Ĥ (original) (raw)
About: Ĥ
Ĥ, en minúscules ĥ, (H amb accent circumflex) és l'onzena lletra de l'alfabet en esperanto, que correspon a una fricativa velar sorda [x] en l'Alfabet Fonètic Internacional. Ĥ és una de les lletres menys usades en esperanto, el seu ús més modern tendeix a reemplaçar-la quan és possible per k: monarĥo > monarko, ĥemio > kemio i, inclusivament, ĥoro > koruso.
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | Ĥ, en minúscules ĥ, (H amb accent circumflex) és l'onzena lletra de l'alfabet en esperanto, que correspon a una fricativa velar sorda [x] en l'Alfabet Fonètic Internacional. Ĥ és una de les lletres menys usades en esperanto, el seu ús més modern tendeix a reemplaçar-la quan és possible per k: monarĥo > monarko, ĥemio > kemio i, inclusivament, ĥoro > koruso. (ca) Ĥ (minuskule ĥ) je speciální písmeno latinky. Nazývá se H s circumflexem. Vyskytuje se pouze v esperantu, kde se vyslovuje stejně jako české ch (IPA x,χ). Skládá se z písmene H. Další písmena v esperantu se stříškou jsou ĉ, , ĵ, a . V reformovaném esperantu (ido) však už není, zde se píše jako kh. Dále písmeno najdeme ve jméně italského disco zpěváka z osmdesátých let, který se jmenuje "Cĥato". V Unicode mají písmena Ĥ a ĥ tyto kódy: -Ĥ U+0124 -ĥ U+0125 (cs) Ĥ, minuskle ĥ, estas la 11‑a litero de la Esperanta alfabeto, havanta la prononcon de vela frotsono senvoĉa (laŭ la Internacia Fonetika Alfabeto: [x]) kaj la nomon "ĥo". La uzado de tegmentforma supersigno, la ĉapelo, por ŝanĝi la grafemon H je Ĥ estas invento de L. L. Zamenhof. Ĝia minusklo havas almenaŭ tri tipografiajn variojn: kun la ĉapelo super la stango de la h, kun la ĉapelo super la arko de la h («sur la genuo»), aŭ kun la ĉapelo centre super ambaŭ. (eo) Ĥ, kleingeschrieben ĥ, ist ein Buchstabe des lateinischen Schriftsystems. Es stellt ein H mit Zirkumflex dar. Es bezeichnet einen stimmlosen velaren Frikativ dar (wie ch im deutschen Wort lachen) und wird in der Plansprache Esperanto verwendet. Der Buchstabe ĥ ist der elfte im Esperanto-Alphabet und folgt dort auf das h; Buchstabe und Phonem werden, wie im Esperanto üblich, mit einem angefügten -o bezeichnet: ĥo. Das Wörterbuch NPIV (2005) listet nur etwa fünfzig Wörter auf, die mit ĥ anfangen. Schon im Fundamento de Esperanto von 1905 erschien das Phonem nur sechsmal, bei etwa 40.000 insgesamt (0,15 Prozent). ĥ im Esperanto vertritt den altgriechischen Buchstaben Chi. Den Ursprung dieser Verwendung sieht Ebbe Vilborg in seinem etymologischen Wörterbuch des Esperanto weniger im Altgriechischen als im Russischen und Polnischen. Schon 1894 schlug der Sprachgründer Ludwik Lejzer Zamenhof vor, ĥ durch k zu ersetzen, da es vielen Menschen Ausspracheschwierigkeiten bereitet. 