Chakkaphat Phaen Phaeo (original) (raw)
Чаккапхат Пхаєн Пхаєо (лаос. ເຈົ້າໄຊຈັກກະພັດ; 1415–1481) — дванадцятий правитель королівства Лансанг.
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | Chakkaphat Phaen Phaeo (also Sai Tia Kaphut or Xainyachakkaphat) (1415–1481) reigned as King of Lan Xang from 1442 to 1480, succeeding the Maha Devi after an interregnum of several years. He was born in 1415 as Prince Vong Buri, the youngest son of King Samsenthai by Queen Nan Keo Yot Fa daughter of King Intharacha of Ayutthaya. When he came of age he was appointed as Governor of Vientiane. He was invited to ascend the throne several times during the succession dispute orchestrated by the Maha Devi, but refused. The Council of Ministers finally persuaded him to become king in 1441, after they had failed to find any other candidate. He still refused to be crowned and avoided the ceremony for many years. Finally bowing to custom in 1456, he was formally coroneted and assumed the reign name and title of Samdach Brhat-Anya Chao Sanaka Chakrapati Raja Phen-Phaeo Bhaya Jayadiya Kabuddha. The regnal name is significant because it translates in Pali to cakkavattin, meaning "Universal Buddhist Monarch." Vong Buri, and the court, were claiming enough political and religious power to unify the kingdom, and warn surrounding kingdoms, despite the upheaval caused by the Maha Devi and interregnum in Lan Xang from 1428-1442. (en) Sai Tia Kaphut (ursprünglich Prinz Wong Buri (oder Wangsapuri), voller Thronname Somdet Brhat-Anya Chao Sanaka Chakrapati Raja Phen-Phaeo Bhaya Jayadiya Kabuddha; * 1415 in ; † 1481 in Mueang ) war zwischen 1441 und 1479 König von Lan Chang. Zunächst als jüngster Sohn von König Samsaenthai (reg. 1372–1417) und Königin Nang Keofa Yudhi (Keo Yot Fa), einer Tochter von König Intharacha von Ayutthaya, geboren, wurde er im Palast erzogen und erhielt später den Titel eines Prinzen Wong Buri. Man ernannte ihn zum Gouverneur von Vieng Chan, wobei er den Titel Brhat-Anya Kunaprasakti (Khun Pasak) erhielt. 1438 wurde er als Thronfolger für den König Kham Koert berufen, doch lehnte er ab, da seine Tante Nang Keo Phim Fa als graue Eminenz im Hintergrund den eigentlichen Machtfaktor bildete. Nachdem diese sich selbst für kurze Zeit des Throns bemächtigte, beschloss der Thronrat, Keo Phim Fa zu beseitigen und eine Gruppe weiser Männer die Führung von Lan Chang zu überlassen. Der Thronrat konnte den Prinzen Wong Buri 1441 schließlich dazu überreden, den Thron zu besteigen. Jedoch weigerte sich der König bis 1456, die Krönungszeremonie durchzuführen. Erst seinerzeit erhielt er seinen Thronnamen Sai Tia Kaphut. Das vietnamesische Reich Annam expandierte gegen Ende des 15. Jahrhunderts in verschiedene Richtungen, unter anderem auch in Richtung Lan Chang. 