GEÇ OSMANLI MODERNLEŞMESİNİN YAPISAL DÖNÜŞÜMÜNDE JÖN TÜRKLER: 19. YÜZYIL ÜZERİNE BİR İNCELEME (original) (raw)
Related papers
LAÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 2017
BAYRAM, Pınar (2017), “19. Yüzyıl Osmanlı Devleti’nde Kentleşme: Yönetsel Reformlar İle Osmanlı Aydınlarının Kent Üzerine İzlenimlerine Dayalı Karşılaştırmalı Bir İnceleme”, Lefke Avrupa Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C:8, S:2, 227-244. Öz: 19. yüzyıl, Osmanlı Devleti'nde ekonomik, toplumsal, siyasal ve hukuksal alanda pek çok reformun yapıldığı ve topyekûn toplumsal bir dönüşümün yaşandığı önemli bir süreçtir. Batı ile ilişkilerin geliştiği bu dönemde Osmanlı Devleti, dış ticarete ve sermayeye kapılarını açmış, Batı ile ticaret yoluyla ekonomik ilişkileri geliştirmiştir. Değişen sosyo-ekonomik ilişkiler, kent alanını da etkilemiştir. Osmanlı devleti'nde kent üzerine izlenimlerini aktaran Osmanlı aydınlarının kullandığı araçlardan biri de romanlar olmuştur. Bu tarihsel kaynaklar, kurgusal da olsa gündelik hayata ilişkin ipuçları taşımaktadır. Çalışma yönetsel reformlarla roman yazarlarının düşünceleri üzerinde karşılaştırmalar yaparken, aynı zamanda dönemin kentsel reformlarının gelişimini inceleyecektir. Anahtar Kelimeler: Kentleşme, roman, tanzimat dönemi, modernleşme, kentsel dönüşüm Abstract: 19th century is an important process for the Ottoman Empire with economic, social, political and legal reforms and an overall experience of social transformation in many areas. In this period that relations with the West were developed the Ottoman Empire had opened its doors to foreign trade and had developed economic relations through trade with the West. Changing socioeconomic relations also influenced the urban areas. One of the tools used by Ottoman intellectuals who shared their impressions on the city of the Ottoman Empire are the novels. These historical resources, albeit fictional bears clues about real life. While working on the idea of the novelists comparison with the administrative reform, the development of urban reform during the same time period will be examined.
19. YÜZYILDA OSMANLI TARIMINDAKİ DÖNÜŞÜMÜN YEREL BASINDAN İZLENMESİ: TUNA VİLAYET GAZETESİ ÖRNEĞİ
Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2020
Sanayi devrimi oncesinde ulke ekonomilerinin tarim sektoru agirlikli yapisi Osmanli Devleti’nde de mevcuttur. Buna gore klasik donemde ulke ekonomisinin esas belirleyicisi tarim sektorudur. Osmanli tarim sektorunde cift-hane ve timar sistemi, mahalli ve ayni nitelikleriyle, uretimde devamliligin saglanmasinda, vergi gelirlerinin elde edilmesinde ve askeri giderlerin karsilanmasinda araci olmustur. Osmanli Devleti klasik donemine ait bu kurumsal yapi Avrupali devletlerin ekonomik, sosyal ve askeri alanlarda elde ettigi yenilikler sonrasinda degismeye baslamistir. Tuna Vilayeti Osmanli Devleti’nde yenilesme akiminin sahit olundugu ilk yerlerdendir. Arastirmamizda bu gelismeler Tuna Vilayetinin yazili basini olan Tuna Vilayet Gazetesi ile incelenecektir. Tarim sektoru ozelinde aktarilacak haberler donusum hamlelerini yansitmasinin yaninda donemin ozelliklerini de icermektedir. Bu kapsamda tarimsal arazilerde mulkiyet anlayisi degismis, tarimda ticarilesme ve makinelesme yasanmistir. Me...
2014
The industrialization and modernization processes which occurred after the industrial revolution, have led to significant changes in all aspects of life. The spatial aspects of these processes are seen as an effective manner in the process of urbanization and industrial buildings. Especially the mechanization and mass production logic that emerged after the industrial revolution, has been influential in shaping standardized, rational and functional production venues. However, formation of industrial sites is not just affected from technological advances and mechanization process. The development of these areas were also under the effect of economic, cultural and political changes. The automobile complexes which transfer spatial reflection of the modernization process and industrialization in the best way, were marked by the formation of the industrial structure in the 20th century. From the early years of the 20th century till now, the formation of the automobile complexes reflects the technological, economic and socio-cultural development of the century in an effective manner. The study aims at determining the effects of the spatial implications of modernization and industrialization process on automobile complexes from the beginning of the 20th century until now. The samples used in this study were chosen from Western European and American countries known as the center of modernization and industrialization process and at the same time having a significant position in the worldwide car production. In this study traces of these processes discussed in the conceptual and periodical properties. As a result, it can be concluded that the development of the automobile complexes from the 20th century until the present, largely reflects the development processes of modernization and industrialization.
