Anax (original) (raw)
Anax (řecky: ἄναξ; z dřívějšího ϝάναξ, wánax), v ženském rodě anassa (ἄνασσα), je starověký řecký titul používaný v době mykénské civilizace pro kmenového vůdce, vojenského velitele, krále králů nebo jen krále. Jedná se o synonymum a starší výraz pro slovo Basiliás. Nositelem tohoto titulu byl například Agamemnón.
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | Anax (řecky: ἄναξ; z dřívějšího ϝάναξ, wánax), v ženském rodě anassa (ἄνασσα), je starověký řecký titul používaný v době mykénské civilizace pro kmenového vůdce, vojenského velitele, krále králů nebo jen krále. Jedná se o synonymum a starší výraz pro slovo Basiliás. Nositelem tohoto titulu byl například Agamemnón. (cs) Ànax (en grec ἄναξ; de ϝάναξ, wànax) és una antiga paraula grega per designar un líder tribal, un rei, un senyor o un líder militar. És un dels dos títols grecs que tradicionalment es tradueixen com a «rei», mentre que l'altre és basileu (βασιλεύς). Ànax és el terme més arcaic de tots dos, heretat del període micènic, i s'utilitza sobretot en grec homèric; per exemple, per referir-se a Agamèmnon. La forma femenina és ànassa, «reina» (ἄνασσα, ànassa; de wànassa, que alhora prové de *wànakt-ja). (ca) Anax (griechisch ἄναξ, ursprünglich ϝάναξ wánax, von mykenisch 𐀷𐀙𐀏 wa-na-ka) bezeichnete den irdischen „Herrscher“ im mykenischen Staatswesen, zugleich aber auch den Götterkönig. Das Wort ist eine Nominalbildung zum Verb ϝαν-άγειν „(ein Heer) führen“. Tassilo Schmitt vertritt dagegen die These, wa-na-ka sei die Bezeichnung eines Gottes gewesen. Homer gebraucht einige Jahrhunderte nach dem Ende der mykenischen Kultur Anax als Titel eines Hochkönigs in mythischer Vorzeit. Als Oberkönig und Heerführer der Achaier führt Agamemnon bei Homer die Bezeichnung Anax andron, zu deutsch Herr der Männer. Aber auch Priamos und Achill werden in der Ilias als Anax bezeichnet. Auf Zypern lebte der Titel als direktes Erbe der mykenischen Kultur in klassischer Zeit weiter. Dies belegen für das 4. Jahrhundert v. Chr. auch Isokrates und Aristoteles. Isokrates erklärt, dass die Söhne und Töchter des Basileus kraft ihres Geburtsrechts anaktes bzw. anassai seien. Aristoteles schreibt in der nur fragmentarisch erhaltenen Schrift „Staat der Kyprier“ (Πολιτεία τῶν Κυπρίων), dass man die Söhne und Brüder der kyprischen Könige anaktes (ἄνακτες, Plural zu ἄναξ) nenne, während Schwestern und Ehefrauen den Titel anassai (ἄνασσαι) trügen. Der Titel eines wa-na-ka (ϝάναξ) ist vielfach überliefert und wird zumeist mit „Prinz“ übersetzt. Diese anaktes waren auf Zypern Teil der Machtsicherung und nahmen etwa als Statthalter Aufgaben in der Verwaltung wahr. Demgegenüber trugen alle kyprischen Könige selbst den ebenfalls aus dem Mykenischen kommenden Titel pa-si-le-u-se, die kyprische Form von basileus (βασιλεύς „König“). Das Wort Anax geht vermutlich zurück auf die indogermanischen Wortstämme „*wen-“ und „*ag-“. Letzterer bedeutet „führen“, während die Bedeutung von „*wen-“ nicht sicher ist. Möglich wäre eine Übersetzung als „Kampf“ oder „Schlacht“; die Zusammensetzung der beiden Worte würde demnach einen militärischen Anführer bezeichnen. Vom mykenischen „Anax“ ist der wissenschaftliche Name Anax für die Gattung der Königslibellen abgeleitet. (de) Άνακτας ( αρχαία ελληνικά: ἄναξ, αρχικά ϝάναξ, από τα μυκηναϊκά𐀷𐀙𐀏𐀷𐀙𐀏 ) αναφερόταν στον επίγειο «ηγεμόνα» στο μυκηναϊκό κράτος, αλλά ταυτόχρονα και στον βασιλιά των θεών. Η λέξη είναι ονομαστικός σχηματισμός του ρήματος ϝαν-άγειν "(να ηγηθείς στρατού)". Ο Tassilo Schmitt, από την άλλη πλευρά, υποστηρίζει τη θέση ότι το wa-na-ka ήταν ο προσδιορισμός ενός θεού. Ο Όμηρος αναφέρει ως άνακτα μεγάλο βασιλιά. Ο Αγαμέμνων λέγεται «Άναξ άνδρών», που σημαίνει κύριος των ανθρώπων. Ο Πρίαμος και ο Αχιλλέας αναφέρονται και ως «Άναξ». Στην Κύπρο, ο τίτλος έζησε ως άμεσος κληρονόμος του μυκηναϊκού πολιτισμού στους κλασικούς χρόνους. Αυτό αποδεικνύεται για το 4ο Αιώνας π.Χ Επίσης ο Ισοκράτης και ο Αριστοτέλης . Ο Ισοκράτης εξηγεί ότι οι γιοι και οι κόρες του Βασιλέα είναι άνακτοι ή ανασάι λόγω του εκ γενετής δικαιώματός τους. Ο Αριστοτέλης γράφει στο μοναδικό αποσπασματικό κείμενο «Πολιτεία των Κυπρίων» ( Πολιτεία τῶν Κυπρίων ) ότι οι γιοι και τα αδέρφια των Κυπρίων βασιλιάδων ονομάζονται άνακτες ( ἄνακτες, πληθυντικός του ἄναξ ), ενώ οι αδερφές και οι σύζυγοι χρησιμοποιούν τον τίτλο ανάσαι ( ἄνασσαι ). Ο τίτλος ενός wa-na-ka ( ϝάναξ ) έχει περάσει πολλές φορές και μεταφράζεται κυρίως ως «πρίγκιπας». Οι άνάκτες αυτοί αποτελούσαν μέρος της διαφύλαξης της εξουσίας στην Κύπρο και εκτελούσαν καθήκοντα στη διοίκηση ως κυβερνήτης. Σε αντίθεση, όλοι οι Κύπριοι βασιλιάδες ίδιοι επιβαρύνθηκαν με την μυκηναϊκή τίτλου pa-σι-le-u-se, ο Κύπριος μορφή βασιλέα βασιλεύς «king»). (el) Anax (Greek: ἄναξ; from earlier ϝάναξ, wánax) is an ancient Greek word for "tribal chief, lord, (military) leader". It is one of the two Greek titles traditionally translated as "king", the other being basileus, and is inherited from Mycenaean Greece. It is notably used in Homeric Greek, e.g. for Agamemnon. The feminine form is anassa, "queen" (ἄνασσα, from wánassa, itself from *wánakt-ja). (en) Anax (ἄναξ; de la forma anterior ϝάναξ, wánax) es una palabra del griego antiguo para el término "rey". Este es uno de los dos títulos griegos que tradicionalmente se traducen de esta forma, el otro es basileo βασιλεύς, que se traduce como soberano. Anax se traduce más acertadamente como "". (es) Anax (Grec: ἄναξ; de l'ancienne forme ϝάναξ, wánax; mycénien 𐀷𐀙𐀏 wa-na-ka) est le mot grec ancien pour désigner le « roi tribal, seigneur, chef (militaire) ». C’est l’un des deux titres grecs communément traduits par « roi », l’autre étant basileus. Anax, qui est le plus archaïque des deux, avait déjà le sens de « roi » durant la période mycénienne ; il est utilisé significativement en