Öğretmenlerin Tarih Bilgi ve Bilinç Düzeylerinin Tespiti (original) (raw)

Türk Maarif (Eğitim) Şûralarında Tarih Eğitimi

Cumhuriyetin kurulmasıyla birlikte yeni rejime uygun nesillerin yetiştirilmesi düşüncesi doğmuştur. Bunun için yeni kültür ve eğitim politikaları benimsenmiştir. Bu gelişmelerde dil ve tarih alanında toplanan kongreler kadar maarif şûraları da etkili olmuştur. Bu çalışmada 1939-2010 yılları arasında toplanan Maarif Şûralarında (Millî Eğitim Şûraları) tarih eğitimine yönelik alınmış kararların, döneme ve günümüze yansıması incelenmeye çalışılmıştır. Çalışmada belgesel tarama modeli kullanılmıştır. Şûralarda ele alınan konuların dökümü ve söylemlerin analizi yapılmaya çalışılmıştır. Cumhuriyet tarihinde 18 kez Maarif/Millî Eğitim Şûrası toplanmış olmasına rağmen sadece 1943, 1949, 1974, 1982 ve 1988 yıllarında tarih eğitimine 190 Funda ALASLAN / Doç. Dr. Ahmet ŞİMŞEK / Şenel ÇAMDEVİREN ilişkin görüşmeler yapıldığına ve kararlar alındığına rastlanmıştır. Bu kapsamda Millî Eğitim Şûraları'nda tarih dersi ile ilgili olarak tarih müfredatı, tarih öğretmenlerinin eğitimi, tarih öğretiminin araçları, tarih dersi saatleri hakkında görüşmeler ele alınmıştır. Sonuç olarak, tarih eğitimini Cumhuriyetin erken dönemi iktidarının çok önemsediği, yeni yetiştirmek istediği vatandaş tipine uygun tarih eğitimi inşa ettiği görülmüştür.

Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Tarihsel Sorgulama Becerilerinin Değerlendirilmesi * 1

The aim of this research, which is designed as a qualitative research, is to examine the use of social studies teacher candidates' historical inquiry-based research skills. In this study, as the data collection tool, the worksheets containing the questions prepared in the direction of the sub-skills forming the historical inquiry-based research skill accepted in the literature and the related historical evidence are used. As a result of the research, it was seen that the teacher candidates had asked similar questions on the historical evidence, they had difficulty in dealing with the limited and in-depth answers of the historical evidence, they were sensitive to the historical evidence and acted with the sense of belonging and were forced to form an objective point of view. In historical matters, it is seen that they have used their preliminary knowladge and feeling instead of interpretation of numerical data. Some of the candidates questioned, but they were forced to use historical evidence.

İlkokul Ogrencilerinin Tarih Konularında Taraf Olma Yönelimleri

Taraf olma, iki zıt, çelişik yada birbiri ile ikame edilebilir durumdan birini tercih etme eğilimi olarak tanımlanabilir. İnsanlar farkında olarak yada olmayarak gündelik hayatlarında karşılaştıkları çelişkili/çatışmalı durumlarda genellikle tarafsız kalmamayı tercih ederler. Bu durum tarih konuları için de geçerlidir. Tarih konularında genellikle taraflar vardır ve öğrenciler bunlardan birini “tutarlar”. Araştırmanın amacı, ilkokul öğrencilerinin taraf olma eğilimlerini hangi faktörlerin etkilediğini belirlemektir. Nitel bir araştırmadır. Bir durum çalışmasıdır. İki aşamalıdır. İlk aşamada, yarı yapılandırılmış görüşme formları aracılığıyla öğrencilerin iki zıt tarafın bulunduğu bir tarihsel durumla karşılaştıklarında sergiledikleri taraf olma eğilimleri ile taraf olma durumlarını açıklamak için ihtiyaç duydukları zihinsel dayanaklar belirlenmiştir. Yarı yapılandırılmış görüşme formunda, belli başlı savaşlar ve tarafları hakkında bilgi verilmiş ve ardından öğrencilere “kimin kazanmasını istedikleri” sorusu yöneltilmiştir. Görüşme formlarında yer alan çatışmalı durumların, öğrenciler tarafından daha önce bilinmiyor olmasına özellikle dikkat edilmiştir. Araştırma için 1,2 ve 3. Sınıf öğrencilerinin seçilme nedeni budur. Görüşme formlarının incelenmesinin ardından, ortaya çıkmış olan kategorilere ilişkin olarak taraf olma eğilimleri farklılık arzeden on öğrenci seçilmiş ve kendileriyle etkileşimli küçük grup tartışması ve yapılmıştır. Yapılan görüşme sonucunda ilk aşamada belirlenmiş olan kategorilerden bazıları elenmiştir. Eleme sonucunda öğrencilerin, taraf olma eğilimlerini “Sahiplik/Güç ve Aidiyet” kategorileri ile açıkladıkları bulunmuştur.

