Pandura (original) (raw)
The pandura (Ancient Greek: πανδοῦρα, pandoura) or pandore, an ancient string instrument, belonged in the broad class of the lute and guitar instruments. Akkadians played similar instruments from the 3rd millennium BC. Ancient Greek artwork depicts such lutes from the 3rd or 4th century BC onward.
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | Η βιβλιογραφίακαι η εικονογραφία η σχετική με την πανδούρα είναι πολύ φτωχή και οιπληροφορίες ελάχιστες. Το γεγονός αυτό δείχνει ότι τα λαουτοειδή στον ελλαδικόχώρο δεν ήταν καθόλου διαδεδομένα και ακόμη περισσότερο θεωρούνταν όργαναεντελώς λαϊκά και περιθωριοποιημένα. Το φαινόμενο του παραγκωνισμού κάποιωνοργάνων δεν είναι καινούργιο. Κάθε φορά που νέες τάσεις και τεχνοτροπίεςέρχονται στο φως συναντούν την έντονη κριτική και μη αποδοχή των σκεπτικιστών πουέχουν συνηθίσει να κινούνται μέσα σε ένα συντηρητικό περιβάλλον. Όντως ηπανδούρα παρουσίαζε τέτοιους νεωτερισμούς ώστε να αφοριστεί μονομιάς από τους ακαδημαϊκούςκύκλους. Χάριν του δαχτυλοθέσιού της, λόγω του βραχίονα, προσέφερε μεγάλεςδυνατότητες στον εκτελεστή για φωνητικά και οργανικά περάσματα που συνόδευανμεμονωμένους φθόγγους ή που συνέδεαν φθόγγους έτσι ώστε να δημιουργηθούν μελίσματακαι λεγκάτα, μία τεχνοτροπία που ήταν τεχνικά αδύνατο να εφαρμοστεί σεχορδόφωνα όπως η λύρα στην οποία γινόταν χρήση μίας χορδής για κάθε φθόγγο. Ταμελίσματα αυτά παραβαίνουν, με σκανδαλώδη τρόπο, τους αυστηρούς κανόνες τηςκλασσικής παιδείας με αποτέλεσμα οι εραστές της πανδουρίδας ναπεριθωριοποιούνται τόσο σε μουσικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Ο μελισματικόςόμως χαρακτήρας του οργάνου, που συχνά κρατούσαν στα χέρια τους εταίρες σεγιορτές και οινοποσίες, βοηθούσε την ηδονιστική και λάγνα τέρψη που κι αυτήβεβαίως υπέρβαινε τους στερεούς κανόνες της ηθικής. Ένα τέτοιο άτομο, πολύ επιρρεπέςσε αυτά τα παραβατικά στάδια, ήταν ο Φίλιππος ο Μακεδόνας, ο πατέρας τουΑλέξανδρου. Ο Φίλιππος διασκέδαζε υπό τους ήχους της πανδούρας, μέθαγε καιγλεντοκοπούσε γι αυτό και θεωρούνταν κατάπτυστος από τους Αθηναίους ρήτορες καιπολιτικούς του αντιπάλους. Μόνο κατά τους ελληνιστικούςχρόνους το όργανο θα αυξήσει τη δημοτικότητά του, κι αυτό λόγω της στενότερηςεπαφής των Ελλήνων με τους ανατολίτες, ύστερα από τις κατακτήσεις τουΑλεξάνδρου, αφού γινόταν ευρεία χρήση στην Εγγύς Ανατολή, όπως γνωρίζουμε απότην αντίστοιχη σουμερική, ασσυριακή και αιγυπτιακή βιβλιογραφία. Η πανδούρα θααπορροφηθεί από την κοινωνία της αρχ. Ρώμης και θα μετονομασθεί σε pandura κρατώντας όμως τον περιθωριακό και χυδαίο χαρακτήρα τηςσαν όργανο της πλέμπας και της ταβέρνας και φαίνεται πως έγινε το όργανο πουπροτιμούσαν οι επαγγελματίες λαϊκοί μουσικοί. Μία σημαντική μαρτυρία για τη χρήσητης πανδουρίδας κατά τη διάρκεια της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, έρχεται από τηναρχαία Αφροδισιάδα[4].