Şeyh Gâlib’in Gazellerinin Estetik Çözümlemesi ve Eğitim Sürecinde Kullanımı, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Anabilim Dalı, Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği Programı Yüksek Lisans Tezi, Danışman, Prof. Dr. İlhan GENÇ, İzmir 2012, s. 371. (original) (raw)
Related papers
Özet Tezkireler, şairlerin biyografilerine yer veren, onların sanatı hakkında görüşler sunan, şiirlerinden örnek beyitler veren eserler olarak bilinmektedir. Tezkirelerdeki eleştirilerden, tezkire yazarının bir şair ve onun şiirleri ya da herhangi bir edebi türe ilişkin görüşleri hakkında bilgi sahibi olunabilmektedir. 16. Yüzyıl tezkirelerinden Sehî Bey'in Heşt Behişt isimli eseri, bu bağlamda çalışmamızın merkezine alınmıştır. Edebiyatımızın her döneminde, dîvân şairlerinin en fazla eser verdikleri edebi tür gazel olmuştur. Bu yüzden, Heşt Behişt'te gazel ile ilgili olarak yapılan değerlendirmeler kaside, mesnevi, nesir, nazire, kıta, latife, tarih vb. türlere kıyasla çok büyük yer tutmaktadır. Çalışmamızda, Sehî Bey'in eserine aldığı şairlerin gazelleri hakkındaki değerlendirmeler; hayal, mana ve özgünlük, gazeller arasındaki kıyaslamalar, şairlerin gazel türüne olan kabiliyeti ve gazel üstadı büyük şairlerle karşılaştırılması gibi başlıklar altında ve şiirin sanat değerine ait hususları gözetilerek ele alınmıştır. Böylelikle de Sehî Bey'in gazel türüne ait sanat zevki ve değerlendirmelerinde kullandığı eleştirel üslup tespit edilmeye çalışılmıştır. Abstract The Critical Style used in Sehî Bey's Heşt Behişt Tezkire on the evaluations about Ghazal Type Tazkirahs are books, which include poets' biographies, make explanation about their arts, give examples of beyits from their poems. We could learn tazkirah writer's views about a poet and his poems and about any kind of literary types from criticisms in tazkirahs. One of the 16.th century's tazkirahs, Sehî Bey's book, of which name is Heşt Behişt is the focal point of our study. In every period of our literature, ghazel has been a literary form in which divan poets gave work most. For this reason, evaluations about ghazel in Heşt Behişt, find more places when compared with other literary kinds such as odd, mathnawi, prose, nazire, kıta, latife, history etc. In our study, the evaluations about the ghazels which Sehî Bey includes in his work; imagination, significance and orginality, comparison between the poet's ghazels, poet's abilities of ghazel writing and comparison of those ones with the leading poets specialized in Ghazel will be discussed, taking the points of the poem concerning its art value into consideration. Thus, Sehî Bey's art delight about ghazel and the critical style which he used in his evaluations will be ascertained.
Zekâya Bağlı Sanatlardan Hüsn-i Tahallüs ve Hayâlî Bey'in Gazellerinde Kullanımı
Hayâlî, one of the 16th century poets of classical Turkish literature, is known as a great poet with the poems he wrote. The poet whose real name was Mehmet used the pseudonym "Hayâlî". It shows that the poet, who had a flourishing style and a rich imagination, has a pseudonym in place. The word 'Hayâlî' has turned into a flamboyant art with the poet's double-entendres. The fact that he had various dreams and all kinds of materials in his poems has brought Hayâlî the character of being a productive poet. The most important features that increase the quality of a literary work are the poet's abilities and the ability to use it. Hayâlî is in the first place among the artists with the words he uses. Words that contain a figurative meaning other than their real meaning are called transient words. If these words are used in the words of the poets that are taken as pseudonym, it is called the art of husn-i tahallus. Husn-i Tahallus, which can be counted among the arts connected to intelligence within the classification of literary arts, is quite high in number in Hayâlî, the subject of the study. His belief in imagination, which can also be associated with the poet's pseudonym, also revealed his intelligence. In this study, pseudonym couplets established with the art of husn-i tahallus found in ghazels in the Hayâlî Court were determined and examined.