1478 forderten die Vietnamesen einen kürzlich aufgefundenen weißen Elefanten, der traditionsgemäß dem König von Lan Chang zugeführt werden musste. Sai Tia Kaphut sandte darauf eine goldene Schüssel mit Elefantendung nach Annam, was die Vietnamesen als Kriegserklärung auffassten und mit einer großen Armee angriffen. Die Armee von Lan Chang unter dem Kronprinzen Kone Keo wurde auf der Ebene der Tonkrüge vollständig geschlagen, der Kronprinz geriet in Gefangenschaft. Bei einem Fluchtversuch ertrank er. Währenddessen floh Sai Tia Kaputh aus Sawa nach Vieng Chan und dankte später zugunsten seines ältesten verbliebenen Sohnes, Suvanna Ban Lang, ab. Sai Tia Kaphut starb 1481 in Mueang Chieng Kaen. Er hatte neun Söhne und sieben Töchter: 1. * Prinz (Thao) Kuni Kaeva [Kone Keo], als Kronprinz eingesetzt mit dem Titel Uparat, einige Zeit Gouverneur von Vieng Chang (Vientiane), 1477 zum Premierminister ernannt unter dem Titel Senapati Luang Xieng Lo [Sen-Luang-Xieng-Lo], 1477; starb 1478 2. * Prinz (Thao) Dungakama [Theng-Kham], folgte als Somdet Brhat-Anya Chao Suvarna Panya Lankara Raja Sri Sadhana Kanayudha Suvanna Ban Lang, König von Lan Chang 3. * Prinz (Thao) Nahavara [Nhuan] 4. * Prinz (Thao) Kumara Nahawangsa [Khuan-Nha-Ong] 5. * Prinz (Thao) Suwangsa [Suang] 6. * Prinz (Thao) Thiangalankara [Tieng Lakon], folgte als Somdet Brhat-Anya Chao Lankasena Daya Buvananatha Raja Sri Sadhana Kanayudha , König von Lan Chang 7. * Prinz (Thao) Laksana Vijaya Kumara [Luxé Phe Sai], folgte als Somdet Brhat-Anya Chao Visunha Rajadipati Pada Sri Sadhana Kanayudha Visunharat, König von Lan Chang 8. * Prinz (Thao) Nahawangsapara [Nhuang Pha] 9. * Prinz (Thao) Deva [Thepha], Brhat-Anya Sena Surindra Lujaya, Gouverneur von Muang Khua 1. * Prinzessin (Thao Nying) Mun Na, heiratete ca. 1501 den Prinzen (Chao) Jaya [Sai], Gouverneur von Muang Phum-Neua, der gegen seinen Schwager rebellierte doch später aufgab und als Buße Mönch wurde 2. * Prinzessin (Thao Nying) Piri [Phen], heiratete. ca. 1501 Thao Kon Kham, Gouverneur von Muang Kabong 1501-1524, Sohn des Gouverneurs von Pakhuie-Luang 3. * Prinzessin (Thao Nying) Sri Daya [Sithai] 4. * Prinzessin (Thao Nying) Indrapati [Inhphat] 5. * Prinzessin (Thao Nying) Kanya [Khan] 6. * Prinzessin (Thao Nying) Muktiyi [Muk] 7. * Prinzessin (Thao Nying) Gau [Khao] (de) Re Sai Tia Kaphut, conosciuto anche come Vang Buri, il cui nome regale fu Samdach Brhat-Anya Chao Sanaka Chakrapati Raja Phen-Phaeo Bhaya Jayadiya Kabuddha (Mueang Sua, 1415 – , 1481), è stato il dodicesimo sovrano del Regno di Lan Xang, la cui capitale era Mueang Sua (detta anche Xieng Thong), l'odierna Luang Prabang, nel Laos settentrionale.Divenne re nel 1441 dopo 3 anni di interregno di un consiglio di Stato presieduto da alti prelati, instaurato dopo la morte della sanguinaria regina Keo Phim Fa, giustiziata nel 1438. Lan Xang stava uscendo da uno dei periodi più oscuri della sua storia, dominato dagli intrighi della stessa Keo Phim Fa e dalle lotte interne tra fazioni dell'aristocrazia. L'evento più importante del regno di Sai Tia Kaphut fu l'invasione vietnamita, che costrinse il sovrano alla fuga dalla capitale nel 1479 e all'abdicazione in favore del figlio, che nel frattempo aveva sconfitto le armate vietnamite. Le