Diwan Lughat at-Turk, Mahmud al-Kashghari (in Russian). Introduction of the translator (original) (raw)
'Abd al-Bari Isaev. Translation of the Qur'an [in Tatar]
2018
This translation was the result of several decades of work by 'Abd al-Bari Isaev (1907-1983), an imam in Ufa, later in Leningrad, and a mufti of the European parts of the Soviet Union (in office: 1975-1980). He worked on the translation mainly between the 1950s and 1970s.
A Study of the Work of Mahmud Kashgari in Turkology
Oriental Journal of Social Sciences
In this article, the author discusses the study of the life of the great encyclopedic scholar Mahmud Kashgari, known in Turkic studies with his work "Devoni lug'ati-t-turk". Scientists have published various studies in this regard. Kashgari's lineage dates back to the Qarakhanid dynasty, the scholar's questioning, and the socio-political life of the period in which he studied and lived. However, the most accurate and reliable source in the work of Kashgari is the information that the author himself indirectly refers to in the "Devoni lug'ati-t-turk".
On the translation of the syro-turkic manuscript from Khara-Khoto
Vestnik Pravoslavnogo Svâto-Tihonovskogo gumanitarnogo universiteta, 2022
The article studies the Syro-Turkic manuscript fragment from a Syrian Christian book from Khara-Khoto (the capital of the Tangut kingdom), which is of great scientifi c interest as a monument of the history of Christianity in Central Asia and the history of the Turkic peoples in the 13th — 14th centuries. The text of the manuscript is written in Syriac script in one of the ancient Turkic dialects, close to the Old Uighur language and dating back to the 13th — 14th centuries. This is the socalled 3rd Syro-Turkic fragment, which was written in the Syriac alphabet among the Turks who adopted Christianity from the Nestorian Syrians in the area of Lake Issyk-Kul (present-day Kyrgyzstan). The text of the manuscript remained unnoticed by turkologists for a long time, and it was not transcribed and translated from Turkic into Russian. This article proposes a transcription of the text of the MS in accordance with norms of Turkic grammar and phonetics and gives a translation of this fragment, using other Christian texts in the Turkic languages written in 8th — 14th centuries. In particular, the article pays attention to the word bitig and providing its more precise equivalent based on sources of the Karachay-Balkarian and Old Uighur languages. The article also clarifi es the meanings of other words and restores some parts of the text. The analysis of the Syro-Turkic fragment allows one to conclude that it is a part of a Christian Syriac book written in a Turkic language.
«Тазкират ул- авлиёи туркий».DOC
Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Давлат ва жамият қурилиши Академияси «Маънавият ва маърифат» кафедраси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси Тошкент ислом университети «Демократик жамият қуриш назарияси ва амалиёти» кафедраси IFEAC Марказий Осиёни тадқиқ қилиш Француз институти ИКРОМИТДИН ОСТОНАҚУЛОВ Муҳаммад Сиддиқ Рушдий ва унинг «Тазкират ул-авлиёи туркий» асари Монография «Тошкент Ислом университети» нашриёт -матбаа бирлашмаси Тошкент -2007 ИКРОМИТДИН ОСТОНАҚУЛОВ Муҳаммад Сиддиқ Рушдий ва унинг «Тазкират ул-авлиёи туркий» асари (Монография) Филология фанлари номзоди, Тошкент ислом университети доценти Икромитдин Остонақуловнинг «Муҳаммад Сиддиқ Рушдий ва унинг «Тазкират ул-авлиёи туркий» асари» номли монографиясида туркий тасаввуф адабиётининг XVIII асрга оид улкан адабий-дидактик қўлёзма манбаси илмий-филологик жиҳатдан таҳлил этилган. Монографияда муаллиф яшаган давр, асарнинг яратилиш тарихи, таржима хусусиятлари, мундарижаси, поэтик, адабий-дидактик хусусиятлари очиб берилади. Монография сўнгида Рушдий «Ҳасби ҳол»и илова қилинди. Ушбу китоб тасаввуфшунослик, адабиётшунослик, диншунослик, фалсафа, тарих ва маънавият масалалари билан шуғулланувчи илмий ходимлар, аспирант ва докторантлар учун мўлжалланган. Монография Тошкент ислом университети илмий Кенгашининг 2007 йил, 28 март куни бўлиб ўтган мажлиси (8-баённома) қарори билан нашрга тавсия этилган. Масъул муҳаррирфилология фанлари доктори, профессор Ҳамиджон Ҳомидов. Тақризчиларфилология фанлари доктори, профессор Нажмиддин Комилов, филология фанлари доктори, профессор Зоҳиджон Исломов. МУНДАРИЖА Кириш______________________________ 3 I ҚИСМ. МУҲАММАД СИДДИҚ РУШДИЙ ЯШАГАН ДАВР, УНИНГ ҲАЁТИ ВА ИЖОДИЙ МЕРОСИ 1. Муҳаммад Сиддиқ Рушдийнинг ҳаёт йўли.