Hasankeyf’teki Taşınmaz Kültür Varlıklarını Koruma ve Kurtarma (Taşıma) Çalışmaları (original) (raw)
Related papers
Ülkemizde kalkınma yatırımları arasında yer alan akarsu havzalarında inşa edilen bazı barajlar sit alanlarını ve Taşınmaz Kültür Varlıklarını etkilediğinden, kültürel mirası koruyan ve gelecek nesillere aktaran önemli bir görevi beraberinde getirmektedir. Bu nedenle kalkınma projeleri gerçekleştirilirken kalkınma-kültürel mirasın korunması dengesinin gözetilmesi önem kazanmaktadır. Kalkınma projeleri nedeniyle tehdit altında giren kültür varlıkların kurtarılması ya da olumsuz etkilerin azaltılması için son seçenek olarak yerinde koruma, kısmı veya bütünüyle yeni bir yere nakil edilmesi gibi çalışmaların gerçekleştirmesini gerektirmektedir. Makalenin konusunun oluşturan ve Güney Anadolu Bölgesinde Siirt, Şırnak, Mardin, Diyarbakır ve Batman illerinin kimi yerleşimlerini kapsayan Ilısu Barajı ve Hidroelektrik Santralı (HES) Projesinin rezervuar alanında kalan Hasankeyf'teki kültür varlıklarının korunma ve kurtarılmasına yönelik çalışmalar bu anlamda en özel örneklerdir. İnterdisipliner uzman ekiplerle hazırlanan yönetim planı çerçevesinde, bütünleşik koruma ilkelerine dayanılarak gerçekleştirilen bu çalışmaların, benzer yok olma tehdidi ile karşılaşan kültür varlıklarının korunması/kurtarılması için yaklaşımlar ve metotlar açısından fikir vermesi hedeflenmiştir.
Hasankeyf Artuklu Hamamı Koruma ve Kurtarma (Taşıma) Uygulama Çalışmaları
DergiPark (Istanbul University), 2022
Ilısu Barajı ve Hidroelektrik Santralı (HES) Projesi'nin tamamlanmasıyla bir bölümü su altında kalan Hasankeyf Aşağı Şehir'deki anıtlar, mevcut çevre ve doku ilişkileri gözetilerek yeni ilçede tasarlanan Arkeopark'a taşınarak su etkisinden kurtarılmıştır. Hasankeyf'teki anıtların strüktürel bütüncül taşıma uygulamaları benzer yöntem ve ekipmanlarla, ancak her bir yapıya özel tasarlanmıştır. Bu çalışmalardan biri de Aşağı Şehir'de, Dicle Nehri'nin kuzey yakasındaki Artuklu Hamamı'nın soyunmalık bölümünün taşıma uygulamasıdır. Soyunmalık bölümünün yerinde yükseltilmesi, taşınması ve yeni konuma montajı esnasında mevcut zemin koşullarının korunması amacıyla temel seviyesinde açılan deliklere yerleştirilen kirişlerle yapıya entegre edilen kaldırma/taşıma plağı diğer anıtlardan farklı olarak betonarme grid sistemi olarak düzenlenmiştir. Yapı, bu plakla birlikte hidrolik krikolar yardımıyla yerinde yükseltilmiş, özel taşıyıcılar üzerine alınarak Arkeopark'taki yeni konumuna taşınmıştır. Hamamın ılıklık, sıcaklık, cehennemlik, külhan ve sarnıç (su deposu) kalıntıları ise mevcut yerinde su altında korumaya alınmıştır. Bu kalıntıların örnekleri, özgün yapım malzemesi ve tekniği kullanılarak, ayrıca hamamın mimari mekânsal kurgusunu da yansıtacak şekilde yeni konumda inşa edilmiş ve taşınan soyunmalık kısmıyla mimari bütünlüğü sağlanmıştır. Anıtların strüktürel bütüncül olarak taşınması, ülkemizde ilk defa Hasankeyf anıtlarında uygulamıştır. Bu nedenle, mimari koruma alanında çalışan bilim insanlarınca değerlendirilmesi ve onarım tarihi açısından gelecekteki koruma çalışmalarına kaynak sağlaması amacıyla hazırlanan bu çalışmada Hasankeyf'teki Artuklu Hamamı özelinde gerçekleştirilen taşıyarak koruma çalışmaları ile uygulanan yöntem ve müdahale tekniklerine yer verilmiştir.
