Bulanık Mantık ve Uluslararası Çeşitlendirme İle Portföy Optimizasyonu: Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkelerin Hisse Senedi Endeksleri İle Bir Uygulama (original) (raw)
Related papers
Bulanık Programlamayla Portföy Optimizasyonu Üzerine Bir Uygulama
Pamukkale University Journal of Social Sciences Institute
Bu çalışmanın amacı, finansal yatırımcılar için portföy tercihi aşamasında bulanık modellerin kullanılabilirliğini araştırmaktır. Bu amaçla, yatırımcıların ellerinde bulunan finansal kaynakları yatırıma dönüştürmek için kullanacakları portföylerin oluşturulmasında, geçmiş fiyat değişimlerinden yararlanılarak, Bulanık Verdegay yöntemi aracılığıyla yüksek getiri elde etmeye çalışılacaktır. Borsa İstanbul'da işlem gören, 10 adet endeks verisi kullanılarak, optimal portföy kararı verilmeye çalışılmıştır. Endekslerin geçmiş değerleri kullanılarak, ortalama getiri ve maksimum getiri eşik değerleri belirlenmiştir. Yatırımcılar tarafından bir yatırım kararı alınırken, literatürde portföy seçimi için kullanılan optimizasyon tekniklerinden bir tanesi olan Verdegay bulanık modeli, karma stratejiler arasından amaç fonksiyonuna göre optimal ağırlıklandırma işlemi yapmaktadır. Yapılan ağırlıklandırma işlemi sonrası, çalışmanın son bölümünde ulaşılacak sonucun başarısı geriye dönük testler aracılığıyla tartışılmıştır.
Sezgisel Bulanık TOPSİS Yöntemiyle Portföy Seçimi: Borsa İstanbul’da Bir Uygulama
Muhasebe ve Finansman Dergisi
Bu çalışmada, Borsa İstanbul’da (BİST) yer alan firmalar içerisinden en iyi performans gösteren firmalar belirlenerek bu firmalara ait hisse senetlerinden oluşturulan farklı portföylerin performansları analiz edilmiştir. Portföylerde yer alacak hisse senetlerinin seçiminde, Sezgisel Bulanık TOPSIS yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada 5 yıl boyunca (2015, 2016, 2017, 2018, 2019) 15 farklı portföy oluşturulmuş ve bu portföylerin performansları birbirleriyle ve BİST 100 endeksiyle karşılaştırılmıştır. Sezgisel Bulanık TOPSIS yöntemiyle seçilen hisse senetleriyle oluşturulan portföylerin hem yükselen hem de düşen piyasalarda, BİST 100 endeksinden çok daha iyi bir performans gösterdiği tespit edilmiştir. Çalışmanın sonucunda Sezgisel Bulanık TOPSIS yönteminin portföye dahil edilecek hisse sentlerini belirlemek için kullanışlı bir yöntem olduğu ve yatırımcıların portföy oluştururken bu yöntemi kullanmalarının yararlı olacağı sonucuna ulaşılmıştır.
Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, 2016
Bu çalışmanın amacı, uluslararası portföy çeşitlendirmesi yoluyla portföy riskinin azaltılıp azaltılamayacağını araştırmaktır. Bu amaç doğrultusunda, ABD ile BRICS ülkeleri (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika) ve Türkiye'nin temel borsa endeksleri arasında eşbütünleşme ilişkisinin olup olmadığı araştırılmıştır. Haftalık verilerin kullanıldığı bu çalışma, Ocak 2001-Aralık 2016 dönemini kapsamaktadır. Çalışmada, ABD ile BRICS ülkeleri ve Türkiye'nin temel borsa endeksi serileri arasındaki eşbütünleşme ilişkisi Johansen Eşbütünleşme Testi ile araştırılmıştır. Bulgular, ABD ile bu altı ülkenin borsa endeksleri arasında bir eşbütünleşme ilişkisinin bulunmadığını ortaya çıkarmıştır. Bu sonuç, uluslararası bir yatırımcının, ABD ve söz konusu diğer ülkelerin hisse senedi piyasalarından uluslararası çeşitlendirilmiş bir portföy oluşturmak suretiyle portföy riskini azaltabileceğini işaret etmektedir.