______________________________ 8 2. Рушдий мероси.______________________ 33 3. «Рисолаи Қодирия» маноқиби._________ 4. "Тазкират ул-авлиёи туркий» -ибратли нақллар, ривоятлар, адабий хотиралар ва ҳикоятлар тўплами__________________________ 44 5. Рушдий ва тазкиранавислик_______________________ А) Фаридуддин Аттор ва Рушдий_____________________________ Б) Алишер Навоий ва Рушдий_____________________________ В) «Хазинат ул асфиё» ва «Тазкират ул -авлиёи туркий» II ҚИСМ. «ТАЗКИРАТ УЛ -АВЛИЁИ ТУРКИЙ»НИНГ АДАБИЙ-ДИДАКТИК ХУСУСИЯТЛАРИ 1. Тасаввуф. Унинг босқичлари___________________ 2. «Тазкира»да комил инсон масаласи_______________ 3. Шариат ва Тариқат босқичлари__________________ 4. Маърифат босқичининг «Тазкира»да акс этиши___ 5. Ҳақиқат босқичининг«Тазкира»да акс этиши_____ ХУЛОСА_______________________________ ИЛОВА. МУҲАММАД СИДДИҚ РУШДИЙ. «ҲАСБИ ҲОЛ».___ ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР __________________ МУАЛЛИФНИНГ ИЛМИЙ ИШЛАРИ ________________ Ушбу монография «2007 йил-Тошкент ислом маданияти пойтахти» деб эълон қилиниши шарафига бағишланади. мақомининг лойиқи эрди, умрнинг бебақолилиғини англади ва дунёнинг бевафолиғини кўрди ва билди, бу оламнинг давлати, салтанати, иззат-ҳурматининг маҳосилини чоғлади. Андиша қилдиким, "Ушбу иш эмасдурки, ман ул ишдадурман, бир иш қилғайманки, ўтканларга дуои хайр еткай ва қолғонларга мандин ёдгор қолғай, шояд бу восита бирла халойиқ тилида отим мазкур ва олам дафтарида шуҳратим мастур бўлғай" деб, Хўтан диёрики, ўз мавлудидир икки мадраса анда бино қилдиким, фуқаролар андин маҳфуз ва толиби илмлар андин манзур, дуои хайр бирла ёд қилурлар ва Ёрканд диёриким, пойтахти Мўғилиядир, бир масжид анда таъмир қилдиким, хатиб ва имом ва муаззин (муқаррардурким), дуоға машғулдирлар. Алҳосил маълумдурким, мадраса ва масжид умри қирқ-эллик йилдин бери пеш эмас. Бир иморате бино қилғайменким, модомики дини Ислом боқийдур ул иморат боқий бўлғайки, дарвишлар кўнглига андин ҳузур ва ҳаловат етгай, ағниёлар андин мавъзият гавҳарин олиб, охират савдоси машғуллиғида олам кезгай ва султонлар анинг ҳикматомуз насиҳатларидан кўнгил совутиб, адолатни пеша қилғай. Ва амири соҳибиқтидорлар кўриб, анинг ваҳматангиз сўзларидан ибрат олиб, зулм -ситамдин қўл йиққай", дегач бу каминаи бемиқдорки Муҳамммад Сиддиқ муллақиб ба-р Рушдий хитоби мустажоб бўлдиким, "Тазкират ул авлиё" китобига авсофи мазкур бўлди. Форсий алфози бисёр дақиқдурки, аҳли диллар тамом баҳравар бўлолмаслар. Арабий иборатлари мушкул уза мушкулдирки, аҳли талаб фаҳм қилмоққа ожиз келурлар. Илтимослари улдирким, бу ҳақиқат сўзин гавҳарларин хуффо хазинасидан чиқариб, олам бозориға солиб, атторлик қилсанг, токи ому хос, аҳли дин ўз ҳиммати чоғлиқ харидорлик қилғай, балки билгай ва англағай, олам аҳлиға мандин ёдгоре қолғай. Бу китобдан файз етканлар ва ул сўздин баҳраманд бўлғонлар раҳмат бирла ёд қилса, савоб натижаси манга бўлғай. Умил улки, бу улуғ ишқа далолат Шоирлардан бири ул зотнинг сахийлигидан илҳомланиб қуйидаги рубоийни битган: Хайрда шоҳи жаҳондир, саховат кони, Барча ахлоқи жамолда топилмас сони, Дину дил ғорат этиб, хулқ-малоҳат бирла, Бори дилсўхталар жони ҳам жонони. Рушдийнинг ёзишича, «Саййид Абдулқодир Гилоний ҳазратларининг фитратларида Юсуф Сиддиқуллоҳнинг ҳусни малоҳатлари, Ҳазрати Расулулоҳнинг хулқи фасоҳатлари, ҳазрати Сиддиқи Акбар (Абу Бакр) розияллоҳу анҳунинг сидқу ҳаёлари, ҳазрати Умар Форуқнинг ғайрат ва адолатлари, ҳазрати Усмон Зуннурайннинг ҳукму иффатлари, ҳазрати Али Муртазонинг илм ва шижоатлари мавжуд эди». XIX аср иккинчи ярим, ХХ аср бошлари Қўқон адабий муҳитининг кўзга кўринган истеъдодли шоирларидан бири Мирмаҳмуд Миршамсиддин ўғли Қорийнинг /авс-ул Аъзамга бағишланган мухаммаси ўзининг мазмундорлиги билан ажралиб туради. Ҳар бир байтида шайх ҳаётига оид нақл ривоятга ишораларни кўрамиз. Аҳамиятига кўра илк бор бу мухаммасни тўлиқ келтириб ўтамиз. Мирмаҳмуд Қорий мухаммаси Зиҳи маҳбуби