Mülûku'r-Rûm: Ya'kubî ye Göre Roma İmparatorları (original) (raw)
Related papers
Çok fazla bilinmeyen bir konu olmasına rağmen Ortaçağ Müslüman tarihçileri, eserlerinde Roma İmparatorluğu tarihinden de bahsetmişlerdir. Bunlar arasında en yalın olanı, Ortaçağ Müslüman tarihçi ve coğrafyacılarının önde gelen isimlerinden birisi sayılan Ya‘kūbî’nin (ö. 292/905’ten sonra) Târîhu’l-Ya‘kūbî isimli eserinde bulunmaktadır. Söz konusu anlatım, aynı zamanda Ortaçağ Müslüman yazılı kaynaklarında Roma İmparatorluğu’na dair olarak günümüze ulaşabilenlerin de en eskisidir. Çok büyük bir ihtimalle, buradaki bilgilerin menşei Claudius Ptolemaios’un (MS II. yüzyıl) Πρόχειροι ϰανόνες (Tabulae manuales) isimli eseridir. Bununla birlikte, Ya‘kūbî’nin yararlandığı metin, Ptolemaios’un söz konusu eserine Theon Alexandrinus (MS IV.-V. yüzyıllar) tarafından ilaveler yapılmış hâlidir. Fazla bir detaya sahip olmayan bu anlatımda, birkaç yerde özet halinde birtakım bilgilerin aktarılmasıyla yetinilmiştir. Bu nedenle söz konusu anlatımı “Roma İmparatorları Listesi” şeklinde adlandırmak daha doğrudur. Sürekli münasebette bulundukları Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu’nu oldukça iyi tanımalarına rağmen Müslümanların Roma İmparatorluğu’yla tanışmaları bu liste vasıtasıyla olmuş olmalıdır ve bu açıdan değerlendirildiğinde söz konusu listenin sahip olduğu önem aşikardır. Although it is little known, Medieval Muslim historians mentioned the history of the Roman Empire in their works. Of these Ta’rikh (d. 292/905), respected one of the leading historians and geographers of the Medieval Muslim school, in his work Ta’rikh, provides the reader with basic information and this work contains the oldest Muslim historical records concerning the Roman Empire which has survived to date amongst the Medieval Muslim written sources. It seems most probable that the source of this information was Claudius Ptolemaios (II. century A.D.), from his Πρόχειροι ϰανόνες (Tabulae manuales). However, the text that al-Ya‘kūbī employs in his work is no simple transcription of Ptolemy’s work but was updated and modified with additions from Theon Alexandrinus (. IV.-V. c. A.D.). The record provided by Ta’rikh is not full of detail but was content to convey some information in a summarised form and, for this reason, it is more accurate to describe it as a “List of Roman Emperor’s”. Despite having a very good understanding of the Eastern Roman Empire which they bordered and were constantly in contact with in various ways, the Muslims’ knowlege of the history of the Roman Empire must have been through this list, a point of importance when evaluated from this point of view.
