“Yeni̇ Osmanli” Mehmet Ayetullah Bey’İn Bi̇li̇nmeyen İki̇ Eseri̇: Tari̇h-İ Tabi̇i̇ Tercümesi̇ Ve Kiyafetname (original) (raw)

Bi̇r Osmanli Tari̇hçi̇si̇ Ve Bi̇r Vehhabî Tari̇hçi̇ni̇n Gözüyle Vehhabi̇li̇ğe Dai̇r Mülahazalar

e-Makâlât, 2020

Considerations on Wahhābīsm in The Context of Identity And Historiography (The Case Study of Aḥmed Cevdet Pasha and Osman b. Bishr) Ebru KOÇAK 1 Öz Vehhâbîlik, tarihin belirli bir bölümünde, belirli bir coğrafyada ortaya çıkan ve kendine özgü bir sosyo-kültürel yapıdan beslenen dini-politik bir harekettir. Dinî, mezhebî, içtimaî ve siyasî boyutları ile İslam dünyasında önemli etkileri olan Vehhâbîlik, tarihsel bir olgu olarak pek çok esere konu olmuştur. Osman b. Bişr Necdî'nin (1290/1873) 'Unvanü'l-Mecd fî Tarihi Necd'i ve Ahmed Cevdet Paşa'nın (1313/1895) Tarih-i Cevdet'i, bu konuda akla gelen kaynaklardandır. Ahmed Cevdet Paşa ve Osman b. Bişr hemen hemen aynı dönemlerde yaşayan ve ortak bir zaman diliminde meydana gelen olayları konu edinen iki tarihçidir. Her ikisinin de belirli bir söylemin temsilcisi konumunda olmaları bu çalışmaya ilham vermiştir. Bu iki tarihçi arasında yapılacak bir mukayese, toplumsal değer yargılarının ve tarihçinin konumunun, olay ve olguların

Osmanli Tari̇h Yaziminda Önemli̇ Bi̇r Kaynak: Sultan III. Ahmet Dönemi̇ne Ai̇t Bi̇r Münşeat

Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2020

Osmanlı Devleti'nden günümüze intikal etmiş çok zengin bir arşiv malzemesi mevcuttur. Osmanlılar kuruluşundan itibaren resmî belgeleri muhafazaya, bugünkü tabirle arşivciliğe büyük önem vermiş ve günümüze belge ve defter serilerinden oluşan zengin bir arşiv bırakmıştır. Bu çalışmada bu zengin arşiv içerisinde yer alan Münşeât Mecmualarının tarihî olaylardaki önemi konu edilecektir. Bu önemi ortaya koyan sultan III. Ahmet dönemi olayları arasında yer alan Pasarofça Antlaşması öncesinde ve sonrasındaki olaylar hakkında kaleme alınmış bir münşeât mecmuasının tanıtımı yapılacaktır. Bu Münşeât Mecmuasının ihtiva ettiği mektup başlıkları tarihleriyle birlikte indeks olarak verilmiştir. İçerisinde oldukça önemli yazışmalar bulunan bu münşeâtın ilim dünyasına kazandırılması önem arz etmektedir.

Ali̇ Emi̇rî'Ni̇n Osmanli Tari̇h Ve Edebi̇yat Mecmuasi

Turkish Studies, 2013

Periodicals are the documents which constitute resources for our history. A kind of literary atmosphere forms around the magazines; feuilleton novel, story, poetry, critics and similar literary works come together with the reader via these magazines. Founder of the Public Library, Ali Emirî published two literary periodicals named Ottoman History and Literature and History and Literature which are the successor to each other. Totally comprising of 36 issues, the first is published as 31 and the latter is published as 5 issues. During their publication years, the periodical constituted highly literary atmosphere and this atmosphere undertook an encoring mission in youth’s literary works. In this study, these periodicals are introduced and their contributions to our literary and cultural life are mentioned. First of all Ali Emirî published Ottoman History and Literature and History and Literature with the aim of being useful for his country and nation. Later he aimed to illuminate the...

