Frost weathering (original) (raw)
التفلق الصخري (بالإنجليزية: Frost weathering)، تفلق أو انفصال الكتل الصخرية إلى أجزاء أصغر حجمًا، وتعزو هذه الظاهرة إلى ارتفاع حرارة هذه الكتل خلال أيام الصيف القائظة، فإذا ماتصادف هطول مطر زوبعي، يؤدي هذه إلى تبريد مفاجئ لأسطح هذه الكتل، فتنشطر إلى مجموعة من الكتل الأصغر حجمًا، وهي بذلك أشبه بكتل الحديد الصلب التي إذا سخنت ثم بردت فجأة بالماء اعتراها التشقق والانكسار.
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | التفلق الصخري (بالإنجليزية: Frost weathering)، تفلق أو انفصال الكتل الصخرية إلى أجزاء أصغر حجمًا، وتعزو هذه الظاهرة إلى ارتفاع حرارة هذه الكتل خلال أيام الصيف القائظة، فإذا ماتصادف هطول مطر زوبعي، يؤدي هذه إلى تبريد مفاجئ لأسطح هذه الكتل، فتنشطر إلى مجموعة من الكتل الأصغر حجمًا، وهي بذلك أشبه بكتل الحديد الصلب التي إذا سخنت ثم بردت فجأة بالماء اعتراها التشقق والانكسار. (ar) La crioclàstia o gelifracció, és un tipus de meteorització física. La crioclàstia es refereix a l'esberlament degut als processos de congelació i desgel en les fissures de les roques. L'extensió de les conseqüències de la crioclàstia depèn menys de la intensitat del fred que del contrast entre els períodes de gelada i desgelament. A l'entrada de les coves situades a certa altitud i als deserts o zones àrides, on la temperatura pot baixar fàcilment sota zero durant la nit o a causa de canvis climàtics ràpids, és on es troben formes de crioclàstia amb més freqüència. (ca) La gelifracción o gelivación es un proceso consistente en la fragmentación de las rocas debido a las tensiones producidas al congelarse agua contenida en sus grietas, fracturas y poros. El agua de lluvia, deshielo o rocío se introduce en las oquedades de las rocas. La gelifracción puede dar origen a canchales y glaciares de roca. Desde principios del siglo XX hasta mediados de los 1980 se pensó que la gelifracción se debía al la expansión que sufre el agua al congelarse en hielo. Sin embargo varios científicos sostienen que si bien el agua se expande al congelarse esta expansión puede ser acomodada por la expulsión o compresión de aire en la roca o por un empuje hacia afuera del mismo hielo sin necesidad de romper la roca. La gelifracción ocurre especialmente en las zonas polares, y de alta montaña donde son frecuentes las oscilaciones por encima y debajo de los cero grados, también se ha considerado dentro de los agentes de meteorización en desiertos. (es) Frost weathering is a collective term for several mechanical weathering processes induced by stresses created by the freezing of water into ice. The term serves as an umbrella term for a variety of processes such as frost shattering, frost wedging and cryofracturing. The process may act on a wide range of spatial and temporal scales, from minutes to years and from dislodging mineral grains to fracturing boulders. It is most pronounced in high-altitude and high-latitude areas and is especially associated with alpine, periglacial, subpolar maritime and polar climates, but may occur anywhere at sub-freezing temperatures (between -3 and -8 °C) if water is present. (en) Krioklastismoa, gelifrakzioa ere deitua, uraren izozte-urtze prozesuak eragindako meteorizazio bat da.Ura (euri-ura, adibidez) arroka bateko arrakaletan sartu ondoren, eta zeropeko tenperaturen eraginez, izoztu egiten da. Izotzak ur likidoak baino bolumen handiagoa duenez, inguratzen duen arrokari presioa eragiten dio.Urtze-hanpatze fenomeno honek arrakalaren tamaina handitzen du eta momentu baten buruan, arroka hautsi egiten da. Erosio mota hau mikro eta makro eskalan gertatzen da. Mikrokrioklastismo egoera baten adibide bat kasua da: Ur molekulak hareharriaren poroetan sartu eta, lehenago