Sınıf Öğretmenlerinin Tarih Konularının Öğretimine Yönelik Görüşleri

International Primary Education Research Journal, 2020

Bu araştırmanın amacı, sınıf öğretmenlerinin derslerinde gösterdikleri tarih konularının öğretimi konusundaki görüşlerini ortaya koymaktır. Araştırmada temel nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2019-2020 eğitim öğretim döneminde Antalya ilinde bulunan Milli Eğitim Bakanlığına bağlı farklı ilkokullarda görev yapan sınıf öğretmenleri arasından gönüllülük esasına dayalı olarak belirlenen 31 sınıf öğretmeni oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, araştırmacı tarafından oluşturulan açık uçlu soruların yer aldığı soru formu aracılığıyla toplanmıştır. Toplanan veriler betimsel analiz ile çözümlenmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar genel olarak değerlendirildiğinde, sınıf öğretmenlerinin ilkokulda tarih eğitimini, tarih bilinci ve milli bilinç uyandırmada oluşturmada gerekli buldukları ve hatta okul öncesi dönemde de tarih eğitiminin verilmesini önerdikleri söylenebilir. Ayrıca tarih konularının anlatımını etkinliklerle ve materyallerle zenginleştirdikleri fakat bu konuda gelişime ihtiyaç duydukları, kendilerini tarih eğitiminde yeterli buldukları, fakat ilkokul düzeyinde verilen tarih eğitimini yetersiz bulduklarını, ders kitaplarını ise tarih konularını somutlaştırmada eksikliklerinin olduğu, konu bütünlüğünün tam olarak sağlanamadığı ve ayrıntılı bilgi verdiği yönünde eleştirdiklerini söylemek mümkündür.

TARİH ÖĞRETMENLERİNİN ÖĞRENCİLERE TEMEL VE TARİHSEL DÜŞÜNME BECERİLERİNİN KAZANDIRILMA DÜZEYİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ

ÖZET Bu araştırmanın amacı tarih dersi öğretim programlarında yer alan temel beceriler ile tarihsel düşünme becerilerinin öğrencilere kazandırılma düzeylerini öğretmen görüşleri doğrultusunda ortaya koymaktır. Araştırmanın evrenini 2013-2014 öğretim yılında Ankara ili merkez ve ilçelerindeki ortaöğretim kurumlarında görev yapan 943 tarih öğretmeni, örneklemini ise bu evren içerisinden tesadüfi örneklem yoluyla seçilen 371 tarih öğretmeni oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında araştırmacı tarafından geliştirilen ve öğretmenlerin temel beceriler ile tarihsel düşünme becerilerinin öğrencilere kazandırılma düzeylerine ilişkin düşüncelerini beş düzeyde ölçecek şekilde tasarlanmış soru formu kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen verilere göre tarih öğretmenlerinin en yüksek düzeyde kazandırıldığını düşündükleri temel beceriler araştırma-sorgulama, eleştirel düşünme ve değişim ve sürekliliği algılama becerileri olur iken en az kazandırıldığını düşündükleri beceriler gözlem yapma, girişimcilik ve bilgi teknolojilerini kullanma becerileridir. Tarihsel düşünme becerileri içerisinde en yüksek düzeyde kazandırılan kronolojik düşünme becerisi olup, bu beceriyi sırasıyla tarihsel sorun analizi ve karar verme, tarihsel kavrama, tarihsel analiz ve yorum ile tarihsel sorgulamaya dayalı araştırma becerileri takip etmektedir. Araştırma sonucunda ulaşılan bulgulara göre temel beceriler ve tarihsel düşünme becerilerinden tarih derslerinin geleneksel anlam ve içeriğiyle ilgili görülenler daha yüksek düzeyde kazandırılırken tarih dersleriyle doğrudan ilgili görülmeyen ve tarihçilere özgü uzmanlıklar gerektiren daha karmaşık, soyut ve anlam çıkarma, ayırt etme, analiz etme, alternatif sunma, değerlendirme, yorumlama vb. üst düzey zihinsel performans gerektiren becerilerin daha düşük düzeyde kazandırıldığı anlaşılmaktadır.  Bu makale İstanbul Kültür Üniversitesi, Ulusal Eğitim Dernekleri ve Pegem Akademi'nin işbirliği ile 21-24 Nisan 2016 tarihleri arasında Antalya'da düzenlenen 25. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi (UEBK 2016)'da sunulan sözlü bildirinin kapsamlı bir şekilde genişletilmiş halidir.

