Yong- Song Li, Türk Dillerinde Sontakılar (original) (raw)
Related papers
Sumerliler ve Dilleri Hakkında Bazı Notlar
Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 2018
Sumerlilerin Güney Mezopotamya'daki izleri mevcut bilgilere göre MÖ 4. binyılın başlarına kadar takip edilebilmektedir. Onların bölgeye nereden göç ettikleri konusu hala tartışmalıdır. Ancak dillerinin Asya kökenli olduğu açıktır. Hatta Sumerceyi Turanî dillerle ilişkilendiren bazı önemli uzmanlar olmuştur. Bu kavmin medeniyete en büyük katkısı insanlığın kullandığı ilk yazı sistemi olan çivi yazısını geliştirmiş olmalarıdır. Başlarda resim yazısı olarak ortaya çıkan bu yazı zaman içinde içerikte ve biçimde gelişerek bir ideogram-hece yazısı haline gelmiş ve bölgedeki birçok dile de uyarlanmıştır. Sumerlilerin geliştirdikleri yazının, onların sosyal, siyasal, dini ve teknolojik alanda da gelişmesine büyük katkısı olmuştur. Dolayısıyla Sumerlilerin kurdukları medeniyet ve bu medeniyetin kültürel unsurları sadece kendi çevrelerindeki çağdaşı halkları etkilemekle kalmamış, tüm dünyada günümüze kadar kullanım alanı bulan derin kültürel izler bırakmıştır.
Irak Halk Dilinde Dört Türkçe Son Ek -Li, -Lik, -Siz, - Çi
2004
İsim, gerek Fasih Arapça’da gerekse Halk Arapça’sında, türetildiği ismin temel anlamıyla ilgili anlamlar bildiren diğer isim ve sıfatların biçimlendirilmesinde temel olarak kullanılır. İsmu’n-nisbe (İlgi İsmi), Irak Arapça’sında genellikle, isimlerin ve sıfatların sonuna ekleme (ilhâk) hükümlerinin gerektirdiği değişiklikler uygulandıktan sonra nisbet yâ’ı (يّ-ِ) ilâvesiyle şekle sokulur. نانَبْلُ(Lubnân: Lübnan) – يّنِانَبْلُ(Lubnânî: Lübnanlı); ةنَسَ (sene: yıl) – يّوِنَسَ (senevî: yıllık, yıla ait); ةرَصْبَ (Basra) – يّوِارَصْبَ (Basrâvî: Basralı); ءاوَھَ (hevâ: hava) يّئِاوَھَ (hevâî: havaya ait, hava ile ilgili); ضیَبْأَ (ebyad: beyaz) يّوِاضَیْبَ (beydâvî: beyaza ait, beyazla ilgili); ة َّربَ (berra: dışarı)يّنِا َّربَ (berrânî: dışarıya ait, dışarıyla ilgili) vb. Ama Iraklılar, bazı durumlarda günlük kullanımlarında nisbet yâ’ı (يّ-ِ) yerine, iki morfolojik işlev gören Türkçe (–li) sonekini kullanırlar. Bu işlevlerden birincisi, tıpkı nisbet yâ’ı gibidir; ikincisi ise, Arapça...
Huseyin Baykaranin Siir Dilindeki Turkce Yonelimler
Muş Alparslan Üniversitesi, 2017
Öz: İslamiyet'in kabulünün ilk devrelerinde yoğun olarak Arapçayı bilim dili, Farsçayı edebiyat dili ve Türkçeyi yönetim dili olarak kullanma eğilimi gösteren Türk devletleri, zamanla bu üç dilin birleşimiyle daha işlevsel bir yazı dili geliştirmeyi başarmışlardır. Türk tarihinde, Moğol istilaları ve Timur devri sonrasında batıda Osmanlı Devleti hâkimiyet alanını genişletmiş, doğuda ise Çağatay Hanlığı sonrasında Doğu Türk Hakanlığı hâkim güç olarak varlığını sürdürmüştür. Bu iki Türk hakanlığının edebi yazı dilleriyle ufuklar aşacak derecede ileri birer kültür ve medeniyet iklimi oluşturdukları muhakkaktır. Çalışmamız, Çağatay Edebiyatı şairlerinden Hüseyin Baykara'nın Çağatay Hanlığı devrinde, Arapça ve Farsça etkisinde gelişen erken dönem klasik şiirdeki dil anlayışının aksine, 15. yy itibariyle yoğunlaşan ve şiir dilinde Türkçe unsurlara daha çok yer verilmesini amaçlayan "Türk dili" temayülünü incelemektedir. Bu çalışma, Baykara'nın Türk dilinin, şiir dili olarak gelişmesine yaptığı katkıların anlaşılmasına yöneliktir ve tarihsel veriler ile şairin belli başlı eserleri ışığında ele alınmıştır. İncelemede Hüseyin Baykara'nın, Türkçe unsurları hangi boyutlarda şiir diline dâhil ettiği, hükümdarlık yönüyle Türk dilinin gelişmesine ne gibi katkılarda bulunduğu ve son olarak bu temayülün, amacına ne oranda ulaşabildiğinin tespit edilmesine çalışılmıştır.
