Hutterite German (original) (raw)
Hutterite German (German: Hutterisch) is an Upper German dialect of the Bavarian variety of the German language, which is spoken by Hutterite communities in Canada and the United States. Hutterite is also called Tirolean, but this is an anachronism.
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | Hutterisch, auch Huttererdeutsch, nennt man die von den Hutterern in Kanada und den USA gesprochene deutsche Sprachform. Das Hutterische ist ein Ausgleichsdialekt auf bairischer Grundlage, der ganz überwiegend kärntnerisch geprägt ist. Es beinhaltet jedoch auch Elemente aus dem Tirolerischen, zurückgehend auf den Begründer Jakob Hutter und seine Gefährten aus Tirol, sowie Elemente aus dem Ostmittelbairischen aus der Zeit in Mähren. Durch die Aufnahme von Kärntnern Landlern (auch Transmigranten genannt) aus der Zeit in Siebenbürgen wurde der hutterische Dialekt jedoch sehr stark kärntnerisch umgeprägt. Neben wenigen slawischen Elementen wurden in den letzten 120 Jahren recht viele englische Wörter im technisch-modernen Bereich übernommen. Hutterisch ist weder eine Abstandsprache gegenüber anderen südostdeutschen Dialekten, noch in irgendeiner Form eine Ausbausprache, sondern die Sprecher verwenden ein etwas altertümliches Hochdeutsch als Dachsprache. Nach diesen Kriterien, die die englischsprachige Sprachwissenschaft zwar kennt, aber wenig anwendet, ist Hutterisch keine eigenständige Sprache, sondern ein Dialekt des Deutschen, was auch der Selbstsicht der Hutterer entspricht. (de) Lingvoj > Hindeŭropa lingvaro > Ĝermana > > Germana lingvo < Huterita Dialekto > La huterita dialekto (huterite: Hutterish) estas parolata en Kanado kaj en Usono fare de ĉirkaŭ 40 000 parolantoj. La plejmulto el ili estas huteritoj kaj vivas komunume. Ĉi tiu germandevena dialekto estas miksigita kun malmultaj vortoj el la rusa kaj multaj vortoj el la angla lingvoj pro tio, ke la huteritofonoj vivis en Rusio antaŭ ol enmigri al Usono kaj al Kanado. La huterita formo de lingvo ne estas pli malsama ol aliaj germanaj dialektoj. La huterita lingvo nur estas opiniita kelkfoje lingvo kaj ne dialekto, ĉar la angla lingvistiko normale ne uzas la sistemon de "ausbau language", "abstand language" kaj "dach language" aŭ germane "Ausbausprache", "Abstandsprache" kaj "Dachsprache". Huteritoj uzas germanan lingvon kiel "Dachsprache". Pro tio la angla lingvistiko nek povas solvi la problemon de la diversaj germanaj dialektoj nek la problemon de la diversaj italaj dialektoj. Vokaloj: la normgermanaj kontraŭ la huteritaj * normgermana /oi/ > huterita /ai/ * normgermana /ai/ > huterita /a/Huterita nazaligo * normgermana /dn/ > huterita /n/ (eo) Hutterite German (German: Hutterisch) is an Upper German dialect of the Bavarian variety of the German language, which is spoken by Hutterite communities in Canada and the United States. Hutterite is also called Tirolean, but this is an anachronism. (en) Le huttérien, également appelé allemand huttérien ou allemand carinthien, est un dialecte allemand qui appartient au groupe de l'austro-bavarois. Cette langue est parlée par les huttérites qui vivent dans des colonies ethno-religieuses au Canada (essentiellement dans l'Ouest : Alberta, Saskatchewan, Manitoba et Colombie-Britannique), et aux États-Unis (Minnesota, Dakota du Nord, Dakota du Sud, Montana, État de Washington et Oregon). (fr) Il tedesco hutterita o semplicemente hutterita (Hutterisch) è un dialetto appartenente al gruppo del Tedesco superiore, insieme di dialetti della lingua austro-bavarese che è una varietà del tedesco. Il Tedesco hutterita è parlato dalla comunità degli Hutteriti in Canada e negli Stati Uniti d'America. Spesso l'hutterita veniva definito tirolese o basso tedesco, ma questi sono anacronismi. (it) Huttrisch (czytaj: hutrisz) – dialekt języka niemieckiego, używany w społecznościach protestanckiej grupy religijnej huterytów, przede wszystkim w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie (także w trzech osadach huteryckich w Japonii i Nigerii). Liczbę użytkowników tego dialektu ocenia się na 49 000. Huttrisch pochodzi z , używanego w Tyrolu (obecnie niemal wymarłego w Europie). Zachował się w społecznościach huteryckich, ulegając modyfikacjom, głównie pod wpływem standardowego języka niemieckiego, który jest w tych społecznościach jedynym językiem literackim. Dzieci huteryckie uczą się huttrisch jako języka ojczystego, którym posługują się tylko w mowie. W szkole (obowiązkowej do 15 roku życia) uczą się języka niemieckiego, który jest językiem Biblii i literatury religijnej, a także języka angielskiego, który jest mało używany, mimo faktu przebywania huterytów od 140 lat w otoczeniu anglojęzycznym (na skutek doktrynalnego izolacjonizmu tej grupy religijnej). (pl) Hutterisch is een dialect van de Hoogduitse taal, dat in de VS en Canada door leden van de geloofsgemeenschap van Hutterieten gesproken wordt. Hutterisch is een dialect van Beierse afkomst. (nl) Alemão hutterite (Hutterisch) é um dialeto da língua alemã. É falado no Canadá e nos Estados Unidos. (pt) Хуттерский язык (нем. Hutterisch) — язык на немецкой основе. Получил своё название по названию анабаптистского направления гуттеритов, приверженцы которого вынуждены были часто мигрировать. Сегодня хуттерский язык используется в Канаде (Альберта, Саскачеван, Манитоба) и США (Вашингтон, Монтана, Северная и Южная Дакота) среди гуттеритов. Общее число носителей составляет около 45 тысяч человек. Язык складывался из австро-баварского диалекта и развивался под влиянием славянских и особенно английских заимствований. Вопрос о том, следует ли называть хуттерский язык самостоятельным, не рассматривается всерьёз, так как несмотря даже на существенные различия между ним и литературным немецким языком, он по-прежнему считается диалектом. (ru) |
| dbo:iso6393Code | geh |
| dbo:languageFamily | dbr:Elbe_Germanic dbr:Germanic_languages dbr:West_Germanic_languages dbr:High_German_languages |
| dbo:spokenIn | dbr:Saskatchewan dbr:Minnesota dbr:Montana dbr:Washington_(state) dbr:Alberta dbr:North_Dakota dbr:Manitoba dbr:South_Dakota |
| dbo:wikiPageExternalLink | https://www.hbbookcentre.com/books/lindas-glcklicher-tag https://web.archive.org/web/20080401143249/http:/www.hbbookcentre.com/hutterischabibltschichtlen1.html |
| dbo:wikiPageID | 179871 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 6650 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1122165827 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbc:Bavarian_language dbc:German-American_culture dbr:Saskatchewan dbr:Bavaria dbr:Bavarian_language dbc:Languages_of_Canada dbc:Christian_liturgical_languages dbr:Pennsylvania_Dutch_language dbr:Upper_German dbr:Vorarlberg dbr:County_of_Tyrol dbr:Anachronism dbc:Culture_of_Saskatchewan dbc:Hutterites dbr:Russian_language dbr:Texas_German dbr:Elbe_Germanic dbr:Electoral_Palatinate dbr:Empress dbr:English_language dbr:German_language dbr:Germanic_languages dbr:Minnesota dbr:Montana dbr:Crypto-Protestantism dbc:German-American_history dbr:Austria dbr:Transylvania dbr:Washington_(state) dbr:West_Germanic_languages dbr:Duchy_of_Carinthia dbr:Alberta dbr:Early_New_High_German dbr:Eastern_Europe dbc:German-Canadian_culture dbr:North_America dbr:North_Dakota dbr:Ottoman_Empire dbr:Koiné_language dbr:Habsburg_monarchy dbr:Jacob_Hutter dbc:German_language_in_the_United_States dbc:Culture_of_Alberta dbc:German_dialects dbc:Culture_of_Manitoba dbr:High_German_languages dbc:Minority_languages dbr:Manitoba dbr:Martin_Luther dbr:Plautdietsch_language dbr:South_Dakota dbr:Southern_Bavarian dbc:White_culture_in_North_America dbr:Oregon dbc:Diaspora_languages dbr:Transylvanian_Landler dbr:Hutterite dbr:Standard_German dbr:Maria_Theresia |
| dbp:date | 2007 (xsd:integer) |
| dbp:fam | dbr:Bavarian_language dbr:Upper_German dbr:Elbe_Germanic dbr:Germanic_languages dbr:West_Germanic_languages dbr:High_German_languages dbr:Southern_Bavarian |
