Turkiye - Ekonomik isbirligi ve kalkinma orgutu (OECD) : saglik sistemi incelemeleri (original) (raw)

SAĞLIK FİNANSMAN SİSTEMLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: TÜRKİYE İLE OECD ÜLKELERİ ARASINDA KARŞILAŞTIRMA

2024

Bu tez, Türkiye’deki sağlık politikalarının finansmanı ve dönüşümünü derinlemesine analiz ederek, bu politikaların sağlık hizmetleri ve sigorta sistemleri üzerindeki etkilerini incelemektedir. 2003 yılında başlatılan ve 2008’de genişletilen Sağlıkta Dönüşüm Programı (SDP) kapsamında kaydedilen ilerlemelere rağmen, Türkiye sağlık hizmetlerinin kalitesi, verimliliği ve finansal sürdürülebilirliği konularında zorluklarla karşılaşmaktadır. Merkezi bir sorun, kamu sağlık hizmeti katılım ücretleri ve Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) primlerinin hükümet sağlık harcamalarını karşılamadığı için vergi bütçelerinden tahsisat gerektiren yıllık sağlık finansmanı açığıdır. Bu çalışma, Türkiye'nin sağlık finansman sistemini OECD ülkeleriyle karşılaştırarak finansal sürdürülebilirliği ve sağlık hizmeti sunumunu iyileştirmeye yönelik öneriler sunmayı amaçlamaktadır. Bulgular, Türkiye’nin sağlık reformlarında önemli ilerlemeler kaydettiğini ancak OECD ortalamalarına kıyasla hala önemli boşluklar olduğunu göstermektedir. Uzun bekleme süreleri, yetersiz kırsal sağlık hizmetleri sunumu ve tutarsız sağlık verileri gibi sorunlar yaygın olarak devam etmektedir. Metodoloji, Türkiye ve seçilmiş OECD ülkeleri (Almanya, Fransa, İtalya, Birleşik Krallık, Japonya, ABD) ve BRICS ülkeleri (Çin, Hindistan, Rusya) arasındaki sağlık finansman sistemlerinin karşılaştırmalı analizini içermektedir. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), OECD, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve diğer kaynaklardan elde edilen veriler analiz edilmektedir. Toplam sağlık harcamaları, kişi başına düşen GSYİH, cepten yapılan harcamalar ve diğer göstergeler gibi anahtar göstergeler analiz edilerek boşluklar belirlenmiş ve karşılaştırmalar yapılmıştır. Anahtar öneriler, hükümetin veya toplam sağlık harcamalarının GSYİH'nin %5 kriterine ulaşması için artırılması, kaynak kullanımında verimliliğin artırılması, cepten yapılan harcamaların azaltılması ve veri toplama ve raporlama mekanizmalarının iyileştirilmesini içermektedir. Tez, finansal boşlukları kapatmaya ve Türkiye'deki sağlık hizmetlerinin kalitesini ve verimliliğini artırmaya yönelik politika önerileriyle sonuçlanmaktadır. Türkiye'nin, sağlık sisteminde daha iyi sonuçlar elde etmek ve finansal sürdürülebilirliği sağlamak için stratejik planlama ve politika uygulamalarına devam etmesi gerekmektedir.