Öğrencilerin Tarih Okuryazarlığı Düzeylerini Etkileyen Faktörler Öğretmen Görüşlerine Dayalı Nitel Bir Araştırma

History teaching is aim to educate students which is knowing the ways to access historical sources and evidence, resources to reach questioning, criticizing, evaluating, also such as causality, chronological thinking, historical empathy skills having. In this study the factors that influence students' levels of literacy history and their causes are discussed based on the opinions of teachers. In this study, interview technique was used as qualitative research method was utilized as a means of data collection. For this purpose, interviews were held with 12 teachers in the study group. “Criteria sampling” method preferred in determining of the study group. Various opinions have been put forward the reasons of students' historical literacy levels are low and solutions directed towards by the participants. It was mentioned that social studies curriculum, students' parents, social studies teachers, social studies textbooks is effective on levels of students' historical literacy. In addition participants expressed that It is not appropriate history programs to the level of student on TV and there is a dull lecture on the historical documentary. So they do not attract the attention of students.

Sosyal Bilgiler Dersi Öğretmenlerinin Tarih Konularının Öğretimine İlişkin Öğretmen Unsuru İle Fiziki Koşullar ve Materyal Hakkındaki Görüşlerinin Belirlenmesi

Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2015

Araştırmanın amacı, sosyal bilgiler dersi kapsamında tarih konularının öğretimine ilişkin öğretmenlerin öğretmen unsuru ile fiziki koşullar ve materyal hakkındaki görüşlerini belirlemektir. Araştırma, nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin bir arada kullanıldığı karma yöntem ile gerçekleştirilmiştir. Bu araştırmada öğretmene ilişkin unsurlar ile fiziki koşullar ve kullanılan materyallere ilişkin öğretmenlerin algıları boyutları ele alınmıştır. Birinci boyutla ilgili ölçekte toplam 11 soru yer almaktadır. İkinci boyutla ilgili ölçekte ise, 5 adet soru yer almaktadır. Ayrıca bu boyutlarla ilgili öğretmenler arasından seçilen 16 kişilik bir grupla da yarı yapılandırılmış mülakat yapılmıştır. Araştırmanın evreni, 2014-2015 eğitim öğretim yılında İzmir ilinde 502 devlet ortaokulunda görev yapan 1132 sosyal bilgiler öğretmeni iken örneklemi, 80 okulda görev yapan 303 sosyal bilgiler öğretmenidir. Araştırmada öğretmen unsuruna ilişkin sorulara verilen cevaplarda hizmet içi eğitimlere katılanlar yönünde anlamlı bir farklılık olduğu belirlenirken, derse girdiği sınıflardaki öğrenci sayısı yönünde ve mezun oldukları bölüme göre anlamlı bir farklılık olmadığı belirlenmiştir. Fiziki koşullar ve materyale ilişkin sorulara verilen cevaplarda ise, öğretmenlerin derse girdiği sınıflardaki öğrenci sayısı yönünde anlamlı bir farklılık olduğu belirlenirken, hizmet içi kursa katılıp katılmamasına ve mezun oldukları bölüme göre anlamlı bir farklılığın olmadığı belirlenmiştir. Öğretmen unsuru ile ilgili, öğretmenlerin büyük bir kısmı, çeşitli kaynakları takip ederek kendilerini yetiştirdiklerini dile getirmişlerdir. Ancak öğretmenlerin bir kısmı da milli eğitimin düzenlemesi gereken hizmet içi eğitim kurslarının yetersiz olduğunu ifade etmişlerdir. Fiziki koşullar ve materyalle ilgili öğretmenler, okullardaki teknolojik imkânların kısıtlı olmasından dolayı sesli ve görsel materyalleri kullanamadıklarını belirtmişlerdir.

Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Tarihsel Okuryazarlık Durumlarının Belirlenmesi

• Özet: Bu çalışmada öğretmenlerin tarihsel okuryazarlık durumlarının tespit edilmesi amaçlanmıştır.Araştırma doğrultusunda ilgili literatür taranıp tarih okuryazarlığı becerisinin 12 boyutu tespit edilmiştir.Bu boyutlar kapsamında 11 sorudan oluşan bir görüşme formu hazırlanıp seçilen 4 öğretmenle görüşmeler gerçekleştirilerek veriler toplanmıştır.Katılımcılardan elde edilen veriler içerik analizi ile analiz edilip tablolarda frekans yüzde şeklinde gösterilmiştir.Elde edilen bulgulara göre öğretmenlerin tarihsel olayları hatırlama,kronoloji,tarihsel olayları hikâyeleştirme ,tarihsel araştırma ,tarihsel dili anlama ,neden-sonuç ilişkisi kurma ,tarihsel empati ,bilgi iletişim teknolojilerini kullanma ,geçmiş ve günümüz olaylarını ilişkilendirebilme ,tarihsel olaylar arasındaki çelişkileri ayırt edebilme,tarihsel olayları konu edinen sanat yapıtlarını okuma, izleme, dinleme ,geçmişe dair ahlaki değerlendirme yapabilme becerileri açısından yüksek bir düzeyde oldukları görülmüştür.

Tarihsel Bakış Açısı Edinme Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması ve Tarih ve Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Tarihsel Bakış Açısı Edinme Becerilerinin İncelenmesi

This study aims to adapt historical perspective taking (HPT) instrument into Turkish and then to examine history and social studies student teachers’ HPT skills. Adapting a cross-sectional survey model the current study employs 386 history and social studies student teacher attending to related educational programmes at Gazi, Necmettin Erbakan and Uşak universities in the spring term of 2017-2018 academic year. The study sample was chosen in accordance with random sampling technique. In order to test the structural validity of the HPT Instrument confimatory factor analyses were conducted. Besides, descriptive statistics, t-tests, Brown-Forsythe ve Welch Statistics and One-way Anova were conducted. The research findings reveal that the Turkish version of the HPT instrument is valid and reliable which has a coherent and compatible structure with its original version. The findings also indicate that although there are some differences amongst the groups in regard with several variables, students teachers have sufficient HPT skills. Bearing on this result, the current study discusses the place and importance of measuring HPT skills within the Turkish context. Keywords: Historical perspective taking, history education, scale measurement, historical contextualisation, confirmatory factor analysis Bu araştırmanın amacı tarihsel bakış açısı edinme ölçeğini Türkçeye uyarlayarak tarih ve sosyal bilgiler öğretmen adaylarının tarihsel bakış açısı edinme becerilerini incelemektir. Kesitsel tarama modeline göre desenlenen araştırmanın çalışma grubunu 2017-2018 öğretim yılında Gazi, Necmettin Erbakan ve Uşak üniversitelerinin çeşitli pogramlarında öğrenim gören ve tesadüfi örnekleme yöntemiyle seçilmiş 386 tarih ve sosyal bilgiler öğretmen adayı oluşturmaktadır. Tarihsel bakış açısı edinme ölçeğinin Türkçe sürümünün yapı geçerliliği belirlemek için doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistikler, t-testi, Brown-Forsythe ve Welch istatistikleri ve tek yönlü varyans analizinden faydalanılmıştır. Araştırma bulguları tarihsel bakış açısı edinme ölçeğinin Türkçe sürümünün orijinal ölçeğin yapısıyla uyumlu bir şekilde geçerli ve güvenilir bir yapıda olduğunu göstermiştir. Yapılan incelemeler ayrıca bazı değişkenler açısından gruplar arasında çeşitli farklılıklar olsa da tarih ve sosyal bilgiler öğretmen adaylarının tarihsel bakış açısı edinme becerlerinin yeterli düzeyde olduğunu göstermiştir. Çalışmanın son kısmında bu sonuçlardan hareketle tarihsel bakış açısı edinme becerilerinin ölçülmesinin Türkiye bağlamındaki yer ve önemi tartışılmıştır. Anahtar kelimeler: Tarihsel bakış açısı edinme, tarih eğitimi, ölçek uyarlama, tarihsel bağlamsallaştırma, doğrulayıcı faktör analizi