BIST Katılım Sürdürülebilirlik Endeksi Hisseleri ile Bulanık Portföy Seçimi
Ekonomi İşletme ve Yönetim Dergisi, 2023
In this study, the portfolio selection problem is analysed with Markowitz (1952)'s mean-variance (MV) model and the orthogonal possibilistic MV model, which is thought to overcome some of the shortcomings of Markowitz's model. The data set of the study consists of weekly logarithmic return series of the stocks of eight service sector companies listed on the BIST Participation Sustainability Index between 01.01.2021 and 31.12.2021. It is concluded that the orthogonal MV model gives better results than Markowitz's MV model since it takes into account the asymmetry in the data set. In addition, it is found that the risk minimisation-oriented approach gives better results than the performance maximisation-oriented approach. Bu çalışmada, portföy seçimi problemi Markowitz (1952)’in ortalama-varyans (OV) modeli ve bu modelin bazı eksikliklerini gidereceği düşünülen ortogonal olabilirlik OV modeli ile incelenmiştir. Çalışmanın veri setini, BIST Katılım Sürdürülebilirlik Endeksinde yer alan sekiz adet hizmet sektörü şirketinin hisse senetlerine ait 01.01.2021 ve 31.12.2021 tarihleri arasındaki haftalık logaritmik getiri serileri oluşturmaktadır. Çalışmada, ortogonal OV modelinin veri setindeki asimetriyi dikkate alması nedeniyle Markowitz’in OV modelinden daha iyi sonuçlar verdiği sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte risk minimizasyonu odaklı yaklaşımın performans maksimizasyonu odaklı yaklaşımdan daha iyi sonuçlar verdiği tespit edilmiştir.
Bulanik Ortamda Portföy Opti̇mi̇zasyonu
Sosyal Ve Ekonomik Arastırmalar Dergisi, 2005
Portföy seçiminde etkili olan unsurlar bulanık bir yapıya sahiptir. Bu nedenle optimum portföyü belirlerken bu durumun dikkate alınması gerekmektedir. Bu çalışmada; beklenen getiri oranı, beklenen risk miktarı, riski artıran veya azaltan etkenlerin yapısı vb. durumları bulanık olarak dikkate alan bir doğrusal hedef programlama modeli önerilmiştir. Ayrıca, İMKB'de yer alan senetlerden portföy oluşturmak için bir uygulama yapılmıştır.
MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2020
Teknolojinin hızla gelişmesi sonucunda enerjiye olan ihtiyaç her geçen gün artmaktadır. Artan enerji ihtiyacı ülkelerin ekonomik kalkınma süreçlerinde enerji sektörünün hayati bir öneme sahip olmasına neden olmuştur. Bu çalışmada BİST’de işlem gören 8 enerji şirketinin finansal performansı sezgisel bulanık mantık ve çok kriterli karar verme teknikleri kullanılarak incelenmiştir. Çalışmada 8 enerji şirketinin 2013-2017 yıllarına ait gerçek verileri kullanılmıştır. Karar sürecinde; büyüme, faaliyet, kaldıraç, karlılık ve likidite olmak üzere 5 ana kriter ile 13 alt kriter kullanılmıştır. Yapılan analiz sonucunda 8 enerji şirketi arasında en iyi performansı Odaş Elektrik A.Ş gösterirken en kötü performansı ise Ayen Elektrik A.Ş göstermiştir.
Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2019
Portföy çeşitlendirmede amaç riskin kontrol altında tutulması ve azaltılmasıdır. Aynı zamanda çeşitlendirilmiş portföyler yatırımcılara, riski önemli ölçüde arttırmadan getiriyi arttırma imkanı tanımaktadır. Literatürde yer alan çalışmalarda ve finansal piyasalarda portföy çeşitlendirmek amacıyla çok çeşitli yöntemler kullanıldığı görülmektedir. Bu çalışmada, pay senedi yatırımı ve portföy oluşturma amaçlarıyla kullanılabileceği düşünülen ve çok kriterli karar verme yöntemlerinden biri olan Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP) ve çok değişkenli istatistiki yöntemlerden biri olan bulanık kümeleme analizi yöntemleri uygulanmıştır. Bulanık kümeleme yöntemi, birimlerin birden fazla kümeye ait olabilmelerine izin vermesi nedeniyle sınırları kesin olarak belli olmayan bulanık kümelerin oluşturulmasını sağlamaktadır. Çalışmada öncelikle AHP ile pay senedi yatırımında dikkate alınan ve hesaplanan oranların önem dereceleri belirlenmiş ve sonrasında bulanık kümeleme analizi yöntemi ile pay senetleri kümelenmiştir. Çalışma sonucunda piyasa temelli oranlara (Fiyat/Kazanç, Piyasa Değeri/Defter Değeri ve Temettü Verimi), kar oranlarına (Özkaynak Karlılığı, Aktif Karlılığı ve Hisse Başına Kar) ve Risk-Getiri göstergelerine göre kümeler oluşturulmuş ve 1, 3, 6 aylık ve 1 yıllık dönemler itibariyle küme performansları karşılaştırılıp değerlendirilmiştir.
