Freising manuscripts (original) (raw)
Frisinské zlomky neboli Frisinské památky (slovinsky Brižinski spomeniki, latinsky Monumenta Frisingensia, psáno také Frizinské) jsou nejstarším dochovaným slovanským textem psaným latinkou.
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | Els Manuscrits Freising (en eslové: Brižinski spomeniki; en alemany: Freisinger Denkmäler; en llatí: Monumenta Frisingensia) són els primers texts en caràcters llatins en llengua eslava i els documents més antics en eslové. Una pàgina dels Manuscrits Freising consistent en tres textos en el dialecte eslové més antic es va descobrir en un codi llatí a la ciutat de Freising (en eslové Brižinje, Brižine o Brižinj), a Alemanya. El 1803 els manuscrits es dugueren a la Biblioteca Estatal de Baviera de Munic. Sembla que els manuscrits foren escrits al segle IX. Al s. VIII l'estat eslové de Carantània va ser unit al de Baviera i és per això que els manuscrits van aparéixer a Baviera. El seu contingut és litúrgic. El filòleg eslové Jernej Kopitar va fer-ne una edició en la seua obra Glagolita Clozianus (1836) amb la denominació "Fragments de Freising" (Brižinski spomeniki), amb una traducció i comentaris. Els manuscrits encara són a la Biblioteca Estatal de Baviera, a Munic, i han estat traslladats en dues ocasions. En la dècada de 1970 s'exhibiren a la Ciutat del Vaticà i al juny de 2004 a la Biblioteca Nacional i a la Biblioteca de la Universitat de Ljubljana (Eslovènia). Abans de la Segona Guerra mundial Silvester Skerl va publicar una còpia dels Manuscrits Freising a l'Akademska Založba de Ljubljana. (ca) Frisinské zlomky neboli Frisinské památky (slovinsky Brižinski spomeniki, latinsky Monumenta Frisingensia, psáno také Frizinské) jsou nejstarším dochovaným slovanským textem psaným latinkou. (cs) Als Freisinger Denkmäler (slowenisch Brižinski spomeniki, latein. Monumenta Frisingensia) wird eine Reihe von insgesamt drei Texten in slowenischer Sprache bezeichnet, die in der zweiten Hälfte des 10. Jahrhunderts beziehungsweise der ersten Hälfte des 11. Jahrhunderts niedergeschrieben wurden und damit die ältesten Zeugnisse der slowenischen Sprache und einer in lateinischer Schrift geschriebenen slawischen Sprache überhaupt darstellen. Die Schriftdenkmäler geben ebenfalls Auskunft über die Etymologie und Sprache der slawischen Karantanen. Der Name der Schriftstücke bezieht sich auf die Herkunft der Schriftstücke. (de) La manuskriptoj de Freising (prononco [FRAJzink]), laŭ la origina latina nomo laŭvorte monumentoj de Freising, latine Monumenta Frisingensia, germane Freisinger Denkmäler, slovene Brižinski rokopisi ("manuskriptoj...") aŭ Brižinski spomeniki ("monumentoj..."), foje ankaŭ nomataj "folioj de Freising" respektive "fragmentoj de Freising", estas la unua latin-alfabeta kontinua teksto en slava lingvo kaj la plej malnova dokumento en la slovena. La dokumentoj krome donas utilajn informojn pri la etimologio kaj la lingva strukturo de la tiutempaj loĝantoj de Karantanio. La nomo de la manuskriptoj aludas al la bavaria urbo Freising; ilia enhavo estas partoj de latinlingva kodekso de la katolika episkopo Abraham von Freising (957-993), kiuj estis tradukitaj al la slovena. La tekstoj aperis inter la jaroj 972 kaj 1039, kaj uziĝis en la eklezia praktiko en la misia aktiveco de la diocezo de Freising en siaj posedaĵoj en Karintio. Kie ekzakte la manuskriptoj skribiĝis, ne estas klara, eble en la valo de la rivereto Möll en nordorienta Karintio proksime de ties enfluo en la riveron Dravo, kie la diocezo de Freising tiutempe posedis vastan teritorion. (eo) The Freising manuscripts are the first Latin-script continuous text in a Slavic