Chrześcijanie w łagrze (w wybranych dziełach literatury polskiej i rosyjskiej) (original) (raw)
Related papers
Motyw „gniewu Bożego” w historiografii Ksiąg Królewskich
Verbum Vitae, 2018
Motyw „gniewu Bożego” jest kluczowy do zrozumienia historiografii Ksiąg Królewskich, a przede wszystkim tragicznego końca Izraela i Judy. Opowiadając o losach monarchii podawidowej, autor biblijny przedstawia, jak gniew YHWH doprowadza najpierw do podziału królestwa Salomona (1 Krl 11,9-13), następnie do upadku Królestwa Północnego (2 Krl 17,5-23), a ostatecznie do upadku Jerozolimy i Judy (2 Krl 24–25). Teologiczna interpretacja historii w Pierwszej i Drugiej Księdze Królewskiej opiera się na wzajemnie powiązanych paradygmatach „zbrodni i kary” oraz „proroctwa i jego wypełnienia się”. Ich dopełnieniem jest nierozerwalny związek między gniewem YHWH a niewiernością Jego przymierzu we-dług logiki zasady retrybucji. W ten sposób autor Ksiąg Królewskich interpretuje tragiczny koniec monarchii w Izraelu i Judzie jako skutek słusznego wzburzenia YHWH w reakcji na grzech bałwochwalstwa i porzucenie Go przez lud. Według tej logiki motyw „gniewu Boże-go” w Pierwszej i Drugiej Księdze Królewskiej służy racjonalizacji narodowej katastrofy i apologii Boga. Tak nakreślona teologiczna wizja historii jest lekcją i przestrogą dla powygnaniowych odbiorców tych pism.
Odpowiedzialność za wychowanie dzieci w wybranej literaturze wczesnochrześcijańskiej
Vox Patrum
This article is a presentation of the problem of parents’ responsibility in raising their children. The first part shows a few general, but fundamental aspects of child upbringing in the Greco-Roman world. The next part describes ancient Christian texts written in Syria about the given problem (Didascalia Apostolorum, Constitutiones Apostolorum and selected works by St. John Chrysostom). These texts contain sincere admonishments to bring up children in accord with Christian ideals. Parents were sensitized to see the need for well-rounded moral and religious education of their children as well as for guarding them from negative influence of the surrounding world. The ultimate goal of such education was the salvation of the child (and the parents). In order to achieve this aim parents were required to use severe methods such as physical punishment, and to become more involved as educators, teachers and people responsible for the Christian formation of their children. It appears from...
Torcular Christi w literaturze polskiego baroku. Wybrane przykłady
Język – Szkoła – Religia, 2021
W artykule omówiono motyw torcular Christi występujący w poezji barokowej. Mistyczna tłocznia ma proweniencję starotestamentową, a w tradycji chrześcijańskiej łączy się z Viae Dolorosae. W poezji religijnej XVII w. ujawnia się w porównaniu krwi Chrystusa do soku wyciśniętego w prasie z owocu winorośli i jest wykorzystywana w kreowaniu barokowego obrazu makabrycznej Męki Chrystusa. Obecność i symbolika tego motywu została przedstawiona na podstawie wybranych tekstów A. Rożniatowskiego, W. Potockiego, J.A. Morsztyna, W. Kochowskiego, W. Bartoszewskiego, K. Bolesławiusza, A. Wieszczyckiego i K. Miaskowskiego. Zwrócono też uwagę na motywy dolorystyczne – integralnie związane z Pasją – i na ich paralelną relację z męką Matki Bożej: udręczeniu Jezusa towarzyszą duchowe męczarnie Maryi. Ustalono, że kontemplacja zmaltretowanego i krwią zbroczonego ciała Zbawiciela i dramatu Jego Matki dostarcza sensualnych wrażeń, które przez wiarę umożliwiają przekroczenie granic zmysłowej percepcji i „pr...
Oczywistość Wykluczenia? Obrazy Romów W Czeskiej Literaturze Najnowszej
Porównania, 2018
Martin Šmaus, Zdeněk Šmíd i Zdeněk Zapletal należą do grona tych czeskch pisarzy, którzy w swych dziełach literackich komentują i diagnozują sytuację mniejszości społecznych, narodowych i etnicznych w czeskiej współczesnej rzeczywistości. Dyskryminacja Romów staje się w powieściach tych autorów przedmiotem reprezentacji oraz, z innej strony patrząc, stanowi punkt wyjścia do dyskusji na temat mechanizmów zbiorowego wykluczenia. Wszyscy wymienieni prozaicy próbują wyrażać cudzy punkt widzenia, co oznacza, że w swych tekstach wykorzystują narracyjne sygnały empatycznego zaangażowania.
