Znanstveni »Asopis Za Arhitekturu I Urbanizam a Scholarly Journal of Architecture and Urban Planning (original) (raw)

Arhitektura, raziskave Architecture, Research

fa.uni-lj.si

revija izhaja trikrat letno / published three times a year urednik / editor prof dr Borut Juvanec regionalna urednika / regional editors prof dr Grigor Doytchinov, Avstrija prof dr Lenko Pleština, Hrvaška uredniški odbor / editorial board prof dr Vladimir Brezar prof dr Peter Fister prof dr Borut Juvanec prof dr Igor Kalčič doc dr Ljubo Lah znanstveni svet / scientific council prof dr Paul Oliver, Oxford prof Christian Lassure, Pariz prof Enzo d'Angelo, Firence recenzentski svet / supervising council prof dr Kaliopa Dimitrovska Andrews akademik dr Igor Grabec prof dr Hasso Hohmann, Gradec prof mag Peter Gabrijelčič, dekan FA tehnični urednik / technical editor doc dr Domen Zupančič prelom / setting Damjan Hidič klasifikacija / classification mag Doris Dekleva-Smrekar, CTK UL uredništvo AR / AR editing Fakulteta za arhitekturo Zoisova 12 1000 Ljubljana Slovenija naročanje / subscription cena številke je 17,60 EUR / price per issue 17,60 EUR za študente 10,60 EUR / student price 10,60 EUR

Arhitekta Aleksandar Stjepanović. Infrastruktura društva: stanovanje i prateće funkcije, objekti dečije zaštite, školstva i visokog obrazovanja / Architect Aleksandar Stjepanović. Infrastructure of Society: Housing and Accompanying Functions, Child Welfare, School and Higher Education Facilities

14th Belgrade International Architecture Week - Catalog , 2019

Prvih decenija po završetku Drugog svetskog rata, zemlje širom sveta beleže ogroman zamah izgradnje u svim mogućim razmerama i najrazličitijim tipologijama. Jugoslavija nije izuzetak – štaviše, zemlja beleži istorijske rekorde u rastu privrede i posledično, ulaganjima u infrastrukturu svake vrste. Istorijske okolnosti na međunarodnom planu dovode do specifičnog jugoslovenskog ekcepcionalizma, koji omogućuje samoupravljanje na unutrašnjem, a nesvrstanost na spoljnom političkom planu – što je stvorilo posebnu klimu za razvoj eksperimenta u arhitekturi koji pleni tihu pažnju međunarodne stručne javnosti od samog nastanka. Danas je ova arhitektura u novom talasu interesovanja i zadobija novu, globalnu popularnost i publiku koja prati stare „veličanstvene ruine“, da li će se i kako rekonstruisati i kako će se u njima živeti i raditi u budućnosti. Međutim, ono što je daleko zanimljivije jeste društvo koje je iznedrilo takvu arhitekturu, i omogućilo pojavu i delovanje niza autora i autorskih timova izvanrednog talenta, a koji su to društvo uprostorili. Mnogi od njih često imaju i vrlo ambivalentan odnos prema zadacima koji su pred njih postavljeni, te načinu na koji se njihovi projekti realizuju, ali ipak uspevaju da iznesu svoje ideje onako kako su ih zamislili. Isto tako, ova generacija arhitekata kroz svoja dela beleži i svakodnevicu društva za koje stvara, i njegov uspon i pad odslikava arhitektonskom produkcijom: prvi nespretni -ali odlučni koraci u industrijalizaciji; eksperimenti sa novim formama, materijalima i razmerama; vrhunac produkcije kada su svi – naručioci, investitori, projektanti, izvođači i proizvođači – radili kao jedan, dobro podešen mehanizam; do postepenog opadanja, smanjenja, egzila, te najzad degradacije – kako same produkcije tako i (iz)građenog prostora. In the first decades after the end of the Second World War, countries all over the world saw hugely intensified construction in all the possible proportions and in a myriad of typologies. Yugoslavia was by no means an exception - in those times, it boasted historic records in economic growth and, consequently, in the investments in all the types of infrastructure. At the international level, historical circumstances led to a specific Yugoslav exceptionalism, which enabled self-government in internal policy and a non-aligned position in foreign policy. As a result, it created a specific climate for the development of experimental architecture, which quietly drew the attention of international experts from the very moment it was created. Today, this type of architecture has been the object of a new surge of interest and has gained a new and global popularity, with the public watching the “magnificent ruins” getting old and deliberating if and how such ruins are going to be reconstructed and how one is going to live and work there in future. However, what is far more interesting is a society that bred such architecture, thereby enabling the appearance and activity of many extraordinarily talented individual authors and teams of authors, who created space of such society. Many of them often had a very ambivalent attitude towards the tasks set before them and towards the method of the realization of such projects, but, nevertheless, they succeed in conveying their ideas the way they envisaged them. In the same way, it is through their works that this generation of architects records everyday life of the society for which they design, reflecting its rise and fall through architectural production: the initial clumsy - but decisive - steps in industrialization; experiments with new forms, materials and proportions; the peak of production, when everybody - clients, investors, designers, contractors and manufacturers - acted as a single and well adjusted mechanism, then a gradual decline, decrease, exile and, finally, degradation - both of production itself and of built space/space being built.

