CİNSİYETE DAYALI ÜCRET FARKININ ÖLÇÜMÜ TÜRKİYE UYGULAMASI (original) (raw)

TÜRKİYE’DE CİNSİYETE DUYARLI BÜTÇELEME YAKLAŞIMI

TÜRKİYE’DE CİNSİYETE DUYARLI BÜTÇELEME YAKLAŞIMI, 2020

Sosyal yaşamda kadın ve erkeğin birçok farklı rolü ve görevi vardır. Ancak geleneksel toplum yapılarında erkeğe daha çok önem verilirken kadınlar ayrımcı uygulamalar ve politikalara maruz kalmaktadır. Bu durum cinsiyet eşitsizliği olgusunu ortaya çıkarmaktadır. Bu neden temelinde cinsiyete duyarlı bütçeleme birçok ülke tarafından uygulanmaya başlamış ve kadının iktisadi karar alma ve bütçeleme sürecine girmesi desteklenmiştir. Cinsiyete dayalı bütçeleme, kadınların toplumdaki konumlarının yükseltilmesine yönelik amaçlar içeren bir bütçe uygulamasıdır. Devletler, kadın ve erkek arasındaki ayrımcılığın azaltılmasını bütçe yoluyla gerçekleştirmek istemektedir. Bu nedenle bütçeyi ve diğer mali araçları kullanarak kadının toplumdaki rolünün artmasını ve cinsiyet ayrımcılığı içeren suistimallerin engellenmesini amaçlamaktadır. Türkiye’de cinsiyete dayalı bütçeleme çalışmalarının kökeni 1980’li yıllara dayanmaktadır. Bu tarihten itibaren kadınsal faaliyetleri destekleyecek çeşitli kurullar oluşturulmuştur. 2008-2012 yılları arasında cinsiyete dayalı bütçelemenin uygulanması için çeşitli fikirler ortaya atılmış ve bilinçlendirilme çalışmalarına başlanmıştır. Cinsiyete duyarlı bütçeleme uygulaması ile vergiler ve kamu harcamaları kullanılarak kamusal varlık ve kaynakların eşitlik temelinde dağıtılması amacı gözetilmiştir. Bu bildiride, cinsiyete duyarlı bütçeleme kavramının Türkiye’deki gelişimi ve bu bütçenin ülkedeki seyrine değinilecek; bütçelemenin kadınlar ve cinsiyet eşitliği üzerindeki etkileri değerlendirilecektir.

TÜRKİYE TÜRKÇESİ AĞIZLARINDA "KERİ (GERİ)" SÖZCÜĞÜNÜN ESKİCİL BİR KULLANIMI

Journal of Turkish Studies

Ağızlarda, ölçünlü dilde bulunmayan pek çok eskicil unsurun yaşadığı bilinmektedir. Eskicillik, sadece dilin görünen kısmı olan ek ve sözcük boyutunda olmayıp anlam ve görev boyutunda da vardır. Dolayısıyla bugün ölçünlü Türkiye Türkçesinde kullanılan pek çok kelime, Türkiye Türkçesi ağızlarında eskicil anlamlarıyla ve görevleriyle karşımıza çıkabilir. Türkiye Türkçesi ağızlarında bu eskicil görevini ve anlamını sürdüren sözcüklerden biri de "keri (geri)"dir. Türkiye Türkçesi ağızlarındaki "Keri" sözcüğü, Eski Anadolu Türkçesinde olduğu gibi ayrılma hâli eki almış isim ve sıfat-fiilden sonra gelmiş ve "-dan sonra" anlamında bir çekim edatı görevi üstlenmiştir. Çalışmada bu konu üzerinde durulacaktır. Bülent

Cikti Aciginin Hesaplanmasi: Turkiye Uygulamasi

It is a display that indicates where the output level of the output economy is from the business cycle of the output level that differs from the potential output. However, the directly unobservable output gap is estimated by a number of different methods in the literature ranging from micro-data to statistical methods and general equilibrium models. In this study, different output methods were estimated in Turkey using the new GDP series established with the chain volume index for the period of 1998-2017. Hodrick Prescott Filter, quadratic Beveridge Nelson filter and Kalman filter, Structural VAR estimation are used for the unobservable component method. The outcome in Turkey has reached its peak in the period just before the crisis of 2008, when it bottomed out during the 2001 and 2008 crises. Nevertheless, it can be said that Beveridge Nelson and univariate Kalman filter methods predict the output openness to a lesser degree than other methods. However, the output range series produced by the standard Hodrick Prescott filter is verified by a bivariate Kalman filter contrary to what is claimed in the literature.