Σε τοιχογραφία του αρχαίου ναού βρίσκουμε την εγχάρακτη επιγραφή: «ὑπὲρ εὐχῆς Ἀστερίου πανδούρου» (εικ.1) πουχρονολογείται προς το τέλος του 5ου αι. της χρονολογίας μας. Η αρχαιολόγος της ύστερηςαρχαιότητας Charlotte Roueché[5],δίνει τη δική της ερμηνεία για την εν λόγω επιγραφή: η επιγραφή χρονολογείταικατά τα τέλη του 5ου και αρχές του 6ου αι. τηςχρονολογίας μας και δεν πρέπει να είχε κοπεί πριν ο ναός μετατραπεί σεχριστιανική βασιλική. Ο Αστέριος αναφέρει το επάγγελμά του ως πανδουριστής. Τοεπάγγελμα των πανδουριστών αναφέρεται, μεταξύ άλλων, μαζί με διάφοραπεριστατικά που συνδέονται με το βίο τους, στο βιβλίο της Κωνσταντίνας Π.Μέντζου “Συμβολαί εις την μελέτην του οικονομικού και κοινωνικού βίου τηςπρωίμου Βυζαντινής περιόδου (Η προσφορά των εκ της Μ. Ασίας και Συρίαςεπιγραφών και αγιολογικών κειμένων)”, Αθήναι 1975. Το κεφάλαιο Γ’ αναφέρεταιστους καλλιτέχνες και μουσικούς (πανδουριστές, αυλητές, μίμους, χωροβάτες,γλύπτες, κ.λπ.). Ένα χαρακτηριστικό περιστατικό σχετίζεται με τον βίο του ΑγίουΘεοδούλου του Στυλίτη, που έζησε στα χρόνια της βασιλείας του ΜεγάλουΘεοδοσίου. Στο περιστατικό αναφέρεται ότι όταν ο Θεός θέλησε να δοκιμάσει τονΘεόδουλο του είπε πως θα κληρονομήσει το βασίλειο με τον Κορνήλιο τον πάνδουροαπό τη Δαμασκό. Ο Άγιος τρομοκρατήθηκε μόνο με την ιδέα ότι ο Κορνήλιος ήτανκαλλιτέχνης. Η φρίκη του Αγίου θα κορυφωθεί όταν στον ιππόδρομο θα συναντήσειτον Κορνήλιο να κρατά με το ένα χέρι την πανδούρα και με το άλλο να αγκαλιάζει μίαπόρνη. Εκτός από την επιγραφή πουαναφέρεται στον Αστέριο, υπάρχουν δύο χριστιανικοί επιτάφιοι πανδουριστών. Οπρώτος από τη Σελεύκεια της Κιλικίας και ο δεύτερος από πανδουριστές της αρχαίαΓεράσας της Ιορδανίας. Από τους επιτάφιους αυτούς συμπεραίνουμε ότι οιπανδουριστές της εποχής αυτής δε θεωρούνται και τόσο κατάπτυστοι σαν τους συναδέλφουςτους της κλασσικής Ελλάδας, ούτε τόσο ασυμβίβαστοι με τη χριστιανική κοινωνίατης εποχής του Θεοδούλου. Δε θα ήταν παρακινδυνευμένο να υποθέσουμε ότι οιπάνδουροι επαγγελματίες συνέβαλαν στην παροχή μουσικών υπηρεσιών στιςεκκλησιαστικές λειτουργίες. Υπήρχαν σημαντικές πολεμικές, κατά τη διάρκεια τηςπρώιμης βυζαντινής περιόδου, σχετικά με τη χρήση ή μη οργάνων στηνεκκλησιαστική λειτουργία. Αυτό δεν θα απέκλειε το γεγονός ότι ο Αστέριος και οιάλλοι πανδουριστές, στις επιγραφές τους, αυτοχαρακτηρίζονταν όσον αφορά ταεκκλησιαστικά μουσικά τους καθήκοντα και όχι την άσωτη ζωή της ταβέρνας και τουθεάματος. Η άποψη αυτή πάντως παραμένει ακόμα υποθετική. ΠΗΓΕΣ Τα θέματα που πρέπει να εξετασθούνδιεξοδικότερα είναι αυτό της ετυμολογίας του ονόματος και της περιόδουεισαγωγής στην Ελλάδα. Παραμένει ανοιχτό το πρόβλημα του αν θα πρέπει ναδώσουμε δύο διαφορετικά ονόματα στα δύο διαφορετικά είδη πανδουρίδας πουσυναντάμε στον ελληνορωμαϊκό χώρο ή μπορούμε να τα χαρακτηρίσουμε με ένα κοινόόνομα. Μέχρι στιγμής είναι κοινώς αποδεχτό το όνομα πανδούρα, πανδουρίδα καιτρίχορδο ενώ το όνομα, πάνδουρος ή πανδουριστής δηλώνει την ιδιότητα του εκτελεστή και πανδουρίζω το