| dbp:familycolor | Indo-European (en) |
| dbp:glotto | hutt1235 (en) |
| dbp:glottorefname | Hutterite German (en) |
| dbp:iso | geh (en) |
| dbp:name | Hutterite German (en) |
| dbp:nativename | Hutterisch (en) |
| dbp:ref | e18 (en) |
| dbp:region | Alberta, Saskatchewan, and Manitoba, Canada; Washington, Montana, Minnesota, North and South Dakota, United States (en) |
| dbp:speakers | 40000 (xsd:integer) |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Authority_control dbt:Cite_book dbt:More_citations_needed dbt:Reflist dbt:Germanic_languages dbt:German_language_varieties_outside_Europe dbt:Infobox_language |
| dbp:wordnet_type | http://www.w3.org/2006/03/wn/wn20/instances/synset-language-noun-1 |
| dcterms:subject | dbc:Bavarian_language dbc:German-American_culture dbc:Languages_of_Canada dbc:Christian_liturgical_languages dbc:Culture_of_Saskatchewan dbc:Hutterites dbc:German-American_history dbc:German-Canadian_culture dbc:German_language_in_the_United_States dbc:Culture_of_Alberta dbc:German_dialects dbc:Culture_of_Manitoba dbc:Minority_languages dbc:White_culture_in_North_America dbc:Diaspora_languages |
| gold:hypernym | dbr:Dialect |
| rdf:type | owl:Thing dbo:Language schema:Language wikidata:Q315 yago:WikicatLanguages yago:WikicatLanguagesOfCanada yago:WikicatLanguagesOfTheUnitedStates yago:WikicatUpperGermanLanguages yago:Abstraction100002137 yago:AuditoryCommunication107109019 yago:Communication100033020 yago:Dialect107155661 yago:Language106282651 yago:Non-standardSpeech107155081 yago:WikicatGermanDialects yago:WikicatHighGermanLanguages yago:Speech107109196 umbel-rc:Language |
| rdfs:comment | Hutterite German (German: Hutterisch) is an Upper German dialect of the Bavarian variety of the German language, which is spoken by Hutterite communities in Canada and the United States. Hutterite is also called Tirolean, but this is an anachronism. (en) Le huttérien, également appelé allemand huttérien ou allemand carinthien, est un dialecte allemand qui appartient au groupe de l'austro-bavarois. Cette langue est parlée par les huttérites qui vivent dans des colonies ethno-religieuses au Canada (essentiellement dans l'Ouest : Alberta, Saskatchewan, Manitoba et Colombie-Britannique), et aux États-Unis (Minnesota, Dakota du Nord, Dakota du Sud, Montana, État de Washington et Oregon). (fr) Il tedesco hutterita o semplicemente hutterita (Hutterisch) è un dialetto appartenente al gruppo del Tedesco superiore, insieme di dialetti della lingua austro-bavarese che è una varietà del tedesco. Il Tedesco hutterita è parlato dalla comunità degli Hutteriti in Canada e negli Stati Uniti d'America. Spesso l'hutterita veniva definito tirolese o basso tedesco, ma questi sono anacronismi. (it) Hutterisch is een dialect van de Hoogduitse taal, dat in de VS en Canada door leden van de geloofsgemeenschap van Hutterieten gesproken wordt. Hutterisch is een dialect van Beierse afkomst. (nl) Alemão hutterite (Hutterisch) é um dialeto da língua alemã. É falado no Canadá e nos Estados Unidos. (pt) Хуттерский язык (нем. Hutterisch) — язык на немецкой основе. Получил своё название по названию анабаптистского направления гуттеритов, приверженцы которого вынуждены были часто мигрировать. Сегодня хуттерский язык используется в Канаде (Альберта, Саскачеван, Манитоба) и США (Вашингтон, Монтана, Северная и Южная Дакота) среди гуттеритов. Общее число носителей составляет около 45 тысяч человек. Язык складывался из австро-баварского диалекта и развивался под влиянием славянских и особенно английских заимствований. Вопрос о том, следует ли называть хуттерский язык самостоятельным, не рассматривается всерьёз, так как несмотря даже на существенные различия между ним и литературным немецким языком, он по-прежнему считается диалектом. (ru) Hutterisch, auch Huttererdeutsch, nennt man die von den Hutterern in Kanada und den USA gesprochene deutsche Sprachform. Das Hutterische ist