grec homérique, par exemple pour désigner Agamemnon. La version féminine est anassa, « reine » (ἄνασσα, ánassa; de wánassa, qu'on peut faire remonter à *wánakt-ja). (fr) Wanax (ϝάναξ) e anax (ἄναξ; tema anakt-) indica in greco antico "colui che comanda, dominatore, signore, re". Il confronto con l'altro termine impiegato dai Greci per indicare il re, basileus (βασιλεύς) fa pensare che anax designasse in origine un'autorità superiore al basileus stesso, una sorta di "re supremo", "re dei re". Il termine veniva impiegato, soprattutto nell'epica, a proposito di dèi (soprattutto Zeus e Apollo), ma anche in relazione ad alcuni eroi, come per esempio Agamennone, detto ἄναξ ἀνδρῶν "condottiero d'uomini", poiché si trovava a capo della confederazione argiva che fece capitolare la città di Troia. (it) Anax é um termo do idioma grego, muito presente em obras como a Teogonia de Hesíodo. É um termo que, em nossa lingua, significaria senhor, mas no sentido da natureza régia de uma personagem. De fato, o já citado autor utiliza esse termo para se referir a Cronos, ou invés de Basileu, rei, que seria o título de Zeus. Quiçá, como assinala Karl Kerényi, isso seja uma forma de perceber o caráter mais primitivo dos titãs. (pt) Анакс (др.-греч. Ἄναξ; от раннего ϝάναξ — вождь племени, господин, (вое-) начальник, владыка) — один из двух греческих титулов, традиционно переводимых как «царь»; второй такой титул — базилевс. Происходит из Микенской цивилизации и преимущественно используется в гомеровском греческом языке, например, в титуле Агамемнона. Женская форма — анасса, «царица» (др.-греч. ἄνασσα, от wánassa, в свою очередь от *wánakt-ja). (ru) Ва́накт, ва́накс (дав.-гр. ϝάναξ, wánax) — титул грецьких володарів мікенської доби. Жіноча форма титулу — ванасса (дав.-гр. ϝάνασσα, wánassa). Ймовірно є запозиченим в мінойців або карійців (відомий принаймні один карійський володар з іменем Анакт, яке може бути просто переінакшеним титулом). Українською слово «ванакт» зазвичай перекладають як «цар» (а «ванасса», відповідно, «цариця»). Після дорійської навали титул виходить з вжитку і витісняється терміном «басилевс», яким за мікенських часів позначали вождя окремого племені або ж навіть сільського старосту. За часів Гомера, а іноді навіть пізніше саме слово «ванакт» використовували надзвичайно рідко, і здебільшого щодо легендарних володарів давнини на кшталт Агамемнона. В якості царського титулу, вірогідно, і надалі використовувався в Анатолії — відомо, що цей титул мав фригійський володар Мідас. В Греції за класичних часів називали також Діоскурів, другорядних божеств, яких вштановували в Аттиці, Арголіді та Фокіді. (uk) 瓦納克斯（古希臘語：ἄναξ，方言拼寫 ϝάναξ wánax）是古希臘語中表示「王」的詞彙之一，但字面含義更偏向於「部落酋長、戰士首領」，自邁錫尼希臘語便已開始使用。荷馬史詩中以此詞指阿加曼農與普里阿摩斯，即希臘與特洛伊兩軍的首領。除此之外，邁錫尼希臘語中有另一個表示首領的詞即巴西琉斯，在荷馬史詩中只表示瓦納克斯的部下。但巴西琉斯在希臘歷史中頻繁作爲「王」的對應詞使用，而瓦納克斯則在古風時期開始已不再使用。 (zh) |
| dbo:thumbnail | wiki-commons:Special:FilePath/Ceramic_fragment_with_WANAKTI_inscription.jpg?width=300 |