TÜRKİYE TÜRKÇESİ AĞIZLARINDA KULLANILAN "DIŞLIK" KELİMESİNİN KÖKENİ ÜZERİNE

TÜRKLÜK BİLİMİNDE GÜR BİR SES PROF.DR. İSA ÖZKAN'A ARMAĞAN TÜRK KÜLTÜRÜNÜ ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ YAYINLARI, 2019

Özet: Bu çalışmada Türkiye Türkçesi ağızlarında kullanılan dışlık “rahat, huzur, iç ferahlığı, dirlik” kelimesinin kökeni incelenmiştir. Yozgat’ın Çandır ilçesinde çocuklar fazla gürültü yaptıkları zaman kaynak kişilerin Uşaḫlar dışlıḫ virmiyor. “Çocuklar huzur vermiyor.” dedikleri tespit edilmiştir. Bu tespit üzerine cümlede geçen dışlıḫ (< dışlıḳ) kelimesinin anlamı ve kökeni araştırılmıştır. Yapılan incelemede dışlık kelimesinin yalnızca Yozgat ve yöresinde değil pek çok ağız bölgesinde kullanıldığı görülmüştür. Bu kelime Türkiye Türkçesinin çeşitli ağızlarında dışlık vermemek “huzur vermemek, rahat vermemek”, dışlıksız “geçimsiz, sabırsız, yaramaz”, dışlığı gelmemek “canı sıkılmak” deyimlerinde ve dirlik dışlık “dirlik düzenlik”, datdışlık “huzur, rahat” ikilemelerinde Kullanılmaktdır. Çalışmanın amacı, Türkiye Türkçesi ağızlarında kullanılan dışlık kelimesinin kökenini tespit etmektir. Çalışmada eş zamanlı ve art zamanlı dil bilgisi yöntemleri kullanılmışır. Kelimenin dış isim kökü ve -lık /-lıh isimden isim yapım ekinden meydana geldiği bellidir. İlk önce kelimenin kökünün Eski Türkçe taş “dış” kelimesinden gelebileceği düşünülmüştür (TT dış + lık << ET taş + lık). Ancak dışlık kelimesinde “dış, dışarı” anlamı yoktur. Kökle türemiş kelime arasında semantik bir ilişki kurulamadığı için kelimenin farklı bir kökten gelmiş olabileceği düşünülmüştür. Araştırma sonucunda dışlık kelimesinin Eski Türkçe tınçlık (tınç+lık) kelimesinden geldiği ispatlanmıştır. Anahtar Kelimeler: Dışlık, Türkiye Türkçesi Ağızları, Etimoloji Abstract: In this study, the origin of dışlık “peace, rest, livelihood” used in Turkey Turkish dialects were examined. When the children make too much noise in Çandır district of Yozgat, it is determined that the participants say Uşaḫlar dışlıḫ virmiyor. “Children do not give us peace”. After this determination, the meaning and origin of the word dışlıḫ (< dışlıḳ) was investigated. In the examination, it was seen that the word dışlık was used not only in Yozgat and its region but also in many dialect zones of Turkey. This word is used in various dialects of Turkey in the idioms of dışlık vermemek "to discomford, to disturb”, dışlıksız “quarrelsome, impatient, naughty", dışlığı gelmemek "to be bored” and in the handiadys of dirlik dışlık “peace and harmony”, datdışlık “peace, rest”. The aim of this study is to determine the origin of the dışlık which is used in Turkish dialects. Synchronic and diachronic grammar methods were used in the study. It is evident that the word consists of the root (dış) and the derivational affix (-lık / -lıh). Firstly, it was thought that the root of the dışlık could come from the taş “outside” in Old Turkish Modern Turkish dış + lık << Old Turkish taş + lık). However, the dışlık has no meaning “outside”. Since a semantic relationship could not be established between the root and the derivative word, it was thought that the word might have come from a different root. As a result of the research, it was proved that the word dışlık comes from the Old Turkish tınçlık (tın-ç + lık). Key Words: Dışlık, Dialects of Turkey Turkish, Etymology.

