Bütünüyle Karagöz Perde Gazelleri, Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, Yıl 2, Sayı 4, Aralık 2020. (original) (raw)
Related papers
Klasi̇k Türk Edebi̇yati İle Halk Edebi̇yatinin Kesi̇şme Noktalarindan Bi̇ri̇: Perde Gazelleri̇
Journal of International Social Research, 2016
Öz Divan şiirini nazım biçimlerinden olan gazel; ilgili alanda kadınlarla âşıkane sohbet etmek, içkiden, eğlenceden bahsetmek anlamlarına gelmektedir. Bu nazım şekliyle şair, kişisel beğeni ve kaygılarını; sevinç ve üzüntülerini dile getirebildiği gibi tevhit, münacat, naat gibi türleri de işlemiştir. Öte taraftan yazılan bu gazeller zamanla tekke gibi bazı mekânlarda ve sıra gecelerinde ezgi ile söylenir olmuştur. Klasik formun dışında söylendiği yerlerden biri de Karagöz ve Hacivat oyunudur. Karagöz perdesi hayâl ile hakikatin, ibret ile mizahın, musikî ile şiirin, geçmiş ile geleceğin, çocuk ile yetişkinin buluştuğu ve kaynaştığı bir millî buluşma yeridir. Bu oyunda terennüm edilen perde gazellerinin dil açısından genel karakteristiği Osmanlı Türkçesiyle yazılmış olmasıdır. Bu özellik günümüzde de devam etmektedir. Vezin günümüzde terkedilmiş olsa da aruzdur. Bu gazellerin çoğunda biz teması hâkimdir. Bu hem geniş kitleleri içselleştirmek, kendi yanına çekmek, hem de tasavvuftaki nefisle mücadelede öne çıkan "ben"den kurtulmaktır. İkinci bir husus olarak birçok şiirde perdenin ne olduğu tarif edilmektedir. Üçüncüsünde ise nasihat-âmiz bir tavır söz konusudur (zannetme, bak, anla, dinle vs.). Şeyh Küşterî'yi doğrudan veya dolaylı olarak anma, yad etme de dikkat çeken bir husustur. Son olarak da zamanın padişahına yönelik duâ ibârelerinin varlığını dikkat çekmektedir.
ABSTRACT The works which have been made in our country and the world in the area of Turkish Classical Literature have focused on certain subjects and people. Many of those works are translations of Arabic letter texts to Latin letter, and other parts are consist of material observation and analyzing works made on those translated texts. Although those texts translated to Latin letter forms the vital raw materials for Turkish Classical Literature, it is necessary the comment, analyzing and explanation of literary and esthetic value of those texts. In last century the works on those literary texts focus directly on conceptions of literary work and literature skimming from feature of literature history gradually. So all processes and methods trying to explain literary work and literature are called as “Work Based Processes”. Those processes that work forms its center in the triangle of author-work-reader are Linguistic, Semiology, Constructualism, Russian Formalism and New Criticism which many taking its sources from Linguistic and Ferdinand de Saussure. The basic texts of Turkish Classical Literature are books named Divan which nearly all poets collected their literary fertility. There is necessity for examination of divans, and poem forms called gazel which poets produced avoiding from state-art-patronage equation in artistic and esthetic aims, for a text centered literature criticism and applications of those methods in the area of Turkish Classical Literature. In this project from the gazels by Şeyh Gālib accepted as last highest person of Turkish Classical Literature by all literature histories, historians and critics, 50 samples were selected in the way of random, and artistic and esthetic values of them were tried to be specified in an eclectic way in the frame of text centered modern text analyzing processes and works in the area of Turkish Classical Literature. It was aimed in this project also to make the products of Turkish Classical Literature functional in literature education and teaching for students to have an esthetic awareness. Changing literature education and teaching necessitated to observe texts containing the longest period of Turkish Classical Literature in modern ways. This kind of works will be useful for students and teachers in development of esthetic conceptions and in the course of making a literary awareness in them. Therefore there are many things that Şeyh Gālib’s gazels will tell us. Keywords: Şeyh Gālib, Gazel, Esthetic, Education