Grad (ni)je kuća. O dijalogu između novog i starog Splita / urbanistička predigra (A City is(not) a House. A Dialogue Between the New and the Old Split / urban design prelude)

The book presents the relationship between Diocletian's palace and the modern city in an original way. The author looks at the public space of the Palace and the city that grew around it through history and by analyzing the Palace as an architectural-urban model, as well as its meaning and position in the contemporary context. The book defines some key problems of the functioning of the city's public space and offers a theoretical approach for the integration of the inherited urban matrix into modern life, referring to the discipline of urban design. Thus, a historical story, observed in the context of the city's overall functioning, becomes part of the reflection of contemporary urban life. Behind the book, along with the author, stands a team of exceptional experts: Karin Šerman and Joško Belamarić as editors, and reviewers Hildegard Auf-Franić, Gorana Banić, Anči Leburić, Marijan Hržić, Tomislav Premerl and Ivan Rogić, with a foreword by Donlyn Lyndon from the UC Berkeley. The book is divided into 11 chapters: Diocletian's Palace and Split: Defining the Problem, The Role of Research Methods in the Preservation of the City, Looking Back: the Morphogenesis of Split, Developing and Conserving, Contemporary Public Space and Life in the Historical Core, Space, Place, Non-Place, Identity and Place, City and Kairos, City is not a House, City is a House, Scale 1:1 or Planning the Day. Knjiga na originalan način prikazuje odnos Dioklecijanove palače i suvremenog grada. Javni prostor Palače i grada koji je oko nje izrastao autorica sagledava kroz povijest te analizom Palače kao arhitektonsko-urbanističkog modela, kao i njezina značenja i položaja u suvremenom kontekstu. U knjizi se definiraju neki ključni problemi funkcioniranja javnog prostora grada i nudi teorijski pristup za integraciju naslijeđene urbane matrice u suvremeni život, upućujući na disciplinu urbanističkog projektiranja, kojoj je zadatak regulirati odnose između planerskog, urbanističkog i arhitektonskog djelovanja. Tako jedna povijesna priča, promatrana u kontekstu cjelovitog funkcioniranja grada, postaje dio promišljanja suvremenog urbanog života. Iza knjige, uz autoricu, stoji tim iznimnih stručnjaka: Karin Šerman i Joško Belamarić kao urednici, te recenzenti Hildegard Auf- Franić, Gorana Banić, Anči Leburić, Marijan Hržić, Tomislav Premerl i Ivan Rogić, uz predgovor Donlyna Lyndona s američkog Sveučilišta Berkeley. Knjiga je koncipirana u 11 poglavlja: Dioklecijanova palača i Split: definiranje problema, Uloga istraživačkih metoda u očuvanju grada, Pogled unazad: morfogeneza Splita, Razvijati i konzervirati, Suvremeni javni prostor i život u povijesnoj jezgri, Prostor, mjesto, ne- mjesto, Identitet i mjesto, Grad i kairos, Grad nije kuća, Grad je kuća, Mjerilo 1:1 ili planiranje dana.