ρήμα που δηλώνει τηνενέργεια. Το όνομα πανδούριον, κατά τον Ησύχιο, δηλώνει υποκοριστικό τηςπανδούρας και είναι μάλλον όργανο διαφορετικό αφού παιζόταν χωρίς πλήκτρο. Τοίδιο μας λέει και ο Φώτιος στο λεξικό του (427, 26) επισημαίνοντας τη λυδικήκαταγωγή του[6]. Υπάρχουν συνολικά τρία εδάφια πουπιστοποιούν την ύπαρξη του οργάνου. Ο Αθήναιος ο Ναυκρατίτης[7],[8]αναφέρει πως ο Ευφόριος, όπως και ο Πρωταγορίδης, μιλούν για τον επονομαζόμενοπάνδουρο. Κατά τον Πυθαγόρα, η πανδούρα κατασκευαζόταν από τους τρωγλοδύτες τηςΕρυθράς Θάλασσας, από λευκή δάφνη που φυτρώνει κοντά στη θάλασσα[9]. Ο Ιούλιος Πολυδεύκης (JuliiPollux), στο “Ονομαστκόν” του αναφέρει: «μονόχορδονδὲ Ἀράβων τὸ εὕρημα. τρίχορδον δὲ, ὅπερ Ἀσσύριοι πανδοῦραν ὠνόμαζον ἐκείνων δὲ ἦνκαὶ τὸ εὕρημα». Υποθέτουμε ότι τόσο η πανδούρα όσο και το τρίχορδο ανήκουνστην οικογένεια του λαούτου. Για τους Έλληνες το μονόχορδο είναι γνώριμηυπόθεση, είναι ο λεγόμενος κανών η χρήση του οποίου είχε ερευνητικό χαρακτήρασχετικά με τις αναλογίες διαστημάτων. Οι αναλογίες αυτές επιτυγχάνονταν με τηβοήθεια των κινητών γεφυρών που τοποθετούνταν κάτω από την μία και μοναδικήχορδή του οργάνου. Η απόδοση των ήχων πραγματοποιούνται με τη βοήθεια πλήκτρου.Έτσι λοιπόν δε θα ήμασταν εκτός θέματος αν λέγαμε ότι και το μονόχορδο είναιένα είδος «πειραματικού» λαούτου[10]. Ο Νικόμαχος στο “Εγχειρίδιό” τουγράφει ότι το μονόχορδο ονομαζόταν και φάνδουρος:«μέσα δ’ αὐτῶν[11] καὶ οἷον κοινὰ καὶ ὁμοιοπαθῆ τά τε μονόχορδαφαίνεσθαι, ἃ δὴ καὶ φανδούρους καλοῦσιν οἱ πολλοί, κανόνας δ’ οἱ Πυθαγορικοί[12]». Μία δευτερευούσης σημασίαςπληροφορία σχετικά με την ύπαρξη του οργάνου (αν και κατά πολύ μεταγενέστερη)είναι αυτή του Ισιδώρου από τη Σεβίλλη[13](6ος αι. Κ.Χ.) ο οποίος συγχέει τον όρο pandorus με τη σύριγγα ή το φλάουτο του Πάνα. Παρότι οι πληροφορίες μας για ταλαουτοειδή στον ελλαδικό χώρο είναι πολύ περιορισμένες δεν χωράει αμφιβολία γιατον εξωτικό χαρακτήρα του οργάνου. Ο Έλληνας κατασκευαστής μουσικώνοργάνων Νίκος Φρονιμόπουλος υποστηρίζει, συμβουλευόμενος το “Λεξικόν τηςαρχαίας ελληνικής γλώσσης” του Ιωάννη Σταματάκου, ότι η λέξη πανδούρα είναιελληνική σύνθετη και προέρχεται από το δόρυ (=στέλεχος ή κορμός δένδρου αλλάμόνο εφ’ όσον το δένδρο είναι κεκομμένον) και από το παν. Δηλαδή κατά τον Φρονιμόπουλο παν+δούρα(=πανδούρα) σημαίνει «όλο (φτιαγμένο) από ξύλο». Η άποψη αυτή είναι το λιγότεροανιστόρητη, αφού το όργανο είναι εισαγόμενο από την Εγγύς Ανατολή, καιγνωρίζουμε από τη σουμερική φιλολογία ότι η λέξη PAN.TUR (=μικρό τόξο) αναφέρεται σε παρόμοιο νυκτό όργανο. Ενδιαφέρουσα είναι επίσης και η άποψη του Richard J. Dumbrill ο οποίος υποστηρίζει ότι το τρίχορδο έχει την καταγωγή στηΝουβία, και από εκεί διαδόθηκε στον ελλαδικό χώρο μέσω Αιγύπτου. Σύμφωνα με τονDumbrill, η σουμερική συλλαβική λέξη GIŠ.SA.3 που είναι ισοδύναμη της ακκαδικής qaštu σημαίνει τρίχορδο με την προσθήκη ενός σουμερικού συμβόλου που αναφέρεται στοναριθμό 3. Η ανατολίτικη