TÜRKİYE TÜRKÇESİNDE DİLBİLİMSEL UZATIM ÖRNEĞİ OLARAK -(X)n-, -(X)l- ÇATI EKLERİNİN ÜST ÜSTE KULLANIMI

Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi

Türkçede fiillere gelen -(X)n-, -(X)l- ekleri birden çok işlevi yerine getiren eklerdir. Bu eklerin geldiği fiilin cümledeki durumu, ekin işlevini belirlemede kıstas olarak kullanılmaktadır. Edilgenlik, dönüşlülük ve fiilden fiil yapma söz konusu eklerin çeşitli işlevlerindendir. Bu işlevlerden birini karşılamak için ekleneceği fiilin kök veya gövdesine göre -l- ve -n- eklerinden biri seçilmektedir. Dolayısıyla aynı işlevi karşılar bir biçimde üst üste kullanılmazlar. Ancak, Türkiye Türkçesindeki bazı örneklerde söz konusu eklerin aynı çatı işleviyle üst üste kullanıldıkları görülmektedir: de-n-i-l-, ko-n-u-l-, ye-n-i-l- gibi. Çalışmada söz konusu eklerin bu özelliği incelenmiştir. Bu durumun olası sebepleri bildirilmiş ve adlandırması üzerinde durulmuştur. Ayrıca, bu eklerin dildeki kullanım biçimlerinden, sıralarından ve işlevlerinden de örneklerle bahsedilmiştir.

ÖRGÜT KÜLTÜRÜ ALGISINDA CİNSİYET FAKTÖRÜNÜN ETKİSİ VE BİR UYGULAMA

İnsan duygu ve düşünce yapısı itibariyle değişken niteliklere sahip bir sosyo-ekonomik canlıdır. Duygu ve düşüncelerin şekillenmesinde cinsiyet faktörünün yeri sıklıkla tartışılmaktadır. Bay ve bayanların çevreleri ve karşılaştıkları problemleri algılamasında farklılıklar gözlenmektedir. Bu durumun örgüt kültürü algısındaki yeri bir araştırma konusudur. Bu çalışmada “çeşitli demografik özelliklere sahip kişilerin bir araya gelmesiyle oluşan örgüt içinde meydana gelen örgüt kültürü algısal anlamda cinsiyet faktörü değişkeninden nasıl etkilenmektedir?” sorusu tartışılacaktır. Bu nedenle Süleyman Demirel Üniversitesi Araştırma Hastanesinde cinsiyet faktörünün örgüt kültürü algısı üzerindeki etkisi “Denison Ölçeği” ile test edilmiştir

YAŞLI DOSTU KENT KAVRAMI VE TÜRKİYE’DE UYGULANABİLİRLİĞİ:ÇANAKKALE İLİ ÖRNEĞİ

21. ÇALIŞMA EKONOMİSİ VE ENDÜSTRİ İLİŞKİLERİ KONGRESİ , 2022

Dünyada doğurganlık seviyesinin azalması ve insanların yaşam süresinin artması sonucunda yaşlı nüfus artmaktadır. 2050 yılına kadar kentsel yaşlı nüfusun ikiye katlanması beklenmektedir. Dünyada yaşlı nüfusun artması bazı problemler yaratmaktadır. Yalnız yaşayan yaşlılar öz bakımları ve sosyal hayata uyum sağlama konusunda sıkıntılar yaşamaya başlamışlardır. Yaşlıları anlamak ve yaşlıların sorunlarına çözümler üretebilmek için bütün disiplinlerin yaşlılarla ilgili çalışması bir zorunluluk haline gelmiştir. Böylece literatüre, yaş, yaşlılık, aktif yaşlanma ve yaşlı dostu kent gibi kavramlar girmiştir. Araştırmada Türkiye’de neden yaşlı dostu kent uygulamasına ihtiyaç duyulduğu ve uygulamaların artırılarak geliştirilmesi için neler yapılması gerektiği sorularına cevap aranmıştır. Çalışma kapsamında yaşlı dostu kent projesi ile yaşlılara sunulan sosyal hizmet uygulamaları araştırılmıştır. Araştırma örnek olay araştırması şeklinde tasarlanmıştır. Çalışma kapsamında Çanakkale’de yaşlılara yönelik sosyal politikaları uygulayan kurum ve kuruluşların yetkilileri ve yaşlılarla görüşülmüştür. Toplanan veriler MAXQDA Analitik Programı’nda analiz edilmiştir. Sonuç olarak Türkiye’de yaşlılara yönelik düzenlemelerin onların kentsel erişilebilirliğini desteklediği ancak yaşlı dostu kentler için daha düzenli planlamalara ihtiyaç olduğu ortaya çıkmıştır.