Öz: Çok fazla bilinmeyen bir konu olmasına rağmen Ortaçağ Müslüman tarihçileri, eserlerinde Roma İmparatorluğu tarihinden de bahsetmişlerdir. Bunlar arasında en yalın olanı, Ortaçağ Müslüman tarihçi ve coğrafyacılarının önde gelen isimlerinden birisi sayılan Ya'kūbî'nin (ö. 292/905'ten sonra) Târîhu'l-Ya'kūbî isimli eserinde bulunmaktadır. Söz konusu anlatım, aynı zamanda Ortaçağ Müslüman yazılı kaynaklarında Roma İmparatorluğu'na dair olarak günümüze ulaşabilenlerin de en eskisidir. Çok büyük bir ihtimalle, buradaki bilgilerin menşei Claudius Ptolemaios'un (MS II. yüzyıl) Πρόχειροι ϰανόνες (Tabulae manuales) isimli eseridir. Bununla birlikte, Ya'kūbî'nin yararlandığı metin, Ptolemaios'un söz konusu eserine Theon Alexandrinus (MS IV.-V. yüzyıllar) tarafından ilaveler yapılmış hâlidir. Fazla bir detaya sahip olmayan bu anlatımda, birkaç yerde özet halinde birtakım bilgilerin aktarılmasıyla yeti-nilmiştir. Bu nedenle söz konusu anlatımı " Roma İmparatorları Listesi " şeklinde adlandırmak daha doğ-rudur. Sürekli münasebette bulundukları Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu'nu oldukça iyi tanımalarına rağmen Müslümanların Roma İmparatorluğu'yla tanışmaları bu liste vasıtasıyla olmuş olmalıdır ve bu açıdan değerlendirildiğinde söz konusu listenin sahip olduğu önem aşıkardır. Abstract: Although it is little known, Medieval Muslim historians mentioned the history of the Roman Empire in their works. Of these Târîhu'l-Ya'kūbî (d. 292/905), respected one of the leading historians and geographers of the Medieval Muslim school, in his work Târîhu'l-Ya'kūbî, provides the reader with basic information and this work contains the oldest Muslim historical records concerning the Roman Empire which has survived to date amongst the Medieval Muslim written sources. It seems most probable that the source of this information was Claudius Ptolemaios (II. century A.D.), from his Πρόχειροι ϰανόνες (Tabulae manuales). However, the text that Ya'kūbî employs in his work is no simple transcription of Ptolemaios' work but was updated and modified with additions from Theon Alexandrinus (. IV.-V. c. A.D.). The record provided by Târîhu'l-Ya'kūbî is not full of detail but was content to convey some information in a summarised form and, for this reason, it is more accurate to describe it as a " List of Roman Emperor's ". Despite having a very good understanding of the Eastern Roman Empire which they bordered and were constantly in contact with in various ways, the Muslims' knowlege of the history of the Roman Empire must have been through this list, a point of importance when evaluated from this point of view.
YAKUBİ'NİN TARİH'iNDE İSLAM ÖNCESİ HÜKÜMDARLAR
Müellif Uluslararası Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 2024
Ya'kûbî'nin “Tarih” adlı eserinden bazı pasajları daha önce yayınlamıştık . İslâm Tarihi alanında çalışma yapan arkadaşlarımızın ihtiyacına binaen, bu çalışmamızda İslâm öncesi dönem hükümdarlarına dair bölüme yer vereceğiz. Ya'kûbî'nin eseri genel İslâm tarihi türünde bir eserdir. Olayları yaratılıştan itibaren anlatır ve konuları olayları izah etmeye çalışır ve konuları Abbasî Halifesi Mu'temid-Alellah‟a kadar getirir. Hz. Peygamber dönemine kadar peygamberler tarihi şablonuyla Dünya tarihini anlatır. Süryânî hükümdarlar, Musul, Nineva, Bâbil ve Hind hükümdarları, Yunanlılar, Yunan ve Rum hükümdarları, Fars hükümdarları ve Çin hükümdarları bunlardandır. Bu açıdan bakıldığında Ya'kûbî'nin eseri İslâm öncesi dünyayı tanımak ve anlamak isteyenler için önemli bir kaynaktır. Eser bir yönüyle dünya tarihi niteliği taşırken, diğer yönüyle İslâm tarihinin geniş bir periyodu hakkında bilgi vermektedir.