Türki̇ye Türkçesi̇ Di̇lbi̇lgi̇si̇nde Yargi
Türkiye Türkçesi dil bilgisi kaynaklarında tümcenin tanımı, açıklaması ve sınıflandırılmasında yargı terimine başvurulmaktadır. Ancak dil bilgisi kaynaklarında yargının tanımlanmadan kullanılması bahsi geçen hususlarda sorun yaratmaktadır. Bu sorunun ortadan kaldırılabilmesi için öncelikle yargının tanımının ve açıklamasının yapılması gerekmektedir. Bu amaçla, öncelikle dil bilgisi kaynaklarında yargının tanımı ve kullanımı üzerinde durulmuştur. Yargı teriminin dil bilgisi ve dilbilim sözlüklerindeki tanımları araştırılmış, bu kaynakların çoğunda da yargının tanımının yapılmadığı tespit edilmiştir. Dil bilgisindeki bu kaynak eksikliği, felsefe sözlükleriyle giderilmeye çalışılmıştır. Türkiye Türkçesi dil bilgisi kaynakları yargıyı tümcenin türlere ayrılmasının açıklamasında da kullanmaktadır. Bu sebeple, dil bilgisi kaynakları taranarak konuyla ilgili bilgiler derlenmiş ve değerlendirilmiştir. Yargının tanımı ve kapsamıyla ilgili daha açık bir fikir edinebilmek için sözcüğün kökenin...
Türki̇ye Türkçesi̇ Ağizlarinda Çokluk Ekleri̇
The Journal of Academic Social Science Studies, 2017
Yazı dilimizde olduğu gibi Türkiye Türkçe si ağızlarında da çokluk e kle r ve kelime le rle ifade e dilme kte dir. İsimle rin çokluğu yapılırke n Türkçe nin yaygın ve te me l çokluk e ki +lar +le r ve onun fone tik varyantları kullanılmaktadır. +lAr e kinde n başka ge ne l Türkçe de çokluk kavramı ifade sinde kullanılan e kle r olarak +DAş, +gil, +k, +lº, +lºk, +mAn,-ºş,-k,-ºz,-sºnºz,-ºn/-ºnºz,-lAr, +mºz,-nºz, +lArI vb. gibi e kle r sayılabilir. Bir kısmı Türkiye Türkçe si ağızlarında da kullanılan bu e kle rde n bazıları isimle re ge le re k e kle ndiği ismin çokluğunu oluştururke n bir kısmı e kle ndiği ke lime yle ilgili olanların çokluğunu göste rme kte dir. Bazı e kle r de fiille re ge le re k ya fiilde n ye ni fiil türe tir ya da fiille rin çe kimle nme si sırasında fiilin bildirdiği e yle mi yapan şahısların çokluğunu göste rme k üze re kullanılırlar. Ağızlar üze rine yapılan yükse k lisans ve doktora çalışmalarında, ya yınlanan bazı ağız çalışmalarında ±lAr çokluk e kinin çe şitli se s olaylarına bağlı olarak +lar +le r yanında-la,
Şiir Dili ve Türk Şiir Dilinde Leke
Ilmi Arastırmalar Dil Edebiyat Tarih Incelemeleri, 1996
Şiir, gerek söze dönüştürme ve içerik açısından, gerekse sunuluş açısından orjinal, etkilemeye, duygulandırmaya yönelik, yaratı niteliği taşıyan bir söz sanatı ürünüdür. Burada içerik ve öz deyimiyle şairin duygu, düşünce dünyasında doğ muş imajlar, tasanmlar, coşkular, sunuluş terimiyle de bu imaj ve tasaniann içten, tesirli, okuru kavrayan bir anlatım başansına ulaşma kastedilmektedir. Şiir dilinin değişik yönleri bu sunuluş tarzı içinde-kısa eksiltili anlatımdan, aktarmalara, sapmalara, ses tekrarlanna, vezin ve kafi ye vs. Biçim özelliklerine vanncaya kadar-1 değerlendirilebilir. Şiirde duygu, düşünce, imaj ve tasanınlar kadar bunlann dile