2020
Grafik örgütleyiciler, öğretim süreçlerinde öğrencilere sunulması hedeflenen yeni bilgilerin çeşitli görsel sınıflama ve tanımlama metotlarıyla desteklenmesini içeren önemli öğretim materyallerinden biridir. Bu nedenle öğrenmeyi, kavramayı ve hatırlamayı kolaylaştırması sebebiyle öğrencilerin dil becerilerinin gelişimi sürecinde de sıkça kullanılmaktadır. Bu araştırmada tematik analiz yöntemi işe koşularak grafik örgütleyicilerin Türkçe eğitiminde kullanımına yönelik çalışmaların incelenmesi ve bu çalışmaların bulguları ışığında genel durumun ortaya konması amaçlanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, grafik örgütleyicilerin özellikle okuma ve yazma becerilerinin gelişiminde etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte konuşma ve dinleme alanlarında grafik örgütleyicilerin temel alındığı çalışmaların az sayıda gerçekleştirilmiş olması, üzerinde düşünülmesi gereken bir bulgu olarak dikkat çekmiştir. Grafik örgütleyicilerin Türkçe eğitiminde kullanımına yönelik gerçekleştirilecek araştırmalarda öğrencilerin grafik örgütleyicilerle ilgili deneyimlerini ele alan ve bu konudaki duyuşsal yaşantıları/özellikleri konu edinen çalışmalara ihtiyaç duyulduğu ifade edilmiştir. Ayrıca grafik örgütleyicilerin Türkçe eğitiminde kullanımına ilişkin derinlemesine incelemeler yapılabilmesi amacıyla karma yöntem araştırmaları ile birlikte nitel çalışmalara da ağırlık verilmesinin gerektiği vurgulanmıştır.
Mesîhî’nin Gazellerinde Telmih Sanatının Kullanımı
Mesîhî’nin Gazellerinde Telmih Sanatının Kullanımı, 2023
Edebî sanatlar, tarih boyunca şairlerin başvurduğu ve üsluplarını güçlendirmeye çalıştıkları araçların başında gelmiştir. Özellikle klasik Tük edebiyatı mensupları edebî sanatların kullanımında ustalaşmış ve belirli sınırlar çerçevesinden çıkmadan en güzelini söyleyebilme adına yarışmışlardır. Bu edebî sanatların en bilinenlerinden ve yaygın olarak kullanılanlarından biri de telmihtir. Telmih; şairin söz arasında söylediği, herkesçe bilinen başka bir olaya, hikâyeye, varsayıma, tarihî bir gerçeğe, bir efsaneye, bazen bir ayet ya da hadise, dinî bir algıya vb. atıfta bulunarak bu atıfla daha çok anlamı ifade edebilme gücünü göstermesidir. Mesîhî, klasik Türk edebiyatının oluşma evrelerine tekabül eden 15. yüzyıl şairlerindendir. Döneminde tanınan ve övülen bir şair olmuştur. Şiirinde günlük hayattaki deyimleri, atasözlerini, âdet ve gelenekleri sıklıkla kullanmıştır. Kendisi, şiirlerinin orijinal olduğunu, daha önce söylenmemiş sözlerden meydana geldiğini savunarak ilkleri ortaya koyduğunu iddia etmiştir. Mahlası da Hz. İsa’nın sağlık bahşeden dokunuşundan telmihle oluşturulmuştur. Bu bildiride Mesîhî’nin gazellerindeki telmih kullanımları ve bu sanat çerçevesinde beyitlerin arka planında yatan bilgi birikimi izah edilmeye çalışılmıştır. Telmih sanatına konu olan kıssa ve hikâyeler, ayet, hadis, âdet, gelenek ve inanışların Mesîhî’nin üslubunda nasıl dile getirildiği sorusuna cevap aranmıştır. İlk oluşum aşamasında klasik şiir geleneğinin telmih kullanımındaki estetik yöne ışık tutmak temel hedef olarak belirlenmiştir. Telmih sanatının kullanımından kaynaklanan anlatım gücü ile şairin üslubu üzerindeki etkisi belirlenmeye çalışılmıştır.
Klasi̇k Türk Edebi̇yati İle Halk Edebi̇yatinin Kesi̇şme Noktalarindan Bi̇ri̇: Perde Gazelleri̇
Journal of International Social Research, 2016
Öz Divan şiirini nazım biçimlerinden olan gazel; ilgili alanda kadınlarla âşıkane sohbet etmek, içkiden, eğlenceden bahsetmek anlamlarına gelmektedir. Bu nazım şekliyle şair, kişisel beğeni ve kaygılarını; sevinç ve üzüntülerini dile getirebildiği gibi tevhit, münacat, naat gibi türleri de işlemiştir. Öte taraftan yazılan bu gazeller zamanla tekke gibi bazı mekânlarda ve sıra gecelerinde ezgi ile söylenir olmuştur. Klasik formun dışında söylendiği yerlerden biri de Karagöz ve Hacivat oyunudur. Karagöz perdesi hayâl ile hakikatin, ibret ile mizahın, musikî ile şiirin, geçmiş ile geleceğin, çocuk ile yetişkinin buluştuğu ve kaynaştığı bir millî buluşma yeridir. Bu oyunda terennüm edilen perde gazellerinin dil açısından genel karakteristiği Osmanlı Türkçesiyle yazılmış olmasıdır. Bu özellik günümüzde de devam etmektedir. Vezin günümüzde terkedilmiş olsa da aruzdur. Bu gazellerin çoğunda biz teması hâkimdir. Bu hem geniş kitleleri içselleştirmek, kendi yanına çekmek, hem de tasavvuftaki nefisle mücadelede öne çıkan "ben"den kurtulmaktır. İkinci bir husus olarak birçok şiirde perdenin ne olduğu tarif edilmektedir. Üçüncüsünde ise nasihat-âmiz bir tavır söz konusudur (zannetme, bak, anla, dinle vs.). Şeyh Küşterî'yi doğrudan veya dolaylı olarak anma, yad etme de dikkat çeken bir husustur. Son olarak da zamanın padişahına yönelik duâ ibârelerinin varlığını dikkat çekmektedir.