Hasankeyf Kızlar (Eyyubi) Camii Koruma Ve Kurtarma (Taşıma) Uygulama Çalışmaları
Istanbul University - DergiPark, 2022
Ülkemizde kalkınma yatırımları arasında yer alan akarsu havzalarında inşa edilen bazı barajlarsit alanlarını ve Taşınmaz Kültür Varlıklarını etkilediğinden, kültürel mirası koruyan ve gelecek nesillere aktaran önemli bir görevi beraberinde getirmektedir. Bu nedenle kalkınma projeleri gerçekleştirilirken kalkınma-kültürel mirasın korunması dengesinin gözetilmesi önem kazanmaktadır. Bu bağlamda Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde Dicle Nehri'nin toprak ve su kaynaklarının geliştirilmesine ilişkin çalışmalar doğrultusunda, yatırımı gerçekleştirilen Ilısu Barajı ve Hidroelektrik Santralı (HEPP) Projesi'nin tamamlanmasıyla büyük bir bölümü su altında kalmış olan Hasankeyf Aşağı Şehir bölgesindeki kültürel varlıkların belgelenmesi, korunması ve kurtarılmasına yönelik geniş kapsamlı çalışmalaren özel örneklerdir. Bu çalışmalardan biri deKızlar (Eyyubi) Camii'nin "Bütüncül Taşınma Yöntemleri" uygulandığı Koruma ve Kurtarma (Taşıma) çalışmalarıdır. Bu makalede; Kızlar (Eyyubi) Caminin Koruma ve Kurtarma (Taşıma) çalışmalarıdetaylı olarak ele alınmıştır. Çalışmanın ileriki süreçlerde, yok olma tehdidi ile karşılaşan kültürel mirasın korunması/kurtarılması için müdahale biçimi ve yöntemleri açısından fikir vermesi ve yapılacak bilimsel araştırmalara katkı sunma amacı taşımaktadır.
Vakıflar Dergisi, 2022
Ülkemizde kalkınma yatırımları arasında yer alan akarsu havzalarında inşa edilen bazı barajlar sit alanlarını ve Taşınmaz Kültür Varlıklarını etkilediğinden, kültürel mirası koruyan ve gelecek nesillere aktaran önemli bir görevi beraberinde getirmektedir. Bu nedenle kalkınma projeleri gerçekleştirilirken kalkınma-kültürel mirasın korunması dengesinin gözetilmesi önem kazanmaktadır. Kalkınma projeleri nedeniyle tehdit altında giren kültür varlıkların kurtarılması ya da olumsuz etkilerin azaltılması için son seçenek olarak yerinde koruma, kısmı veya bütünüyle yeni bir yere nakil edilmesi gibi çalışmaların gerçekleştirmesini gerektirmektedir. Makalenin konusunun oluşturan ve Güney Anadolu Bölgesinde Siirt, Şırnak, Mardin, Diyarbakır ve Batman illerinin kimi yerleşimlerini kapsayan Ilısu Barajı ve Hidroelektrik Santralı (HES) Projesinin rezervuar alanında kalan Hasankeyf'teki kültür varlıklarının korunma ve kurtarılmasına yönelik çalışmalar bu anlamda en özel örneklerdir. İnterdisipliner uzman ekiplerle hazırlanan yönetim planı çerçevesinde, bütünleşik koruma ilkelerine dayanılarak gerçekleştirilen bu çalışmaların, benzer yok olma tehdidi ile karşılaşan kültür varlıklarının korunması/kurtarılması için yaklaşımlar ve metotlar açısından fikir vermesi hedeflenmiştir.