1921 akzeptierte das Sprachkomitee (die spätere Akademio de Esperanto) die freiwillige Ersetzung, wenn ĥ direkt auf ein r folgt. Die Ersetzung ging in der Praxis allerdings viel weiter. So wurde beispielsweise ĥemio zu kemio und arĥeologio zu arkeologio. Gewisse Probleme bereiteten nur Wörter, bei denen die Umstellung zu einem Gleichklang mit anderen Wörtern führte, wie ĥolero (Cholera) und ĥoro (Chor). Kolero heißt Wut und koro Herz. Die Wörter wurden daher zu kolerao und koruso. Auch wenn das NPIV bei vielen Einträgen mit dem Anfangsbuchstaben ĥ auf ein entsprechendes Lemma mit k verweist, ist das ĥ dauerhaft Bestandteil des Esperanto-Alphabets. (de) Ĥ, en minúsculas ĥ (H con acento circunflejo) es la undécima letra del alfabeto en esperanto, corresponde a una fricativa velar sorda ([x] en el Alfabeto Fonético Internacional), es decir, el mismo sonido de la ⟨j⟩ del español. También puede sustituirse con ⟨hh⟩. Su función principal radica en representar en esperanto los términos que contengan la ch latina y la "xi" griega (χ), lo cual se diferencia de la k verdadera griega (kappa o "κ") y la k presente en otros idiomas no europeos. Ĥ es una de las letras menos usadas en esperanto. Su uso más moderno tiende a reemplazarla cuando es posible por k: monarĥo → monarko, anarĥio → anarkio, arĥivo → arkivo, ĥemio → kemio e, incluso, ĥoro → koruso. No obstante esto no siempre es posible, ya que por ejemplo ĥoreo se refiere específicamente a los coreas o bailes de San Vito, mientras Koreo se refiere a los coreanos del país Corea. Emplear la k por ĥ de esta forma se puede llegar a considerar "ĥo-fobia" y por tanto debe evitarse. Existen varias formas de escribir este carácter, ya que el acento circunflejo puede estar encima de la parte más alta del carácter, encima de la parte más baja, o bien encima de ambas partes. La ubicación del acento circunflejo puede variar según el tipo de letra en el que sea escrito o mostrado. (es) Ĥ (minuscule : ĥ), appelé H accent circonflexe, est une lettre additionnelle latine, utilisée dans l’écriture de l’espéranto, du bassari et dans certaines orthographes du jargon chinook.Il s’agit de la lettre H diacritée d’un accent circonflexe. (fr) Ĥ è l'undicesima lettera dell'alfabeto dell'esperanto. Foneticamente, corrisponde al suono [x] (secondo l'alfabeto fonetico internazionale). (it) Ĥ, ĥ는 에스페란토의 11번째 글자로, 무성 연구개 마찰음(/x/)을 나타낸다. H 위에 발음 구별 기호로 ^가 붙은 모습을 하고 있다. (ko) Ĥ or ĥ is a letter of some extended Latin alphabets, most prominently a consonant in Esperanto orthography, where it represents a voiceless velar fricative [x] or voiceless uvular fricative [χ]. Its name in Esperanto is ĥo (pronounced /xo/), or ĥi in the Kalocsay abecedary. It is also used in the revised Demers/Blanchet/St Onge orthography for Chinook Jargon. In the case of the minuscule, some fonts place the circumflex centered above the entire base letter h, others over the riser of the letter, and others over the shoulder. Ĥ is the eleventh letter in Esperanto orthography. Although it is written as hx and hh respectively in the x-system and h-system workarounds, it is normally written as H with a circumflex: ĥ. (en) Ĥ はラテン文字 H にサーカムフレックス (^) を付けた文字で、エスペラント・アルファベットの11番目（H と I の間）の字母。小文字は ĥ。