19.YÜZYIL OSMANLI İDARİ YAPISI İÇİNDE ERMENİ-KÜRT İLİŞKİLERİNE GENEL BİR BAKIŞ
Öz Osmanlı Devleti için 19. yüzyıl öncelikle idari alanda olmak üzere askeri, ekonomik ve siyasi anlamda birçok değişme ve gelişmenin yaşandığı bir yüzyıl olmuştur. Klasik Osmanlı idari yapısı olan eyalet sistemi yerine merkezi yapıyı güçlendirme adına çalışmalara başlanmıştır. Osmanlı Devleti'nin idari alanda yaşadığı bu dönüşümler genel olarak tüm Osmanlıyı; incelenecek konu itibariyle ise Ermenileri ve Kürtleri birçok yönden etkilemiştir. Bu çalışmada öncelikle Osmanlı Devleti'nin yöne-timsel yapısı ile ilgili bilgi verilerek bu yapının değişimden nasıl etkilendiği açıklanacak-tır. Bu temelden hareketle, Ermenilerin ve Kürtlerin Osmanlı idari yapısı içindeki değişimden nasıl etkilendiği ve bu etkinin onların ilişkilerine nasıl yansıdığı konusu incelenecektir. Osmanlılar, İslam devletlerinin geleneksel uygulamasını izleyerek bünyesinde yaşayan toplulukları millet yapısı altında dine göre sınıflandırmıştı. Os-manlı Devleti'nde nüfusa ait kayıtlar bile, etnik yapı ya da dil grubuna göre değil de dine göre tutulmaktaydı. Ermeniler, etnik köken, dil ve din açısından farklı olan Gay-rimüslimlerdi. Kürtler ise Türkler gibi Müslüman ama etnik köken ve dil açısından farklı olan bir gruptu. Bu çalışma, Osmanlı Devleti bünyesinde varlık gösteren bu iki grup arasındaki iletişimin dayandığı beş temel nokta üzerinden yürütülecektir. Bunlar; Erme-nilerin ve Kürtlerin Osmanlı Devleti içinde yürütülmekte olan misyonerlik faaliyetlerin-den etkilenmeleri; cemiyetler kurmaları; basın-yayın faaliyetlerinde bulunmaları; Os-manlı Devleti içindeki faaliyetleri ve köy, mera, yayla problemlerini kapsayan toprak so-runlarıdır. Anahtar Kelimeler: 19. Yüzyıl, Osmanlı Devleti, İdari Yapı, Ermeni, Kürt 1 Bu makale, yazarın Doktora tezinden ürettiği bir makaledir.
" TUNA VİLAYET GAZETESİ " IŞIĞINDA 19. YÜZYILDA OSMANLI EKONOMİSİNDE DÖNÜŞÜM
Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2017
In the classical period, the Ottoman State established its political, economic and social presence through its own institutions. However, defeats in the military arena in the 19th century brought the quest for innovation. Innovations initiated in the military arena and have been expanded into every area of the empire and the empire entered into a westernization process. In the context of westernization process, the Ottoman State passed from the eyalet system to the vilayet system. This system, the first example of which we have seen with the province of Tuna, was realized with the admission of the 1864 Provincial Regulation. Investments were made during the period examined in the whole of the Tuna province where Midhat Pasha was brought to the office of government, and social, economic and institutional reforms were made. Midhat Pasha's managerial capacities were influential at the basis of the innovation movement, and the innovations in the Tuna province set an example for other Ottoman regions. “Tuna Vilayet Gazetesi” became the official newspaper of the Tuna Province and served the readers of the Ottoman newspapers reflecting the general and external world. The news of the 19th century in the context of transformation in the Ottoman economy reflects mainly agricultural, commercial and social change. Commercialization of agricultural land from private ownership in agriculture; The establishment of companies from the abolishment of the commercial area system; In the social area, trainings on the construction of railways are found in many traces. The findings obtained from the newspaper were used to examine the transformation of the Ottoman State in the westernization process.