| dbo:wikiPageExternalLink | https://books.google.com/books%3Fid=Tu2KjwEACAAJ%7Ctitle=The |
| dbo:wikiPageID | 1305612 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 19714 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1091945054 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Castor_and_Pollux dbr:Proto-Indo-European_language dbr:Pylos dbr:Sanskrit dbr:Miletus_(mythology) dbr:Mojibake dbr:Muwatalli_II dbr:Priam dbr:Basileus dbr:Hittites dbr:Rigveda dbr:Pre-Greek_substrate dbr:Anak dbr:Anakes dbr:Greek_Dark_Ages dbr:Greek_alphabet dbr:Modern_Greek dbr:Linear_B dbr:Anaximenes_(disambiguation) dbr:Zeus dbr:Bronze_Age dbc:Titles_of_national_or_ethnic_leadership dbr:Agora dbr:Tribal_chief dbr:Wilusa dbr:Late_Bronze_Age_collapse dbr:Anakeion dbr:Anaxagoras dbr:Anaximander dbr:Ancient_Greek dbr:Ancient_Greek_dialects dbc:Royal_titles dbr:Digamma dbr:Hipponax dbr:Mycenaean_Greece dbr:Mycenaean_Greek dbr:Astyanax dbr:Ionic_Greek dbr:Achaeans_(Homer) dbr:Agamemnon dbc:Ancient_Greek_titles dbr:Aegean_civilizations dbr:Homeric_Greek dbr:Phoenician_alphabet dbr:Iliad dbr:Indra dbr:Lord dbr:Pleistoanax dbr:Scripts_in_Unicode dbr:Oxford_Journal_of_Archaeology dbr:Classical_Quarterly dbr:Robert_Beekes dbr:File:NAMA_Linear_B_tablet_of_Pylos.jpg dbr:File:Agamemnon_mask_NAMA_Athens_Greece.jpg dbr:File:Ceramic_fragment_with_WANAKTI_inscription.jpg |
| dbp:characters | dbr:Scripts_in_Unicode |
| dbp:error | dbr:Mojibake |
| dbp:fix | Help:Special characters#Ancient scripts (en) |
| dbp:special | Linear B that may not render correctly in your browser (en) |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:By_whom dbt:Cite_book dbt:Cite_journal dbt:For dbt:IPAc-en dbt:PIE dbt:Reflist dbt:Transl dbt:IAST dbt:SpecialChars |
| dct:subject | dbc:Titles_of_national_or_ethnic_leadership dbc:Royal_titles dbc:Ancient_Greek_titles |
| gold:hypernym | dbr:Word |
| rdf:type | dbo:Food |
| rdfs:comment | Anax (řecky: ἄναξ; z dřívějšího ϝάναξ, wánax), v ženském rodě anassa (ἄνασσα), je starověký řecký titul používaný v době mykénské civilizace pro kmenového vůdce, vojenského velitele, krále králů nebo jen krále. Jedná se o synonymum a starší výraz pro slovo Basiliás. Nositelem tohoto titulu byl například Agamemnón. (cs) Ànax (en grec ἄναξ; de ϝάναξ, wànax) és una antiga paraula grega per designar un líder tribal, un rei, un senyor o un líder militar. És un dels dos títols grecs que tradicionalment es tradueixen com a «rei», mentre que l'altre és basileu (βασιλεύς). Ànax és el terme més arcaic de tots dos, heretat del període micènic, i s'utilitza sobretot en grec homèric; per exemple, per referir-se a Agamèmnon. La forma femenina és ànassa, «reina» (ἄνασσα, ànassa; de wànassa, que alhora prové de *wànakt-ja). (ca) Anax (Greek: ἄναξ; from earlier ϝάναξ, wánax) is an ancient Greek word for "tribal chief, lord, (military) leader". It