AHP ve TOPSIS ile Farklı Kriter Ağırlıklandırma Yöntemlerinin Kullanılması ve Karar Verici Görüşleriyle Karşılaştırılması (original) (raw)
Related papers
MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2021
Modelleme çalışmalarında dikkate alınması gereken iki önemli aşama bulunmaktadır. Bunlardan birincisi karar problemini değerlendirirken kullanılacak olan kriterlerin doğru ve eksiksiz şekilde tespit edilmesidir. Sonraki aşama ise tespit edilen kriterler arasındaki etkileşimlerin ve ilişki yapısının doğru ifade edilebilmesidir. Bazı karar problemleri basitçe hiyerarşik olarak modellenebilirken bazıları için son derece karmaşık geri bildirim ve etkileşimler içeren yapılar daha uygun olabilmektedir. Bu çalışmanın amacı farklı özellikteki modelleme tekniklerinin problem çözümüne etkisini araştırmaktır. Bu amaç doğrultusunda Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) ve Analitik Ağ Süreci (AAS) karar probleminde modelleme aracı olarak seçilmişlerdir. Çalışma kapsamında Türkiye'deki bir zincir AVM'nin sekiz farklı ildeki alışveriş ve yaşam merkezi seçilerek müşteriler tarafında tercih edilebilirlik düzeylerine göre kıyaslanmışlardır. Çalışma iki aşamalı olarak ele alınmıştır. Birinci aşamada problemin değerlendirme kriterleri AHS ve AAS yöntemleri kullanılarak modellenmiş ve kriter ağırlıkları hesaplanmıştır. İkinci aşamada ise AHS ve AAS yöntemleriyle belirlenen kriter ağırlıklarını kullanarak VİKOR ve TOPSİS yöntemleri ile alışveriş merkezleri değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda yapısal olarak farklı iki yöntemden elde edilen ağırlıkların çözüm sonuçlarına etkisi tartışılmıştır.
Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Seçimi Üzerine Bir Değerlendirme: TOPSIS Örneği
Turkish Studies-Social Sciences, 2020
In this study, a hypothetical problem was assessed in order to contribute to the new studies to be carried out by TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution), which is one of the Multi-Criteria Decision Making methods and to provide conceptual basis, process and applications of the TOPSIS method more efficiently. It is obvious that these methods may lead different results when the researcher apply different importance degrees to criteria or use differnet normalization technique. The main purpose of the study is to indicate that the alternatives (individuals) with the same weighted average scores are in different order when the researcher applies TOPSIS method. Evaluation results from sample problem, it was seen that the people with the same weighted average scores (alternatives) were in the different orders when the process is calculated by TOPSIS method. The sample problem, which is constructed through appropriate personnel selection or staff performance evaluation, appears to be problematic in the literature on many areas because of its structure. It has been emphasized in the research that method selection is important and that the results obtained from different multi-criteria decision methods can not be enough to compare and evaluate the efficiency of the methods. It is more effective to determine the method or methods to be chosen according to the nature of the problematic or in the direction that can be meet the expectations of the researcher or the structure of alnertavies and criteria.
2016
Decision is optimum reaction in the face of situations, but encountered problems can be among more than one alternatives in accordance with precise purpose and according to certain criteria. Going for multiple criterion decision making methods fend us to reach optimum solutions in the case of facing decision problems. After informing regarding with studies, multiple criterion decision making methods were talked over (discussed) such as AHP, TOPSIS and PROMETHEE. Discussed methods were implemented to the selection of main engine which is important in the field of vessel building and results were compared. The purpose of implement these methods is to choose the most appropriate machine for the Project. The problem of choosing the most appropriate main engine was talked over on this study for fishing vessel NB25 Wartsila. Totally 12 criteria were ascertained and it was tried to choose the most appropriate main engine among 7 engines according to determined criteria. Decision problem wa...
Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinden Ahp Ve Topsısin E-Kitap Okuyucu Seçiminde Uygulanması
Sosyal Bilimler Dergisi, 2013
Günümüzde bilgi teknolojilerinde meydana gelen hızlı değişim, özellikle yayıncılık sektöründe birçok yeniliklere neden olmuştur. Elektronik yayıncılık sektöründe meydana gelen bu yeniliklerden birisi de e-kitaptır. E-kitap, okuyuculara herhangi bir kitabın içeriğine elektronik formda erişim imkânı veren kitaplardır. Bu e-kitaplar notebook, netbook, masaüstü PC gibi elektronik cihazlarla okunabilmektedir. Ancak, komple bir e-kitabın varlığından söz edebilmek için standart olarak kullanılan bilgisayarların haricinde özel bir donanımın bulunması gerekir. Bu donanım, e-kitap okumak için özel olarak tasarlanmış ‚e-kitap okuyucu‛ adı verilen bir kitap okuma cihazıdır. Yapılan çalışma da, e-kitap okuyucu seçimiyle ilgili bir karar süreci oluşturulmak istenmiştir. E-kitap okuyucu seçimi problemi çok kriterli karar verme problemi olarak düşünülebilir. Literatürde yer alan çok kriterli karar verme çözüm yaklaşımlarının e-kitap okuyucu seçimi problemine de uygulanması mümkündür. Oluşturulan karar sürecinde Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) ve TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution) yöntemleri kullanılmıştır..
Farklı Normalizasyon Tekniklerinin TOPSIS'te Karar Verme Sürecine Etkisi
Ege Akademik Bakış Dergisi, 2013
Çok sayıda alternatifin olması durumu bir karar verme problemini ortaya çıkarmaktadır. Bu alternatiflerin karşılaştırılırken de birden çok değerlendirme ölçütünün bir arada incelenmesi kaçınılmaz bir durumdur. Bu tür karar verme problemlerinde kullanılabilen çeşitli çok ölçütlü karar verme yöntemleri mevcuttur. Bazı çok ölçütlü karar verme yöntemlerinin işleyiş aşamalarında ölçüm birimleri birbirinden farklı olan değerlendirme ölçütlerinin birlikte incelenmesini sağlamak amacıyla normalizasyon yöntemleri kullanılmaktadır. Ancak aynı çok ölçütlü karar verme yönteminde farklı normalizasyon yöntemlerinin kullanıldığı da görülmektedir. Bu çalışmanın amacı, çok ölçütlü karar verme yöntemlerinden biri olan TOPSIS yöntemi için tüm normalizasyon yöntemlerinin örnek veri setleri üzerinde denenip sonuçlarının karşılaştırılmasıdır. Anahtar Kelimeler: Normalizasyon yöntemleri, çok ölçütlü karar verme, TOPSIS yöntemi.
Farklı Normalizasyon Yöntemlerinin TOPSIS te Karar Verme Sürecine Etkisi
Ege Akademik Bakis (Ege Academic Review), 2013
Bu araştırmanın amacı, Gaziantep organize sanayi bölgelerinde(GOSB) faaliyet gösteren işletme yöneticilerinin sahip oldukları risk kültürü düzeyi ile karar verme süreci arasındaki ilişkiyi inceleyerek, risk kültürünün karar verme sürecine etkisini ortaya çıkarabilmektir. GOSB'de çalışan 147 yöneticinin katılımı ile gerçekleştirilen araştırmadan elde edilen verilere korelasyon ve regresyon analizleri uygulanması sonucu ortaya çıkan bulgulara göre: Risk kültürü ile karar verme süreci arasında istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif bir ilişki bulunduğu, risk kültürünün karar verme sürecini anlamlı düzeyde açıkladığı ve pozitif yönde etkilediği görülmüştür. Araştırmada ayrıca risk kültürünün alt boyutlarından karar verme, formalleşme, odaklanma ve risk algısı boyutlarının karar verme süreciyle anlamlı ve pozitif bir ilişkiye sahip olduğu ve karar verme sürecini anlamlı düzeyde açıkladığı görülmüştür. Karar verme sürecini açıklamada en yüksek etkiyi alt boyutlardan karar verme boyutunun gösterdiği belirlenmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar ışığında işletmelerin risk yönetiminden sorumlu üst düzey yöneticilerin risk kültürü bilinç düzeylerinin artışına paralel olarak karar verme sürecinin daha etkili ve verimli olacağı sonucuna ulaşılmıştır.
Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 2021
Küreselleşmenin ve teknolojinin hızla gelişmesi insan kaynağında da yeni ihtiyaçlar oluşturmuştur. Bu ihtiyaçları karşılayabilmenin ve nitelikli iş gücünü elde tutmanın bir yolu da kurumların çalışanlarının performansını değerlendirmesi ile gerçekleşir. Kamu kurumları, verimliliği ve hizmet kalitesini etkileyen kriterleri göz önünde bulundurarak bu değerlendirme sürecini yönetir. Bu çalışmada, kamu performans gereklilikleri dikkate alınarak belirlenen dört ana ve yirmi alt kriter altında bir belediye bünyesinde çalışan yüz personelin performans değerlendirilmiştir. Çalışmada, Analytical Hierarchy Process (AHP) ile kriterlerin ağrılıklandırılması ve bulanık Technique for Order of Preference by Similarity to Ideal Solution (TOPSIS) kullanılarak personelin performans değerlendirmesi yapılmıştır. Ayrıca, bu çalışmada ilgili personelin mevcut performans değerlendirmesi sonuçları ile önerilen modelden elde edilen sonuçlar lineer regresyon kullanılarak karşılaştırılmıştır. Elde edilen bulg...
Europan journal of science and technology, 2022
Öz Performans ölçüm problemlerinde, karar verme sürecinde etkili olan kriterler genellikle farklı özelliklere ve önem düzeylerine sahiptir. Bu kriterleri önem düzeylerine göre sıralayabilmek için çeşitli ağırlıklandırma yöntemleri geliştirilmiştir. Bu çalışmada, OECD ülkelerinin COVID-19 salgını ile mücadele performanslarını etkileyen girdi ve çıktı kriterleri, nesnel ağırlıklandırma yöntemi olan CRITIC ve öznel ağırlıklandırma yöntemi olan bulanık SWARA ile ağırlıklandırılmış, daha sonra bu iki yöntemden elde edilen ağırlık değerleri SOWIA yöntemi ile birleştirilerek bütünleşik ağırlık değerleri elde edilmiştir. Böylece nesnel, öznel ve bütünleşik ağırlıklandırma yöntemleri karşılaştırılmış, salgın ile mücadelede hangi girdi ve çıktı kriterlerinin daha önemli olduğu belirlenmiştir. Çalışma kapsamında 1000 kişi başına doktor, hemşire ve hastane yatağı sayısı, 100.000 nüfus başına yoğun bakım yatak sayısı, sağlık harcamalarının GSYİH içindeki oranı, 65 yaş üstü kişi sayısının toplam nüfus içindeki oranı, kırsal nüfus oranı, şeker hastalığı yaygınlık oranı, nüfus yoğunluğu, milyon kişi başına aşı ve test sayıları girdi kriterleri olarak alınırken; milyon kişi başına vaka, iyileşen ve ölen sayıları çıktı kriterleri olarak alınmıştır. CRITIC yöntemine göre nüfus yoğunluğu ve iyileşen sayısı en önemli girdi ve çıktı kriterleridir. Bulanık SWARA yöntemine göre yoğun bakım yatak kapasitesi en önemli girdi, vaka sayısı ise en önemli çıktı kriteri olmuştur. SOWIA yöntemi ile elde edilen birleştirilmiş ağırlıklara göre ise en önemli girdi yoğun bakım yatak kapasitesi, en önemli çıktı kriteri vaka sayısı olmuştur. Uygulamada kullanılan nesnel ve öznel ağırlıklandırma yöntemleri ile elde edilen sonuçlar farklılık göstermektedir. Bu nedenle hem nesnel hem öznel ağırlıklandırma yöntemlerinin etkilerini dikkate alarak kriter ağırlıklarının bulunması tek ve nihai bir sonuca ulaşılması için tercih edilebilir.