Silifke Yörüklerinde Doğum, Evlenme ve Ölüm Gelenekleri Üzerine Bir Araştırma (original) (raw)

Ordu Yöresi Halk İnanışlarında Doğum ve Ölüm

2020

Ordu’nun tarih oncesi donemlerine dair bulgular, yorede mevcut insan izlerinin Paleolitik Cag’in sonrasina denk geldigini gostermektedir. Bu nedenle yore, kulturel acidan zengin bir mirasa sahiptir. Bu mirasin onemli bir bolumunu halk inanclari olusturmaktadir. Her ne kadar halk inanclari ve birtakim uygulamalar Islam’in inanc cizelgesi bakimindan sirk, hurafe veya bid’at olarak goruluyorsa da bu bir milletin kulturune, yasam tarzina, adet ve an‘anelerine dair onemli bilgilere vakif olmak bakimindan son derece onemli bir unsurdur. Bundan dolayi halk inanisi, Turk kulturunun gecmisi ile bugunu arasinda onemli bir kopru gorevi ustlenmis durumdadir. Ordu yoresinde mevcut dogum ve olum ile ilgili halk inanislari bu calismanin ana unsurunu olusturmaktadir. Dogum ve olum ile ilgili Anadolu’nun cesitli bolgelerinde benzer inanislara rastlamak mumkundur. Lakin bu calismada, dogum ve olum ile ilgili Ordu yoresine ozgu birtakim inanislarin da tespit edilip ortaya cikartilmasina gayret edilmis...

Kore’de Doğumla İlgili Geleneksel İnançlar ve Ritüeller Üzerine Bir Çalışma

Uluslararası halkbilimi araştırmaları dergisi, 2024

Öz Kore kültürü tarihinde doğuma dair birçok farklı geleneksel inanç ve ritüel bulunmaktadır. Kore kadınları hem hamilelik öncesinde çocuk sahibi olabilmek için hem de doğum sonrasında çocuk en az bir yaĢına gelinceye kadar, bereket ve doğum tanrıçasına, birtakım ritüeller gerçekleĢtirmiĢtir. Geleneksel inançlara göre Koreliler doğum tanrısının, hamilelik süresince fetüsü ve kadını kötü ruhlardan koruyacağına, kadına erkek çocuk sahibi olmasında yardımcı olacağına ve doğum sonrasında çocuğa uzun bir ömür bahĢedeceğine inanmaktaydılar. Makalenin amacı, Kore kültüründe doğumla ilgili inançları ve uygulanan ritüelleri inceleyip doğum ritüellerinin yerini ve önemini vurgulayarak, doğumla ilgili geleneklerin kültürel ve sosyal boyutlarını ortaya çıkarmaktır. Hamilelik öncesi geleneksel Taegyo eğitim yönteminden baĢlayarak, bebek sahibi olmak için yapılan Gica Ritüelleri ve doğum âdetleri (Sansog) ve bebeğin cinsiyetinin rüyalarla haber verildiğine dair bir inanç olan Taemong gibi kavramlar açıklanmıĢtır. Hamilelik sırasında uygulanan diğer âdetlerle birlikte, doğum sonrasında çocuğun sağlıklı olması için tanrılara adak hazırlanarak uygulanan Yüzüncü Gün Töreni (Baegiljanchi) ve Ġlk YaĢ Günü Töreni (Doljanchi) gibi diğer uygulamalar da çalıĢmanın konusuna dahil edilmiĢtir. Bunlara ek olarak, Kore kültüründe doğum ritüellerinde önemli olan semboller ve nesneler de ele alınmıĢtır. ÇalıĢmada Kore"nin geleneksel doğum âdetleri ve ritüellerinin toplumda hangi etkenlerle bir araya geldiği ve bu ritüellerin nasıl birbirini devam ettirdiği irdelenerek Kore toplumunda erkek çocuk sahibi olmak için yapılan ritüellerin ve diğer uygulamaların önemine değinilmiĢtir. Literatür tarama ve analiz yöntemleri kullanılarak, Kore kültüründeki doğum inançları ve ritüelleri incelenmiĢtir. Kore kültüründe doğumun yerini betimlemesiyle kültürler arasındaki benzerlik ya da farklılıkları daha iyi anlamak adına önemli bir çalıĢma olması amaçlanmıĢtır.

