Zorbalıkla Baş Etmeye Yönelik Bir Akran Destek Programının Etkililiği (original) (raw)

Öğretmenlerin Akran Zorbalığına İlişkin Görüşleri ve Zorbalıkla Baş Etme Stratejileri

Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2018

Çocukların yaşadığı akran zorbalığı ve uygulanan müdahale yöntemleri çocuğun sosyal gelişimi açısından önemlidir. Bu araştırmanın amacı öğretmenlerin akran zorbalığına ve zorbalıkla baş etme stratejilerine ilişkin görüşlerinin incelenmesidir. Nitel araştırma yöntemine göre desenlenmiş çalışmada ulaşılabilir örneklem yolu ile 8 okul öncesi öğretmeni, 8 sınıf öğretmeni, 6 rehber öğretmen ve 8 ortaokul branş öğretmeni olmak üzere toplam 30 öğretmenden yarı yapılandırılmış görüşme soruları kullanılarak veriler toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler içerik analizi yöntemi kullanılarak araştırmacılar tarafından gruplandırılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenlerin büyük bir çoğunluğunun akran zorbalığını “Akranların birbirlerine gösterdikleri baskı” şeklinde tanımladıkları görülmüştür. Okul öncesi ve sınıf öğretmenlerinin sınıflarında en çok fiziksel zorbalık yaşandığını ifade ederken; ortaokul branş öğretmenlerinin sınıflarında en çok sözel zorbalık yaşandığını belirttikleri görülmüştür. Ayrıca öğretmenlerin büyük bir kısmı okul olarak akran zorbalığını önlemeye yönelik politikaların olmadığını ifade etmişlerdir.

Akran Zorbalığını Önlemede Hemşirenin Rolü

Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi

Gülümser DOLGUN a ÖZ Akran zorbalığı okullarda her geçen gün artan, kısa ve uzun dönemde insan sağlığını olumsuz yönde etkileyen bir halk sağlığı sorunu olarak tanımlanmaktadır. Akran zorbalığı, güçlünün zayıf üzerinde kasıtlı ve sürekli olarak fiziksel, sözel, davranışsal güç kullanmasıdır. Bu durum, öğrenciler için ciddi bir travma olup, etkileri okul dönemi ile sınırlı kalmayıp yaşam boyu sürmekte ve toplum sağlığını da olumsuz etkilemektedir. Akran zorbalığı sadece öğrencileri değil aileleri, öğretmenleri ve okul yöneticilerini de olumsuz etkiler. Akran zorbalığının önlenmesi; eğitim ve toplumun tüm paydaşlarını (öğrenci, öğretmen, yönetici, veli, hemşire, sivil toplum örgütleri) içine alan, etkili politikaların geliştirilmesi ile mümkündür. Toplumda; her çocuğun güvenilir bir ortamda eğitim, öğretim alma ve yaşam hakkı olduğu gibi temel insani değerler ve farklılıklara saygı duyma konusunda bilinç kazandırılması önemlidir. Bu yazıda akran zorbalığının tanımı, zorbalığın çocuk sağlığı ve akademik başarıya etkileri ve akran zorbalığını önleme ve müdahale programlarının geliştirilmesinde, halk sağlığı ve okul hemşiresinin rolleri ele alınacaktır.

Nedenleri Sonuçları ve Çözüm Önerileri Bağlamında Akran Zorbalığı: Bir Olgubilim Çalışması

Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,

Bu çalışma, ilkokul kademesinde akran zorbalığını, hangi zorbalık türünün yaygın olduğunu, eğitim faaliyetlerine yansıması ve zorbalığın önlenmesine ilişkin düşünceleri öğretmenlerin okul yaşantılarına dayalı betimlemeyi amaçlamaktadır. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim (fenomenoloji) desenine göre yapılandırılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu ölçüt örnekleme yöntemiyle belirlenmiştir. Çalışma grubu, Tokat ili Turhal ilçesinde bulunan bir ilkokulda görev yapan 10 öğretmenden oluşmuştur. Araştırmanın verileri yüz yüze gerçekleştirilen derinlemesine görüşmelerden elde edilmiş, veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Veriler içerik analizi ile çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda,akran zorbalığının okullarda öncelikli çözüm gerektiren bir soruna dönüştüğü, zorbalığın farklı sosyokültürel düzeye sahip aile ve yaşantılarda ortaya çıkabildiği, öğrencilere ve sınıf ortamına olumsuz yansıdığı tespit edilmiştir. Akran zorbalığının çözümünde öncelikli olarak okul-aile işbirliğinin önemi ve her okula ihtiyacı oranında psikolojik danışma ve rehber öğretmen ataması yapılmasının gerekliliği vurgulanmıştır.

İlkokullar İçin Akran Zorbalığı Önleme Modülünün Tanıtımı

Tüm dünyada özellikle ilkokul çocukları arasında yadsınamayacak bir sorun olan akran zorbalığı okul temelli programlarla önlenebilmektedir. Bu çalışmada ilkokullar için geliştirilen bibliyoterapi ve yaratıcı drama temelli akran zorbalığı müdahale programı tanıtılmıştır. Öğrenci merkezli ve tematik olan öğretim programı ilerlemeci felsefeye dayanmaktadır. Yöntem: Programın içeriği zorbalık davranışının ortaya çıkması ile ilişkilendirilen dört tema (duygular, farklılıklar, zorbalık ve mültecilik) etrafında şekillendirilmiştir. Hedef kitlesi zorbalığın üç aktörü (zorba, kurban ve izleyici/tanık) olan programda, ilkokulun dört sınıf düzeyi için her bir temaya uygun olarak seçilen resimli hikâye kitapları kullanılarak bibliyoterapi temelli ders planları hazırlanmıştır. Program her sınıf düzeyi için haftalık iki ders saati olmak üzere 4 oturum olarak planlanmıştır. Bibliyoterapi temelli ders planlarında yaratıcı drama, grup çalışması, tartışma gibi tekniklerin ve dijital eğitim platformlarının kullanılması gibi öğrencilerin aktif katılımını gerektiren çeşitli etkinliklere yer verilmiştir. Programın pilot uygulaması 2019-2020 eğitim öğretin yılının sonbahar döneminde Çankırı ilinde iki ilkokulda, toplam 590 öğrenci ile yapılmıştır. Bulgular: Öğretmenlerle yapılan görüşmeler, programın öğrencilerde farkındalık yaratma ve zorbalıkla baş etme konusunda yeni çözümler bulmalarına yardımcı olduğunu göstermiştir. Sonuç: Programın uzun süreli etkilerinin izlenmesi için daha büyük gruplarla ve daha uzun sürede denenmesi gerekmektedir. Özgünlük: Türkiye'de ilkokul düzeyinde geliştirilmiş bibliyoterapi'ye dayalı ilk akran zorbalığını önleme programıdır.

Akran Zorbalığını Önlemede Okul Tabanlı Müdahale Programları: Sistematik Derleme

2021

Received Date:12 May 2021 Accepted Date:21 June 2021 Bu sistematik derlemede, öğrencilerin akran zorbalığı davranışını önlemeye yönelik okul temelli eğitim programlarının etkililiğini değerlendirmek üzere yapılmış randomize kontrollü ve yarı deneysel araştırmaların sonuçları doğrultusunda elde edilen kanıtlar incelenmiştir. Derlemede “Pubmed, Wiley Interscience, Sciencedirect ve Academic Search Complete (EBSCOHOST) veri tabanından erişilen toplam dört veri tabanından ulaşılabilen, Ocak 2016Ocak 2021 yılları arasında yapılan araştırmalar incelenmiştir. Bu veri tabanlarında İngilizce olarak “bullying, violence, school health, nursing, children, training, intervention, prevention” anahtar kelimeleri ile tarama yapılmıştır. Bu bağlamda; araştırmaya dahil edilme kriterlerine uyan 51 çalışma sistematik derleme kapsamında değerlendirilmiştir. Dahil edilen araştırmaların 36’sı yarı deneysel, 15’i randomize kontrollü deneysel araştırma tasarımına sahiptir. Bu müdahale araştırmalarında, akran...