Literackie podróże po Rosji Jacka Hugo-Badera
Konteksty Kultury, 2012
od 1990 roku publikuje reportaże na łamach "Gazety Wyborczej", często podróżuje po krajach byłego Związku Radzieckiego i nawet przepłynął kajakiem jezioro Bajkał 1. Jest autorem filmowego cyklu dokumentalnego "Korespondent z Polszy", realizowanego na zlecenie telewizji TVN. Od lat specjalizuje się w tematyce rosyjskiej, do tej pory napisał trzy książki: W rajskiej dolinie wśród zielska 2 , to zbiór siedemnastu reportaży z Rosji, publikowanych w latach 1992-2001 w "Gazecie Wyborczej"; Białą gorączkę 3 , która jest relacją z samotnej wyprawy łazikiem UAZ-469 z Moskwy do Władywostoku; i Dzienniki kołymskie 4 , będące relacją z innej podróży, innej przebytej drogi, tym razem Traktu Kołymskiego, który autor postanawia przejechać stopem, "bo tak najlepiej poznać człowieka, porozmawiać z nim, wysłuchać wielu fascynujących historii" 5. Reportaż literacki 6 Jacka Hugo-Badera śmiało możemy wpisać w szeroko pojętą bogatą tradycję polskiego podróżopisarstwa, którą w dwudziestym wieku tworzą klasyczne już dziś reportaże podróżnicze takich autorów, jak: Ksawery Pruszyński, Melchior Wańkowicz czy Ryszard Kapuściński. Jednak 1 Za reportaż Magazyn pomocy naukowych z Semipałatyńska w Kazachstanie o katastrofalnych skutkach badań jądrowych otrzymał w 1999 roku nagrodę miesięcznika "Press". W 2003 roku uhonorowany został nagrodą Grand Press dla najlepszego reportażysty za Chłopców z motylkami-reportaż na temat bezkarności młodocianych bandytów, dokonujących rozbojów na młodzieży.
Państwo i Społeczeństwo, 2008
OD INDYFERENTYZMU DO NEOPOGAŃSTWA. OCENY "WARUNKÓW ZASTANYCH" W POLSCE PRZEZ ROMANA DMOWSKIEGO I JANA STACHNIUKA W ŚWIETLE ICH STOSUNKU DO RELIGII KATOLICKIEJ Celem artykułu jest prześledzenie i porównanie poglądów Romana Dmowskiego i Jana Stachniuka na problem wad narodu polskiego-powodujących według nich niż cywilizacyjny-oraz pokazaniu tychże poglądów w świetle postaw religijnych obu myślicieli. Zasadniczym jest tutaj spór nie tyle o naturę przywar narodowychktórych katalog w obu przypadkach jest bardzo podobny-co ich źródło oraz zasięg społeczny. Mówiąc krótko, Dmowski uważał je za wykwit szlachetczyzny (spowodowanej systemem pańszczyźnianym), który z racji dominacji politycznej tego stanu stał się udziałem innych warstw. Stachniuk natomiast te same przywary uznawał za z gruntu ogólnonarodowe, a ich źródła upatrywał w "polskiej ideologii grupy". Paradoksalnie, poglądy Dmowskiego w tej materii stają się najbardziej czytelne po zapoznaniu się z pracami Stachniuka. Problem polega bowiem na tym, że twórca endecji zagadnieniem wad narodowych szerzej i bezpośrednio zajmował się niemal wyłącznie we wczesnych swych pracach, z Myślami nowoczesnego Polaka na czele, gdzie indziej sprawę tę traktując wyrywkowo, marginalnie lub wręcz domyślnie. Jan Stachniuk wręcz odwrotnie, uczynił z tego podstawę swej myśli i temu zagadnieniu poświęcił niemal cały swój dorobek pisarski, a doszukując się przyczyn takiego stanu rzeczy, stworzył oryginalną historiozofię. To więc, co u Stachniuka zajmuje całe tomy i jest wyłuszczane w sposób systemowy, u Dmowskiego stanowi wyłącznie tło i często trzeba wyekstraktować jego opinie na ten temat z wywodów dotyczących spraw pozornie innych. Jest przy tym absolutnie jasne, że to właśnie poglądy i pisma Dmowskiego pobudziły do myślenia i pisania młodszego o 41 lat Stachniuka, który kilkakrotnie zresztą w swoich tekstach przywoływał tego pierwszego. Należałoby więc postawić tezę, że myśl twórcy Zadrugi wobec myśli Dmowskiego powstała według zasady indukcji, gdyż to, co napomknął twórca endecji w formie szczegółu ten drugi rozwinął w system ogólny. Również biorąc pod uwagę same kolejne prace 6 Polityka narodowa w stosunku do religii i