Yeni Bir Ahmedi Ve İki Eseri: Yusuf u Zeliha, Esrarname Tercümesi

Osmanlı araştırmaları, 1988

Latifi, Likiii'yf anıatırken Alımedi'nin Yusu.f u ZeliM adlı bir mesnevisi olduğunu söyler. Latifi'ye göre Likai (XVI. yy.) Ahm.edi' nin Y-ıımt u Zelilıa'ınna bir nazire yazm.ıştır 1 • Tezkire•de Alımedi mahlaslı başka şair .bulunmadığı için Agah Sır.rı Levend, bu Alıme di'nin daha çok lsker~tdernô:rYJ,e adlı eseri ve sonuna ekiediği Dastan-ı t.cvarih-i müluk-i al-i Osman kısmı ile tanınan XV. yüzyıl divan şairi Alımedi (öL 815/1412-1413) olduğunu kabul ederek Türk•edebiyatmqa YilsUf w Zeliha yazan .şairler arasmda onun !idmı da zikreder~. A:hmedi'nin YUsuf u Zelihd'sı olduğunu kendi maddesinde değil. de Likai maddesinde dolaylı •olarak söylenen Latifi'nin bu tavrı. eserin Alımedi'ye .aidiyeti konusunda uyanabilecek kuşkuları :Q.aklı kıla cak niteliktedir, Çünkü gerek Ahmedi'nin, gerekse. Likai'nin Ym-uf u Zeliha'ları bugüne.' kadar ele • geçmemiştir: Herhalde bu sepeple. ' ol~ malı Alımedi üzerine .yapılan çalışmalarda Latifi'nin verdiği bu bilgi. Üzerinde. ya. hiç du.i:ul.İiı.amışl veya sadece «Ahmedi'.ci:n .. böyle bir nie~O:~vi yazdığı. :hiç duYuıma~ştır»•t d~Iıiınieirı~ y~tinilmişti.X, .

Fai̇k Reşad’In Tari̇h-İ Edebi̇yat-I Osmani̇ye’Si̇ Ve Eserde Kullandiği Kaynaklarin Tespi̇ti̇

The Journal of Social Sciences, 2020

Edebiyat tarihi, bir milletin edebî eserlerini ve bu eserleri oluşturan sanatçıları tarihi süreç içerisinde inceleyen bilim dalıdır. Tarihimize/edebiyat tarihimize ilgi duyan araştırmacıların ilk başvuracağı kaynaklar şüphesiz tezkireler/edebiyat tarihleri olacaktır. Edebiyat tarihi çalışmaları Darülfünûn ve idâdilerin ders programlarına edebiyat tarihi dersinin konulması ile başlar. Bu çalışmalardan biri de Fâik Reşad'ın Târîh-i Edebiyyât-ı Osmâniyye adlı eseridir. Târîh-i Edebiyyât-ı Osmâniyye yazarları kullandığı kaynakları dipnot olarak belirtmemesine rağmen Faik Reşad dipnot kullanmış fakat dipnotlarda kelimeler ve şairlerle ilgili açıklamalarda bulunmuştur. Reşad, kullandığı kaynakları metin içerisinde belirtmiştir. O zamana kadar haberdar olunmayan tezkireleri gün yüzüne çıkarmış, bu eserlerin tanınmasını sağlamıştır. Yazarın eserde kullandığı kaynakların tespiti bu alanla ilgili çalışma yapanlara kolaylık sağlayacaktır.

Osmanli Devleti̇ Nde Tari̇h Yaziciliği Ve Osmanli Tari̇h Yazarlarinin Gözüyle Hri̇sti̇yan Âlemi̇