Kırılgan Beşli Ülkelerinin Hisse Senedi Piyasaları Arasındaki Eşbütünleşme Analizi
Morgan Stanley tarafından hazırlanan 1 Ağustos 2013 tarihli araştırma raporunda Brezilya, Endonezya, Güney Afrika, Hindistan ve Türkiye “Kırılgan Beşli” veya BIITS olarak gruplandırılmıştır. Böyle bir sınıflandırma yapılmasının temel nedenleri ise yüksek enflasyon, zayıflayan büyüme oranları, dış ticaret açıkları ve dolaylı yatırımlara olan yüksek bağımlılıkları nedeniyle bu beş ülkenin para birimlerinin 2013 yılında ABD Doları karşısında aşırı değer kaybetmeleridir. Bu çalışmada, Kırılgan Beşli ülkeleri hisse senedi piyasa endekslerinin Kasım 2000- Aralık 2013 dönemindeki haftalık kapanış verileri kullanılarak Johansen eşbütünleşme analizi ile Granger nedensellik testi yapılmıştır. Sonuç olarak, bu beş ülkenin sermaye piyasaları arasında kısa ve uzun dönemli bir eşbütünleşme ve nedensellik ilişkisinin varlığı tespit edilmiştir.
ÖZ Etkin bir portföy yönetimi için portföyde yer alacak hisse senetlerinin özelliklerinin bilinmesi gerekmektedir. İyi çeşitlendirilmiş bir portföyde risk azalacaktır. Çeşitlendirmenin gerçekleştirilmesi için portföyde yer alma ihtimali olan senetlerin özelliklerinin iyi bilinmesi gerekmektedir. Bu çalışmada BIST50 Endeksinde yer alan 50 adet hisse senedinin günlük standartlaştırılmış getiri ve risk değerleri kullanılmış ve senetler kümelere ayrılmıştır. 708 seansa ilişkin kapanış fiyatı bilgisi her bir hisse senedi için Borsa Istanbul Datastore departmanından edinilmiştir. Çalışmada kullanılan son gözlem 30/06/2015 tarihine aittir. Çalışmada, kümeleme işlemini gerçekleştirmek üzere yapay sinir ağlarının özel bir çeşidi olan özdüzenleyici haritalar kullanılmıştır. Ayrıca benzerlik matrisi, dağılım grafiği, silhouette grafiği ve kümelerden seçilmiş senetlerin zaman serisi grafiği çizilmiştir. Sonuçlar özdüzenleyici haritalar yönteminin başarılı bir şekilde hisse senetlerini kümelendirdiğini ve görselleştirdiğini ortaya çıkarmaktadır.
Karesel Programlama İle Portföy Opti̇mi̇zasyonu: Borsa İstanbul Örneği̇
Nicel Bilimler Dergisi, 2020
Yatırımcılar açısından risk önemli bir kavramdır. Özellikle pay yatırımcıları oluşturmaya çalıştıkları portföyler aracılığıyla riski minimum etmeyi amaçlarlar. İyi bir portföy yönetimi ile portföyün bir bütün olarak sahip olduğu risk, portföyü oluşturan her bir menkul kıymetin sahip olduğu riskler toplamından daha az olacağı için menkul kıymet yatırımına ilişkin olarak riski azaltmak mümkün olmaktadır. Bu çalışmada, Borsa İstanbul (BIST)'de işlem gören firmaların aylık getirileri üzerinde Markowitz karesel programlama yöntemi kullanılarak oluşturulan portföylerin seçimi yapılmıştır. Çalışmada, 01.01.2017-01.06.2020 dönemi BIST 100 endeksi ve Borsa İstanbul'da işlem gören 130 firmanın aylık verilerinden yararlanılarak BIST 100 endeksi ile benzer risk-getiri yapısında ve endeksten daha fazla getiriye sahip portföy modelleri seçilmiştir. 1'den 49'a kadar çeşitli ağırlıkta paylardan oluşan portföyler oluşturulmuştur. Çalışma sonucunda BIST 100 endeksi ile eşit risk-getiri değerine sahip olan portföy, BIST 100 endeksinin getirisi sabit kalmak koşulu ile daha düşük riske sahip bir portföy ve etkin sınır üzerinde yer alan alternatif portföy bileşenleri gösterilmiştir.