ετυμολογία της λέξης πιστοποιείται επίσης από τον H.G. Farmer που έχει γράψει το αντίστοιχο άρθρο στο “New Oxford History of Music”, τον F.W. Galpin (“The Music of the Sumerians and their Immediate Successors The Assyrians and Babylonias”) και τον Curt Sachs (“Storia degli Strumenti Musicali”). Περαιτέρω απόδειξη της σουμεριακή καταγωγής τουονόματος αποτελούν σύγχρονα όργανα όπως το αρμενικό pandur, το γεωργιανό panturi, το τουρκικό ṭūnbūr[14], ηγιουγκοσλαβική tamburica αλλά και το mandolino που προέρχεται από την αναγεννησιακή mandora[15]. Η σύνδεση, τέλος, του οργάνου μετην Αίγυπτο, όπως υποστηρίζει και ο Dumbrill, σχετίζεται με τον Martianus Capella[16](IX 924) “The Seven Disciplines” ή “Σατυρικόν”. Ο Capella υποστηρίζει ότι ηπανδούρα είναι αιγυπτιακή επινόηση. Ο Ρωμαίος βιογράφος Aelius Lampridius καταγράφει ότι ο αυτοκράτορας Elagabalus συμπεριελάμβανε την χρήση της πανδούρας στα ταλέντα του[17].Το γεγονός αυτό δεν αποτελεί απορίας άξιον αν υποθέσουμε ότι ο Elagabalus ήταν συριακής καταγωγής άρα εξοικειωμένος με ταανατολίτικα όργανα. Η αποσαφήνιση του όρου είναιδύσκολη υπόθεση και αυτό δεν βοηθάει καθόλου στις πληροφορίες γύρω από τηνπανδουρίδα. Θα ήταν καλό να γνωρίζαμε εάν υπήρχαν περισσότερα ονόματα για το ενλόγω όργανο, με αυτόν τον τρόπο θα μπορούσε να ταξινομηθεί σε τύπους. Κρίνονταςαπό τα γραπτά του Αθήναιου του Ναυκρατίτη (IV και XIV)συμπεραίνουμε ότι υπάρχει αρκετή σύγχυση σχετικά με τους όρους και τα ονόματα.Σύμφωνα με τους R.A. Higgins και R.P. Winnington-Ingram τα περισσότερα όργανα της αρχαιότητας είναι ποικιλίες άρπας. Το ίδιοσυμβαίνει για τη μάγαδη αλλά και για τη σύριγγα και ίσως και για την πανδούρα.Η σύγχυση στην ονοματολογία φαίνεται και στον Σώπατρο[18]που αποκαλεί το όργανο «δίχορδον». Ίσως ο Σώπατρος να κάνει σύγχυση ανάμεσα σε όργανομε διπλές χορδές (διπλόχορδο) και την πανδούρα. Μεγάλες διαστάσεις επίσης έχειπάρει η πολεμική γύρω από ένα άλλο όργανο που ονομάζεται σκινδαψός ή κινδαψός καιεικάζεται από ορισμένους μελετητές ότι ανήκει στην οικογένεια του λαούτου. Οι πληροφορίες σχετικά με τονσκινδαψό είναι οι εξής: Ο Ιούλιος Πολυδεύκης (IV 59) περιγράφει μία μακροσκελή λίστα εγχόρδων που ξεκινάμε τις λύρες συνεχίζεται με τις άρπες (μέσα στις οποίες συγκαταλέγονται κάποιαείδη αμφιβόλου προελεύσεως) και καταλήγει στον σκινδαψό. Ο Αθήναιος (IV 182) αναφέρει από τον Αριστόξενο μία λίστα εξωτικώνοργάνων όπου βρίσκεται και ο σκινδαψός ανάμεσα κλειψίαμβου και εννεάχορδου. Τοεννεάχορδο σίγουρα δεν μπορεί να θεωρηθεί λαουτοειδές, λόγω του μεγάλου αριθμούχορδών. Φυσικά δεν υπάρχει κάποια διαχωριστική γραμμή στα γραπτά του Αθήναιουπου να διακρίνει τα λαουτοειδή από τις άρπες, πάντα βέβαια με την προϋπόθεσηότι τα παραπάνω όργανα μπορούν να θεωρηθούν άρπες και το ίδιο κάνει και οΕυφόριος. Πάλι ο Αθήναιος (XIV636b)μιλάει για μία λίστα οργάνων που αναφέρει ο Φυλής ο Δήλιος, που κι αυτήπιθανότατα να προέρχεται από τον Αριστόξενο και θέτει τον σκινδαψό στην ίδιαθέση[19].