aipatutako prozesuaren bidez, harria txikitu egiten da. Fenomeno honek izen berezi bat dauka: .Makrogelifrakzioaren kasuan, harri bloke handiak askatzen dira haitzetatik. Fenomeno hau arriskutsua izan daiteke, adibidez, bide baten gainean gertatzen delarik. (eu) La cryoclastie (du grec ancien κρύος/kruos, « froid », et κλασις/klasis, « briser, rompre ») ou gélivation, ou gélifraction, est un processus géomorphologique de météorisation des roches, provoqué par les cycles de gel et de dégel de l'eau. En passant de la phase liquide à la phase solide, le volume de l'eau augmente d'environ 9 %. La glace contenue dans le réseau poreux des roches peut donc exercer des pressions disruptives importantes au sein de la masse rocheuse (de l'ordre de 15 daN/cm2). La cryoclastie conduit à la fragmentation de la roche en débris anguleux, souvent de forme lamellaire, mais variable selon la texture de la roche (clivages cristallographiques, plans de schistosité, foliations, microfissures). En fonction de la forme des débris, le débit des roches par la gélifraction est dit en « frites » (calcaires) ou en « rondelles » (basaltes, rhyolites). La cryoclastie se distingue de l'haloclastie (météorisation par des cristallisations salines) et du glaciel (météorisation par des glaces). (fr) Vorstverwering is een proces van fysische verwering waarbij het periodiek bevriezen en weer smelten van water in spleten en holtes van een gesteente ertoe leidt dat het gesteente uiteengedrukt wordt, breekt of versplintert. Deze uiteendrukking komt doordat water uitzet als het bevriest. De uitzetting is krachtig genoeg om steen te splijten. Als het gesteente eenmaal gebroken is, kan er steeds meer water indringen, waardoor het proces verder en dieper doorgaat. Gesteenten met een foliatie of een andere gelaagde structuur, zoals in zandsteen, leisteen of schisten voorkomt, zijn er zeer gevoelig voor. De lagen worden opgebroken en komen los als schilfers, lamellen of grote blokken. In grofkorrelige stollingsgesteentes die eerst verweren door chemische verwering ontstaan kleine kieren en gangetjes waar water in kan komen. Het water komt dan tussen de afzonderlijke mineraalkorrels en breekt het gesteente af. Hierbij ontstaat een grof zand waarbij elke korrel uit één mineraal bestaat. Vorstverwering doet zich vooral voor in gebieden met een klimaat met een sterk schommelende temperatuur, bijvoorbeeld op plateaus en in gebergtes in koude en gematigde klimaatzones, aan de ingang van grotten of lapiaz. (nl) 凍結破砕作用（とうけつはさいさよう 英名congelifraction,frost-shattering）とは、機械的風化作用の一つ。 (ja) Il crioclastismo (dal greco kryos, "ghiaccio" e klastòs "rotto", in inglese frost weathering) è il processo di disgregazione meccanica di una roccia causato dalla pressione provocata dall'aumento di volume dell'acqua contenuta entro le fessure rocciose quando questa ghiaccia. Con il ciclo climatico di gelo-disgelo, la roccia, prima compatta, si disgrega in un detrito ghiaioso con spigoli vivi, questo processo è tipico delle zone in cui vi sono escursioni termiche attorno agli 0 °C che continuamente inducono cambi di stato fisico all'acqua presente. Il crioclastismo rompe le rocce in frammenti, ma non le modifica da un punto di vista chimico, perché i frammenti, grandi o piccoli che siano, sono costituiti dagli stessi minerali che formavano la "roccia madre" da cui si sono staccati. I frammenti staccati, solitamente con spigoli vivi, possono rimanere in posto, senza movimento alcuno, nel caso il fenomeno avvenga su superfici rocciose in piano, o se il fenomeno del distacco avviene su di una parete rocciosa, anche di minima elevazione, cadere dalla parete rocciosa e quindi