cronache che lo menzionano provengono dagli antichi annali di Lan Xang, di Lanna, di Ayutthaya e di Birmania, che differiscono tra loro. Gli annali di Lan Xang furono tradotti in altre lingue ed interpretati in diversi modi, dando luogo a controversie sull'attendibilità dei riferimenti storici. La principale tra le critiche che determinarono il cambiamento del testo originale, fu dettata dalla convinzione che molti degli avvenimenti storici fossero stati omessi o distorti nell'edizione originale a maggior gloria del regno. Gli avvenimenti e le date relative alla vita di Sao Tia Kaphut non sono quindi pienamente attendibili. (it) Koning Somdetch Chao Sanaka Chakrapati Raja Phen-Pheo Bhaya Jayadiya Kabuddha (Chaiyachakkapat), beter bekend onder de naam Sao Tia Kaphat volgde Keo Phim Fa op als 11e koning van Lan Xang in 1441 na een interregnum van 3 jaar. Hij was een zoon van koning Phaya Samsenthai en Kaeva Yudhi Fa. voor zover bekend was hij geboren in 1416 onder de naam prins Wangburi. Hij volgde zijn zus Kaeva Kumari (Keo Phim Fa) op die hem eerder in 1438 al de troon had aangeboden. In eerste instantie had hij dit geweigerd, maar in 1441 na een interregnum accepteerde hij de troon alsnog. Voor hij koning werd was hij gouverneur van Vientiane. Hij installeerde zijn achterneef prins Mui, een zoon van koning Kham Tam Sa als gouverneur van Vientiane. Deze werd echter door een groep nobelen verleid om een onafhankelijk koninkrijk in Vientiane te stichten. Toen Sao Tia Kaphat hiervan hoorde lokte hij Prins Mui in een val bij en liet hem vermoorden. In 1477 kreeg de koning een witte olifant cadeau van een van zijn gouverneurs. De keizer van Vietnam hoorde hiervan en zond een delegatie om enkele haren van de olifant op te eisen. Maar in plaats van haren stuurde de koning de uitwerpselen van de olifant! De Vietnamese keizer was woedend en in 1477 vielen de Vietnamezen Lan Xang binnen en hij vluchtte van de hoofdstad. Volgens oude geschriften uit Lan Xang in deze tijd was het leger van Vietnam reusachtig en bestond het uit 550.000 man en 4000 officieren (een aantal wat vanwege de lage bevolking in die tijd bijna ongeloofwaardig is). Dit leger was verdeeld in 5 verschillende kolommen en marcheerde naar Luang Prabang vanuit verscheidene richtingen. De koning van Lan Xang had slechts 200.000 man en 2000 olifanten. De veldslag vond plaats op het veld van Na Khachao, waar nu staat. Bij dit gevecht kwamen ook de 4 wijze mannen die Lan Xang tijdens het interregnum gereageerd hadden om het leven. Na het verlies van de hoofdstad trad hij af in 1478 zodat zijn zoon, Souvanna Banlang (Theng Kham), hem kon opvolgen, deze zou de Vietnamezen verdrijven. Koning Sao Tia Kaphat stierf in 1479 in . Voor zover bekend had hij 9 zonen en 9 dochters: * Prins (Chao Fa) Kon Keo aangewezen als opvolger en gouverneur van Vientiane, in 1478 kreeg hij de titel Sen Luang Xieng Lo, hij stierf in datzelfde jaar. * Prins (Chao Fa) Dungakama, Souvanna Banlang (Theng Kham), hij volgde zijn vader op in 1478. * Prins (Chao Fa) Nhuan * Prins (Chao Fa) Khuan Nha Ong * Prins (Chao Fa) Suang * Prins (Chao Fa) Lankara, Lasenthai (Lakon), die koning zou worden 1485. * Prins (Chao Fa) Vijaya Kumara, Visunarat (Phe Sai), die koning zou worden in 1500. * Prins (Chao Fa) Nhuang Pha * Prins (Chao Fa) Deva (Thepha), die gouverneur zou worden van Muang Khua * Prinses (Chao Fa Nying) Mun Na, zie trouwde ongeveer in 1501 met prins Jaya (Sai), de gouverneur van . Hij rebelleerde tegen zijn zwager maar gaf zichzelf over en werd voor straf monnik. * Prinses (Chao Fa Nying) Bini (Phen), zie trouwde ongeveer in 1501 met prins Kon Kham de gouverneur van * Prinses (Chao Fa Nying) Sri Daya (Sithai) * Prinses (Chao Fa Nying) Indrapati (Inhphat) * Prinses (Chao Fa Nying) Kana (Khan) * Prinses (Chao Fa Nying) Muk * Prinses (Chao Fa Nying) Khao * Prinses (Chao Fa Nying) Dhammara (Thammara) * Prinses (Chao Fa Nying) Dharmakama (Ton Kham) (nl) Чаккапхат Пхаєн Пхаєо (лаос. ເຈົ້າໄຊຈັກກະພັດ; 1415–1481) — дванадцятий правитель королівства Лансанг. (uk) 披耶猜（พระยาไชย，Phraya Chai，1415年－1480年），老撾瀾滄王國的國王桑森泰之子，約於1440年成為蘭滄國王。本名陶呂猜（ท้าวลือไชย，Thao Lu Chai），即位之後，號稱“披耶猜”。加冕後獲得“轉輪王”尊號（寮語：ເຈົ້າໄຊຈັກກະພັດ），又作“披耶猜·遮迦罗伐·潘泡”（พระยาไชยจักรพรรดิแผ่นแผ้ว，Phraya Chai Chakkraphat Phan Phao）。1479年，越南後黎朝入侵老撾，攻破老撾都城，披耶猜出逃，於1481年病逝在清康。 (zh) |
| dbo:activeYearsEndYear | 1480-01-01 (xsd:gYear) |
| dbo:activeYearsStartYear | 1442-01-01 (xsd:gYear) |
| dbo:child | dbr:La_Sen_Thai dbr:Visoun dbr:Souvanna_Banlang |
| dbo:parent | dbr:Ayutthaya_Kingdom dbr:Samsenthai |
| dbo:predecessor | dbr:Nang_Keo_Phimpha |
| dbo:successor | dbr:Souvanna_Banlang |
| dbo:title | King of Lan Xang (en) |
| dbo:wikiPageExternalLink | https://archive.org/details/toplawyerstheirf00emer |
| dbo:wikiPageID | 50609848 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 8044 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1028413617 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Black_River_(Asia) dbr:Vientiane dbr:Interregnum dbr:Muang_Sua dbr:Coronation dbr:Mekong dbr:Nang_Keo_Phimpha dbr:Muang_Phuan dbr:Nan_River dbr:La_Sen_Thai dbr:Luang_Prabang dbr:Lê_Thánh_Tông dbr:Đại_Việt dbr:Ayutthaya_Kingdom dbr:Intharacha_(king_of_Ayutthaya) dbc:15th-century_monarchs_in_Asia dbc:1415_births dbc:1481_deaths dbr:Khun_Lo dbr:Lan_Na dbr:Lan_Xang dbr:White_elephant_(animal) dbr:Regnal_name dbc:15th-century_Laotian_people dbc:Kings_of_Lan_Xang dbc:Laotian_Theravada_Buddhists dbr:Samsenethai dbr:Therevada_Buddhism dbr:Visoun dbr:Souvanna_Banlang dbr:List_of_Kings_of_Lan_Xang dbr:List_of_kings_of_Laos dbr:Samsenthai dbr:Cakravartin dbr:Ming_Empire dbr:Pincer_attack |
| dbp:after | dbr:Souvanna_Banlang |
| dbp:before | dbr:Nang_Keo_Phimpha |
| dbp:birthDate | 1415 (xsd:integer) |
| dbp:birthName | Vong Buri (en) |
| dbp:birthPlace | dbr:Muang_Sua dbr:Lan_Xang |
| dbp:coronation | 1456 (xsd:integer) |
| dbp:deathDate | 1481 (xsd:integer) |
| dbp:deathPlace | Muang Xieng Khane, Lan Xang (en) |
| dbp:dynasty | dbr:Khun_Lo |
| dbp:father | dbr:Samsenthai |