Antalya’da Yaşayan Yörüklerin Örf, Âdet ve Gelenekleri (1927-1928)

2023

Yörükler, Türkistan coğrafyası üzerinde mevcut Bozkır kültür anlayışının Anadolu'da ve Rumeli'de yaşayan konargöçer uzantılarıdır. Antalya'da yaşayan Yörüklerin çoğunluğu, Anadolu'ya geldikten sonra yüz yıllardır sürdüre geldikleri konargöçer yaşam tarzını 20. yüzyıl başlarında da kışla ve yayla ekseninde döngüsel konargöçer olarak yaşamaya devam etmişlerdir. Ağırlıklı olarak küçükbaş hayvan besleyen Yörüklerin bu yaşama tarzı hareketli yapı üzerine inşa edilmiştir. Çalışmanın esasını Tevfik Macid'in "Anadolu Aşiretlerinin 'An'ane ve Âdetleri: Antalya Vilâyetinde Yörükler" başlığı altında Konya'da yayımlanan Yeni Fikir Mecmuasının 1 Eylül 1927 ile 1 Ocak 1928 tarihleri arasında Yörüklerle ilgili yayımlanan beş makalesi oluşturmaktadır. Yeni Fikir Mecmuasındaki bu makale serisi, Antalya'da yaşayan Yörüklerin özgün ve geleneksel yaşayışlarını anlatan yazılardan oluşmaktadır. Makalelerde, Yörüklerin örf, âdet, gelenek ve görenekleri ile insan ilişkileri, yemekleri, evlilikleri, sanatları ve yaşam tarzlarına dair özgün ayrıntılar verilmektedir. Tevfik Macid'in, Osmanlı Devleti'nin son dönemi ile Cumhuriyet'in ilk yıllarında yaşadığı göz önünde bulundurulduğu zaman, Osmanlı'dan Cumhuriyet'e geçiş döneminde, Türkiye'de yoğun Yörük nüfusunu barındıran Antalya'daki Yörüklerin kültür hayatını ele alan çalışma, Yörükler ve Yörük kültürü adına önemlidir. Bu çalışmada, Osmanlı paleografyası ile kaleme alınan makalelerin transkripsiyonu yapılmış, daha sonra ise niteliksel araştırma yöntemlerinden belge analizi ile asıllarına mümkün olduğunca sadık kalınmıştır.

Türk Kültürü İçi̇nde Bozkir (Konya) Düğün Geleneği̇ni̇n Değerlendi̇ri̇lmesi̇

Dergi Karadeniz, 2017

Toplumların temel taşı ailedir. Aile birliğinin kurulması evlilikle başlamaktadır. Evlilik sadece neslin devamı olarak değil, toplumsal kabulün ve statünün onaylanma aşamasından geçtiği bir süreçtir. Bu çalışmamızda evlenme geleneğine bağlı olarak Bozkır ve köylerindeki geçmişten günümüze süregelen veya unutulan düğün gelenekleri ele alınacaktır. Geleneksel Türk düğünleri içinde Bozkır (Konya) ve köyleri örneklem olarak belirlenmiştir. Bu makale gelenek, inanç ve uygulamalar merkezinde halk bilimi yöntemleri kullanılarak ortaya konmuştur. 2015-16 yılları arasında gerçekleştirdiğimiz saha çalışmamız nitel araştırma yöntemlerine dayanmaktadır. Veriler, görüşme (mülakat), katılımlı ve katılımsız gözlem metotlarıyla derlenmiştir. Türk düğünleri içinde mitik inançlarla ilgili uygulamalar yaşamaktadır. Belirlediğimiz örneklem alanında gerçekleşen düğünlerde toplum mitolojik inançların kökeninin farkında olmasa da gelenekler, kültürel mirasın aktarımı sayesinde varlığını korumaktadır.

Gaziantep Yöresi Doğum Geleneklerinde Anne ve Çocuk Sağaltımı

Journal of Turkish Studies, 2017

about gynecological diseases) beware to go to a doctor and therefore they try to solve their diseases with folk medicine methods. With all of this, the local people practice their folk medicine methods in general by believing, even thinking that sometimes these methods are superior than modern medicine. It has been observed that even when the patients do not have a strongbelief in these treatments, they accept the sepractices as a support for their medical treatments and do not fully reject them. Among the people who apply these methods that many people resort to when they are helpless, there are few, but also university graduates and people with good financial means. We hope that this study will be a source for future studies.