rotolare verso valle e contribuire a formare il cosiddetto , costituito da coni di detrito, coalescenti fra di loro, che si snodano alla base delle pareti rocciose e paralleli al loro andamento, con la pendenza del cono allineata col valore dell'angolo di attrito interno del materiale frammentato. Una roccia ad Abisko probabilmente fratturata (lungo diaclasi esistenti) dal crioclastismo meccanico o da sbalzi termici Il crioclastismo si riferisce a diversi processi di erosione meccanica indotti dalle tensioni create dal raffreddamento dell'acqua trasformata in ghiaccio, come ad esempio la frantumazione e il ghiaccio incuneato, la criofratturazione. Il crioclastismo può agire su una scala temporale piuttosto estesa, che va da minuti ad anni, così come può riguardare sia il distaccamento di granuli minerali che la fratturazione dei massi ed è principalmente guidato dalla frequenza e dall'intensità dei cicli gelo-disgelo e dalle proprietà dei materiali soggetti all'erosione. Più pronunciato in regioni di altitudine e latitudine elevate, è di solito associato ai climi alpino, periglaciale, marittimo subpolare e polare, ma succede dovunque siano presenti cicli di gelo-disgelo. (it) Frostsprängning är en form av mekanisk vittring av bergarter, vilken är en av de viktigaste slagen av vittring inom jordens kalla regioner.Frostsprängning sker genom att vatten tränger in i sprickor och porer och därefter fryser till is. Därigenom sker en sprängverkan genom att vattnets volym ökar 9% vid isbildning, vilket medför att sprickor vidgas och mineralkorn frigörs från berget. (sv) 霜凍作用是一種風化作用，是指岩石的孔隙中的液態水結冰後，冰的體積日益龐大，岩石受到冰塊擠壓而破裂。地處潮湿的温带地区的裸露的岩石，特别是多孔岩石，如砂岩，極易出現霜凍作用現象。 (zh) |
| dbo:thumbnail | wiki-commons:Special:FilePath/Abiskorock.jpg?width=300 |
| dbo:wikiPageID | 26902522 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 10435 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1091085589 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Petroleum dbr:Periglacial dbr:Pore_water_pressure dbr:Boulder dbr:Stress_(mechanics) dbr:Frost_heaving dbr:Ice_jacking dbr:Ice_lens dbr:Ice_wedge dbr:Polar_climate dbc:Weathering dbr:Joint_(geology) dbr:Solifluction dbr:Alpine_climate dbr:Bratschen dbr:Capillary_action dbr:Natural_gas dbr:Pothole dbr:Hydraulic_gradient dbc:Water_ice dbr:Hydrostatic_pressure dbr:Ice dbr:Sandstone dbr:Weathering dbr:MPa dbr:Subpolar_climate dbr:File:Abiskorock.JPG |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Main dbt:Redirect dbt:Reflist dbt:Short_description dbt:Periglacial_environment dbt:Weathering |
| dct:subject | dbc:Weathering dbc:Water_ice |
| gold:hypernym | dbr:Term |
| rdfs:comment | التفلق الصخري (بالإنجليزية: Frost weathering)، تفلق أو انفصال الكتل الصخرية إلى أجزاء أصغر حجمًا، وتعزو هذه الظاهرة إلى ارتفاع حرارة هذه الكتل خلال أيام الصيف القائظة، فإذا ماتصادف هطول مطر زوبعي، يؤدي هذه إلى تبريد مفاجئ لأسطح هذه الكتل، فتنشطر إلى مجموعة من الكتل الأصغر حجمًا، وهي بذلك أشبه بكتل الحديد الصلب التي إذا سخنت ثم بردت فجأة بالماء اعتراها التشقق والانكسار. (ar) La crioclàstia o gelifracció, és un tipus de meteorització física. La crioclàstia es refereix a l'esberlament degut als processos de congelació i desgel en les fissures de les roques. L'extensió de les conseqüències de la crioclàstia depèn menys de la intensitat del fred que del contrast entre els períodes de gelada i desgelament. A l'entrada de les coves situades a certa altitud i als deserts o zones àrides, on la temperatura pot baixar fàcilment sota zero durant la nit o a causa de canvis climàtics ràpids, és on es troben formes de crioclàstia amb més freqüència. (ca) Frost weathering is a collective term for