is one of the two Greek titles traditionally translated as "king", the other being basileus, and is inherited from Mycenaean Greece. It is notably used in Homeric Greek, e.g. for Agamemnon. The feminine form is anassa, "queen" (ἄνασσα, from wánassa, itself from *wánakt-ja). (en) Anax (ἄναξ; de la forma anterior ϝάναξ, wánax) es una palabra del griego antiguo para el término "rey". Este es uno de los dos títulos griegos que tradicionalmente se traducen de esta forma, el otro es basileo βασιλεύς, que se traduce como soberano. Anax se traduce más acertadamente como "". (es) Anax (Grec: ἄναξ; de l'ancienne forme ϝάναξ, wánax; mycénien 𐀷𐀙𐀏 wa-na-ka) est le mot grec ancien pour désigner le « roi tribal, seigneur, chef (militaire) ». C’est l’un des deux titres grecs communément traduits par « roi », l’autre étant basileus. Anax, qui est le plus archaïque des deux, avait déjà le sens de « roi » durant la période mycénienne ; il est utilisé significativement en grec homérique, par exemple pour désigner Agamemnon. La version féminine est anassa, « reine » (ἄνασσα, ánassa; de wánassa, qu'on peut faire remonter à *wánakt-ja). (fr) Anax é um termo do idioma grego, muito presente em obras como a Teogonia de Hesíodo. É um termo que, em nossa lingua, significaria senhor, mas no sentido da natureza régia de uma personagem. De fato, o já citado autor utiliza esse termo para se referir a Cronos, ou invés de Basileu, rei, que seria o título de Zeus. Quiçá, como assinala Karl Kerényi, isso seja uma forma de perceber o caráter mais primitivo dos titãs. (pt) Анакс (др.-греч. Ἄναξ; от раннего ϝάναξ — вождь племени, господин, (вое-) начальник, владыка) — один из двух греческих титулов, традиционно переводимых как «царь»; второй такой титул — базилевс. Происходит из Микенской цивилизации и преимущественно используется в гомеровском греческом языке, например, в титуле Агамемнона. Женская форма — анасса, «царица» (др.-греч. ἄνασσα, от wánassa, в свою очередь от *wánakt-ja). (ru) 瓦納克斯（古希臘語：ἄναξ，方言拼寫 ϝάναξ wánax）是古希臘語中表示「王」的詞彙之一，但字面含義更偏向於「部落酋長、戰士首領」，自邁錫尼希臘語便已開始使用。荷馬史詩中以此詞指阿加曼農與普里阿摩斯，即希臘與特洛伊兩軍的首領。除此之外，邁錫尼希臘語中有另一個表示首領的詞即巴西琉斯，在荷馬史詩中只表示瓦納克斯的部下。但巴西琉斯在希臘歷史中頻繁作爲「王」的對應詞使用，而瓦納克斯則在古風時期開始已不再使用。 (zh) Άνακτας ( αρχαία ελληνικά: ἄναξ, αρχικά ϝάναξ, από τα μυκηναϊκά𐀷𐀙𐀏𐀷𐀙𐀏 ) αναφερόταν στον επίγειο «ηγεμόνα» στο μυκηναϊκό κράτος, αλλά ταυτόχρονα και στον βασιλιά των θεών. Η λέξη είναι ονομαστικός σχηματισμός του ρήματος ϝαν-άγειν "(να ηγηθείς στρατού)". Ο Tassilo Schmitt, από την άλλη πλευρά, υποστηρίζει τη θέση ότι το wa-na-ka ήταν ο προσδιορισμός ενός θεού. (el) Anax (griechisch ἄναξ, ursprünglich ϝάναξ wánax, von mykenisch 𐀷𐀙𐀏 wa-na-ka) bezeichnete den irdischen „Herrscher“ im mykenischen Staatswesen, zugleich aber auch den Götterkönig. Das Wort ist eine Nominalbildung zum Verb ϝαν-άγειν „(ein Heer) führen“. Tassilo Schmitt vertritt dagegen die These, wa-na-ka sei die Bezeichnung eines Gottes