ein Ausgleichsdialekt auf bairischer Grundlage, der ganz überwiegend kärntnerisch geprägt ist. Es beinhaltet jedoch auch Elemente aus dem Tirolerischen, zurückgehend auf den Begründer Jakob Hutter und seine Gefährten aus Tirol, sowie Elemente aus dem Ostmittelbairischen aus der Zeit in Mähren. Durch die Aufnahme von Kärntnern Landlern (auch Transmigranten genannt) aus der Zeit in Siebenbürgen wurde der hutterische Dialekt jedoch sehr stark kärntnerisch umgeprägt. Neben wenigen slawischen Elementen wurden in den letzten 120 Jahren recht viele englische Wörter im technisch-modernen Bereich übernommen. (de) Lingvoj > Hindeŭropa lingvaro > Ĝermana > > Germana lingvo < Huterita Dialekto > La huterita dialekto (huterite: Hutterish) estas parolata en Kanado kaj en Usono fare de ĉirkaŭ 40 000 parolantoj. La plejmulto el ili estas huteritoj kaj vivas komunume. Ĉi tiu germandevena dialekto estas miksigita kun malmultaj vortoj el la rusa kaj multaj vortoj el la angla lingvoj pro tio, ke la huteritofonoj vivis en Rusio antaŭ ol enmigri al Usono kaj al Kanado. La huterita formo de lingvo ne estas pli malsama ol aliaj germanaj dialektoj. La huterita lingvo nur estas opiniita kelkfoje lingvo kaj ne dialekto, ĉar la angla lingvistiko normale ne uzas la sistemon de "ausbau language", "abstand language" kaj "dach language" aŭ germane "Ausbausprache", "Abstandsprache" kaj "Dachsprache". Huteritoj uzas germa (eo) Huttrisch (czytaj: hutrisz) – dialekt języka niemieckiego, używany w społecznościach protestanckiej grupy religijnej huterytów, przede wszystkim w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie (także w trzech osadach huteryckich w Japonii i Nigerii). Liczbę użytkowników tego dialektu ocenia się na 49 000. (pl) |
| rdfs:label | Hutterischer Dialekt (de) Huterita dialekto (eo) Huttérien (fr) Hutterite German (en) Lingua tedesca hutterita (it) Hutterisch (nl) Alemão hutterite (pt) Huttrisch (pl) Хуттерский язык (ru) |
| owl:sameAs | freebase:Hutterite German yago-res:Hutterite German wikidata:Hutterite German dbpedia-an:Hutterite German dbpedia-bar:Hutterite German dbpedia-br:Hutterite German dbpedia-de:Hutterite German dbpedia-eo:Hutterite German dbpedia-fr:Hutterite German dbpedia-hr:Hutterite German dbpedia-it:Hutterite German dbpedia-lmo:Hutterite German dbpedia-nl:Hutterite German dbpedia-pl:Hutterite German dbpedia-pms:Hutterite German dbpedia-pt:Hutterite German dbpedia-ru:Hutterite German dbpedia-sq:Hutterite German https://global.dbpedia.org/id/35DBx |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Hutterite_German?oldid=1122165827&ns=0 |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Hutterite_German |
| foaf:name | Hutterisch (en) Hutterite German (en) |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:Hutterisch dbr:ISO_639:geh dbr:Hutterite_German_language dbr:Hutterisch_language |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:List_of_contemporary_ethnic_groups dbr:Bavarian_language dbr:Block_settlement dbr:Hutterisch dbr:List_of_Indo-European_languages dbr:Pennsylvania_Dutch_language dbr:Upper_German dbr:Index_of_language_articles dbr:GEH dbr:Prairieleut dbr:Texas_German dbr:Geographical_distribution_of_German_speakers dbr:German_Americans dbr:German_dialects dbr:German_diaspora dbr:German_language dbr:German_language_in_the_United_States dbr:Germanic_languages dbr:Languages_of_North_America dbr:Amish_way_of_life dbr:Koiné_language dbr:List_of_Germanic_languages dbr:Haplogroup_T-M184 dbr:Hutterites dbr:Languages_of_Canada dbr:Leader,_Saskatchewan dbr:High_German_languages dbr:ISO_639:geh dbr:Plautdietsch_language dbr:Southern_Bavarian dbr:Spring_Prairie_Township,_Clay_County,_Minnesota dbr:Seeker_(Anabaptism) dbr:Ethnoreligious_group dbr:Old_Order_Mennonite dbr:Hutterite_German_language dbr:Outline_of_German_language dbr:Hutterisch_language |
| is dbp:ld of | dbr:German_language |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Hutterite_German |