Polish Modernism Research Papers - Academia.edu (original) (raw)

This article takes up Adam Dziadek’s somatic approach to literature to explore the theme of erotic experience in two poems by Jarosław Iwaszkiewicz, ‘L’amour Cosaque’ and ‘Amore profane’. With the help of inputs from gender studies and... more

This article takes up Adam Dziadek’s somatic approach to literature to explore the theme of erotic experience in two poems by Jarosław Iwaszkiewicz, ‘L’amour Cosaque’ and ‘Amore profane’. With the help of inputs from gender studies and the contemporary theories of the subject it has been possible to profile the ‘I’ of the poems as a deeply fragmented and sexually ambiguous subject, and, upon the evidence of the elusive autobiographical details woven into the text, as a subject suspended in a liminal space, between the real and the fictive world. After analyzing the body represented in the text, both perfect and decrepit, as well as traces of the poet’s carnality that interfere with the text and the reader’s sense of his own soma the article arrives at the following conclusion: in Jarosław Iwaszkiewicz’s lyrics the body seems to project its impressions and experiences onto reality, thus blurring the border between the inside and the outside.

Tekst podsumowujący dzieło Jerzego Andrzejewskiego i zarysowujący nowe perspektywy badawcze.

Artykuł zawiera analizę porównawczą dwóch dramatów o akcji osnutej wokół rytuału: II część Dziadów Adama Mickiewicza oraz Zdziczenie obyczajów pośmiertnych Bolesława Leśmiana. Autor pracy stara się udowodnić tezę o daleko idących... more

Artykuł zawiera analizę porównawczą dwóch dramatów o akcji osnutej wokół rytuału: II część Dziadów Adama Mickiewicza oraz Zdziczenie obyczajów pośmiertnych Bolesława Leśmiana. Autor pracy stara się udowodnić tezę o daleko idących podobieństwach między XIX- i XX-wiecznym dziełem, akcentuje jednocześnie różnice w wariantach realizacji poszczególnych mo- tywów, które bada w oparciu o koncepcje antropologiczne – m.in. Mircei Eliadego – oraz teatrologiczne. W artykule podkreślono znaczenie, jakie w obu utworach miał wybór rodzaju dramatycznego. Ponadto porównaniu poddano status duchów, formę i kontekst odprawianych obrzędów oraz stosunek do ludowości. Praca wpisuje się w wątek refleksji nad wpływem romantyzmu na twórczość Bolesława Leśmiana.

Zebrane w niej eseje poświęcone są twórcom polskiej literatury nowoczesnej: Boyowi, Brzoznowskiemu, Konopnickiej, Leśmianowi, Orzeszkowej, Prusowi, Sienkiewiczowi, Tuwimowi. Opowieści o tekstach i pisarzach są ściśle powiązane z pytaniami... more

Zebrane w niej eseje poświęcone są twórcom polskiej literatury nowoczesnej: Boyowi, Brzoznowskiemu, Konopnickiej, Leśmianowi, Orzeszkowej, Prusowi, Sienkiewiczowi, Tuwimowi.
Opowieści o tekstach i pisarzach są ściśle powiązane z pytaniami autora o własne uwikłania: w opisywany utwór, w swój czas, a zwłaszcza w nowe miejsce literaturoznawstwa na początku XXI wieku. Interpretacja literatury splata się tu nierozerwalnie z introspekcją interpretatora.
Domem filologii jest język i literatura, choć nie dla filologa został on wzniesiony. Literatura dostarcza nam ciągle bezkonkurencyjnego języka dla ujęcia niemego lub nieświadomego przeżycia, nawet czytelnikom patologicznym - filologom.

Artykuł stawia pytanie o możliwości i konsekwencje zastosowania etykiety „postsekularności” wobec kultury polskiej w perspektywie długiego trwania. Zostaje podjęta próba jej użycia w odniesieniu do procesów historycznoliterackich... more

Artykuł stawia pytanie o możliwości i konsekwencje zastosowania etykiety „postsekularności” wobec kultury polskiej w perspektywie długiego trwania. Zostaje podjęta próba jej użycia w odniesieniu do procesów historycznoliterackich zachodzących w ramach formacji modernistycznej, pozwalająca wskazać kolejne etapy recepcji idei sekularyzacyjnych i twórczego, niejednokrotnie krytycznego reagowania na nie przez autorów polskojęzycznych, czy, szerzej, intelektualistów pracujących nad kulturową (samo)świadomością nowoczesnej Polski.