several mechanical weathering processes induced by stresses created by the freezing of water into ice. The term serves as an umbrella term for a variety of processes such as frost shattering, frost wedging and cryofracturing. The process may act on a wide range of spatial and temporal scales, from minutes to years and from dislodging mineral grains to fracturing boulders. It is most pronounced in high-altitude and high-latitude areas and is especially associated with alpine, periglacial, subpolar maritime and polar climates, but may occur anywhere at sub-freezing temperatures (between -3 and -8 °C) if water is present. (en) 凍結破砕作用（とうけつはさいさよう 英名congelifraction,frost-shattering）とは、機械的風化作用の一つ。 (ja) Frostsprängning är en form av mekanisk vittring av bergarter, vilken är en av de viktigaste slagen av vittring inom jordens kalla regioner.Frostsprängning sker genom att vatten tränger in i sprickor och porer och därefter fryser till is. Därigenom sker en sprängverkan genom att vattnets volym ökar 9% vid isbildning, vilket medför att sprickor vidgas och mineralkorn frigörs från berget. (sv) 霜凍作用是一種風化作用，是指岩石的孔隙中的液態水結冰後，冰的體積日益龐大，岩石受到冰塊擠壓而破裂。地處潮湿的温带地区的裸露的岩石，特别是多孔岩石，如砂岩，極易出現霜凍作用現象。 (zh) La gelifracción o gelivación es un proceso consistente en la fragmentación de las rocas debido a las tensiones producidas al congelarse agua contenida en sus grietas, fracturas y poros. El agua de lluvia, deshielo o rocío se introduce en las oquedades de las rocas. La gelifracción puede dar origen a canchales y glaciares de roca. La gelifracción ocurre especialmente en las zonas polares, y de alta montaña donde son frecuentes las oscilaciones por encima y debajo de los cero grados, también se ha considerado dentro de los agentes de meteorización en desiertos. (es) Krioklastismoa, gelifrakzioa ere deitua, uraren izozte-urtze prozesuak eragindako meteorizazio bat da.Ura (euri-ura, adibidez) arroka bateko arrakaletan sartu ondoren, eta zeropeko tenperaturen eraginez, izoztu egiten da. Izotzak ur likidoak baino bolumen handiagoa duenez, inguratzen duen arrokari presioa eragiten dio.Urtze-hanpatze fenomeno honek arrakalaren tamaina handitzen du eta momentu baten buruan, arroka hautsi egiten da. (eu) La cryoclastie (du grec ancien κρύος/kruos, « froid », et κλασις/klasis, « briser, rompre ») ou gélivation, ou gélifraction, est un processus géomorphologique de météorisation des roches, provoqué par les cycles de gel et de dégel de l'eau. En passant de la phase liquide à la phase solide, le volume de l'eau augmente d'environ 9 %. La glace contenue dans le réseau poreux des roches peut donc exercer des pressions disruptives importantes au sein de la masse rocheuse (de l'ordre de 15 daN/cm2). (fr) Il crioclastismo (dal greco kryos, "ghiaccio" e klastòs "rotto", in inglese frost weathering) è il processo di disgregazione meccanica di una roccia causato dalla pressione provocata dall'aumento di volume dell'acqua contenuta entro le fessure rocciose quando questa ghiaccia. Con il ciclo climatico di gelo-disgelo, la roccia, prima compatta, si disgrega in un detrito ghiaioso con spigoli vivi, questo processo è tipico delle zone in cui vi sono escursioni termiche attorno agli 0 °C che continuamente inducono cambi di stato fisico all'acqua presente. (it) Vorstverwering is een proces van fysische verwering waarbij het periodiek bevriezen en weer smelten van water in spleten en holtes van een gesteente ertoe leidt dat het gesteente uiteengedrukt wordt, breekt of versplintert. Deze uiteendrukking komt doordat water uitzet als het bevriest. De uitzetting is krachtig genoeg om steen te splijten. Als het gesteente eenmaal gebroken is, kan er steeds meer water indringen, waardoor het proces verder en dieper doorgaat. (nl) |
