, öğrenci/öğretmen oranı ve okul büyüklüğü değişkenlerinin öğrenci başarısını ne derece yordadığının belirlenmesi amaçlanmıştır. Betimsel nitelikteki araştırma, ilişkisel tarama modelinde desenlenmiştir.Araştırmanın örneklemi, tabakalı örnekleme yöntemiyle Türkiye'deki 15 yaş grubu öğrencilerin öğrenim gördüğü 170 farklı okuldan seçilmiş toplam 4511 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırma kapsamında belirlenen okul değişkenlerinin öğrenci başarısını ne derece yordadığını belirleyebilmek amacıyla çoklu regresyon analizinden yararlanılmıştır. Analiz sonuçları incelendiğinde yordayıcı değişkenlerin, okul başarı puanlarındaki toplam varyansın % 29’unu açıklayabildikleri anlaşılmaktadır. Araştırma kapsamında ele alınan tüm okul değişkenlerinin öğrenci başarısı üzerinde anlamlı bir yordayıcı olduğu görülmektedir. Öğrencilerin başarılarını yordamada en yüksek etkiye sahip değişken, öğrenciyle ilişkili faktörlerin etkilediği okul iklimi değişkenidir. Bu değişkenin ardından yordayıcı değişkenlerin öğrenci başarısı üzerindeki göreli önem sırasının; eğitimsel kaynakların kalitesi, okulda öğrencilere sunulan ekstra etkinlikler, öğretmenle ilişkili faktörlerin etkilediği okul iklimi, fiziksel kaynakların kalitesi, öğrenci/öğretmen oranı, sınıf büyüklüğü ve okul büyüklüğü olduğu söylenebilir.

TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMLARINDAKİ (2005 ve 2019) KAZANIMLARIN SÖZCÜK SIKLIĞI

Bu çalışmanın amacı, 2005 ve 2019 Türkçe dersi öğretim programlarındaki kazanımların sözcük sayısı ve sıklığını belirlemek ve program kazanımlarının arka planını oluşturan kodları ortaya koymaktır. Bu amaçla söz konusu programlar, kazanımlardaki sözcükler bakımından incelemeye alınmış ve sözcükler, sözcük gruplarını da kapsayacak şekilde sayılarak sınıflandırılmıştır. Kazanımlardaki sözcüklerin sayımında belli ölçütler gözetilmiş, bilgisayar ortamına aktarılan sözcükler dil becerileri dikkate alınarak kendi içinde sayılmıştır. Kazanım altı açıklamalar sayıma dâhil edilmemiştir. Program dilini netleştirmeyi amaçlayan bu çalışmada sadece kazanımlardaki toplam ve farklı sözcükler belirlenmemiş, dil becerilerinin (dinleme, konuşma, okuma ve yazma) birbiriyle ilişkisini ortaya koyan sözcüklerden metin çözümlemeye ve teknoloji kullanımına dair sözcüklere kadar birçok konu başlığı altında sınıflandırma yapılmıştır. Nitel desendeki çalışmada doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Sözcük sayımında sözcük sıklık analizlerine başvurulmuştur. Çalışmada araştırma soruları cevabını bulmuş ve kazanım cümlelerini şekillendiren kelimelerin farklı başlıklar altında sınıflandırılabileceği ortaya çıkmıştır. Çalışma sonucunda program dilinin ne ifade ettiğine ilişkin değerlendirmeler yapılmış ve bazı bulgular tartışılmıştır. Ayrıca alanda çalışanların, kurum ve araştırmacıların faydalanabileceği bazı öneriler sunulmuştur.

İLKÖĞRETİM DÖRDÜNCÜ SINIF TÜRKÇE DERSİNDE BAZI ÖĞRENME STRATEJİLERİNİN TUTUM VE OKUDUĞUNU ANLAMAYA ETKİSİ

Özet Bu deneysel araştırmanın amacı, İlköğretim dördüncü sınıf Türkçe dersinde, bazı öğrenme stratejilerini, geleneksel öğretmen merkezli yöntemle karşılaştırarak bunların okuduğunu anlama ve Türkçe dersine yönelik tutuma etkisini belirlemektir. Araştırma ön test-son test kontrol gruplu deneme modelinde tasarlanmıştır. Araştırmanın örneklemini Hatay İli, Altınözü İlçesine bağlı alt sosyo ekonomik düzeydeki bir ilköğretim okulunun öğrencileri oluşturmuştur. Araştırma deney grubunda bazı öğrenme stratejilerine ve kontrol grubunda ise geleneksel-öğretmen merkezli yöntemlere dayalı olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veriler, okuduğunu anlamaya yönelik başarı testi ve Türkçe dersi tutum ölçeği ile toplanmıştır. Araştırma verilerinin analizinde bağımsız gruplar t testi, Ki-kare analizi kullanılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre, okuduğunu anlama başarı testi puanları açısından deney grubu lehine anlamlı fark görülürken, çalışma gruplarının tutum puanları arasında herhangi bir fark bulunmamıştır.

TÜRKÇE ÖĞRETMENLERİNİN AKICI OKUMA BECERİSİ İLE İLGİLİ BİLİŞ DÜZEYLERİ

International Journal of Language Academy, 2023

Türkçe dersi, ilköğretimden başlayarak bireyin okuma, dinleme, konuşma ve yazma becerilerini geliştirmeyi amaçlamaktadır. Bu beceriler içerisinde okuma, bireyin okulda öğrendiği ve yaşam boyu kullandığı önemli bir beceridir. Akıcı okuma ise 2017 yılında hazırlanan programla Türkçe dersi müfredatına konmuş olup okumadan daha ileri düzey bir beceriye işaret etmektedir. Vurgu, tonlama ve telaffuza dikkat ederek, belli bir hızda ve konuşur gibi yapılan okumaya akıcı okuma denmektedir. PISA okuma becerileri kapsamında da akıcı okuma, okuduğunu anlamanın temel göstergelerinden biri olarak kabul edilmektedir. Doğru okuma, hız, prozodi ve anlama olmak üzere dört temel bileşene sahip olan akıcı okuma becerisi, ilköğretimden itibaren kazandırılması gereken ve yaşam boyu kullanılan bir beceridir. Bunun için de öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının akıcı okuma ile ilgili biliş düzeylerinin yüksek olması gerekmektedir. Bu çalışmada Türkçe öğretmenlerinin akıcı okuma ile ilgili biliş düzeyleri belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, Antalya ilinin Alanya ilçesindeki ortaokullarda görev yapan 33 Türkçe öğretmeninden oluşmaktadır. Nitel bir desene sahip olan araştırmada, veriler yarı yapılandırılmış görüşme tekniği ile toplanmıştır. Görüşme soruları öğretmenlerin akıcı okuma ile ilgili bilgi düzeylerini ölçecek şekilde literatür taranarak ve uzman görüşü alınarak hazırlanmıştır. Veriler, betimsel analiz ve içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda öğretmenlerin akıcı okumanın temel bileşenleri ve Türkçe öğretim programındaki yeri, akıcı okuma stratejileri ve okuduğunu anlama ile akıcı okuma arasındaki ilişki ile ilgili biliş düzeylerinin genel olarak düşük olduğu tesit edilmiştir.