TÜRKİYE’DE CİNSİYET AYRIMINA ÖZEL BİR ÖRNEK; SARISU KADINLAR PLAJI UYGULAMASINA COĞRAFİ BİR YAKLAŞIM

Türkiye'de Cinsiyet Ayrımına Özel Bir Örnek; Sarısu Kadınlar Plajı Uygulamasına Coğrafi Bir Yaklaşım, 2021

In study, the issue of gender discrimination has been discussed from the perspective of geography, specifically "Sarısu Women's Beach", and the source of the subject has been examined. The aim of the study is to examine the cultural elements underlying the preference of women's beach from the perspective of geography by revealing the reasons. In the research, literature review, interviews, and field observations were used as data collection methods. In this study, the problem of gender discrimination is handled spatially, and the reasons why this problem arises as a result of the physical and human environment affecting the culture are explained. It has been tried to explain why women's beaches, which constitute an important concrete example of gender discrimination, are needed, by putting forward reasons in the context of human-space interaction. In the interviews with the people who visited the beach, it was concluded that most of them were satisfied with the application of the women's beach. It has been determined that the area is also preferred by foreign nationals. When it comes to the source of the reasons that push women to separate places from men, it is concluded that environmental factors have as much effect as cultural factors.

TÜRKİYE’DE TERMİK SANTRAL KARŞITI HAREKET: ÇIRPILAR ÖRNEĞİ

Alternatif Politika, 2021

Termik santraller Türkiye’de, enerjide dışa bağımlılığın azaltılması, kalkınmanın hızlanması ya da ucuz elektrik üretiminin sağlanması gibi hegemonik söylemlerle toplumda rıza oluşturulmaya çalışılarak yaygınlaştırılmaktadır. Bu gelişme insan sağlığını, çevreyi ve yaşam alanlarını tehdit eden termik santrallere karşı mücadele eden çevre hareketlerinin ortaya çıkmasına yol açmıştır. Bu çalışmada Türkiye’de enerji ihtiyacının karşılanması, kalkınmanın hızlandırılması ve istihdamın arttırılması söylemleriyle yürütülen neoliberal enerji politikalarına meydan okuyan termik santral karşıtı hareketlerden biri olan ve Çanakkale’nin Yenice ilçesinin Çırpılar Köyü’ne kurulması planlan termik santrale karşı ortaya çıkan “Çırpılar Hareketi” incelenmiştir. Nitel veri toplama ve yapılandırılmamış mülakat yöntemleri kullanılan bu çalışmada, 2-5 Temmuz 2018 tarihleri arasında Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği, Troya Çevre Derneği, İda Dayanışma Derneği, Çanakkale Ziraat Odası, TEMA Vakfı üyeleri ile Çanakkale Yenice köylüleri de dâhil olmak üzere toplam 22 kişi ve kurum ile görüşme yapılmıştır. Elde edilen veriler ışığında harekete katılanların amaçları, söylemleri ve eylemleri “insan sağlığı”, “çevre” ve “ekonomik etkinlik” olmak üzere üç tema altında değerlendirilip analiz edilmiştir. Çalışmada Gramşiyan bir perspektiften Çırpılar Hareketi’nin hegemonya karşıtı bir hareket olduğu ve bu mücadelenin aydınlar tarafından inşa edilen ve dillendirilen söylemlerle yürütüldüğü iddia edilmiştir.