Περισσότερο κατατοπιστικό φαίνεται να είναι ένα εδάφιο αναφερόμενο στονσκινδαψό από τον Αθήναιο (IV 183a-b) πάντα με παραπομπές από τον Μάτρωνα[20],τον Θεόπομπο τον Κολωφόνιο[21]και τον Αναξύλα[22].Παρόλα αυτά κανείς από τους τρεις δεν είναι ξεκάθαρος στο θέμα του σκινδαψού. Ο Αναξύλας, στο έργο του“Λυροποιός” (267) αναφέρει: «ἐγὼ δὲ βαρβίτουςτριχόρδους πηκτίδας κιθάρας λύρας σκινδαψοὺς ἐξηρτυόμαν». Είναι πιθανό, στοεν λόγω έργο, ο ομιλητής να είναι ο ίδιος ο λυροποιός. Το θέμα δεν επηρεάζεταιαπό την λέξη τριχόρδους έστω κι αναλλοιώνει κάπως το νόημα. Σίγουρα δεν μπορεί να θεωρηθεί επίθετο της λέξης βαρβίτους αλλά ούτε και της λέξης πηκτίδας που θεωρούνται η πρώτηπαραλλαγή λύρας και η δεύτερη άρπα. Εάν είναι ένα θεμελιώδες όργανο, το γένοςφαίνεται απίθανο και ίσως η αρχική λέξη τριχόρδουςνα αφομοιώθηκε από την ίδια την πλαισίωσή του. Έτσι λοιπόν μπορούμε να πούμεότι η βάρβιτος, η λύρα και η κιθάρα είναι είδη λύρας, η πηκτίς είναι μάλλονάρπα, ο σκινδαψός φαίνεται να είναι λαουτοειδές ενώ το τρίχορδο είναι μάλλονπροβληματικό[23]. Σύμφωνα με τον Θεόπομπο: «σκινδαψὸν λυρόεντα μέγαν χείρεσσι τινάσσων ὀξύινονπρομάλοιο τετυγμένον αἰζήεντος[24]».Από τα λεγόμενα του Θεόπομπου συμπεραίνουμε ότι ο σκινδαψός ήταν όργανο μεγάλωνδιαστάσεων, τύπου λύρας. Τελικά το όργανο αποτελεί αίνιγμα και μάλλον είναιδύσκολο να ήταν αρματωμένο με τέσσερεις χορδές. Ο Μάτρων αντίθετα αναφέρει ότι τοόργανο έχει τέσσερις χορδές: «οὐδ’ ἀπὸπασσαλόφιν κρέμασαν, ὅθι περ τετάνυστο σκινδαψὸς τετράχορδος ἀνηλακάτοιο γυναικός».Αν όντως το όργανο είναι τετράχορδο, αυτό είναι μία πολύ καλή απόδειξη ότιανήκει στα λαουτοειδή. Παρόλα αυτά η περιγραφή δε θεωρείται απόλυτα έγκυρηδιότι υπήρχε και μικρή λύρα με τέσσερις χορδές. Βέβαια οι τέσσερις χορδέςεπικυρώνουν την άποψη ότι το όργανο κατασκευάστηκε από τους Τρωγλοδύτες καιτους Πάρθους. Κατά το ρήτορα Αιλιανό[25] (NA XII44), το όργανο ήταν ινδικής καταγωγής το οποίο ανήκε στην οικογένεια τωνλαουτοειδών. (el) Pandura (del griego πανδούρα, que significa Pandora) es un antiguo instrumento de cuerda utilizado en la antigua Grecia, con la innovación de poseer mástil y trastes, a diferencia de las cítaras, liras y arpas. Otro de sus nombres es panduris, aunque pandura en su traducción del griego hace una clara alusión al personaje de la mitología griega, Pandora. Originalmente tenía, según la región y antojo de su fabricante, dos, tres, o más cuerdas, y su uso data desde la edad del bronce, circa al año 1350 a. C. La disposición de este instrumento facilita la utilización de más notas, es decir, las notas naturales (o cromáticas), más sus semitonos, lo que permitía una combinación de modalidad mayor a modalidad menor. De este invento se desprenden instrumentos que conocemos, como la guitarra y demás instrumentos con mástil. Los conocimientos de la pandura se deben a los hallazgos arqueológicos en torno a la región de Troya, y en la propia