音価は無声軟口蓋摩擦音 [x] ないし無声口蓋垂摩擦音 [χ]。エスペラントによる文字名称は ĥo （[xo]、ッホー）。 (ja) Ĥ, Ĥĥ – litera alfabetu łacińskiego używana w Esperanto przypisana spółgłosce [x] lub [χ]. Jej wymowa odpowiada wymowie dwuznaku ch w języku polskim. Według Fundamento de Esperanto literę, w przypadku braku odpowiedniej czcionki, zastępuje się przez . W x systemie litera <ĥ> jest zastępowana przez . (pl) De letter ĥ (h met accent circonflexe) wordt gebruikt in de plantaal Esperanto en geeft de klank [x]? aan. Deze klinkt als de ch in lachen. Unicode gebruikt U+0124 voor de hoofdletter (Ĥ) en U+0125 voor de kleine letter (ĥ). (nl) Ĥ, ou ĥ é a 11.a consoante do alfabeto esperanto, que representa a fricativa velar surda [x] ou a fricativa uvular surda [χ]. Seu nome em Esperanto é ĥo. Esta letra consiste do "h" latino adicionado do acento circunflexo. Na sua versão minúscula, em algumas fontes tem seu acento centralizado em relação à base, em outras por cima da parte reta, e em outras por cima da parte arredondada. Mesmo sendo escrita hx ou hh nos sistemas x e h respectivamente, normalmente é escrita Ĥ. (pt) Ĥ (gemenform: ĥ) är den latinska bokstaven H med en cirkumflex accent över. Ĥ används i esperanto där den uttalas [x] (som ch i Bach). Denna artikel om språk eller lingvistik saknar väsentlig information. Du kan hjälpa till genom att lägga till den. (sv) Ĥ, ĥ（帶扬抑符的h）是世界语字母之一，是世界语中没有在基本拉丁字母中出现的六个字母之一。它在国际音标中发 /x/ 音（清软颚擦音，与汉语拼音 h 相同，而与英语 h 略为不同）。在世界语的使用中，很多词语的 ĥ 已被 k 所取代。现在，只有很少世界语词语（eĥo，Ĉeĥio，ĥoro 等）仍使用这个字母。 (zh) Ĥ, ĥ (H с циркумфлексом) — буква расширенной латиницы. Используется в алфавите эсперанто, где обозначает глухой велярный спирант [x] или глухой увулярный фрикатив [χ] и называется ĥo (читается как [xo]).Поскольку в типографиях часто отсутствовала буква Ĥ, Л. Л. Заменгоф разрешил использование hh в качестве заменителя. Hx также используется неофициально, что не приводит к затруднениям, так как буква X не используется в эсперанто. (ru) Ĥ, ĥ — літера розширеної латинки, що в мові есперанто позначає глухий м'якопіднебінний фрикативний [x] або глухий язичковий фрикативний [χ]. Літера в есперанто має назву ĥo (вимовляється /xo/). У малій літері ĥ циркумфлекс у різних шрифтах може мати різну позицію: над усією літерою, над лівим виступом або над правою частиною. Оскільки на друкарських машинках ĥ зазвичай була відсутня, Людвік Заменгоф дозволяв вживати hh як заміну. Неофіційно також вживається hx, аналогічно до інших діакритичних знаків у мові (це не призводить до плутанини, адже літери x в есперанто немає). (uk) |
| dbo:thumbnail | wiki-commons:Special:FilePath/H-circumflex.png?width=300 |