| dbp:issue | Prince Khuan Nha Ong (en) Prince Kone Keo (en) Prince Laksana Vijaya Kumara (en) Prince Nhuan (en) Prince Nhuang Pha (en) Prince Suang (en) Prince Theng Kham (en) Prince Thepha (en) Prince Tieng Lakon (en) Princess Inhphat (en) Princess Khanya (en) Princess Khao (en) Princess Muktiyi (en) Princess Mun Na (en) Princess Phen (en) Princess Sithai (en) Princess Thammara (en) Princess Ton Kham (en) |
| dbp:mother | Keo Yot Fa (en) |
| dbp:name | Chakkaphat Phaen Phaeo (en) |
| dbp:predecessor | dbr:Nang_Keo_Phimpha |
| dbp:regnalName | Samdach Brhat-Anya Chao Sanaka Chakrapati Raja Phen-Phaeo Bhaya Jayadiya Kabuddha (en) |
| dbp:reign | 1442 (xsd:integer) |
| dbp:religion | dbr:Therevada_Buddhism |
| dbp:succession | dbr:List_of_kings_of_Laos (en) |
| dbp:successor | dbr:Souvanna_Banlang |
| dbp:title | dbr:List_of_Kings_of_Lan_Xang King of Lan Xang (en) |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Authority_control dbt:Cite_book dbt:Col-begin dbt:Col-break dbt:Col-end dbt:Infobox_royalty dbt:Refbegin dbt:Reflist dbt:S-end dbt:S-start dbt:Sfnp dbt:Succession_box dbt:Monarchs_of_Laos |
| dbp:years | 1442 (xsd:integer) |
| dct:subject | dbc:15th-century_monarchs_in_Asia dbc:1415_births dbc:1481_deaths dbc:15th-century_Laotian_people dbc:Kings_of_Lan_Xang dbc:Laotian_Theravada_Buddhists |
| rdf:type | owl:Thing foaf:Person dbo:Person dul:NaturalPerson wikidata:Q19088 wikidata:Q215627 wikidata:Q5 wikidata:Q729 dbo:Animal dbo:Eukaryote dbo:Species schema:Person dbo:Royalty |
| rdfs:comment | Чаккапхат Пхаєн Пхаєо (лаос. ເຈົ້າໄຊຈັກກະພັດ; 1415–1481) — дванадцятий правитель королівства Лансанг. (uk) 披耶猜（พระยาไชย，Phraya Chai，1415年－1480年），老撾瀾滄王國的國王桑森泰之子，約於1440年成為蘭滄國王。本名陶呂猜（ท้าวลือไชย，Thao Lu Chai），即位之後，號稱“披耶猜”。加冕後獲得“轉輪王”尊號（寮語：ເຈົ້າໄຊຈັກກະພັດ），又作“披耶猜·遮迦罗伐·潘泡”（พระยาไชยจักรพรรดิแผ่นแผ้ว，Phraya Chai Chakkraphat Phan Phao）。1479年，越南後黎朝入侵老撾，攻破老撾都城，披耶猜出逃，於1481年病逝在清康。 (zh) Chakkaphat Phaen Phaeo (also Sai Tia Kaphut or Xainyachakkaphat) (1415–1481) reigned as King of Lan Xang from 1442 to 1480, succeeding the Maha Devi after an interregnum of several years. He was born in 1415 as Prince Vong Buri, the youngest son of King Samsenthai by Queen Nan Keo Yot Fa daughter of King Intharacha of Ayutthaya. When he came of age he was appointed as Governor of Vientiane. He was invited to ascend the throne several times during the succession dispute orchestrated by the Maha Devi, but refused. The Council of Ministers finally persuaded him to become king in 1441, after they had failed to find any other candidate. He still refused to be crowned and avoided the ceremony for many years. Finally bowing to custom in 1456, he was formally coroneted and assumed the reign name a (en) Sai Tia Kaphut (ursprünglich Prinz Wong Buri (oder Wangsapuri), voller Thronname Somdet Brhat-Anya Chao Sanaka Chakrapati Raja Phen-Phaeo Bhaya Jayadiya Kabuddha; * 1415 in ; † 1481 in Mueang ) war zwischen 1441 und 1479 König von Lan Chang. Sai Tia Kaphut starb 1481 in Mueang Chieng Kaen. Er hatte neun Söhne und sieben Töchter: (de) Re Sai