Turkiyede Saglik Harcamalarinin Finansmani Ve Analizi

ÖZET Sağlık sektörü reform çalışmalarına bakıldığında sağlık harcamaları ve finansmanının temel konulardan biri olduğu görülmektedir. Yapılan bu çalışmada hem kamu sektörünü hem özel sektörü kapsayan bir çerçevede sağlık harcamalarının finansmanı ve analizi incelenerek Türkiye'de sağlık harcamalarının yapısı değerlendirilecektir. Anahtar Kelimeler: Sağlık harcamaları; Sağlık hizmetlerinin finansmanı; Sağlık sektörü reformu ABSTRACT Considering health sector reform studies, health expenditures and the financing of these expenditures are the main issues. In this study, by investigating and analysing the financing of the health expenditures, including both private and public sector, the structure of the health expenditures in Turkey will be evaluated. Keywords: Health expenditures ; The financing of health care services; Health sector reform Giriş Günümüzde dünya genelinde ve Türkiye'de, belki de toplumla ilgili en temel sorunlardan biri sağlık karma malı ile ilgili olarak ortaya çıkmaktadır. Sağlık mal ve hizmetlerinin bir kısmı tam özel mal niteliğine sahipken bir kısmı yarı kamusal mal bir kısmı ise özellikle koruyucu hekimlik hizmetleri tam kamusal mal özelliğine sahiptir. Devletin sosyal devlet anlayışıyla hem üretim hem finansman açısından özel sektörün yanısıra sağlık hizmetlerinin sunumunu giderek artan biçimde üstlenmesiyle refah devletinde sağlığın kamu sektörünün en önemli harcama kalemlerinden birini oluşturduğu görülmektedir. 1980'li yılların ikinci yarısında bir çok ülkenin varolan sağlık sistemlerindeki yapıyı incelemeye başladıkları ve sorguladıkları görülmektedir. Sağlık sorunlarının niteliği, kişilerin sağlık sistemlerinden talepleri ve tercih ettikleri hizmetler değişmektedir. Gelişen olanaklar ve tıp teknolojisindeki yeniliklerle bağıntılı olarak bireylerin sağlık hizmetlerinden beklentilerini yükselmiştir. Sağlık hizmetlerinin kapsamı, teknolojisi ve maliyetleri artmaktadır. Ülkeler, bireylerin sağlıklarını koruyup geliştirerek, giderek artan sağlık harcamalarına bir çözüm bulabilme,hizmetlerin maliyetlerini düşürme ve sağlık sektöründe 1 Bu makale " Sağlık Karma Malının Tahsisinde Etkinlik Sorunu ve Türkiye'de Sağlık Reformu " başlıklı doktora tez çalışmasından uyarlanarak hazırlanmıştır.

TÜRKİYE VE SEÇİLMİŞ OECD ÜYE ÜLKELERİNDE EĞİTİM VE SAĞLIK HARCAMALARININ GELİŞİMİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Ekonomi ve Yönetim Bilimlerinde Güncel Akademik Araştırmalar, 2020

Yaklaşık son yarım asırlık süreçte, yeni küresel ekonomik ortamın getirmiş olduğu yenilikler ülkeleri bu sürece uygun politikalar geliştirmeye yönlendirmiş-tir. Bu süreç günümüzde ülkeler için iktisadi refahın öncül bir davetçisi ve sosyal gelişmişliğin ise temel bir göstergesi haline dönüşen eğitim ve sağlığa atfedilen önemi daha da artırmıştır. Beşerî sermaye olarak adlandırılan insan gücü kayna-ğının oluşmasına doğrudan etki eden eğitim ve sağlık, bireylere ve bu bireylerden oluşan topluma iktisadi, sosyal, siyasal vb. açıdan fayda sağlamaktadır. Eğitim harcamaları, eğitim hizmetinin gerçekleştirilmesi için sarf edilen tüm harcamalar olarak ifade edilirken sağlık harcamaları ise; sağlığın muhafaza edil-mesi ve geliştirilmesi maksadıyla yapılan tüm harcamalardır. Her iki harcama türünde meydana gelecek bir artış bireylerin mevcut ve ileriki yaşamları üzerinde (gelir artışı, yaşam süresinin uzaması gibi) pozitif etkiler yaratmaktadır. Aynı za-manda eğitim ve sağlığa yapılacak fiziki yatırımların pozitif getirileri ile ekono-mik kalkınmanın sağlanması arasında da bir ilişki söz konusudur. Pozitif dışsallığı ve sosyal faydası sosyal maliyetinden büyük olan, sosyal dev-let anlayışının hâkim olduğu ülkelerde yüksek düzeyde kamu tarafından sunulan eğitim ve sağlığa dair literatürde ayrı ayrı yapılmış çalışmalar bulunmaktadır. Bu çalışmalarda her iki harcama türü; kamu harcamaları, ekonomik büyüme gibi olgularla nedensellik ilişkisine tabi tutulmuştur. Ancak birbirini destekleyen ve ortak paydada değerlendirilen her iki olguyu birlikte ele alıp uzun dönemde analizini yapan çalışma sayısı oldukça azdır. Bu çalışmanın amacı eğitim ve sağlığa kamu tarafından ayrılan kaynakların uzun dönemde gelişimini ortaya koymaktır. Bu bağlamda eğitim ve sağlık harcamalarına dair uluslararası alanda paylaşılan ilk veriden günümüzde paylaşılan son veriye kadar geçen sürede harcamaların gelişimi analiz edilmeye çalışılmıştır. Oluşturulan veri setinde ikincil değişken olarak ise GSYH kullanılmış, eğitim ve sağlık harcamalarının toplam ülke çıktı miktarı içerisinden aldığı pay değerlendirilmiştir.