Bülbül, A. 2021, “Eleştiri: Ergün Karaca, M.Ö. 1. Binde Doğu Trakya, Homer Kitabevi, 2019, 422 sayfa. ISBN: 978-9944-483-84-1”, Libri VII, 195-202., 2021
Arda BÜLBÜL Libri: Epigrafi, Çeviri ve Eleştiri Dergisi'nde bulunan içeriklerin tümü kullanıcılara açık, serbestçe/ücretsiz "açık erişimli" bir dergidir. Kullanıcılar, yayıncıdan ve yazar(lar)dan izin almaksızın, dergideki kitap tanıtımlarını, eleştirileri ve çevirileri tam metin olarak okuyabilir, indirebilir, dağıtabilir, çıktısını alabilir ve kaynak göstererek bağlantı verebilir. Libri, uluslararası hakemli elektronik (online) bir dergi olup değerlendirme süreci biten kitap tanıtımları, eleştiriler ve çeviriler derginin web sitesinde (libridergi.org) yıl boyunca ilgili sayının içinde (Sayı VII: Ocak-Aralık 2021) yayımlanır. Aralık ayı sonunda ilgili yıla ait sayı tamamlanır. Dergide yayımlanan eserlerin sorumluluğu yazarlarına aittir.
Öz Antik dönemin girift ticari ilişkilerinin aydınlatılmasında ticari amphoraların önemi yadsınamaz. Son yıllarda antik merkezlerde yapılan kazı çalışmaları sonucunda edinilen yeni veriler ışığında; ticari amphoralar üzerine yapılan tipolojik sınıflandırma ve kil analizi gibi detaylı incelemeler, nümizmatik ve epigrafik kaynaklar sayesinde bu amphoraların üretim yerlerinin belirlenmesinde hatta taşıdıkları şarap, zeytin yağı gibi ticari maddelerin saptanmasında önemli bir yol kat edilmiştir. Klazomenai MÖ 4. yüzyıl yerleşiminden ele geçen Thasos, Khios, Samos amphoraları ve Solokha kurganlarından ele geçmesinden dolayı Zeest tarafından Solokha I veya spesifik ağız formundan dolayı mantar ağızlı amphoralar olarak isimlendirilen amphora grubu bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Klazomenai MÖ 4. yüzyıl yerleşiminden ele geçen parçalar halindeki ticari amphoraların büyük bir kısmı ele geçtikleri tarihlenebilir tabakalardan ve benzer örneklerden hareketle MÖ 4. yüzyılın ilk yarısı ve ortasına tarihlendirilmektedir. Söz konusu tarih aralığı yerleşimin MÖ 4. yüzyılın ilk çeyreği-MÖ 4. yüzyılın ortalarına tarihlendirilen kentin ikinci yapı evresi ve MÖ 4. yüzyılın ortalarına tarihlendirilen kentin üçüncü yapı evresine denk gelmektedir. Abstract Trade amphoras play an important role in the identification and understanding of th e intricate trade relation of the Ancient period. Under the light of the recent data obtained during the excavations at ancient sites significant steps were taken in identifying the production site of these amphorae based on the typographical classificatio ns and clay analysis in addition to numismatic and epigraphical sources even identifying the trade items they contained such as wine and olive oil became likely. This study scrutinizes the mushroom-lipped Solokha I amphorae named by Zeest and the Thasos, Khios and Samos amphorae discovered at Klazomenai 4th BC settlement. The sherds of trade amphorae unearthed at Klazomenai 4th BC settlement were mainly dated to early and mid-4th century BC in view of the layers they were obtained or their similars. The mentioned period covers the second architectural phase of the settlement between the first quarter of 4th century BC and mid-4th century BC and the third architectural phase of the city in the mid4th century BC.