Garîb" Redifli Gazellerin Şekil Ve Anlam İlişkileri Üzerine Bir İnceleme
Journal of Turkish Studies, 2014
Kafiye ve redif şiirde önemli ahenk unsurlarıdır. Divan şiirinde mısra sonlarındaki ses tekrarı (kafiye) ile sağlanan ahengi daha da kuvvetlendirmek için ek, kelime veya kelime grubu şeklindeki söz tekrarlarından (redif) istifade edilmiştir. Kafiye ve redifli mısraların dizilişi, nazım şekillerine göre değişerek, her nazım şeklinin kendine has ritminin oluşmasında etkili olur. * Bu makale Crosscheck sistemi tarafından taranmış ve bu sistem sonuçlarına göre orijinal bir makale olduğu tespit edilmiştir.
Divan Şâiri Maksadî ve Şiir Mecmûalarında Tespit Edilen Gazelleri
Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi
Osmanlı Devleti’nin 14. yüzyıldan itibaren kademeli bir ilerleyişle Rumeli ve Balkan coğrafyasında etkili olmaya başladığı bilinmektedir. Belgrat, Bosna, Filibe, Manastır, Mostar, Priştine, Prizren, Saraybosna, Serez, Sofya, Üsküp, Vardar Yenicesi gibi şehirlerde Osmanlı kültürü etkisinde oluşan edebî muhitlerde önemli sanatçılar yetişmiştir. Bu sanatçılar, Anadolu ile Balkan coğrafyası arasında gönül köprüleri kurarak ana çizgileriyle müşterek bir dünya görüşünün ve edebî anlayışın ortaya konduğu eserler vermişlerdir. Bu sanatçıların eserlerinin önemli bir kısmı bugün ilim camiasına kazandırılmış, çoğu üzerinde farklı içerikte çalışmalar yapılmıştır. Bununla birlikte yapılan yeni çalışmalarla ortaya konan eserler, hâlen hayatları ve eserleriyle ilim âlemine tanıtılmayı bekleyenler olduğunu göstermektedir. Bu bağlamda şiir mecmûalarının ilim dünyasında bilinmeyen şair ve şiirlerin tespitinde ne denli önemli olduğu, klasik edebiyatla ilgili çalışma yapanların malumudur. Bu çalışmada ...
Uluslararası Balıkesir Göstergebilim Çalıştayı: GELECEĞE GÖSTERGEBİLİMLE BAKMAK, 2023
Bu çalışmada Yaşar Kemal'in Kalemler adlı öyküsü göstergebilimsel yöntemle analiz edilmiştir. Bu analizin ardından güncel Türkçe dersi öğretim programının kazanımlarına, programın genel çerçevesine ve analiz edilen öyküye paralel olarak etkinlikler tasarlanmış ve bu etkinlikler takdim edilmiştir. Etkinliklerdeki asıl gaye bireyin metin üretim edincini göstergebilimsel art alan bilgisine yaslayarak geliştirmek, bunu da bir örneklem kesiti üzerinden sunmaktır. İlgili etkinliklerin hangi sınıf düzeyine sunulacağının belirlenmesi için okunabilirlik endeksi kullanılmış, bunun soncunda metnin 7 ve 8. sınıflar için uygun olduğu tespit edilmiştir. Bu bağlamda ilgili etkinlikler; metinde zor sözcüğün bulunmaması, gelişim düzeyinde bireylerin bu dönemde soyut düşünme evresinde oldukları da göz önünde bulundurularak 7. Sınıf için tasarlanmıştır. Bu bağlamda ilgili araştırmada alan yazın taramasına ilişkin biçimde meta-sentez yöntemi kullanılmış, ayrıksak kullanıldığı tespit edilen kavramlara açıklık getirilmeye çalışılmış, metin temelli bir yöntem olan göstergebilimin metodsal düzlemi Türkçe eğitimine bir etkinlik ve analiz örnekçesi vasıtasıyla uyarlanmaya çalışılmıştır.