Hasankeyf, İmam Abdullah Zaviyesi Taşıma ve Koruma Uygulamaları
Sanat Tarihi Dergisi, 2021
Hasankeyf ilçesinde, Ilısu Barajı ve HES Projesi rezervuar alanında, baraj gölü suları altında kalma riski olan İmam Abdullah Zaviyesi’nin ve çevresindeki mezarlık alanı gibi yöre halkı tarafından saygı gören ziyaret yerlerinin de [Hz. Abdullah Yukanna, Şeyh Sevinç, Şeyh Ali, Şeyh Sultan, Haydar Baba’ya ait bakiyelerin (ölüye ait kalıntıların)] korunması ve kurtarılmasına için yeni bir alana taşınmasına yönelik uygulamalar bu çalışmada ele alınmaktadır. İmam Abdullah Zaviyesi yapısal bütünlüğünü büyük ölçüde korumaktadır. Yapı malzemesi ve yapım teknolojisi ile yapının ve kalıntılarının sökülmesi, taşınması ve yeniden kurulması sırasında oluşacak riskleri de göz önüne alan taşıma yöntemleri değerlendirilmiştir. Yapı grubunu oluşturan ana mekânlar olan türbe, minare ve giriş yapıları adı verilen zaviye mekânlarının bütüncül taşınması, türbenin ve minarenin arasında kalan, üst örtüsü yok olmuş mekânın duvarlarının bloklara ayırarak taşıma yöntemi ile taşınması, mezar, döşeme vb. unsur...
Sanat ve Tasarım Dergisi, 2022
Ülkemizde kalkınma yatırımları arasında yer alan akarsu havzalarında inşa edilen bazı barajlarsit alanlarını ve Taşınmaz Kültür Varlıklarını etkilediğinden, kültürel mirası koruyan ve gelecek nesillere aktaran önemli bir görevi beraberinde getirmektedir. Bu nedenle kalkınma projeleri gerçekleştirilirken kalkınma-kültürel mirasın korunması dengesinin gözetilmesi önem kazanmaktadır. Bu bağlamda Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde Dicle Nehri'nin toprak ve su kaynaklarının geliştirilmesine ilişkin çalışmalar doğrultusunda, yatırımı gerçekleştirilen Ilısu Barajı ve Hidroelektrik Santralı (HEPP) Projesi'nin tamamlanmasıyla büyük bir bölümü su altında kalmış olan Hasankeyf Aşağı Şehir bölgesindeki kültürel varlıkların belgelenmesi, korunması ve kurtarılmasına yönelik geniş kapsamlı çalışmalaren özel örneklerdir. Bu çalışmalardan biri deKızlar (Eyyubi) Camii'nin "Bütüncül Taşınma Yöntemleri" uygulandığı Koruma ve Kurtarma (Taşıma) çalışmalarıdır. Bu makalede; Kızlar (Eyyubi) Caminin Koruma ve Kurtarma (Taşıma) çalışmalarıdetaylı olarak ele alınmıştır. Çalışmanın ileriki süreçlerde, yok olma tehdidi ile karşılaşan kültürel mirasın korunması/kurtarılması için müdahale biçimi ve yöntemleri açısından fikir vermesi ve yapılacak bilimsel araştırmalara katkı sunma amacı taşımaktadır.
Journal of International Social Research, 2016
Öz Kentlerde ulaşım, baraj, dere yatağı ıslahı ve kentsel dönüşüm ve gelişim gibi projelerde arazi edinimi ve kamulaştırma yapılması zorunlu olmaktadır. Kentlerin yakın çevresinde inşa edilen içme, sulama ve kullanma suyu, enerji üretimi ve taşkın kontrolü gibi amaçlarla inşa edilen projelerde arazi edinimi ve kamulaştırma maliyeti, toplam proje maliyeti içinde önemli pay alan bir yatırım gideri olarak görülmekte ve sırf yatırım için arazi edinimine bağlı olarak inşaat işlerinin tamamlanması ve işletme dönemine geçiş süreci büyük ölçüde gecikmektedir. Kamulaştırma çalışmalarının yavaş ilerlemesinin birçok nedeni bulunmakta olup, bunlar; yapısal nedenler, yasal ve kurumsal yetersizlikler, malikler ve diğer paydaşların konuya yaklaşım biçimleri olarak sıralanabilir. Projenin fizibilitesi ve özellikle yatırım giderlerini doğrudan etkileyen işlemlerin başında taşınmaz değerleme ile arazi edinimine ilişkin diğer giderler gelmektedir. Değerleme çalışmasında gerçek karşılığı veya adil piyasa değeri yerine taşınmazların cins ve nevilerine göre değerleme yöntemlerinin değişmesi ve yapıların maliyete dayalı olarak takdir edilen değerlerinin piyasa değerlerine oranla daha düşük olması, birçok projede malik ile uzlaşma yapılarak taşınmazın edinimini