Bir Ortaöğretim Kurumunda Akran Zorbalığının Değerlendirilmesi

Konuralp Tıp Dergisi, 2019

Amaç: Zorbalık, önlem alınmazsa ciddi fiziksel ve ruhsal travmalara neden olabilen bir şiddet uygulama biçimidir. Okul döneminde öğrencilerin kişilik gelişimlerini ve akademik başarılarını olumsuz yönde etkileyen sorunlar arasında akran zorbalığı da yer almaktadır. Bu çalışma bir ortaöğretim kurumundaki öğrencilerin akran zorbalığına maruz kalma ve zorbalık yapma durumlarını değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı nitelikte olan çalışma, 2015-2016 eğitim öğretim yılı bahar döneminde Ankara İl Merkezi’nde 296 öğrencisi bulunan bir ortaokulda gerçekleştirilmiştir. Örneklem seçimine gidilmeden, araştırmaya katılmayı kabul eden 240 öğrenci çalışma kapsamına alınmıştır. Araştırmanın verileri kişisel bilgi formu, Akran Zorbalığı Kurbanlarını Belirleme Ölçeği (AZKBÖ) ve Akran Zorbalarını Belirleme Ölçeği (AZBÖ) ile toplanmıştır. Verilerin analizi SPSS 21.0 istatistik programı ile yapılmıştır.Bulgular: Araştırma kapsamına alınan öğrencilerin %53,3’ünün erkek, %31,7...

Ergenlerde Akran Zorbalığını Yordayan Bazı Faktörlerin Zorba ve Mağdur Bireyler Açısından Değerlendirilmesi

OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi

Ergenlik dönemine ilişkin sorunlar tarihsel süreç içerisinde her ne kadar farklılık göstersede tüm toplumlarda günümüze kadar var olmaya devam etmiştir. Çünkü ergenler bu dönemde kimlik oluşumunu yaşamakta, geleceği planlamakta ve son derece zor bir süreçten geçmektedir. Dost edinme ve arkadaşlık kurmanın önem kazanması, popülerlik, kendini gerçekleştirme, hedefler belirleme ve en önemlisi çok hızlı biyo-psiko-sosyal değişimler geçirmesi bu bireyleri farklı problemler sarmalına sürükleyebilmektedir. Dolayısıyla gençlerin bu problemler karşısında gösterdiği tepkiler bazen aşırıya varmakta ve şiddet davranışlarında artışlar görülebilmektedir. Saldırganlığın bir türü olan zorbalığın, bireylerin kendi hedeflerine ulaşmak, otorite kurmak ve karşı tarafı yıldırmak gibi amaçlarla kullanıldığı bilinmektedir. Saldırganlık olaylarının son yıllarda hem dünyada hem ülkemizde yaygınlaşması bu konuya eğilimi beraberinde getirmiştir. Bu çalışmada akran zorbalığı olgusu irdelenmiş ve zorbalığı etkileyen yaş, cinsiyet, fiziksel özellikler, kişilik özellikleri ve ebeveyn tutumları gibi bazı faktörlerin zorbalık davranışı ile ilişkisi incelenmiştir. Ayrıca makalede akran zorbalığının ergenler üzerindeki etkilerine yer verilmiş ve ulaşılan bilgiler dikkate alınarak birey, aile ve okul yönetimini kapsayan önerilerde bulunulmuştur.

