Połąga oczyma Tadeusza Bułharyna ("Kąpiele morskie na brzegach bałtyckiego morza, w guberniach zachodnich Rosji") (original) (raw)

Literackie podróże po Rosji Jacka Hugo-Badera

Konteksty Kultury, 2012

od 1990 roku publikuje reportaże na łamach "Gazety Wyborczej", często podróżuje po krajach byłego Związku Radzieckiego i nawet przepłynął kajakiem jezioro Bajkał 1. Jest autorem filmowego cyklu dokumentalnego "Korespondent z Polszy", realizowanego na zlecenie telewizji TVN. Od lat specjalizuje się w tematyce rosyjskiej, do tej pory napisał trzy książki: W rajskiej dolinie wśród zielska 2 , to zbiór siedemnastu reportaży z Rosji, publikowanych w latach 1992-2001 w "Gazecie Wyborczej"; Białą gorączkę 3 , która jest relacją z samotnej wyprawy łazikiem UAZ-469 z Moskwy do Władywostoku; i Dzienniki kołymskie 4 , będące relacją z innej podróży, innej przebytej drogi, tym razem Traktu Kołymskiego, który autor postanawia przejechać stopem, "bo tak najlepiej poznać człowieka, porozmawiać z nim, wysłuchać wielu fascynujących historii" 5. Reportaż literacki 6 Jacka Hugo-Badera śmiało możemy wpisać w szeroko pojętą bogatą tradycję polskiego podróżopisarstwa, którą w dwudziestym wieku tworzą klasyczne już dziś reportaże podróżnicze takich autorów, jak: Ksawery Pruszyński, Melchior Wańkowicz czy Ryszard Kapuściński. Jednak 1 Za reportaż Magazyn pomocy naukowych z Semipałatyńska w Kazachstanie o katastrofalnych skutkach badań jądrowych otrzymał w 1999 roku nagrodę miesięcznika "Press". W 2003 roku uhonorowany został nagrodą Grand Press dla najlepszego reportażysty za Chłopców z motylkami-reportaż na temat bezkarności młodocianych bandytów, dokonujących rozbojów na młodzieży.

Tak zwany "Latopis Połocki" w przekazie Wasilija Tatiščeva : rola Drohiczyna w kontaktach polsko-ruskich drugiej połowy XII wieku

Studia ŹródŁoznawcze, 2007

Tak zwany "Latopis Połocki" w przekazie Wasilja Tatiščeva Rola Drohiczyna w kontaktach polsko-ruskich drugiej połowy XII wieku 1 Skąpe informacje dotyczące pogranicza polsko-ruskiego w XII wieku znajdują się w Kronice Polaków Wincentego Kadłubka oraz w Latopisie Hipackim. Braki źródłowe próbuje się uzupełnić przy pomocy Historii Rosyjskiej Wasilja Tatiščeva, zakładając, że zawiera ona również zaginione przekazy. Tatiščev (1686-1750), był absolwe urzędnikiem carskim interesował się dziejami ojczyzny, przy okazji opracowywania w 1719 r. na polecenie Piotra Wielkiego, utworu o geografii Rosji. Uznał, że poznanie historii kraju ułatwiłoby mu przygotowanie tej pracy. W latach dwudziestych XVIII wieku rozpoczął zbieranie źródeł do swojego dzieła. Zadanie nie było proste, ponieważ wówczas latopisy nie były wydane, a krytyczna wersja dziejów Rosji jeszcze nie powstała. Materiały do swojej pracy czerpał z Biblioteki Akademii Nauk oraz ze zbiorów znajdujących się w Kazaniu, Astrachaniu, Sybirsku, z których miał okazję korzystać pełniąc funkcje urzędowe, a także z kolekcji prywatnych Artemija Wołyńskiego, Teofana Prokopowicza, Dymitra Golicyna i innych 2. W swojej Historii Rosyjskiej wykorzystał Ruską Prawdę, Powieść Doroczną, Latopis Radziwiłłowski, w kopii z czasów Piotra I oraz wiele innych źródeł, które i dzisiaj znane są badaczom 3. Tatiščev przygotowując swoje dzieło "stał w rozkroku" pomiędzy wówczas nowoczesną europejską historiografią krytyczną a tradycją średniowiecznego rocznikarstwa ruskiego. O ile odrzucał wiadomości legendarne, podążając za duchem zachodnioeuropejskiej idei krytycyzmu, o tyle tworząc układ chronologiczny pracy oraz kompilując dostępne źródła, nawiązywał do tradycji latopisarskiej 4. Równocześnie studiując dostępne przekazy uzupełniał je informacjami prawdopodobnymi, tuszują przy tym fakt, że podany opis nie pochodzi ze źródła, lecz stanowi prawdopodobny wynik własnej analizy zdarzeń. Ukończona w 1749 r. praca cieszyła się znacznym uznaniem takich osobistości jak Michał Łomonosow, Iwan Bołtin i wielu innych 5. Trak-1 Niniejszy artykuł jest fragmentem pracy magisterskiej, która powstawała na seminariach Panów Profesorów Andrzeja Poppe i Sławomira Gawlasa w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Za uwagi dziękuję Panu Doktorowi Kazimierzowi Pacuskiemu. Za pouczającą dyskusję chciałbym podziękować także Panu Profesorowi Aleksejowi Tołočko,

