Kült Research Papers - Academia.edu (original) (raw)

ÖZ İslam kültür tarihinde Hz. Fatıma ve ona dair kültleşmiş anlatılar, sembol-ler, teknikler ve kabuller vardır. Peygamberin kızı olmasının ötesine geçmiş olan kimliği " Ehl-i Beyt'in ağacı " olmak anlamında bütün ümmetin ana... more

ÖZ İslam kültür tarihinde Hz. Fatıma ve ona dair kültleşmiş anlatılar, sembol-ler, teknikler ve kabuller vardır. Peygamberin kızı olmasının ötesine geçmiş olan kimliği " Ehl-i Beyt'in ağacı " olmak anlamında bütün ümmetin ana değerlerinden biri olmuştur. Bu özelliğinden dolayı özellikle kadına dair ruhsal manada cereyan eden birçok etkinlik Hz. Fatıma kabulü üzerinden anlamlandırılmıştır. Bu anlam-landırmalar kültürün dinsel anlam dünyasını biçimlendirmesi ile ilgilidir. Her toplu-luk kendi kültürel geçmişi ve kültürel beklentilerini içinde yaşadıkları dini yapıya eklemlemek ister. Bu durum hem dini yapının kültürel boyutunun oluşmasını sağ-larken farklı kültürlerin aynı dini yapıyı senkretik olarak farklı okuması sonucunu da karşımıza getirir. Bu anlamda Türkler de kendi kültürel belleğinde olan inanç ve uygulamaları İslam içinde İslam'a mal olmuş şahsiyetlerle anlamlandırmışlardır. İşte bu şahsiyetlerden biri olan Hz. Fatıma şifa uygulamaları, kötü varlıklardan korunma gibi eski kültürel uygulamaların anlamlandırıldığı kült şahsiyet olmuştur. Şifa yap-mak etkinliklerinin en önemli göstereni olan " Hz. Fatıma'nın eli " sembolü bunun en önemli kanıtlarından biridir. Çalışmamızda Hz. Fatıma'nın gerçek ve mitsel hikâyelerle bürünmüş anlatılarından hareket ederek, sözlü kültürün etkinlik alanla-rındaki yayılması ve aktarılması süreçleri takip edilecek ve günümüzde Hz. Fatıma ile gerekçelendirilen somut olmayan kültürel mirasımıza kalan kalıtlar sunulmaya çalışılacaktır. Çalışmamız, Türk kültürü temelinde örneklerin verildiği, özelde ise ―――――――――

Efsane, kült, ağaç kültü, veli kültü, Hacıbektaş Veli