| dbo:wikiPageID | 258680 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 5716 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1096323398 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Caron dbr:Quantum_mechanics dbc:Esperanto_letters_with_diacritics dbr:Unua_Libro dbr:Voiceless_uvular_fricative dbr:Dead_key dbr:International_auxiliary_language dbr:Consonant dbr:Chi_(letter) dbr:Circumflex dbr:Liechtenstein dbr:Lower_case dbr:Ĵ dbr:Hamiltonian_(quantum_mechanics) dbr:Jota_(music) dbr:H_with_stroke dbr:Ancient_Greek dbr:Czech_orthography dbr:Esperanto dbr:Esperanto_orthography dbr:Italo_disco dbr:Typewriter dbr:H dbr:Chinook_Jargon dbr:Latin_alphabet dbc:Latin_letters_with_diacritics dbr:ISO_basic_Latin_alphabet dbr:World_War_I dbr:World_War_II dbr:Neologism dbr:Voiceless_velar_fricative dbr:Ŭ dbr:Ĉ dbr:Ĝ dbr:Wheeler–DeWitt_equation dbr:Ŝ dbr:File:H-circumflex.png |
| dbp:date | February 2022 (en) |
| dbp:reason | Why did speakers feel the need to replace it? (en) |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Authority_control dbt:Citation_needed dbt:Efn dbt:IPA dbt:Main dbt:More_citations_needed dbt:Nbsp dbt:Notelist dbt:Reflist dbt:Short_description dbt:Why dbt:Bracket dbt:Charmap dbt:Latin_script dbt:Esperanto-stub dbt:Esperanto_sidebar dbt:H-system |
| dcterms:subject | dbc:Esperanto_letters_with_diacritics dbc:Latin_letters_with_diacritics |
| rdf:type | owl:Thing yago:WikicatLatinLetters yago:WikicatUncommonLatinLetters yago:Abstraction100002137 yago:Artifact100021939 yago:Communication100033020 yago:Creation103129123 yago:Document103217458 yago:Letter106624161 yago:Matter106365467 yago:Object100002684 yago:PhysicalEntity100001930 yago:Representation104076846 yago:Writing106362953 yago:WrittenCommunication106349220 yago:Text106387980 yago:Whole100003553 yago:WikicatEsperantoLetters |
| rdfs:comment | Ĥ, en minúscules ĥ, (H amb accent circumflex) és l'onzena lletra de l'alfabet en esperanto, que correspon a una fricativa velar sorda [x] en l'Alfabet Fonètic Internacional. Ĥ és una de les lletres menys usades en esperanto, el seu ús més modern tendeix a reemplaçar-la quan és possible per k: monarĥo > monarko, ĥemio > kemio i, inclusivament, ĥoro > koruso. (ca) Ĥ (minuskule ĥ) je speciální písmeno latinky. Nazývá se H s circumflexem. Vyskytuje se pouze v esperantu, kde se vyslovuje stejně jako české ch (IPA x,χ). Skládá se z písmene H. Další písmena v esperantu se stříškou jsou ĉ, , ĵ, a . V reformovaném esperantu (ido) však už není, zde se píše jako kh. Dále písmeno najdeme ve jméně italského disco zpěváka z osmdesátých let, který se jmenuje "Cĥato". V Unicode mají písmena Ĥ a ĥ tyto kódy: -Ĥ U+0124 -ĥ U+0125 (cs) Ĥ, minuskle ĥ, estas la 11‑a litero de la Esperanta alfabeto, havanta la prononcon de vela frotsono senvoĉa (laŭ la Internacia Fonetika Alfabeto: [x]) kaj la nomon "ĥo". La uzado de tegmentforma supersigno, la ĉapelo, por ŝanĝi la grafemon H je Ĥ estas invento de L. L. Zamenhof. Ĝia minusklo havas almenaŭ tri tipografiajn variojn: kun la ĉapelo super la stango de la h, kun la ĉapelo super la arko de la h («sur la genuo»), aŭ kun la ĉapelo centre super ambaŭ. (eo) Ĥ (minuscule : ĥ), appelé H accent circonflexe, est une lettre additionnelle latine, utilisée dans l’écriture de l’espéranto, du bassari et dans certaines orthographes du jargon chinook.Il s’agit de la lettre H diacritée d’un accent circonflexe. (fr) Ĥ è l'undicesima lettera dell'alfabeto dell'esperanto. Foneticamente, corrisponde al suono [x] (secondo l'alfabeto fonetico internazionale). (it) Ĥ, ĥ는 에스페란토의 11번째 글자로, 무성 연구개 마찰음(/x/)을 나타낸다. H 위에 발음 구별 기호로 ^가 붙은 모습을 하고 있다. (ko) Ĥ はラテン文字 H にサーカムフレックス (^) を付けた文字で、エスペラント・アルファベットの11番目（H と I の間）の字母。