language and "the oldest document in Slovene". (en) Los Manuscritos Freising (en esloveno: Brižinski spomeniki, en alemán: Freisinger Denkmäler, en latín: Monumenta Frisingensia) son los primeros textos en caracteres latinos en lengua eslava y los más antiguos documentos en idioma esloveno. Una página de los Manuscritos Freising que consistía de tres textos en el dialecto esloveno más antiguo fue descubierta en un Código Latino en la ciudad de Freising (en esloveno Brižinje, Brižine o Brižinj), Alemania. En 1803 los manuscritos fueron llevados a la Biblioteca Estatal de Baviera en la ciudad de Múnich. Se estima que los manuscritos fueron probablemente escritos en siglo IX. En el siglo VIII el Estado esloveno de Carantania fue unido al de Baviera y se estima que esta es la causa de que los manuscritos hayan sido hallados en Baviera. El contenido de los mismos es de tema litúrgico. El filólogo esloveno Jernej Kopitar hizo una edición de los mismos en su obra Glagolita Clozianus (1836) bajo la denominación de "Fragmentos de Freising" (Brižinski spomeniki), junto a una traducción y sus comentarios. Los manuscritos aún se hallan la Biblioteca Estatal de Baviera en la ciudad de Múnich y han sido trasladados en dos oportunidades. En la década de 1970 fueron exhibidos en la Ciudad del Vaticano y en junio de 2004 fueron exhibidos en la Biblioteca Nacional y en la Biblioteca de la Universidad de Liubliana (Eslovenia) Antes de la Segunda Guerra Mundial una copia de los Manuscritos Freising fue publicada por en la Akademska Založba en Liubliana. (es) Tá Lámhscríbhinní Freising (Gearmáinis: Freisinger Denkmäler; Laidin: Monumenta Frisingensia; Slóivéinis: Brižinski spomeniki, Brižinski rokopisi) ar an gcéad téacs leanúnach Slavaise in aibítir Laidineach agus ar na cáipéisí is sine i Slóivéinis. (ga) Les manuscrits de Freising (en d'autres langues : les monuments de Freising, slovène : Brižinski spomeniki, latin : Monumenta Frisingensia, allemand Freisinger Denkmäler) sont un ensemble de trois textes en slovène écrits dans la seconde moitié du Xe siècle ou la première moitié du XIe. Ils sont la plus ancienne trace de la langue slovène, et la plus ancienne occurrence d'une langue slave en caractères latins. Ils documentent également l'étymologie et la langue des Carantans. (fr) I Manoscritti di Frisinga o monumenti di Frisinga (in sloveno: Brižinski spomeniki) sono ritenuti i più antichi manoscritti in una lingua slava (lingua slovena) scritti utilizzando caratteri dell'alfabeto latino. I manoscritti di Frisinga (it) Zabytki fryzyńskie, Zabytki fryzyjskie, Fragmenty fryzyńskie lub Fragmenty fryzyjskie (łac. Monumenta Frisingensia) – najstarszy zachowany tekst w języku słowiańskim, pochodzący z VIII wieku, którego X-wieczny odpis odkryto w 1803 roku w bawarskiej Fryzyndzie. Odpis ten, zapisany minuskułą karolińską w alfabecie łacińskim, przechowywany jest w monachijskiej Bayerische Staatsbibliothek. Powstanie Zabytków fryzyńskich naukowcy wiążą z działalnością misjonarzy iroszkockich i frankijskich, którzy nawracali Słowian w Karyntii i Panonii od końca VII wieku. Trzy teksty, które wchodzą w skład Fragmentów, został przetłumaczone przez anonimowego pisarza lub pisarzy z języka staro-wysoko-niemieckiego. Zawierają one dwa formularze spowiedzi powszechnej oraz zachętę (adhortację) do pokuty. Zabytki fryzyńskie powstały około sto lat przed działalnością literacką Cyryla i Metodego, czyli powstaniem głagolicy. Uważa się je za tekst o bardzo dużym znaczeniu, dlatego są częstym obiektem badań zarówno historyków, jak językoznawców i teoretyków literatury. W literaturze naukowej są one oznaczane siglum Fryz. lub Fris., a kolejne trzy teksty Fryz. I, Fryz. II oraz Fryz. III. (pl) Freisingfragmenten är den äldsta kända urkunden på slovenska. På slovenska kalls den Brižinski spomeniki och på latin Monumenta Frisingensia. 