OSMANLI YENİLEŞME SÜRECİNDE ''JÖN TÜRKLER''
Jeunes Turquie bir diğer adıyla Yeni Osmanlılar adıyla da bilinen bu hareket, Osmanlı yenileşme hareketleri arasında modern bir nitelik arz eden ilk örgütleşme olarak karşımıza çıkmaktadır. 19. Yüzyıl Avrupa dünyasının bilimde, sanatta ve insan haklarındaki yüksek standartları karşısında Osmanlı Devleti’nin çağa ayak uydurmasını isteyen Osmanlı aydınları, imparatorluğun bulunduğu buhrandan çıkması ve kurtuluşu için batı kaynaklı ya da geleneksel düzenden ilham alan birtakım siyasi sistemler oluşturmuştur. Ali Suavi, Mustafa Fazıl Paşa ve Namık Kemal gibi Osmanlı münevverleri İmparatorluğun kurtuluşunu kendi fikirlerinde bulmuş ve fikirleri yolunda mücadele etmekten de geri kalmamışlardır. Yeni Osmanlılar Cemiyeti tüm Osmanlı yenileşme hareketleri içinde birçok ilke ev sahipliği yapmıştır. Zira bu cemiyet, farklı ideolojilerin ve farklı fikirlerin bir araya geldiği kolektif bir yapıdır. Lakin farklı fikirleri içeren bir yapı ne kadar başarılı olursa olsun ortak bir zeminde buluşmaya ihtiyaç duyar. Yeni Osmanlılar da bu ortak zemini İslami düzende bulmuş, kendi sistemlerini İslami yapı üzerinde şekillendirmiştir. Farklılıklarına rağmen birlikte hareket edebilmeyi başaran Yeni Osmanlılar, basın yayın organlarını aktif bir şekilde kullanmış ve böylelikle daha geniş kitlelere hitap edebilmeyi başarmıştır. Tarihçilerin bir kısmı Yeni Osmanlılar’ın icraatlarını Mustafa Fazıl Paşa’nın siyasi aleti haline gelmeleri şeklinde yorumlarken diğer bir kısmı da bu hareketin Osmanlı Devleti’nde geniş yankılar uyandırdığını ve nihayetinde I. Meşrutiyet’in ilan edilmesinde büyük bir rol oynadığını belirtmiştir. Her ne veçhile olsa da Yeni Osmanlılar’ın tüm Osmanlı modernleşme tarihi içerisinde ayrı ve önemli bir yere haiz olduğunu belirtelim. Bu çalışmada Yeni Osmanlılar’ın kuruluşundaki etkenler, ortaya çıkışları ve cemiyetin ideolojisi ele alınacaktır.
19. YÜZYILDA YABANCILARIN GÖZÜYLE OSMANLI EĞİTİMİ
19. yüzyıl, Osmanlı Devleti’nin reform hareketlerini gerçekleştirmeye çalıştığı bir asır olduğu gibi; aynı zamanda, kimi Avrupa devletlerinin de sanayi devrimini gerçekleştirdiği bir dönem olmuştur. Hammadde ihtiyaçlarının artması, başta İngiltere ve Fransa olmak üzere, sanayi devrimini yaşayan devletleri yeni kaynaklar aramaya itmiştir. Bu dönemde, pek çok seyyah, tüccar ve devlet görevlileri Anadolu’ya gelerek, sosyal, siyasal, ekonomik, sistemsel konularda detaylı raporlar veya rapor tarzında seyahatnameler hazırlayarak, bağlı oldukları hükümetlere sunmuşlardır. Osmanlı Devleti’nin hemen her konuda incelendiği bu eserlerde, eğitim sistemi de mercek altına alınmıştır. Avrupalı yazarlara göre, büyük bir saygı gören “hoca (khodja)”ların gösterdiği dersler, Kuran öğretileriyle şekillenmekte ve hocaların muhafazakâr tutumları nedeniyle de bir dogmatizm yaşanmaktaydı. Peki, bu dogmatizmin onlara göre boyutu neydi ve reform hareketleri, eğitim sisteminin modernleşmesine katkı sağlamış mıydı? Kurumların işlerliği ne derecedeydi? Bu çalışmada yabancıların yukarıdaki sorulara sundukları raporlar aracılığı ile verdiği cevaplar irdelenecektir. Kaynak taraması modelinde yürütülen araştırma kapsamında, bu raporlar ve seyahatnameler ışığında, 19. yüzyılda Anadolu’da bulunmuş olan yabancıların, Türk eğitim sistemi hakkında neler düşündükleri ve neler yazdıkları incelenecek ve raporlaştırılacaktır. Araştırmanın bulguları doğrultusunda araştırma ve araştırmacılara yönelik öneriler sunulacaktır.