Współczesna ewolucja rzeźby wybrzeża Bałtyku Południowego

Współczesne przemiany rzeźby Polski, 2021

Ryc. 10.3. Wybrane odcinki brzegów klifowych polskiego wybrzeża. W budowie dominują utwory glacjalne, fluwioglacjalne oraz fluwialne. Budowa geologiczna determinuje podatność klifów na czynniki niszczące. Odcinki piaszczyste są wyraźnie wycofane w głąb lądu (Wolin-Świdna Kępa) w stosunku do gliniastych tworzących strefy przylądkowe (Gdynia-Cypel Orłowski) (fot. M. Winowski)

Chrześcijanie w łagrze (w wybranych dziełach literatury polskiej i rosyjskiej)

Slavia Occidentalis

The aim of this article is to reflect on the religiosity of Stalinist prisoners shaped by religion or the Christian tradition. A comparison of works of Polish and Russian literature demonstrates that prisoners from the Soviet Union and Poland essentially otherwise referred to the faith, to the Decalogue. Most of the inmates came into the camp from the country’s militant atheism, infected with a hostility to religion as “the opium of the masses”, and only in the camp were they looking for ways to return to the faith of their fathers. However, they often kept faith in the value of humanity, they represented a secular holiness. A substantial majority of Polish prisoners affirmed their Catholicism, which was not only a witness of their faith, but also synonymous with Polish culture. Such an attitude often hampered relations with the Orthodox and Greek Catholics. A large part of the Polish inmates reluctantly referred to them as Christians of the Eastern Rite, as a consequence of Catholi...

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej. T. 41 (2006), Życie naukowe

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej, 2006

Spotkanie rozpoczął Stanisław Bylina, dyrektor Instytutu Historii PAN, który witając zebra nych gości, nie tylko przypomniał o jubileuszu "Studiów z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-W schodniej", ale także o mijającej osiemdziesiątej rocznicy urodzin prof. Piotra Łossowskiego, redaktora pisma od przeszło osiemnastu lat. Następnie zabrał głos prof. Tadeusz Kisielewski, zwracając uwagę, że "Studia..." są w Polsce czasopismem naukowym szczególnym i jedynym tego rodzaju. Po pierwsze dlatego, że jako jedy ne podejmują tak szeroko problematykę historyczną poszczególnych krajów i regionów Europy Środkowo-Wschodniej i Rosji w różnych okresach historycznych, głównie na przestrzeni XX w., ale również sięgają czasami do wieku XIX w. Omawiają problematykę stosunków między tymi krajami, a także stosunków tych krajów z innymi państwami leżącymi poza omawianym obsza rem. Przeglądając 40 tomów "Studiów.. nie sposób nie zauważyć wielkiego bogactwa informa cji i zagadnień, obejmujących obszar od Bałkanów i Turcji po kraje bałtyckie i Skandynawię, od Rosji i Zakaukazia po Włochy, Wielką Brytanię i inne kraje zachodnioeuropejskie. W okresie PRL, mimo ograniczeń ideologicznych, politycznych oraz cenzuralnych, pismo podejmowało ważne z punktu widzenia naukowego tematy i dbało o wysoki ich poziom opracowania. Wraz ze zm iana mi w Polsce po 1989 r. redakcja w pełni wykorzystała nowe możliwości, poszerzając pola swoich zainteresowań o zagadnienia, które wcześniej nie były dopuszczane ze względów politycznych. W sumie materiały zawarte w piśmie stanowią bardzo istotny wkład do historiografii polskiej i już zasługują na odrębną analizę historiograficzną. Po drugie-nadzwyczajność "Studiów ..." wyni ka z faktu utrzymania przez nie ciągłości i regularności ukazywania się od 40 lat. Ciągłości, która nie ogranicza się wyłącznie do utrzymania tytułu, ale do zachowania określonego profilu, zainte resowań i poziomu naukowego pisma. Wydaje się, że na tym polu "S tudia..." są oryginalnym osiągnięciem, nie tylko polskim, ale także na całym obszarze Europy Środkowo-Wschodniej, gdzie nastąpiło załamanie dominacji sowieckiej na przełomie lat 80. i 90. ubiegłego wieku. Niewątpli wie pismo znane jest poza Polską i dociera do specjalistów zajmujących się problematyką Europy