Düğün Sonrası Gelenekler Bağlamında Ondokuzmayıs/Samsun Yörükleri

Journal of Turkish Studies, 2015

Bir milletin dini, dili, tarihi, coğrafyası, edebiyatı, sosyal ve siyasi hayatı, yaşam tarzı gibi birçok unsurla alakalı gelenek ve görenekler, örf, âdet ve inançlar, maddi ve manevi değerler kültürü oluşturur. Oluşan bu kültür unsurları, bir milleti diğerlerinden ayıran en belirgin özelliklerdir. Toplumlar, bu değerler kültürünü korudukça ve yaşattıkça bir arada kalmayı başarırlar. Geçmişten geleceğe taşınan değerler, ortaklık ruhunu ortaya koyar. Göçebe halinde yaşayarak gittiği coğrafyaya değerler bütününü taşıyan Yörükler, ortaklık ruhuna sıkı sıkı sarılarak onu korumaya çalışmıştır. Bu çalışmada bu ortaklık ruhunun incelenen sahada ne ölçüde yaşatıldığı araştırılmıştır.

Kütahya’Da Geçmi̇şten Günümüze Doğum Âdetleri̇: Bi̇r Gelenek Olarak Doğu Yataği

Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2020

Aile ve toplum açısından büyük bir öneme sahip olan doğum, hayatın geçiş evrelerinden ilkini oluşturur. Aileye yeni bir bireyin katılmasının verdiği sevinç, heyecan, ona gelecek olan zarardan korkma, kaçınma beraberinde pek çok ritüeli de birlikte getirmektedir. Anadolu'nun farklı bölgelerinde doğum öncesi, sırası ve sonrasına dair uygulamalar bulunmaktadır. Eski bir Anadolu şehri olan Kütahya'da da doğuma dair pek çok pratik halen uygulanmaktadır. Çalışmanın amacı teknolojik gelişmelere ve modernleşmeye rağmen geleneksel dokusuna dair unsurları korumaya çalışan şehrin doğuma dair pratiklerini ve bu pratikler içerisinde önemli bir yeri olan doğu yatağına dair uygulamaları, yaşatıldığı bağlam içerisinde kayıt altına almaktır. Bu çalışma, Dumlupınar Üniversitesi Bilimsel Araştırma Merkezi (BAP) tarafından desteklenen "Geçmişten Günümüze Kütahya'nın Doğum-Düğün ve Ölüm Âdetleri" adlı proje kapsamında yapılmıştır. Karşılıklı görüşme ve gözlem yönteminin kullanıldığı çalışmada şehrin merkezinde yaşayan ve halkın "yerli" tabiri ile ifade ettiği aile büyüklerinin bilgisine başvurulmuştur.

Doğu Anadolu Alevilerinde Evlilikle İlgili Ritüeller

ALEVİLİK–BEKTAŞİLİK ARAŞTIRMALARI DERGİSİ, 2020

İnsan hayatında doğum, evlenme ve ölümden oluşan üç önemli geçiş dönemi vardır. Toplumsal hayatta önemli bir yeri olan evlilik, insanların birlikte yaşama ve çoğalma arzusu sonucu ortaya çıkmış bir olgudur. Birçok toplumda kutsal sayılan bu olgunun etrafında çeşitli ritüeller meydana gelmiştir. Toplumların değişim ve dönüşüm süreciyle birlikte bazı uygulamalar kutsallıktan uzaklaşmış olmasına rağmen uygulama alanında varlığını devam ettirmiştir. Evlilik töreni boyunca uygulanan bazı ritüeller büyüsel içeriklidir. Büyüsel içerikli bu uygulamaların amacı evliliği kutsamaktır. Kutsal evlilik bireysel ve toplumsal bütünlük için büyük bir önem arz etmektedir. Toplumun devamlılığı için atılan bu adıma o topluluğa mensup bütün bireyler de eşlik eder. Dinsel ve büyüsel nitelik taşıyan bazı ritüellerin amacı evliliği ve evlenecek olanları korumak, onları yeni hayatlarına hazırlamaktır. Doğu Anadolu Alevilerindeki düğün âdetleri çeşitli dinî ve sihrî ritüeller içermektedir. Çalışmada geçiş dö...