Błędny rycerz, pielgrzym, tułacz, Rom – powroty do tematów nomadycznych w literaturze czeskiej
Bohemistyka, 2018
Błędny rycerz, piel grzym, tułacz, Rom-pow roty do te matów no ma dyc znych w lit era turze czeskiej Ke y words: pi l gri ma ge, wan de ring, Gy p sies, no ma dism, ro man ti cism Słowa klu czo we: pie l grzy m ka, wę drów ka, Ro mo wie, no ma dyzm, ro man tyzm Abs tract […] zřejmě měl básník na mysli, že Ca lo gre nant našel "pravou cestu" jako takovou; následující verše to potvrdí, neboť vysvětlují, že je to cesta namáhavá, jak pravá cesta vždycky bývá […] a teprve večer dovede člověka k pravému cíli: k hradu, kde je […] radostně přivítán jako dávno očekávaný host (Au er bach 1998, s. 112-113). 203 204
Ład międzynarodowy w ideologii Rycerskiego Zakonu Krzyża i Miecza w czasie drugiej wojny światowej
Saeculum Christianum, 2015
założył przed drugą wojną światową kapitan dyplomowany pilot Wojciech Polesiński, którego sensem życia było łączenie katolicyzmu i patriotyzmu w życiu publicznym 1. Współpracował z akademickimi kołami Sodalicji Mariańskiej i z Akcją Katolicką 2. Działał od drugiej połowy lat trzydziestych XX w. w wojsku, aby wpływać na nie ideowo i religijnie. Dążył do ideowego i moralnego wychowania żołnierza-obrońcy wiary, narodu i państwa polskiego. Swoje poglądy na ten temat opublikował w broszurze "Żołnierz polski a żołnierz niemiecki. Analiza wartości wojennych" (1939), która była tłumaczona na języki obce. Przeciwko jej wydaniu protestowała niemiecka Ambasada w Warszawie i prasa w Niemczech, żądając wycofania jej z obiegu 3. Po zakazie władz wojskowych w 1938 r. oficjalnej działalności Rycerskiego Zakonu Krzyża i Miecza w wojsku otworzył swój ruch na cywilów. Do opinii publicznej w Polsce kpt. W. Polesiński docierał, pisząc artykuły do prasy m. in. "Przeglądu Lotniczego", "Polski Zbrojnej". Organizował publiczne odczyty i wystąpienia. Jego ruch społeczno-religijny zyskał szeroki oddźwięk w opinii publicznej dzięki broszurze "O mocnego człowieka w Polsce" (1938) 4. Od czerwca 1938 r. zaczął się ukazywać w Warszawie miesięcznik "Krzyż i Miecz", drukowany początkowo w mieszkaniu Zbigniewa Kurzyny, który stał się nieoficjalnym organem prasowym Rycerskiego Zakonu Krzyża i Miecza. Od kwietnia 1939 r. wychodził również "Biuletyn Dozbrojenia Moralnego Narodu". Jego ruch społeczno-religijny zamierzał realizować naukę Chrystusa w życiu publicznym najpierw w Polsce, potem poza jej granicami. Członkowie Rycerskiego Zakonu Krzyża i Miecza mieli stać się elitą moralną w życiu politycznym i społecznym. Polska propagowałaby współpracę na arenie międzynarodowej w oparciu o zasady moralności katolickiej. Za wrogów chrześcijaństwa i Polski uznawał Niemcy i ZSRR oraz ich totalitarne ideologie 5. Działalność publiczna kpt. W. Polesińskiego spotkała się z pozytywnym odbiorem Kościoła katolickiego i opinii publicznej, 1