1803 fick det bayerska statliga biblioteket, beläget i München in en codex (det vill säga en sammanbindning av texter) på latin. Denna bestod av 169 foliosidor plus två onumrerade pergamentsblad. Den latinska texten bestod mestadels av predikningar och förklaringar från kyrkofäder och medeltida författare. En mindre del rör liturgiska riter eller kyrkorättsliga tema. 1807 upptäcktes att vissa sidor var skrivna på bättre, ljusbrunt pergament. Närmare studier visade att dessa (folio 78, 78v och 158v - 161v) fyra pergamentblad plus en kvartssida var skrivna på slovenska med latinska bokstäver. Troligen skrevs texterna mellan 972 och 1000 (den handstil – karolingisk minuskel - som användes var populär då) och alltså är de äldsta texterna på slovenska och de äldsta texterna av slaviskt språk skrivet med det latinska alfabetet. De två första texterna är skrivna av samma person varför man kunnat jämföra dem med andra daterade texter av samma person. Den första och den tredje texten är böner som var tänkta att upprepas av församlingen. Texten i mitten utgörs av en biktpredikan. Vid analys av språket ses inflytande av gammelhögtyska varför man kan sluta sig till att dessa är avskrifter av översättningar från detta språk. Freisingfragmenten översättes 1854 till modern slovenska av (filolog 1828 - 1869, utgav en ordbok, språklära m. m. grundade 1958 tidskriften "Glasnik slovenski") som även namngav fragmenten. Dessa har därefter översatts till ett flertal moderna språk men även till latin och gammal kyrkslaviska. Fragmenten befinner sig fortfarande i München. Sedan 1803 har de endast gjort två utflykter; de ställdes ut på 1970-talet i Vatikanen och 2004 i Ljubljana på national- och universitetsbiblioteket. Det finns teorier om att Freisingfragmenten skrivits i Mölls floddal (Möll flyter sedan in i Kärntens största flod Drau) och att de skulle ingått i en handledning för biskopar. Vissa lingvister (Jernej Kopitar och ) vill se biskop Abraham, biskop i Freising 957 – 994, som nära förbunden med fragmenten, men det finns inga historiska bevis härför. Texterna har dock använts i kyrkan i Freising, som ägde mark i floddalen, vilket förklarar att de bevarats där. Tidigare fanns det också ett benediktinerkloster, Weihenstephan, i staden (detta omvandlades sedan till kunglig lantbruksskola). (sv) Фрейзингенские отрывки, также Брижинские отрывки (словен. Brižinski spomeniki), устаревшее Фрейзингенская рукопись лат. Monumenta Frisingensia) — три религиозных текста на древнесловенском языке, записанные латиницей в X—XI веках. Входят в пергаментную рукопись епископа-миссионера Авраама из баварского города Фрейзинга на латинском языке. Являются древнейшим памятником письменности на словенском языке, а также древнейшим текстом на славянском языке, записанным латиницей. Впервые обнаружены в монастыре Фрайзинга в 1803 году. Хранятся в Баварской государственной библиотеке в Мюнхене. (ru) Фрейзінгські уривки (або Freising Folia, Фрейзінзькі манускрипти, або Фрейзінзькі пам'ятки, словенське Brižinski spomeniki) — перший відомий слов'янський текст, написаний латинкою. Разом із «Київськими листками» є одними з найдавніших текстів старослов'янської писемності. Фрейзінзькі уривки написано давньо-словенською мовою (словенською редакцією старослов'янської мови). Пам'ятки, що складаються з трьох текстів, знайдено в латиномовному рукописі (списку) в місті Фрайзінг (Фрейзінг, Freising, словенською мовою Brižinj), що в Німеччині. У 1803 році рукопис потрапив до Баварської державної бібліотеки в Мюнхені. Слов'янський текст у рукописі відкрито 1807 року. Збереглося чотири з чвертю пергаментні аркуші. Текст це написані старослов'янською мовою молитви; його фонетичні особливості свідчать, що текст писала людина, яка говорила словенською мовою. (uk) |