Bruno Schulz is the martyr-genius of twentieth-century Jewish literature, a writer who invented his own language and sensibility. The interweaving of his narrative and its fantastic voice create a complex scene much like the piled-high... more

Bruno Schulz is the martyr-genius of twentieth-century Jewish literature, a writer who invented his own language and sensibility. The interweaving of his narrative and its fantastic voice create a complex scene much like the piled-high small shops he describes. Schulz has been mis-labeled ‘the Polish Kafka,’ a mistake because Kafka had a far more specific social vision that addressed relations between citizen and state. For Schulz, the subjects were self, family, neighbors and the cityscape surrounding them all. A social miasma and darkness frequent The Street of Crocodiles that extends more broadly than to the state alone; the darkening city and its rushing but directionless crowds provide a cautionary metaphor for a society that does not know where it is heading.

Wypływające z fin de siècle’owskiego doświadczenia kryzysu poznawczego pragnienie odkrywania obcego, innego… egzotycznego, skłaniało do refleksji nad możliwościami synkretyzmu różnych tradycji i otwarcie się na komunikację interkulturową.... more

Wypływające z fin de siècle’owskiego doświadczenia kryzysu poznawczego pragnienie odkrywania obcego, innego… egzotycznego, skłaniało do refleksji nad możliwościami synkretyzmu różnych tradycji i otwarcie się na komunikację interkulturową. Myśl ta wyrażała się choćby w słowach łacińskiej sentencji Ex Oriente lux akcentującej ówczesne literackie i artystyczne zainteresowania szeroko pojmowanym Wschodem. Ważnym miejscem na mapie Orientu w okresie Młodej Polski była Japonia, która od drugiej połowy XIX wieku przestała być jedynie odległą i odizolowaną krainą na peryferiach Azji, a wzbudzała zachwyt świeżością i oryginalnością swojej kultury. Inspiracje „japonizmem” opartym na drzeworycie ukiyoe i japońskim teatrze, które znalazły się w sferze zainteresowania nie tylko zachodnich, ale również polskich kręgów artystycznych, zdominowały i wpłynęły na kształt kanonów ówczesnej twórczości artystyczno-literackiej. Jednym z przedstawicieli tego bardzo licznego grona młodopolskich popularyzatorów orientalizmu, a w szczególności japonizmu, był Remigiusz Erazm Kwiatkowski – poeta, tłumacz, dziennikarz i autor znakomitych przedwojennych opracowań poświęconych szeroko rozumianemu Wschodowi, którego całokształt aktywności zawodowej i twórczości można byłoby scharakteryzować słowami „oddany służbie Rzeczypospolitej, zafascynowany Orientem”.

[Review in Nineteenth-Century Music Review, December 2011, 8: pp 322-325, ISSN: 1479- 4098, Cambridge University Press 2011, by Anne Swartz, Baruch College and The Graduate Center, The City University of New York; Review in Ad Parnassum.... more

This paper discusses Bruno Schulz's recently discovered 1937 essay on the Drohobycz-born graphic artist Ephraim Moses Lilien, best known for his iconic Zionist-themed black-and-white graphics in the Secessionist style. Style describes in... more

This paper discusses Bruno Schulz's recently discovered 1937 essay on the Drohobycz-born graphic artist Ephraim Moses Lilien, best known for his iconic Zionist-themed black-and-white graphics in the Secessionist style. Style describes in his essay the seminal influence that the encounter with Lilien's art had on him at the age of thirteen: "Lilien effected a powerful fertilization of my internal world, that revealed itself in an early, youthful and clumsy creativity." As the first known document in which Bruno Schulz openly presents his views on the contemporary political, cultural and spiritual concerns of his Jewish generation in Poland and Eastern Europe, the Lilien article enables a more direct reading of Schulz's own aesthetic project as an inheritor of the ethos of the fin-de-siecle Jewish Renaissance Movement, and as a contribution to the development of Jewish literary modernisms in Central Europe. The disappearance of the Lilien article from readers' consciousness for over three quarters of a century, and its reemergence today, offers a metaphor for a larger phenomenon that I have called here the archaeology of Polish Jewish modernism. Schulz's Lilien essay points to, and becomes an apologia for, his own decision to seek a continuation of the "religious, mythic and messianic Jewish tradition" not in the promise of return to Palestine, but through the medium of the living book, which he calls here "that creation born of the longing of golus."