güçleştirmektedir. Bu çalışmada Ilısu Barajı ve Hidroelektrik Santrali Projesi'nde; kentsel kesimde kamulaştırma ve yeniden iskan uygulaması yapılan Hasankeyf İlçesi'nde taşınmaz edinimi ve değerleme çalışmaları ve sonuçları irdelenmiştir. Barajın beş ilin sınırları içindeki 318,5 km 2 olan rezervuarında özel mülkiyetteki toplam 17.886 hektar arazi (16.782 adet parsel) kamulaştırılacaktır. Bu kapsamda ilçede 2 mahalle (Bahçelievler ve Kale) içinde 746 adet parselin kamulaştırılması gerekmekte olup, bu çalışmada söz konusu taşınmazların bedellerinin takdirine esas teşkil edebilecek bütün norm bilgiler tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre kentsel kesimde arsa vasfındaki taşınmazların takdir edilen değerleri ile mahkemece alınan bilirkişi raporlarındaki değerler arasında büyük ölçüde uyumun olduğu, kente yakın olan ve cinsi arazi olan taşınmazların takdir edilen değerlerinin ise, maliklerin beklentileri ve mahkeme kararlarına oranla daha düşük olduğu saptanmıştır. Benzer biçimde yapıların maliyete dayalı değerleri ile kira geliri üzerinden takdir edilen değerleri arasında 2-3 kat farklılık olduğu ve doğal olarak maliyete dayalı değerleme yapılmasını öngören 2942 Sayılı Kanunun uygulama sonuçlarının malikleri memnun etmekten uzak kaldığı gözlenmiştir. Benzer birçok çalışmanın sonuçlarında olduğu gibi, alan çalışmasının sonuçları, kamulaştırma sürecinin işleyişinin yeniden ele alınması ve uluslararası standartlara uygun değerleme ve bedelin ödenmesi yaklaşımlarının iç mevzuata entegre edilmesi gerektiğini ortaya koymaktadır.
Lycus Dergisi, 2021
With the completion of the Ilısu Dam and Hydroelectric Power Plant (HEPP) Project, comprehensive salvation projects have been carried out for the documentation, conservation, and salvation of cultural assets in the Hasankeyf Lower City region, a large part of which has been submerged. Within the scope of this project work, it is included in a successful conservation study of the immovable cultural assets named as Orta Kapı, literally the Middle Gate, which was carried out in 2018, with today’s cultural assets conservation principles and understanding. With this work, the Middle Gate was relocated to its new location in the archeopark area created in the new Hasankeyf settlement in three blocks, and it was re-settled and salvaged from the threat of being flooded under the dam lake. In this article, since the holistic relocation of the Middle Gate with the “Relocation by Separating into Blocks” constitutes one of the few important project examples applied in this quality and scale in the world literature, the studies carried out have been discussed in detail. Our study aims to contribute to the efforts to salvage the historical and cultural heritage that are under the threat of extinction in the future and to contribute to the scientific research to be conducted.
Kültürel Mirası Koruma Çalışmaları
İdeal Kültür Yayıncılık , 2023
Geçmişte yaşamış insanların yarattığı paha biçilmez ve yeri doldurulamaz kültür varlıklarını korumak ve gelecek nesillere ulaştırmak günümüz dünyasının en başta problemlerinden birisidir. Çünkü koruma olmadan kültür varlıklarımızı uzun süre yaşatamayacağımız ve ayakta tutamayacağımız bir gerçektir. Kültürel mirası tahrip eden birçok etken vardır. Bu bozucu etkenlere karşı önlemler geliştirmek bütün profesyonellerin görevidir. Kitapta güncel ve yenilikçi yaklaşımlar, taşınır ve taşınmaz kültür varlıları üzerinde gerçekleşen bozulmaların ve tahribatların azaltılması için çözüm önerileri hakkında ilgili alan uzmanlarının tecrübelerini aktaran araştırmalarına yer verilmiştir. Kültür varlıklarının koruma algısının daha güçlü kılındığı “Kültürel Mirası Koruma Kitabı” okuyucularına farklı deneyimler sunacaktır.