Publishing and spatial planning - the driving role of the institute through the prism of the journal Savremene urbanisticke teme (1961-1981)

Spatium

This paper emphasises the role of people who have been employed at the Institute of Architecture and Urban & Spatial Planning of Serbia as well as a number of its external associates in the development of spatial planning in Serbia. It highlights the significance of the publishing role of the Institute, which goes hand in hand with its work on scientific research and professional projects, with a special focus on the journal Savremene urbanisticke teme (Engl. Contemporary Urban Themes), one of its five serial publications. This journal is significant because it published analytical and study articles, translations, critical reviews, and reviews of important achievements in urban and spatial planning at a time when spatial planning in Serbia was still in its pioneering phase, which resulted in the launch of ambitious projects with a wider social impact. The important contribution of this paper is the bibliography of the journal Savremene urbanisticke teme, as well as four accompanyin...

Dijalog Između Graditeljskog Nasleđa – Proces U Toku

Zbornik radova Građevinskog fakulteta, 2015

Proces integracije starog i novog je jedan od najosetljivijih i složenih problema sa kojima se suočavaju ljudi u oblasti zaštite kulturnog nasleđa. Ovo uključuje organizovanje delova (ili elemenata) u jednu celinu (ili strukturu) koja radi harmonično u postizanju zajedničkih ciljeva, odnosno koja uključuje harmoniju između pojedinčnih i opštih oblika. Proces integracije je suština arhitektonskog stvaralaštva, jer još praistorijski čovek se potrudio da uspostavi nešto što je više nego samo dom, a dva sukcesivno podignuta doma već počinju da stvaraju integrativni proces. Tokom istorije, proces integracije starog i novog bio je uglavnom nenametljiv, s obzirom da je sproveđen u dužem vremenskom periodu i nije uvek bilo uvođenja nekih radikalnih kontrasta. Zgrade su nicale jedna za drugom, ali gotovo nikada na identičan način. Međutim, one su bili slične po obliku, materijalima, izgradnji i stilskim karakteristikama. Po pravilu, značajne promene i implementacije novih ideja, koje su se znatno razlikovale od starih-posebno u pogledu stila-nailazile su na otpor većine, ali su prihvatane kada je njihov broj dostizao kritičnu masu, ili kada su javno bile hvaljene od arbitara mode. U brojnim slučajevima, originalni načini gradnje su nastavljeni u periodima potpuno različitih stilskih opredeljenja. Danas je interpretacija integracije starog i novog poprimila oblik vizuelnog diskursa i postoji nekoliko mišljenja koja funkcionišu paralelno, sa varijantama rešenja koja se kreću od kopiranja starih zgrada, onih koje su nestale sa te lokacije ili su se nalazile u okolini, zatim kroz primenu asocijativnog metoda, sve do stvaranja fizičkog kontrast,čime se otvara mogućnost prostornih ekscesa. Ključne reči: graditeljsko nasleđe, proces integracije, asocijativni metod, metod kontrasta, eksces u prostoru. DIJALOG IZMEĐU GRADITELJSKOG NASLEĐA-PROCES U TOKU Rezime: Interpretacija integracije starog i novog poprimila je oblik vizuelnog diskursa i postoji nekoliko mišljenja koja funkcionišu paralelno, sa varijantama rešenja koja se kreću od kopiranja starih zgrada, zatim kroz primenu asocijativnog metoda, sve do stvaranja fizičkog kontrast, čime se otvara mogućnost prostornih ekscesa.