ŞÂRİHLERİN MÜTEŞÂBİH RİVAYETLERE YAKLAŞIMI -İBNÜ'L-MÜLAKKIN ÖRNEĞİ
Özet Kur'ân'da ve bazı hadis rivayetlerinde müteşâbih veya haberî diye de isimlendirilen vech, yed, istivâ, kadem, ityân, sâk vb. sıfatlar işlenmiştir. Farklı âlimler ve değişik mezhepler, içinde bulundukları sosyal, siyasi, itikâdi vb. şartlar içerisinde sözkonusu sıfatlar hakkında bazı yaklaşımlar sergilemişlerdir. Bu yaklaşımlar kimi zaman muhalif düşüncede olanları etkileyen, bazen de onlardan etkilenen bir mahiyet arzetmiştir. Onlardan kimi bu sıfatları yorumlamaksızın kabul etmiş ya da manalarını Allah'a havale edip O'ndan başkasının bunların manalarına vakıf olamayacaklarını benimsemiş, diğer bazı kişi veya mezhepler de teşbîh ifade eden bu sıfatları yorumlayarak te'vîl yoluna gitmişlerdir. Biz de bu makalemizde Buhârî'nin el-Câmiü's-Sahîh'i üzerine yazdığı etTavdîh li-Şerhi'l-Câmii's-Sahîh adlı eseri çerçevesinde İbnü'l Mülakkın'ın konuya yaklaşımını tespit etmeye çalışacağız. Abstract In the Quran and hadith narratives, there appear attributes such as vach, yad, istiwa, kadam, ityân, sâk, ru'yah which are named as allegorical (mutashabih) or informative (khabari). The approaches of scholars and sects to these attributes differ according to their social, political, theological etc. situations. These approaches also interact with each other. Some accept these attributes without any interpretation or refer their meanings to Allah andbelieve that only Allah acquaints with them, while the other scholars and sects interpret them, using the method of ta'wil. In this paper, we will endeavor to determine the approach of Ibnu'l-Mulakkın to this topic in the framework of his commentary work 'Et-Tavdîh li-şerhi'l-Câmii's-Sahîh' on Bukhari's 'el-Câmiü's-Sahîh'.
Memlûkler Dönemi Ulemâsından Ebü'l-Velîd İbnü'ş-Şıhne ve Timur İle Münasebeti
Journal of Turkish Studies, 2018
This article was checked by iThenticate. "Memlûkler Dönemi'nde Halep'te Eğitim-Öğretim Müesseseleri ve Ulemâ" konulu doktora tezimizde Halep ulemalarını zikrettiğimiz bölümde Ebü'l-Velîd İbnü'ş-Şıhne'den kısaca bahsetmiştik. Bu çalışma esnasında onun Timur ile olan görüşmelerinin ve bunu aktardığı eseri Ravzü'l-menâzir'in önemini fark etmiş ve bu konunun ayrıntılı bir şekilde ele alınması gerektiğini düşünmüştük. İşte bu makale bu amaca matuf olarak konu ile ilgili daha önce başvurmadığımız başka kaynaklara da müracaat edilerek kaleme alınmıştır.
Hi̇ti̇tlerden Roma İmparatorluğu Na Kadar Anadolu Uygarliklarinda Yöneti̇m Yapisi
International Journal of Management Economics and Business, 2016
Calismanin amaci, Hititlerden Roma Imparatorlugu’na kadar Anadolu topraklarinda hukum suren uygarliklarin, siyasal ve yonetsel yapilarinin incelenmesidir. Calisma kapsaminda yer alan Hititler, Urartular, Frigler, Lidyalilar, Ionlar, Persler, Likyalilar ve Helenistik Donem uygarliklari, literatur taramasi ve icerik analizi yapilarak incelenmistir. Anadolu uygarliklarinin siyasal yapilarinin genellikle irsi monarsiye dayandigi gorulmustur. Hititlerden itibaren saray hizmetleri ile bazi mesleklere yonelik memur kadrosundan olusan burokratik bir yapilanma tespit edilmistir. Uygarliklarin yonetsel yapilari incelendiginde, federasyon, konfederasyon, bolgesel devlet ya da uniter karakterli devlet seklinde farkliliklara rastlanmistir. Bu farkliliklarin olusmasinda, uygarlik kuran topluluklarin, Anadolu halki olup olmamalarinin, bulunulan bolgedeki siyasi ortamin karisikliginin, dis tehditlerin ve cografik unsurlarin etkili oldugu sonucuna ulasilmistir. http://dx.doi.org/10.17130/10.17130/ijmeb.2016.12.27.600