小文字は ĥ。音価は無声軟口蓋摩擦音 [x] ないし無声口蓋垂摩擦音 [χ]。エスペラントによる文字名称は ĥo （[xo]、ッホー）。 (ja) Ĥ, Ĥĥ – litera alfabetu łacińskiego używana w Esperanto przypisana spółgłosce [x] lub [χ]. Jej wymowa odpowiada wymowie dwuznaku ch w języku polskim. Według Fundamento de Esperanto literę, w przypadku braku odpowiedniej czcionki, zastępuje się przez . W x systemie litera <ĥ> jest zastępowana przez . (pl) De letter ĥ (h met accent circonflexe) wordt gebruikt in de plantaal Esperanto en geeft de klank [x]? aan. Deze klinkt als de ch in lachen. Unicode gebruikt U+0124 voor de hoofdletter (Ĥ) en U+0125 voor de kleine letter (ĥ). (nl) Ĥ, ou ĥ é a 11.a consoante do alfabeto esperanto, que representa a fricativa velar surda [x] ou a fricativa uvular surda [χ]. Seu nome em Esperanto é ĥo. Esta letra consiste do "h" latino adicionado do acento circunflexo. Na sua versão minúscula, em algumas fontes tem seu acento centralizado em relação à base, em outras por cima da parte reta, e em outras por cima da parte arredondada. Mesmo sendo escrita hx ou hh nos sistemas x e h respectivamente, normalmente é escrita Ĥ. (pt) Ĥ (gemenform: ĥ) är den latinska bokstaven H med en cirkumflex accent över. Ĥ används i esperanto där den uttalas [x] (som ch i Bach). Denna artikel om språk eller lingvistik saknar väsentlig information. Du kan hjälpa till genom att lägga till den. (sv) Ĥ, ĥ（帶扬抑符的h）是世界语字母之一，是世界语中没有在基本拉丁字母中出现的六个字母之一。它在国际音标中发 /x/ 音（清软颚擦音，与汉语拼音 h 相同，而与英语 h 略为不同）。在世界语的使用中，很多词语的 ĥ 已被 k 所取代。现在，只有很少世界语词语（eĥo，Ĉeĥio，ĥoro 等）仍使用这个字母。 (zh) Ĥ, ĥ (H с циркумфлексом) — буква расширенной латиницы. Используется в алфавите эсперанто, где обозначает глухой велярный спирант [x] или глухой увулярный фрикатив [χ] и называется ĥo (читается как [xo]).Поскольку в типографиях часто отсутствовала буква Ĥ, Л. Л. Заменгоф разрешил использование hh в качестве заменителя. Hx также используется неофициально, что не приводит к затруднениям, так как буква X не используется в эсперанто. (ru) Ĥ, ĥ — літера розширеної латинки, що в мові есперанто позначає глухий м'якопіднебінний фрикативний [x] або глухий язичковий фрикативний [χ]. Літера в есперанто має назву ĥo (вимовляється /xo/). У малій літері ĥ циркумфлекс у різних шрифтах може мати різну позицію: над усією літерою, над лівим виступом або над правою частиною. Оскільки на друкарських машинках ĥ зазвичай була відсутня, Людвік Заменгоф дозволяв вживати hh як заміну. Неофіційно також вживається hx, аналогічно до інших діакритичних знаків у мові (це не призводить до плутанини, адже літери x в есперанто немає). (uk) Ĥ, en minúsculas ĥ (H con acento circunflejo) es la undécima letra del alfabeto en esperanto, corresponde