While there exists an important and growing body of work on Virginia Woolf and her role in the trial of Radclyffe Hall’s The Well of Loneliness, there is to date very little scholarship on the early global reception of the novel. To... more

While there exists an important and growing body of work on Virginia Woolf and her role in the trial of Radclyffe Hall’s The Well of Loneliness, there is to date very little scholarship on the early global reception of the novel. To address this lacuna, I compare the reception of The Well in Britain and Poland, juxtaposing two important statements by public intellectuals, Woolf’s A Room of One’s Own and Irena Krzywicka’s preface to Źródło samotności, the Polish translation of Hall’s novel. In this article, inspired by Jane Marcus’s scholarship, I explore the roles that Woolf and Krzywicka played in defending Hall’s novel and preserving its emancipatory message. While reconstructing the publishing history of Źródło samotności in the biographical and political contexts of interwar Poland, I present The Well as it is handled by the “Rój” Publishing Society, translated, censored, and reviewed in the Polish press. Following Marcus’s notion of “echo texts” and her transgressive insights, I argue that the Polish reception of The Well of Loneliness casts light on the novel’s popularity in different cultural environments for at least half a century and reveals new networks of transnational modernism.

The consistent presence of extra-musical relationships in Karłowicz’s work conveys many symbolic meanings through which their aesthetic function is increased via the proliferation of new auto-referential symphonic poems. These novelties... more

The consistent presence of extra-musical relationships in Karłowicz’s work conveys many symbolic meanings through which their aesthetic function is increased via the proliferation of new auto-referential symphonic poems. These novelties generate new perspectives on Polish orchestral production and the genre known as fin-de-siècle, part of nineteenth-century European tradition. Therefore, the typical Karłowiczian idea of the ‘tragic’ in opera is actually reconfigured within the scenario of a complex dramaturgical constitution of the symphonic sketches of the text transformed into music, the exact foundation upon which the Wagnerian (re) generation had built the concept of the re-birth of the mythical in music. But what does Kazimierz Przerwa- Tetmajer represent? What impact did this Polish poet have on the musical-textual construction of Karłowicz’s work? Far from construing the ‘text’ as an attempt to achieve for the people a ‘political’ rehabilitation, Tetmajer instead provided a paradigm of a cult used to build a model of a way of thinking. Therefore, Tetmajer represents the transcendence of national frontiers to achieve new connections with a tradition and an identity that must be explained in relation to new European influences. Consequently, Karłowicz is considered a pioneer able to understand and obtain impulses from beyond the national boundaries of a form of art existing in a state of progressive transformation between ‘instrumental opera’ and ‘textual symphony’. Karłowicz resumes the Wagnerian approach in a conceptual work able to historicize them.

Writing on Brzozowski. Literatura jako spotkanie by Eliza Kącka

While there exists an important and growing body of work on Virginia Woolf and her role in the trial of Radclyffe Hall’s The Well of Loneliness (1928), there is to date very little scholarship on the early global reception of the novel.... more

While there exists an important and growing body of work on Virginia Woolf and her role in the trial of Radclyffe Hall’s The Well of Loneliness (1928), there is to date very little scholarship on the early global reception of the novel. To address this lacuna, I compare the reception of The Well in Britain and Poland, juxtaposing two important statements by public intellectuals, Woolf’s A Room of One’s Own (1929) and Irena Krzywicka’s preface to Źródło samotności (1933), the Polish translation of The Well. Źródło was an emancipatory publication for the LGBTQ community in Poland, even though Hall’s novel was censored. In this paper, I explore the roles that Woolf and Krzywicka played in defending Hall’s novel and preserving its emancipatory message, and discuss the reaction of the Polish press. Following Marcus’s notion of “echo texts” and her transgressive insights, I argue that the Polish reception of The Well of Loneliness casts light on the novel’s popularity in different cultural environments for at least half a century and reveals new transnational modernist networks.

Two ideas generated intense discussion in 1990s Polish film circles: that there is something called the ethnographic that might provide a compelling direction for Polish film in the post-communist period; and that the kind of cultural... more

Two ideas generated intense discussion in 1990s Polish film circles: that there is something called the ethnographic that might provide a compelling direction for Polish film in the post-communist period; and that the kind of cultural critique expressed by the Polish word odklamane (undoing lies, propaganda, myths, conventionalized understandings) could provide the form and content of this ethnographic move. Maria Zmarz Koczanowicz's films set in Wroclaw, Warsaw and Rymanov-Iwonicz provide an access to this moment of cultural poetics and to the parallel challenges facing film and ethnography in a media-saturated world. The article is based on two weeks of travel with the film-maker and her husband, philosopher Leszek Koczanowicz, to sites of her films and meetings with other cultural producers. It is a pair to the article Working through the Other.