OECD Ülkelerinde Sağlık Sistemlerinin Sağlık Göstergeleri Açısından Değerlendirilmesi

2021

Bu çalışma, OECD ülkeleri bağlamında sağlık sistemlerini karşılaştırmayı amaçlamaktadır. Sağlık çıktıları üzerinde sağlık harcamaları, devlet/sosyal sigorta, özel sigorta ile hastane sayısı gibi faktörlerin etki oluşturduğu düşünülmektedir. Bu bağlamda ülkelerarası sağlık sistemlerinin karşılaştırılmasıyla Türkiye sağlık sisteminin değerlendirilmesine yönelik katkılar sunulacağını söylemek mümkündür. Çalışmanın sonuçlarına göre en fazla sağlık harcaması ile hastane sayısına sahip olan ülke Almanya'dır. En az sağlık harcamasına sahip olan ülke ise Türkiye'dir. Ayrıca devlet/sosyal sigorta oranı en fazla olan ülkelerin Kanada, İsrail ile Slovenya olmasının yanı sıra en düşük orana sahip olan ülke Almanya'dır. Özel sigorta açısından en fazla orana sahip olan ülke Fransa, en düşük orana sahip olan ülke ise Türkiye'dir. Ülkeler arasında en az hastanesi bulunan ülkenin Slovenya olduğu elde edilen diğer sonuçlar arasındadır.

Malmquıst İndeks İle OECD Ülkelerinin Sağlık Sistemleri Performansının Değerlendirilmesi

2019

Bu calismanin amaci, Organization for Economic Cooperation and Development Countries (OECD) ulkelerinin saglik sistemlerinin 2000-2015 donemindeki verimliligini degerlendirmektir. Bu kapsamda Malmquist Indeks (MI) Analizinden faydalanilmistir. MI analizi sonuclarina gore, OECD ulkelerinin saglik sistemleri performansi; 2005 yilinda 2000 yilina gore %2’lik, 2010 yilinda 2005 yilina gore yaklasik %5’lik ve son olarak 2015 yilinda 2010 yilina gore yaklasik %7’lik performans ilerlemesi gostermistir. Baslangici 2000 sonu 2015 olan 2000-2015 doneminde ise OECD ulkelerinin saglik sistemleri, ortalama %20’lik performans ilerlemesi gostermistir. Calismanin sonuclari Turkiye acisindan degerlendirildiginde, Turkiye saglik sistemi performansinin; 2000-2005 donemi icin kucuk bir ilerleme, 2005-2010 donemi icin gerileme ve son olarak 2010-2015 donemi icin ilerleme kaydettigi gorulmektedir. 2000-2015 donemi dikkate alindiginda ise Turkiye’nin, saglik sistemi performansi acisindan gerileme gosterdi...