| dbo:thumbnail | wiki-commons:Special:FilePath/Freising_manuscript.jpg?width=300 |
| dbo:wikiPageExternalLink | http://nl.ijs.si/e-zrc/bs/index-en.html https://archive.today/20130210191324/http:/www.bsb-muenchen.de/Freisinger-Denkmaeler-Freising-Manuscripts-Clm-6426.728+M57d0acf4f16.0.html https://books.google.com/books%3Fid=eDFiAAAAMAAJ https://books.google.com/books%3Fid=ipoYAQAAIAAJ |
| dbo:wikiPageID | 64729 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 7197 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1121107904 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Bavaria dbr:Bavarian_State_Library dbr:Anton_Janežič dbc:10th-century_manuscripts dbr:Vatican_Museums dbr:Freising dbr:Munich dbc:Christian_manuscripts dbr:Ljubljana dbc:11th-century_manuscripts dbr:Slavic_languages dbr:Slovene_language dbr:Parchment dbr:Carinthian_Slovenes dbc:Cultural_history_of_Slovenia dbc:Earliest_known_manuscripts_by_language dbr:Charlemagne dbr:Jernej_Kopitar dbr:Latin_alphabet dbc:South_Slavic_manuscripts dbr:Codex dbr:Codex_Suprasliensis dbr:Homily dbc:Slovenian_literature dbr:National_and_University_Library_of_Slovenia dbr:Carolingian_minuscule dbr:Facsimile dbr:Liturgy dbr:Slovene_dialects dbr:Carinthia_(duchy) dbr:File:Freising_manuscript.jpg dbr:Abraham_of_Freising dbr:Akademska_založba dbr:Möll_River dbr:Rajko_Nahtigal dbr:Silvester_Škerl |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:About dbt:Authority_control dbt:Cite_book dbt:Commons_category dbt:More_citations_needed dbt:Reflist dbt:Use_dmy_dates |
| dcterms:subject | dbc:10th-century_manuscripts dbc:Christian_manuscripts dbc:11th-century_manuscripts dbc:Cultural_history_of_Slovenia dbc:Earliest_known_manuscripts_by_language dbc:South_Slavic_manuscripts dbc:Slovenian_literature |
| gold:hypernym | dbr:Text |
| rdf:type | owl:Thing yago:WikicatChristianManuscripts yago:WikicatSouthSlavicManuscripts yago:Abstraction100002137 yago:Communication100033020 yago:Manuscript106406979 yago:Writing106362953 yago:WrittenCommunication106349220 dbo:Book yago:Wikicat10th-centuryManuscripts yago:Wikicat11th-centuryManuscripts yago:Wikicat9th-centuryManuscripts yago:WikicatEarliestKnownManuscriptsByLanguage |
| rdfs:comment | Frisinské zlomky neboli Frisinské památky (slovinsky Brižinski spomeniki, latinsky Monumenta Frisingensia, psáno také Frizinské) jsou nejstarším dochovaným slovanským textem psaným latinkou. (cs) Als Freisinger Denkmäler (slowenisch Brižinski spomeniki, latein. Monumenta Frisingensia) wird eine Reihe von insgesamt drei Texten in slowenischer Sprache bezeichnet, die in der zweiten Hälfte des 10. Jahrhunderts beziehungsweise der ersten Hälfte des 11. Jahrhunderts niedergeschrieben wurden und damit die ältesten Zeugnisse der slowenischen Sprache und einer in lateinischer Schrift geschriebenen slawischen Sprache überhaupt darstellen. Die Schriftdenkmäler geben ebenfalls Auskunft über die Etymologie und Sprache der slawischen Karantanen. Der Name der Schriftstücke bezieht sich auf die Herkunft der Schriftstücke. (de) The Freising manuscripts are the first Latin-script continuous text in a Slavic language and "the oldest document in Slovene". (en) Tá Lámhscríbhinní Freising (Gearmáinis: Freisinger Denkmäler; Laidin: Monumenta Frisingensia; Slóivéinis: Brižinski spomeniki, Brižinski rokopisi) ar an gcéad téacs leanúnach Slavaise in