gewesen. Vom mykenischen „Anax“ ist der wissenschaftliche Name Anax für die Gattung der Königslibellen abgeleitet. (de) Wanax (ϝάναξ) e anax (ἄναξ; tema anakt-) indica in greco antico "colui che comanda, dominatore, signore, re". Il confronto con l'altro termine impiegato dai Greci per indicare il re, basileus (βασιλεύς) fa pensare che anax designasse in origine un'autorità superiore al basileus stesso, una sorta di "re supremo", "re dei re". (it) Ва́накт, ва́накс (дав.-гр. ϝάναξ, wánax) — титул грецьких володарів мікенської доби. Жіноча форма титулу — ванасса (дав.-гр. ϝάνασσα, wánassa). Ймовірно є запозиченим в мінойців або карійців (відомий принаймні один карійський володар з іменем Анакт, яке може бути просто переінакшеним титулом). Українською слово «ванакт» зазвичай перекладають як «цар» (а «ванасса», відповідно, «цариця»). В Греції за класичних часів називали також Діоскурів, другорядних божеств, яких вштановували в Аттиці, Арголіді та Фокіді. (uk) |
| rdfs:label | Anax (en) Ànax (ca) Anax (cs) Anax (de) Άνακτας (el) Anax (rey) (es) Anaks (in) Anax (it) Anax (grec ancien) (fr) Anax (pt) Анакс (ru) 瓦納克斯 (zh) Ванакт (uk) |
| owl:sameAs | freebase:Anax yago-res:Anax wikidata:Anax dbpedia-ca:Anax dbpedia-cs:Anax dbpedia-de:Anax dbpedia-el:Anax dbpedia-es:Anax dbpedia-fr:Anax dbpedia-gl:Anax dbpedia-id:Anax dbpedia-it:Anax dbpedia-pt:Anax dbpedia-ru:Anax dbpedia-uk:Anax dbpedia-zh:Anax https://global.dbpedia.org/id/AU5y |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Anax?oldid=1091945054&ns=0 |
| foaf:depiction | wiki-commons:Special:FilePath/Ceramic_fragment_with_WANAKTI_inscription.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Linear_B_Syllable_B054_WA.svg wiki-commons:Special:FilePath/NAMA_Linear_B_tablet_of_Pylos.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Agamemnon_mask_NAMA_Athens_Greece.jpg |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Anax |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:Wanasa_(title) dbr:Wanassa dbr:Wanax dbr:Anassa dbr:Anax_(Greek) dbr:Wa-na-ka |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:Catalogue_of_Ships dbr:Pylos dbr:Monarch dbr:Potnia dbr:Demeter dbr:Archaic_Greece dbr:List_of_Mycenaean_deities dbr:Despoina dbr:Dorian_invasion dbr:Index_of_ancient_Greece-related_articles dbr:List_of_kings_of_Greece dbr:Cratylus_(dialogue) dbr:Anakes dbr:Anax_(mythology) dbr:Brachyanax dbr:Mycenae dbr:Synoecism dbr:List_of_Canadian_dragonflies dbr:Amfissa dbr:Nordic_Bronze_Age dbr:Digamma dbr:List_of_Greek_mythological_figures dbr:List_of_Odonata_of_Kerala dbr:List_of_Odonata_species_of_South_Africa dbr:Mycenaean_Greece dbr:Temenos dbr:Yazılıkaya,_Eskişehir dbr:Wanaka_(disambiguation) dbr:Wanasa dbr:Sashai dbr:Imperial,_royal_and_noble_ranks dbr:Stylianos_Alexiou dbr:Wanasa_(title) dbr:Wanassa dbr:Wanax dbr:Anassa dbr:Anax_(Greek) dbr:Wa-na-ka |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Anax |