Osmanli Mirasi Arastirmalari Dergisi, 2019

OSMANLI DEVLETİ'NDE TARİH YAZICILIĞI VE OSMANLI TARİH YAZARLARININ GÖZÜYLE HRİSTİYAN ÂLEMİ * Historiography in Ottoman State and The Christian World Through The Eyes of Ottoman History Writers SELÇUK ILGAZ Öz: Bu çalışmada, Osmanlı Devleti'ndeki tarih yazıcılığını ve Osmanlı tarih yazarlarının Hristiyan dünyasına bakış açısını ortaya koymak amaçlanmıştır. Araştırmanın giriş kısmında tarih ve tarih yazıcılığından bahsedilmiş ve daha sonra Osmanlı Devleti'nde tarih kitabının yazılmasının nedenleri incelenmiştir. Ana bölümde ise tarih yazarlarının eserlerinden alıntılar yaparak Hristiyan dünyaya bakış açıları ortaya koymaya çalışılmıştır. Düşmanın İslam topraklarına saldırması durumu veya merkezî otorite için tehlike oluşturmaları hâli, gayrimüslim bir ülkedeki Müslümanlara ve hatta yerli halka bile zulüm yapılması, İslam'ın getirmiş olduğu kesin yasakların inkâr edilmesi, isyan çıkması, antlaşmaların bozulması vb. gibi durumlar Osmanlı tarih yazarlarının bakış açısını oluşturmuştur. Yazılan eserlerden çıkarılabilecek sonuçlardan bir diğeri de Osmanlıların cihat yaparken aynı zamanda Türk kültürünü de yaymak istemeleridir. Buna en önemli delil olarak, "devşirme sistemi"ni gösterebiliriz. Osmanlılar bu sistem sayesinde hem ihtiyaçları olan askerleri temin ediyor hem Hristiyan toplumları İslamlaştırıyor hem de Türk kültür ve medeniyetinin sınırlarını genişletiyorlardı. Osmanlı Devleti'nin, izlenen fetih politikası ve adaletli devlet yönetimi sayesinde inkişafını hızla devam ettirdiği, Osmanlı tarih yazarlarının ortak görüşleridir.

Osmanli'Daki̇ Hükümdarlik Anlayişinin Tari̇h-İ Ebu'L-Feth'Teki̇ Yansimalari

2010

Hukumdarligin ilahi kokene dayandigi gorusu Eskicag’a dayanmakta ve gunumuzde bile degisik bicimlerde varligini korumaktadir. Hukumdarlikla ilgili bu anlayis evrensel nitelik tasimaktadir ve bunun izlerini edebi eserlerde de gorebilmekteyiz.Bu makalede 15. yuzyil sonlarinda Tursun Beg tarafindan yazilmis olan ve Fatih Sultan Mehmet’in siyasi ve askeri faaliyetlerinin anlatildigi “Târih-i Ebu’l-Feth” adli eserde hukumdarlik anlayisinin yansimalarina goz atacagiz. Ayrica, idealize edilmis hukumdarlik anlayisinin karsisinda bulunan dusman hukumdarlar ve topluluklarla ilgili ifadeleri saptamaya calisacagiz

Osmanli'Da Tari̇hi̇n Anlam Arayişi

OTAM(Ankara, 2000

Kavramlar kendisini niteleyen toplumun bilgi ve kültür ha-rİtalarıdır. Onların anlamlarından hareketle onları anlamlandıran toplum rahatlıkla okunur ve insanlık tarihi içindeki yeri saptanabilir. Kavram arkeolojisi, insanlar tarafından bazı nesnelere önceden verilmiş anlamları ve yönelimleri tespit etmek yani zaten daha önce insanlar tarafından bilinmiş olan anlamları yeniden ortaya çıkarmaktır. Anlam içeriklerini bulup ortaya çıkarmaya keşfetmeye dar anlamda anlama denir. i Anlamayı anlamak yada tarihsel düşünmek, tarihsel süreklilik içinde olaylara yön veren etkenlerin din, ekonomi, sanat,hukukun birlikteliğinin kavrama nasıl yansıdığını çözmeye çalışmaktır. Dolayısıyla kavram kendisine etki eden faktörlerin bileşiminden doğar. Yön veren faktörler arasındaki ilişkilerin kavramın içini dolduran la nasıl ilişkili olduğu, kavramın tarihini oluşturan etkenlerdir. Bu çalışmamızda Osmanlı'da tarihe yüklenen anlamları ve bunların değişimi ile bu değişime etki eden faktörleri irdeleyeceğiz. Osmanlı tarih yazıcılığının ilk yıllarında tarihin tarifine rastlanmaz. İlk Osmanlı tarih yazıcısı olarak kabul edilen Yahşi Fakih'in Menakıbname'sinde ve onun bu eserinden yola çıkarak *Ankara Üniversitesi Dil Tarih ve Coğrafya FakUltesi Tarih Bölümü Araştırma Görevlisi. I. E.Rothacher, TarihselciUk Sorunu çev.Doğan Özlem Ank. i990,s.13