getiriliş biçimi de çok önemlidir. Çünkü "şiir, bir söyleyiş sanatı"dır ya da "imaj, duygu, düşünce, hayal ve coşkulan etkileyici bir biçimde söze dönüştürme yolu "dur denilebilir2. Bu nitelik, hiç kuşkusuz, her çağda beğeniten ve unutulmazlar arasına giren gerçek şiir örnekleri için geçerlidir. Değişik dillerde şiiri karşılayan bu kelimelerin herbiri ona bir şeyler aktarmakta ve şiirin bir yönünü yansıtmaktadır. Şiir kavramını karşılamak üzere Batı dillerinde kullanılan poeme (fr.), poem (İng.) gibi kelimelerin Yunancadaki "yapmak, imal etmek, yaratmak, uydurmak" anlamına gelen poieo köküne dayandığını ve bunun türevi olan bir kelimeden (poie:ma'dan ki bu kelime yapılmış şey, eser/ yapıt, şiir, manzume demektir) çıktığını görüyoruz. Latince (poeta) kanalıyla batı dillerine geçen ve yaratı biçiminde aktanlan bu kelimenin, şiirin özünü açıklar nitelikte olduğu görülmektedir. Eski Yunan'da (Homeros döneminde), şiirle müziğin sıkı ilişkisini gösteren bir adiandırma görülür: aoidos, hem ozan hem de şar kıcı demekti. Ode ise hem şarkıcıdır, hem de nağmeyle okunan şiir anlamındadır. Çince'de şiir kavramı, söz anlamına gelen şı kelimesiyle karşılanmıştır. Şiirin sözden geldiği, "özlemlerin ürünü" olduğu, "kalbimizdeyken özlem, sözlere dö
Türk Dilinde Çokluk (Kitap İncelemesi)
[International Journal of Yunus Emre Social Sciences] Uluslararası Yunus Emre Sosyal Bilimler Dergisi Cilt/Volume: 1, Sayı/Issue: 2, Aralık/December 2020, s. 147-149 İLHAN, Nadir (2009). Türk Dilinde Çokluk. Elazığ: Manas Yayıncılık, s.224, ISBN: 978-975-6089-35-4
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2023
Bu araştırmanın amacı Fransa'da iki dilli öğrencilerin Türkçe derslerinde öğretmenlerin kültürel içerik olarak hangi halk bilimi unsurlarından ve somut olmayan kültürel miras unsurlarından yararlandıklarını tespit etmektir. Bu çerçevede halk bilimi kadroları listesi uzman görüşleri alınarak sadeleştirilmiş ve listeye son hâli verilmiştir. Ayrıca Türkiye'nin UNESCO Dünya Mirası Listesindeki Alanları, Karma (Doğal ve Kültürel) Miraslar ve Doğal Miras alanları listelerindeki alanlar öğretmenlerin görüşlerine sunularak derslerde kullanılan unsurların belirtilmesi istenmiştir. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden betimleyici fenomenoloji yöntemi kullanılmıştır. Yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla elde edilen veriler betimsel analiz tekniği ile analiz edilmiştir. Elde edilen veriler "UNESCO Türkiye'nin Dünya Mirası Listeleri" ve "Halk Bilimi Kadroları Listesi" doğrultusunda analiz edilmiştir. Araştırma verilerinin iç tutarlılığının artırılması için görüşme formu Fransa'da en az bir yıllık mesleki tecrübeye sahip öğretmenlere uygulanmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre öğretmenler halk bilimi kadroları listesindeki sözlü gelenekler başta olmak üzere diğer kültür sahalarından hedef kitlenin ve kazanımlara uygun olan kültürel içeriklerden yararlandığı belirlenmiştir.