aibítir Laidineach agus ar na cáipéisí is sine i Slóivéinis. (ga) Les manuscrits de Freising (en d'autres langues : les monuments de Freising, slovène : Brižinski spomeniki, latin : Monumenta Frisingensia, allemand Freisinger Denkmäler) sont un ensemble de trois textes en slovène écrits dans la seconde moitié du Xe siècle ou la première moitié du XIe. Ils sont la plus ancienne trace de la langue slovène, et la plus ancienne occurrence d'une langue slave en caractères latins. Ils documentent également l'étymologie et la langue des Carantans. (fr) I Manoscritti di Frisinga o monumenti di Frisinga (in sloveno: Brižinski spomeniki) sono ritenuti i più antichi manoscritti in una lingua slava (lingua slovena) scritti utilizzando caratteri dell'alfabeto latino. I manoscritti di Frisinga (it) Фрейзингенские отрывки, также Брижинские отрывки (словен. Brižinski spomeniki), устаревшее Фрейзингенская рукопись лат. Monumenta Frisingensia) — три религиозных текста на древнесловенском языке, записанные латиницей в X—XI веках. Входят в пергаментную рукопись епископа-миссионера Авраама из баварского города Фрейзинга на латинском языке. Являются древнейшим памятником письменности на словенском языке, а также древнейшим текстом на славянском языке, записанным латиницей. Впервые обнаружены в монастыре Фрайзинга в 1803 году. Хранятся в Баварской государственной библиотеке в Мюнхене. (ru) Els Manuscrits Freising (en eslové: Brižinski spomeniki; en alemany: Freisinger Denkmäler; en llatí: Monumenta Frisingensia) són els primers texts en caràcters llatins en llengua eslava i els documents més antics en eslové. Una pàgina dels Manuscrits Freising consistent en tres textos en el dialecte eslové més antic es va descobrir en un codi llatí a la ciutat de Freising (en eslové Brižinje, Brižine o Brižinj), a Alemanya. El 1803 els manuscrits es dugueren a la Biblioteca Estatal de Baviera de Munic. (ca) La manuskriptoj de Freising (prononco [FRAJzink]), laŭ la origina latina nomo laŭvorte monumentoj de Freising, latine Monumenta Frisingensia, germane Freisinger Denkmäler, slovene Brižinski rokopisi ("manuskriptoj...") aŭ Brižinski spomeniki ("monumentoj..."), foje ankaŭ nomataj "folioj de Freising" respektive "fragmentoj de Freising", estas la unua latin-alfabeta kontinua teksto en slava lingvo kaj la plej malnova dokumento en la slovena. La dokumentoj krome donas utilajn informojn pri la etimologio kaj la lingva strukturo de la tiutempaj loĝantoj de Karantanio. (eo) Los Manuscritos Freising (en esloveno: Brižinski spomeniki, en alemán: Freisinger Denkmäler, en latín: Monumenta Frisingensia) son los primeros textos en caracteres latinos en lengua eslava y los más antiguos documentos en idioma esloveno. Una página de los Manuscritos Freising que consistía de tres textos en el dialecto esloveno más antiguo fue descubierta en un Código Latino en la ciudad de Freising (en esloveno Brižinje, Brižine o Brižinj), Alemania. En 1803 los manuscritos fueron llevados a la Biblioteca Estatal de Baviera en la ciudad de Múnich. (es) Zabytki fryzyńskie, Zabytki fryzyjskie, Fragmenty fryzyńskie lub Fragmenty fryzyjskie (łac. Monumenta Frisingensia) – najstarszy zachowany tekst w języku słowiańskim, pochodzący z VIII wieku, którego X-wieczny odpis odkryto w 1803 roku w bawarskiej Fryzyndzie. Odpis ten, zapisany minuskułą karolińską w alfabecie łacińskim, przechowywany jest w monachijskiej Bayerische Staatsbibliothek. (pl) Freisingfragmenten är den äldsta kända urkunden på slovenska. På slovenska kalls den Brižinski spomeniki och på latin Monumenta Frisingensia. 