субҳоний, сифоти жонга малҳамдур, Валоят тахтига зебанда, султони мукаррамдур. Бўлиб фарзанди хоси Мустафо, дурри муаззамдур. Ҳақиқат баҳрига ғаввосу асрориға маҳрамдур, Тилим васфига ожиз, исми поки /авсул Аъзамдур. Давомат гўши жонига етиб илҳоми Раббоний, Паёпай келгай эрди бошига алтофи яздоний. Жило бергай эди оинасига нури Раҳмоний, Тажалли партавидин қалби поки ишқнинг кони Бу нисбат орзусида фалаклар қомати ҳамдур. Ўлук дилларга жон бергай эрди, монандаи Ийсо, Дили Турида айди рози махфийларни чун Мусо, Қадамгоҳи бўлиб ул жаннат ул -Фирдавсдин аъло. Бу дунё лаззатига қилмадилар заррае парво Юрарға, ўлтурарға жойигоҳи Арши Аъзамдур. Қўлида махзани ғайбий, қилиб инъом Хотамвор, Бу дунё роҳатига қилмади парво Адҳамвор, Мусаххар эрди олам, қилмади манзур Адҳамвор, Камоли жонфизоси бўлгай эрди элга маҳрамвор, Олиб мерос илми Ҳайдаридин бўлғон Аъламдур. Вужуда келмади мундоғ олиҳиммат асли Одамдин, Камоли қурбатини топтилар ул руҳи Хотамдин, Дер эрди: «Солма ё Раб, барчани бошига мотамдин, Аюрма толиби содиқни машҳарда қанотимдин», Тариқи бехатар ким кирса -озоди жаҳаннамдур. Қани мухлиски, билса пири комил раҳнамосини, Талаб қилса ўшандоғ олиҳиммат пешвосини, Ажаб эрмаски топса арз айлаб муддаосини, Хатарлик йўл аро дастгир бўлғон муттакосини, Неча муршидлар ичра раҳбарликда муқаддамдур. Ўтиб ғафлатда умри ҳеч ерга етмай анжоми, Гуноҳи шиддатидин титрар эрди аршни боми,
Shìdnij svìt, 3, 2024
The reader is offered a Ukrainian translation of the first chapter of the Śvetāśvatara-Upaniṣad. The Upaniṣads are a late Vedic genre of ancient Indian literature that completes the formation of the Vedic corpus of sacred texts. The first texts of the Upaniṣads appear around the 8 th century BC. It is difficult to overestimate the importance of the Upaniṣads for the study of the origins of Indian religious and philosophical thought. Leading Indian philosophers developed the ideas of the Upaniṣads, quoted them in their own works, and, starting with Gauḍapāda, wrote their own commentaries on them. They are the first component of the triple canon (prasthānatrayī) of the Vedānta philosophical school. For more than a century, not only in world Indological circles, but also among much wider intellectual circles of various countries, primarily in Europe and North America, there has been a steady interest in the Upaniṣads. The Śvetāśvatara-Upaniṣad is one of the most authoritative and well-known Upaniṣads. It received its high recognition not only in Hindu, but also in scientific circles. And although its studies and translations have a long history, there are still many controversial and unresolved issues. Our publication is intended to renew the existing Ukrainian academic interest in the Upaniṣads, which was interrupted by the Soviet authorities in the 1920s and 1930s, and to draw attention to some still insufficiently researched aspects of the Śvetāśvatara-Upaniṣad. Thus, emphasis is placed on the features of the description of the Highest principle (reality), the soteriological component of the ancient Indian text, on the role played by sages in the Upaniṣad, on the features of text creation.
Vestnik of Saint Petersburg University. Asian and African Studies, 2017
В ходе проводимой авторами археографической работы-выявления источников по истории исламизации горной Аварии-были обнаружены несколько списков оригинального арабоязычного сочинения, касающегося событий, произошедших в 1666 г. в сел. Ириб Чародинского района Республики Дагестан. При его исследовании оказалось, что оно представляет собой сочинение агиографического характера, раскрывающее многие стороны исторического прошлого и социальной жизни того времени. В нем дано описание встречи известного ученого Талхата-кади с джиннами и их «королем». Попутно раскрываются многие детали средневековых представлений дагестанцев о мире джиннов и их влиянии на жизнь обычного человека. Рукопись также является основным источником по биографии Талхат-кади из сел. Ириб, который родился в первой половине XVII в. и погиб предположительно в 1695 г. Он был признанным специалистом в области исламского права, с чьим мнением считались ученые Дагестана даже через несколько десятков лет после его смерти. Библиогр. 8 назв.