OECD Ülkelerinde Sağlık ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Ekonometrik Bir İncelemesi

Bu çalışmanın amacı 25 OECD ülkesi verisi kullanılarak 1975-2008 dönemi için sağlık (yaşam beklenti düzeyi) ve ekonomikbüyüme arasındaki uzun dönemli ilişkiyi araştırmaktır. Buamaçla Pedroni eşbütünleşme testi, Pedroni FMOLS testi veCanning; Pedroni panel nedensellik analizi kullanılmıştır. Pedronieşbütünleşme testi her iki değişkenin uzun dönemde eşbütün-leşme ilişkisine sahip olduğunu göstermektedir. Pedroni FMOLStest sonuçlarına göre panel genelinde sağlığın esnekliği % 0.18olarak, ekonomik büyüme değişkeninin esnekliği ise % 0.17olarak hesaplanmıştır. Yapılan nedensellik araştırmalarından Lamda-Pearson istatistiğine göre panelin geneli için panelnedensellik sonuçları sağlık ve ekonomik büyüme arasında uzundönemde çift yönlü nedensellik ilişkisini göstermektedir. Bu bağlamda uzun dönemde araştırma kapsamındaki OECD ülkelerinde sağlık ve ekonomik büyüme değişkenleri arasında karşılıklı olarak anlamlı bir ilişkinin olduğu belirtilebilir.

TÜRK DÜNYASI UYGULAMA ve ARAŞTIRMA MERKEZİ HALK SAĞLIĞI DERGİSİ TÜRK CUMHURİYETLERİNDE TOPLUM YAŞLANMASININ SOSYODEMOGRAFİK VE EKONOMİK ÖZELLİKLER AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

The study was carried out to evaluate the population aging and the affecting indicators on population and economics in the Turkish Republics. This study is an ecologic research which deals the population aging, life expectancy and their determinants in Turkish republics. The obtained data were evaluated via computarized IBM SPSS (version 20.0) statistical package program. Statistical significance was accepted as p <0.05. In this study, the relationship between population and economic indicators which effect old age dependency rate and the estimated life expectancy at birth for both genders was calculated by using the Spearman correlation coefficient following the expansion of the data according to the population. Life expectancy at birth and old age dependency rate which are used as old age indicator in Turkish Republics showed positive correlation by crude death rate, population density, per capita gross domestic product, per capita health expenditure while there was negative correlation by annual population growth, rural living rate, umemployment percentage of total labor force (p<0,001). Turkic Republics show different characteristics in terms of development stages of population aging. There are also significant differences between the Turkic Republics in terms of population and economic indicators. Sharing cooperation and experience among the Turkish republics in the field of health is important for preventing deaths during the demographic transformation.

Türkiye ile OECD ülkelerinin sağlık düzeyleri ve sağlık harcamalarının analizi

İstatistikçiler Dergisi, 2008

Bu çalışmada OECD’ye (Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü) üye ülkelerin sağlık düzeyi ve sağlık harcamaları göstergeleri dikkate alınarak, ülkelerin seçilmiş sağlık göstergeleri bakımından birbirlerine göre benzerliklerin ya da farklılıkların ortaya konulması ve bu benzerlikleri/uzaklıkları temel alarak iki yada daha fazla gruplar halinde bölünmesi amaçlanmıştır. Yapılan çok boyutlu analiz sonucunda; birincil boyutta Türkiye’nin, Kore Cumhuriyeti, Meksika, Polonya, Slovak Cumhuriyeti ile on dört sağlık değişkeni açısından benzer algılandıkları görülmektedir. İkinci boyutta ise en önemli ayrıştırıcının Amerika olduğu görülmüştür. Farklılık matrisine bakıldığında; Türkiye’nin Avusturya, Almanya ve Norveç ile oldukça farklılık gösterdiği görülmektedir.