Akran desteği: Geçerlik güvenirlik çalışması

Clinical and Experimental Health Sciences, 2012

Amac: Bu arastirmanin amaci hemsirelik ogrencilerinin birbirleriyle yardimlasma durumlarini degerlendirmek icin Kuo ve ark. (2007) tarafindan gelistirilen Akran Destegi Olcegi’nin Turkce gecerlik ve guvenirligini yapmaktir. Yontem: Metodolojik tipte olan bu calismada orneklemi Balikesir Universitesi Balikesir Saglik Yuksekokulu’nda ulasilabilen ve arastirmaya katilmayi kabul eden 223 ogrenci olusturdu. Akran Destegi Olcegi’nde toplam 17 madde bulunmaktadir. Veriler, “Ogrenci Tanitim Formu” ve 17 maddeden olusan “Akran Destegi Olcegi” ile toplandi. Verilerin analizinde icerik gecerligi icin Kendal W Analizi, guvenirlik calismasinda olcek ve alt boyutlarinin ic tutarliligi icin Cronbach alfa katsayisi, madde toplam puan analizi icin Pearson Korelasyon Analizi kullanildi. Bulgular: Olcekte yer alan maddelere iliskin uzman gorusleri arasinda uyum oldugu saptandi. Olcegin Cronbach alfa katsayisi .93 olup yuksek guvenirlik derecesine sahip oldugu belirlendi. Olcegin alt boyutlarinin gu...

Her yönü ile Akran Zorbalığı

STED / Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 2021

Zorbalık, gerçek veya algılanan bir güç dengesizliği ile, akranların neden olduğu kasıtlı ve tekrarlanan zarar olarak tanımlanır. Akran zorbalığı, tüm dünyada yaygın olarak görülmekle birlikte sıklığı ülkelere, kültüre, öğrencilerin yaşlarına göre değişiklik göstermektedir. Yapılan çalışmalarda her beş öğrenciden birinin (%20.2) zorbalığa maruz kaldığı belirtilmektedir. Akran zorbalığı, bireyin sosyal alanda kendisini kötü hissetmesine ve değersiz görmesine, akademik anlamda da beklenen başarıyı göstermede zorluk yaşamasına sebep olmaktadır. Okul öncesi dönemden üniversite yıllarına kadar devam eden bu sorunun öncelikle farkına varılması ve önlemek için gerekli önlemlerin alınması gerekmektedir. Okulda zorbalığı önlemek için, çocuklara olumlu tutumlar kazandırmak, risk gruplarını belirlemek ve zorbalığı önleyici programlar geliştirmek gerekmektedir. Bu yazıda, zorbalık kavramı, zorbalığın ortaya çıkışı, sorunun boyutu, zorbalıkla ilişkilendirilen faktörler, olumsuz akran ilişkilerinin yarattığı sorunlar ve sorunun çözümüne ilişkin önerilere değinilmektedir. Böylelikle, halk sağlığı ve birinci basamak sağlık çalışanlarına akran zorbalığı konusunda bir temel oluşturulmaya çalışılmıştır.

Akran Zorbaliğini Önlemede Okul Hemşiresinin Rolü

Zorbalik tüm insanlari; yaşina, cinsiyetine, etnik kökenine, dini inancina veya sosyoekonomik durumuna bağli olmaksizin, her ortamda, bir veya birden çok zamanda etkileyebilen ve dünyanin her yerinde yaygin olarak görülen bir sorundur. Tüm dünya ülkelerini ilgilendiren zorbaliğin okullarda yayginlaşmasi çocuklarin ve gençlerin fiziksel ve psikososyal sağliğini tehdit etmektedir. Zorbaliğin öğrenciler için ciddi bir travma olduğu, etkileri okul dönemi ile sinirli kalmayip yaşam boyu sürdüğünden toplum sağliğini da olumsuz etkilediği kabul edilmektedir. Akran zorbaliği öğrenciler yaninda aileleri, öğretmenleri ve okul yöneticilerini de olumsuz etkiler. Bu nedenle zorbalik, okulda görevli hekim, okul hemşiresi, psikolog gibi sağlik profesyonellerinin ilgilenmesi gereken bir konudur. Bu makalede okulda akran zorbaliğini önlemede okul hemşiresinin rolü üzerinde durulmuştur. Anahtar Kelimeler: Akran zorbaliği, okul sağliği, hemşirelik ABSTRACT