a una fricativa velar sorda ([x] en el Alfabeto Fonético Internacional), es decir, el mismo sonido de la ⟨j⟩ del español. También puede sustituirse con ⟨hh⟩. Su función principal radica en representar en esperanto los términos que contengan la ch latina y la "xi" griega (χ), lo cual se diferencia de la k verdadera griega (kappa o "κ") y la k presente en otros idiomas no europeos. (es) Ĥ, kleingeschrieben ĥ, ist ein Buchstabe des lateinischen Schriftsystems. Es stellt ein H mit Zirkumflex dar. Es bezeichnet einen stimmlosen velaren Frikativ dar (wie ch im deutschen Wort lachen) und wird in der Plansprache Esperanto verwendet. (de) Ĥ or ĥ is a letter of some extended Latin alphabets, most prominently a consonant in Esperanto orthography, where it represents a voiceless velar fricative [x] or voiceless uvular fricative [χ]. Its name in Esperanto is ĥo (pronounced /xo/), or ĥi in the Kalocsay abecedary. It is also used in the revised Demers/Blanchet/St Onge orthography for Chinook Jargon. In the case of the minuscule, some fonts place the circumflex centered above the entire base letter h, others over the riser of the letter, and others over the shoulder. (en) |
| rdfs:label | Ĥ (ca) Ĥ (cs) Ĥ (de) Ĥ (eo) Ĥ (es) Ĥ (fr) Ĥ (it) Ĥ (ko) Ĥ (ja) Ĥ (nl) Ĥ (pl) Ĥ (pt) Ĥ (ru) Ĥ (sv) Ĥ (en) Ĥ (uk) Ĥ (zh) |
| owl:sameAs | freebase:Ĥ wikidata:Ĥ dbpedia-an:Ĥ dbpedia-br:Ĥ dbpedia-ca:Ĥ dbpedia-cs:Ĥ dbpedia-de:Ĥ dbpedia-eo:Ĥ dbpedia-es:Ĥ dbpedia-fa:Ĥ dbpedia-fi:Ĥ dbpedia-fr:Ĥ dbpedia-he:Ĥ dbpedia-io:Ĥ dbpedia-it:Ĥ dbpedia-ja:Ĥ dbpedia-ka:Ĥ dbpedia-ko:Ĥ http://lt.dbpedia.org/resource/Ĥ dbpedia-nl:Ĥ dbpedia-no:Ĥ dbpedia-pl:Ĥ dbpedia-pt:Ĥ dbpedia-ru:Ĥ dbpedia-sv:Ĥ dbpedia-th:Ĥ http://tl.dbpedia.org/resource/Ĥ dbpedia-tr:Ĥ dbpedia-uk:Ĥ dbpedia-zh:Ĥ https://global.dbpedia.org/id/516rZ |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Ĥ?oldid=1096323398&ns=0 |
| foaf:depiction | wiki-commons:Special:FilePath/H-circumflex.png |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Ĥ |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:H^ dbr:H-circumflex dbr:H_with_circumflex |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:List_of_XML_and_HTML_character_entity_references dbr:List_of_Latin-script_digraphs dbr:List_of_Unicode_characters dbr:International_auxiliary_language_orthography dbr:List_of_precomposed_Latin_characters_in_Unicode dbr:Comparison_between_Esperanto_and_Ido dbr:Esperanto_Braille dbr:Morse_code dbr:Lotus_Multi-Byte_Character_Set dbr:Ĵ dbr:Kha_with_descender dbr:H_with_stroke dbr:Latin_Extended-A dbr:Latin_script_in_Unicode dbr:Esperanto dbr:List_of_Latin-script_alphabets dbr:List_of_Latin-script_letters dbr:HX dbr:H dbr:H^ dbr:Code_page_853 dbr:Modern_evolution_of_Esperanto dbr:Diacritic dbr:H-circumflex dbr:H_with_circumflex dbr:ISO/IEC_8859-3 dbr:X dbr:ISO/IEC_10367 dbr:ISO/IEC_8859 dbr:Scrabble_letter_distributions dbr:Ŭ dbr:Ĉ dbr:Ĝ dbr:Outline_of_Esperanto dbr:Ŝ |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Ĥ |