Tia Kaphut, conosciuto anche come Vang Buri, il cui nome regale fu Samdach Brhat-Anya Chao Sanaka Chakrapati Raja Phen-Phaeo Bhaya Jayadiya Kabuddha (Mueang Sua, 1415 – , 1481), è stato il dodicesimo sovrano del Regno di Lan Xang, la cui capitale era Mueang Sua (detta anche Xieng Thong), l'odierna Luang Prabang, nel Laos settentrionale.Divenne re nel 1441 dopo 3 anni di interregno di un consiglio di Stato presieduto da alti prelati, instaurato dopo la morte della sanguinaria regina Keo Phim Fa, giustiziata nel 1438. Lan Xang stava uscendo da uno dei periodi più oscuri della sua storia, dominato dagli intrighi della stessa Keo Phim Fa e dalle lotte interne tra fazioni dell'aristocrazia. L'evento più importante del regno di Sai Tia Kaphut fu l'invasione vietnamita, che costrinse il so (it) Koning Somdetch Chao Sanaka Chakrapati Raja Phen-Pheo Bhaya Jayadiya Kabuddha (Chaiyachakkapat), beter bekend onder de naam Sao Tia Kaphat volgde Keo Phim Fa op als 11e koning van Lan Xang in 1441 na een interregnum van 3 jaar. Hij was een zoon van koning Phaya Samsenthai en Kaeva Yudhi Fa. voor zover bekend was hij geboren in 1416 onder de naam prins Wangburi. Hij volgde zijn zus Kaeva Kumari (Keo Phim Fa) op die hem eerder in 1438 al de troon had aangeboden. In eerste instantie had hij dit geweigerd, maar in 1441 na een interregnum accepteerde hij de troon alsnog. Voor hij koning werd was hij gouverneur van Vientiane. (nl) |
| rdfs:label | Chakkaphat Phaen Phaeo (en) Sai Tia Kaphut (de) Sai Tia Kaphut (it) Sao Tia Kaphat (nl) Чаккапхат Пхаєн Пхаєо (uk) 乍加帕·潘漂 (zh) |
| owl:sameAs | wikidata:Chakkaphat Phaen Phaeo http://arz.dbpedia.org/resource/تشاكافات_فاين_فايو dbpedia-de:Chakkaphat Phaen Phaeo dbpedia-it:Chakkaphat Phaen Phaeo dbpedia-nl:Chakkaphat Phaen Phaeo dbpedia-th:Chakkaphat Phaen Phaeo dbpedia-uk:Chakkaphat Phaen Phaeo dbpedia-vi:Chakkaphat Phaen Phaeo dbpedia-zh:Chakkaphat Phaen Phaeo https://global.dbpedia.org/id/4G2HJ yago-res:Chakkaphat Phaen Phaeo |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Chakkaphat_Phaen_Phaeo?oldid=1028413617&ns=0 |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Chakkaphat_Phaen_Phaeo |
| foaf:name | Chakkaphat Phaen Phaeo (en) |
| is dbo:commander of | dbr:Đại_Việt–Lan_Xang_War_(1479–1484) |
| is dbo:parent of | dbr:La_Sen_Thai dbr:Visoun dbr:Souvanna_Banlang |
| is dbo:predecessor of | dbr:Souvanna_Banlang |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:List_of_monarchs_of_Laos dbr:1415 dbr:Nang_Keo_Phimpha dbr:La_Sen_Thai dbr:Lê_Thánh_Tông dbr:Lê_dynasty dbr:Đại_Việt–Lan_Xang_War_(1479–1484) dbr:List_of_state_leaders_in_the_15th_century dbr:Samsenethai dbr:Visoun dbr:Souvanna_Banlang |
| is dbp:after of | dbr:Nang_Keo_Phimpha |
| is dbp:before of | dbr:Souvanna_Banlang |
| is dbp:commander of | dbr:Đại_Việt–Lan_Xang_War_(1479–1484) |
| is dbp:father of | dbr:La_Sen_Thai dbr:Visoun dbr:Souvanna_Banlang |
| is dbp:predecessor of | dbr:Souvanna_Banlang |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Chakkaphat_Phaen_Phaeo |