1803 fick det bayerska statliga biblioteket, beläget i München in en codex (det vill säga en sammanbindning av texter) på latin. Denna bestod av 169 foliosidor plus två onumrerade pergamentsblad. Den latinska texten bestod mestadels av predikningar och förklaringar från kyrkofäder och medeltida författare. En mindre del rör liturgiska riter eller kyrkorättsliga tema. 1807 upptäcktes att vissa sidor var skrivna på bättre, ljusbrunt pergament. Närmare studier visade att dessa (folio 78, 78v och 158v - 161v) fyra pergamentblad plus en kvartssida var skrivna på slovenska med latinska bokstäver. Troligen skrevs texterna mellan 972 och 1000 (den handstil – (sv) Фрейзінгські уривки (або Freising Folia, Фрейзінзькі манускрипти, або Фрейзінзькі пам'ятки, словенське Brižinski spomeniki) — перший відомий слов'янський текст, написаний латинкою. Разом із «Київськими листками» є одними з найдавніших текстів старослов'янської писемності. Фрейзінзькі уривки написано давньо-словенською мовою (словенською редакцією старослов'янської мови). Збереглося чотири з чвертю пергаментні аркуші. Текст це написані старослов'янською мовою молитви; його фонетичні особливості свідчать, що текст писала людина, яка говорила словенською мовою. (uk) |
| rdfs:label | Manuscrits Freising (ca) Frisinské zlomky (cs) Freisinger Denkmäler (de) Manuskriptoj de Freising (eo) Manuscritos Freising (es) Lámhscríbhinní Freising (ga) Freising manuscripts (en) Manoscritti di Frisinga (it) Manuscrits de Freising (fr) Zabytki fryzyńskie (pl) Фрейзингенские отрывки (ru) Freisingfragmenten (sv) Фрейзінгенські уривки (uk) |
| owl:sameAs | freebase:Freising manuscripts yago-res:Freising manuscripts http://viaf.org/viaf/292477850 wikidata:Freising manuscripts dbpedia-be:Freising manuscripts dbpedia-bg:Freising manuscripts http://bs.dbpedia.org/resource/Brižinski_spomenici dbpedia-ca:Freising manuscripts dbpedia-cs:Freising manuscripts dbpedia-de:Freising manuscripts dbpedia-eo:Freising manuscripts dbpedia-es:Freising manuscripts dbpedia-fr:Freising manuscripts dbpedia-ga:Freising manuscripts dbpedia-hr:Freising manuscripts dbpedia-is:Freising manuscripts dbpedia-it:Freising manuscripts dbpedia-mk:Freising manuscripts dbpedia-pl:Freising manuscripts dbpedia-ru:Freising manuscripts dbpedia-sh:Freising manuscripts dbpedia-sk:Freising manuscripts dbpedia-sl:Freising manuscripts dbpedia-sr:Freising manuscripts dbpedia-sv:Freising manuscripts dbpedia-uk:Freising manuscripts https://global.dbpedia.org/id/27Z8M |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Freising_manuscripts?oldid=1121107904&ns=0 |
| foaf:depiction | wiki-commons:Special:FilePath/Freising_manuscript.jpg |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Freising_manuscripts |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:Brižinski_rokopisi dbr:Freising_Manuscripts dbr:Freisinger_Denkmäler dbr:Monumenta_Frisingensia dbr:Freising_Folia dbr:Freising_Fragments dbr:Freising_monuments dbr:Brižinj_Monuments dbr:Brižinski_spomeniki |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:Prekmurje_Slovene dbr:Modestus_(Apostle_of_Carantania) dbr:Primary_Chronicle dbr:Bavarian_State_Library dbr:List_of_languages_by_first_written_accounts dbr:Rhotacism dbr:Ivan_Grafenauer dbr:List_of_manuscripts dbr:Rus’_chronicle dbr:Freising dbr:Brižinski_rokopisi dbr:Milko_Kos dbr:Slavic_languages dbr:Slovene_language dbr:Slovene_literature dbr:Slovenes dbr:Freising_Manuscripts dbr:Freisinger_Denkmäler dbr:Monumenta_Frisingensia dbr:Obervellach dbr:Carolingian_minuscule dbr:Slovene_national_phonetic_transcription dbr:Freising_Folia dbr:Freising_Fragments dbr:Freising_monuments dbr:Brižinj_Monuments dbr:Brižinski_spomeniki |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Freising_manuscripts |
