Mundur i emblemat jako element komunikatu politycznego Związku Młodych Narodowców (original) (raw)
Related papers
Emblematyka w Rzeczypospolitej epoki Oświecenia – metamorfozy tradycji symbolicznej
XVIII amžiaus studijos T. 6: Personalijos. Idėjos. Refleksijos, 2020
Adnotacja. Niniejszy artykuł jest pierwszym opracowaniem dotyczącym emblematyki w Rzeczypospolitej pod rządami Stanisława Augusta (1764–1795). Na podstawie źródeł, przede wszystkim opisów dekoracji okazjonalnych, określono zakres występowania i funkcje kompozycji symbolicznych w sztuce i literaturze epoki, kojarzonej jednoznacznie z odrzuceniem tradycji symbolicznej renesansu i baroku. Scharakteryzowano ówczesny status terminologiczny gatunków symbolicznych (emblema, hierogliphicum, symbolum), który zmienił się za sprawą francuskojęzycznej teorii (m.in. teorii dewizy, ikonologii, epigramu), skutkując przemianami (nie tylko emblematyki) w zakresie stylistyki i estetyki. Wskazano m. in. tendencje świadczące o zmianie myślenia o symbolice pod wpływem zainteresowania antykiem i klasycyzmem, zwiastujące nowoczesną refleksję dedykowaną symbolowi i metaforze. Słowa kluczowe: emblematyka, emblemat, hieroglifik, symbol, ikonologia, klasycyzm, dekoracja okazjonalna, oświecenie, antyk, Rzeczpo...
Status teoretyczny emblematu w polskiej dekoracji
Terminus, 2021
The Theoretical Status of the Emblem in Polish Decorative Art This paper argues that the theoretical status of the emblem in decorative art has methodological significance in emblem studies and art history, comparable to its status in the so-called book’s editorial frame. This claim is justified in the historical and theoretical tradition of defining emblems in the sources. The departure point for the author’s considerations comes from the findings of applied emblematics, and its foundation is provided by the theoretical sources describing symbolic genres (scil. emblema, symbolum, hierogliphicum) published in Poland from the 16th to the 18th century, including books of poetics, rhetoric, dictionaries and compendia. The first part of the article presents an overview of research on decorative emblems in Poland, together with factors responsible for the scarcity of such studies, including the lack of symbolic typology of the decorations, and the division into literary and non-literary ...
Ład międzynarodowy w ideologii Rycerskiego Zakonu Krzyża i Miecza w czasie drugiej wojny światowej
Saeculum Christianum, 2015
założył przed drugą wojną światową kapitan dyplomowany pilot Wojciech Polesiński, którego sensem życia było łączenie katolicyzmu i patriotyzmu w życiu publicznym 1. Współpracował z akademickimi kołami Sodalicji Mariańskiej i z Akcją Katolicką 2. Działał od drugiej połowy lat trzydziestych XX w. w wojsku, aby wpływać na nie ideowo i religijnie. Dążył do ideowego i moralnego wychowania żołnierza-obrońcy wiary, narodu i państwa polskiego. Swoje poglądy na ten temat opublikował w broszurze "Żołnierz polski a żołnierz niemiecki. Analiza wartości wojennych" (1939), która była tłumaczona na języki obce. Przeciwko jej wydaniu protestowała niemiecka Ambasada w Warszawie i prasa w Niemczech, żądając wycofania jej z obiegu 3. Po zakazie władz wojskowych w 1938 r. oficjalnej działalności Rycerskiego Zakonu Krzyża i Miecza w wojsku otworzył swój ruch na cywilów. Do opinii publicznej w Polsce kpt. W. Polesiński docierał, pisząc artykuły do prasy m. in. "Przeglądu Lotniczego", "Polski Zbrojnej". Organizował publiczne odczyty i wystąpienia. Jego ruch społeczno-religijny zyskał szeroki oddźwięk w opinii publicznej dzięki broszurze "O mocnego człowieka w Polsce" (1938) 4. Od czerwca 1938 r. zaczął się ukazywać w Warszawie miesięcznik "Krzyż i Miecz", drukowany początkowo w mieszkaniu Zbigniewa Kurzyny, który stał się nieoficjalnym organem prasowym Rycerskiego Zakonu Krzyża i Miecza. Od kwietnia 1939 r. wychodził również "Biuletyn Dozbrojenia Moralnego Narodu". Jego ruch społeczno-religijny zamierzał realizować naukę Chrystusa w życiu publicznym najpierw w Polsce, potem poza jej granicami. Członkowie Rycerskiego Zakonu Krzyża i Miecza mieli stać się elitą moralną w życiu politycznym i społecznym. Polska propagowałaby współpracę na arenie międzynarodowej w oparciu o zasady moralności katolickiej. Za wrogów chrześcijaństwa i Polski uznawał Niemcy i ZSRR oraz ich totalitarne ideologie 5. Działalność publiczna kpt. W. Polesińskiego spotkała się z pozytywnym odbiorem Kościoła katolickiego i opinii publicznej, 1
Teksty Drugie
Tekst jest fragmentem projektu badawczego, którego rezultatem będzie książka Egoiści. Trzecia droga w kul turze polskiej lat 80. wydana w serii "Nowa Biblioteka" Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie. Szkice narodowej wspólnoty (a nie mniejszości czy jednostki). Elżbieta Malinowska pisała, że Solidarność jako ruch społeczny, mimo konserwatyzmu, "stworzyła jednak niezbędny fundament formowania się tożsamości feministycznej", bo "upodmiotowiła społeczeństwo, uświadamiając jednostce prawo zarówno do określania się w kategoriach indywidualnych, jak i do budowania dowolnych tożsamości zbiorowych" 86. Proponuję rozważyć przeciwną tezę: na gruncie "uniwersalnych praw człowieka", okopana na szańcach Kościoła i Narodu Solidarność stworzyła podstawę do wykluczenia kobiet i innych mniejszości jako podmiotów politycznych o własnych prawach, określając granice dopuszczalnych tożsamości zbiorowych i indywidualnych.