| rdfs:label | تفلق صخري (ar) Crioclàstia (ca) Frostverwitterung (de) Gelifracción (es) Krioklastismo (eu) Cryoclastie (fr) Frost weathering (en) Crioclastismo (it) 凍結破砕作用 (ja) Vorstverwering (nl) Frostsprängning (sv) 霜凍作用 (zh) |
| owl:sameAs | freebase:Frost weathering wikidata:Frost weathering dbpedia-an:Frost weathering dbpedia-ar:Frost weathering http://bn.dbpedia.org/resource/হিমাপক্ষয় dbpedia-ca:Frost weathering dbpedia-de:Frost weathering dbpedia-es:Frost weathering dbpedia-eu:Frost weathering dbpedia-fr:Frost weathering dbpedia-it:Frost weathering dbpedia-ja:Frost weathering dbpedia-nl:Frost weathering dbpedia-nn:Frost weathering dbpedia-no:Frost weathering dbpedia-sv:Frost weathering http://ta.dbpedia.org/resource/உறைபனிச்சிதைவு dbpedia-zh:Frost weathering https://global.dbpedia.org/id/2M4uv |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Frost_weathering?oldid=1091085589&ns=0 |
| foaf:depiction | wiki-commons:Special:FilePath/Abiskorock.jpg |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Frost_weathering |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:Freeze-thaw_weathering dbr:Freeze-thaw dbr:Freeze/thaw dbr:Freeze_and_thaw dbr:Freeze_and_thaw_action dbr:Freeze_thaw dbr:Freeze_thaw_weathering dbr:Freeze–thaw_weathering dbr:Frost-shattering dbr:Frost_action dbr:Frost_blasting dbr:Frost_bursting dbr:Frost_shattering dbr:Frost_spalling dbr:Cryofracture dbr:Cryofracturing dbr:Hydrofracture dbr:Hydrofracturing dbr:Congelifraction dbr:Ice_wedging |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:Preston_By-pass dbr:Scharfenstein_(Hesse) dbr:Environmental_impact_of_concrete dbr:Box_Hill,_Surrey dbr:Devils_Garden_(Grand_Staircase–Escalante_National_Monument) dbr:Hoodoo_(geology) dbr:List_of_rock_formations_of_New_Zealand dbr:Reverdit_rockshelter dbr:Rietzer_Grießkogel dbr:Cycle_of_erosion dbr:Scree dbr:Pavement_performance_modeling dbr:Geology_of_Slovakia dbr:Geology_of_the_Falkland_Islands dbr:Geology_of_the_South_Downs_National_Park dbr:Geology_of_the_Western_Carpathians dbr:Nunatak dbr:Pore_water_pressure dbr:Q-slope dbr:El_Tatio dbr:Freeze-thaw_weathering dbr:Mont_Blanc_massif dbr:Cryoplanation dbr:Strandflat dbr:Stone_sealer dbr:Frost_boil dbr:Frost_damage_(construction) dbr:Frost_heaving dbr:Plucking_(glaciation) dbr:Mica_scandal dbr:Authie_(river) dbr:Bryce_Canyon_National_Park dbr:Tour_Ronde dbr:Nivation dbr:Solifluction dbr:Acadia_National_Park dbr:Adiantum_viridimontanum dbr:Alkali–silica_reaction dbr:Bratschen dbr:North_Breakwater_Dome dbr:Fluvioglacial_landform dbr:Formstone dbr:North_Downs dbr:Taughannock_Falls_State_Park dbr:Abrasion_(geology) dbr:Chapel_Royal,_Brighton dbr:Blockfield dbr:Coastal_geography dbr:White_Wall_(Taunus) dbr:Arête dbr:Pliosaurus dbr:Freeze_thaw_resistance dbr:Hüttenberg_(Haardt) dbr:Kings_Canyon_National_Park dbr:Wye_and_Crundale_Downs dbr:Topographical_relief_of_Spain dbr:Ny-London dbr:Rock_shelter dbr:Gilgai dbr:Rockfall dbr:Physical_properties_of_soil dbr:Periglacial_lake dbr:Vinyl_coated_polyester dbr:Stone_stripe dbr:Stratified_slope_deposit dbr:Freeze-thaw dbr:Freeze/thaw dbr:Freeze_and_thaw dbr:Freeze_and_thaw_action dbr:Freeze_thaw dbr:Freeze_thaw_weathering dbr:Freeze–thaw_weathering dbr:Frost-shattering dbr:Frost_action dbr:Frost_blasting dbr:Frost_bursting dbr:Frost_shattering dbr:Frost_spalling dbr:Cryofracture dbr:Cryofracturing dbr:Hydrofracture dbr:Hydrofracturing dbr:Congelifraction dbr:Ice_wedging |
| is rdfs:seeAlso of | dbr:Ice_lens dbr:Ice_segregation dbr:Water |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Frost_weathering |