Wybrane przykłady zwolnień i udziału nieletnich w kampaniach wojennych ostatnich Jagiellonów
Wieki Stare i Nowe, 2024
Wybrane przykłady zwolnień i udziału nieletnich w kampaniach wojennych ostatnich Jagiellonów Abst ra kt: W artykule poruszono zagadnienie uczestnictwa nieletnich przedstawicieli szlachty w konfliktach zbrojnych prowadzonych w XVI wieku. Podjęto refleksję na temat kształcenia młodzieńców w rzemiośle wojennym na dworach, a także pierwszych militarnych doświadczeń i praktycznej nauki sztuki wojennej realizowanych poprzez udział w kampaniach wojennych oraz zaznajamianie się z realiami życia obozowego i trudami przemarszów. Publikacja stanowi podsumowanie analiz dotyczących obecności pacholąt w wojskach obrony potocznej oraz analizę wojskowych źródeł normatywnych omawiających zasady ich obecności w zgrupowaniu wojskowym, powierzane im zadania i regulujących odpowiedzialność za ich bezpieczeństwo i przeszkolenie. Istotny element stanowi również wskazanie wieku jako przyczyny zwolnienia od obowiązku udziału w wyprawach wojennych, co wykorzystywała szlachta w XVI wieku. S ł ow a k lu c z owe: wojskowość staropolska, pacholęta, artykuły hetmańskie, nieletni W dotychczasowej historiografii okresu staropolskiego poruszającej zagadnienia związane z konfliktami zbrojnymi dzieci i młodzież były raczej postrzegane w kategorii ofiar działań wojennych, rzadziej jako ich bierni bądź czynni uczestnicy. Należy jednak mieć na uwadze fakt, że już od młodego wieku wdrażano chłopców w rzemiosło wojenne, przekazując im wiedzę i zapewniając praktykę w tym kierunku, realizowaną w różnorodny sposób w ramach ich obecności w kręgu społeczności dworskiej, wojska zawodowego czy wreszcie pospolitego ruszenia. Niewątpliwie w renesansie kontynuowano tradycyjny, wypracowany w średniowieczu, model edukacji elit, odbywającej się co do zasady na dworach monarszych czy też magnackich lub szlacheckich 1. System dworskiego wychowania rycerskiego, 1 M. Ossowska, Ethos rycerski i jego odmiany, Warszawa 1973, s. 113. Artykuły obejmującego siedem cnót, tj. jeździectwo, władanie kopią, szermierkę, myślistwo, pływanie, grę w szachy, układanie i śpiewanie pieśni, przez Marka Plewczyńskiego został nawet przyrównany do swoistych "akademii rycerskich": "Zwyczaj wysyłania dzieci szlacheckich na dwory krewnych, sąsiadów, magnatów, dwór królewski, a nawet w sprzyjających warunkach na dwory zagraniczne, był w XVI w. szeroko rozpowszechniony. Poza ogładą, wyrobieniem zdobywali oni tam ogólne rozeznanie w sprawach publicznych, wojskowych, a nierzadko poznawali nowe metody gospodarowania. Niektórzy dostojnicy utrzymywali szkoły dworskie, a pobyt na dworach bywał wstępem w służbie patrona do dalszej kariery" 2. Służbę dworską rozpoczynali chłopcy-pacholęta (pueri adolescentes, odpowiadający średniowiecznym paziom) w wieku 7-14 lat. W tym okresie kładziono nacisk na nabycie sprawności fizycznej, obycia towarzyskiego, a także wiedzy ogólnej 3. O ile nie dysponujemy pełnymi danymi dla dworu Zygmunta I, o tyle wiadomo, że przez dwór Zygmunta Augusta przewinęło się 103 paziów, zwykle nie więcej niż kilkunastu jednorazowo 4 , podczas gdy na dworach jego żon odnotowano łącznie nieco ponad 30 chłopców 5. Około 14. roku życia, często jako pokojowcy 6 , podrostkowie mogli dostąpić zaszczytu osobistej służby u boku pana (króla, księcia bądź wysoko urodzonego szlachcica), troski o jego garderobę, a także towarzyszenia patronowi podczas wypraw wojennych, które dawały okazję do wykazania się zdolnościami. Szczególnie prestiżowe było włączenie do hufca pacholąt królewskich, co umożliwiało naukę i wychowanie u boku samego następcy tronu, a zatem również pod okiem najbardziej doświadczonej kadry dowódczej państwa. Zwieńczeniem procesu edukacji, co następowało ok. 21. roku życia, mogło być i często było wpisanie w poczet curiensorum (dworzan konnych)-kluczowej grupy w najbliższym otoczeniu mecenasa dworu, traktowane jako odpowiednik średniowiecznego pasowania rycerskiego 7. W czasach Zygmunta I stosunkowo rzadko spotykamy indywidualne przypadki pasowania na rycerza, dlatego można przypuszczać, że samo wpisanie w rejestr
«Obelgę odwołuję...» — o pewnym typie ogłoszeń drobnych w Przewodniku Katolickim z lat 30. XX wieku
Język Polski
Poznań, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza «Obelgę odwołuję...»-o pewnym typie ogłoszeń drobnych w Przewodniku Katolickim z lat 30. XX wieku S ł o w a k l u c z o w e: Przewodnik Katolicki, ogłoszenie drobne, odwołanie obelgi. Ogłoszenie drobne-zgodnie z definicją zaproponowaną w Słowniku terminologii medialnej pod redakcją W. Pisarka-to krótkie ogłoszenie reklamowe zamieszczane przez firmy lub osoby prywatne na specjalnie wydzielonych szpaltach gazety lub czasopisma, zazwyczaj podzielonych tematycznie (Samochody, Nieruchomości, Praca itp.) (Pisarek 2006: 139). JĘZYK POLSKI XCIII 4 261 1) Jako formę tekstu reklamowego traktuje ogłoszenia drobne m.in. H. Kurta (1969). 2) Oto zaledwie kilka wybranych stron internetowych zawierających ogłoszenia drobne: www.afisze.pl, www.portal-ogloszenia.pl, www.dajogloszenie.pl, www.ale.gratka.pl, www.pajeczyna.pl, www.topogloszenia.net, www.gumtree.pl. 3) Ogłoszenia drobne publikują telegazety takich na przykład stacji telewizyjnych, jak TVP 1, TVP 2, TVP Info, TVP Kultura, Polsat, TVN czy TVN 7. 4) Relacje pomiędzy oboma typami wypowiedzi prasowych omawiają D. Chomik (2002) i M. Wołk (2007).
2012
Polityczne aspekty przemian w nazewnictwie miejskim Polski północno-wschodniej w przekroju historycznym Słowa kluczowe: ideologia, toponimia miejska, przemianowania nazw ulic Analiza procesów proprialnych na różnych etapach rozwoju systemu nazewniczego wewnątrzmiejskich obiektów (np. dzielnic, osiedli, ulic, placów) pozwala ustalić pewne prawidłowości: urbanonimy są ważnym składnikiem przestrzeni, w której żyjemy i stanowią swoistą kronikę dziejów danego terytorium oraz zamieszkujących je ludzi. Są świadectwem przełomowych zmian politycznych, społecznych i kulturowych, jakie zachodzą w czasie [Handke 1992]. Procesy te mają szczególnie dynamiczny charakter na obszarach pogranicznych. Do takich obszarów można zaliczyć część terytorium Polski północno-wschodniej-region Mazury. Przez kilka wieków region ten stanowił terytorium sporne między Polską i Prusami. W czasie II wojny światowej był pod okupacją niemiecką, od 1945 r. znalazł się w granicach Polski Rzeczpospolitej Ludowej (PRL), w strefie wpływów Związku Radzieckiego. Od 1989 r. datuje się okres niezależności i transformacji ustrojowej w Polsce. Celem tego opracowania jest ujawnienie wpływu czynników historycznych i społeczno-politycznych na zasób i charakter nazewnictwa miejskiego na przykładzie miast Ełk, Gołdap i Olecko. Wpływy niemieckie w historii miast Ełk, Gołdap, Olecko zaczynają się od czasu podbicia tych ziem przez zakon krzyżacki (XIII wiek). Jednakże pierwszymi osadnikami i założycielami wymienionych miast była ludność napływająca z Mazowsza i Podlasia, a więc z polskich dzielnic ówczesnego państwa. Niemniej jednak przynależność Mazur do Prus Wschodnich powodowała, że napływ osadników niemieckich trwał od zarania dziejów.