Grecia. Posteriormente el sabio árabe Farabi en el siglo X de esta era, mencionó que existieron en su región dos tipos de pandura: el tanbur de Jorasán (el tipo persa) y el tanbur de Bagdad (el tipo asirio); se conocen otros tipos de panduris posteriores, que son el Tanbur (usado desde Asia Central hasta Egipto), el Dambura (usado en Afganistán) y el Panduri (usado en Georgia). Se discute si el antecesor de la pandura es el tanbur egipcio, ya que las representaciones halladas del tanbur egipcio son posteriores a la edad del bronce. Aunque todas son variaciones de la pandura, históricamente se asocian los nombres de tanbora, tanbur, tambora, mandora, pandora, bandora, etc. al mismo instrumento. De su nombre proviene la bandurria. (es) The pandura (Ancient Greek: πανδοῦρα, pandoura) or pandore, an ancient string instrument, belonged in the broad class of the lute and guitar instruments. Akkadians played similar instruments from the 3rd millennium BC. Ancient Greek artwork depicts such lutes from the 3rd or 4th century BC onward. (en) Pandura (em grego antigo πανδουρίς, AFI [pandur'is]), também grafado pandoura ou pandouris, é um instrumento grego antigo, semelhante a um alaúde com braço longo, que possuía três cordas e por isso também era denominado tricorde (em grego τρίχορδον, AFI [tr'ikhordon]. Na Idade Média o instrumento se transformou no tambouras que, por sua vez, deu origem ao moderno bouzouki. (pt) |
| dbo:thumbnail | wiki-commons:Special:FilePath/Muse_with_Πανδούρα_Pa...ens_IV_BCE_siglo_IV_AEC.jpg?width=300 |
| dbo:wikiPageExternalLink | http://www.yontown.de/Gitarre_Laute_Fiedel/Bld_Laute_gross/Pand_Rom_antik_1_g.gif https://web.archive.org/web/20110929033820/http:/www.shlomomusic.com/pandoura.htm |
| dbo:wikiPageID | 3207520 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 11639 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1121403272 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Bağlama dbc:Necked_lutes dbr:Archlute dbr:Charango dbr:Byzantine_Lyra dbr:Domra dbr:Dutar dbr:Kwitra dbr:Lute dbr:String_instrument dbr:Ancient_Greece dbc:Ancient_Greek_musical_instruments dbr:Oud dbr:Tanbur dbr:Georgia_(country) dbr:Bouzouki dbr:Mérida,_Spain dbr:Mandolin dbr:Chitarra_Italiana dbr:String_instruments dbr:Hellenistic_art dbr:Tambouras dbr:Tamburica dbr:BCE dbr:Dombra dbr:Akkadian_Empire dbr:Angélique_(instrument) dbr:Balkan_tambura dbr:Bandura dbr:Barbat_(lute) dbr:Relief dbr:Guimet_Museum dbr:Guitar dbr:Hadda,_Afghanistan dbr:Italian_Renaissance dbr:Baglamas dbr:Tanagra dbr:Chechnya dbr:Mantineia dbr:Emerita_Augusta dbr:Ingushetia dbr:Mesopotamia dbr:National_Archaeological_Museum_of_Athens dbr:Mandola dbr:Sarcophagus dbr:Muse dbr:Mandore_(instrument) dbr:Tanbur_(Turkish) dbr:Tembûr dbr:Theorbo dbr:Phandar dbr:Panduri dbr:Tiorbino dbr:Necked_lutes |
| dbp:caption | Modern lithograph of a bas relief from Mantineia , exhibited at National Archaeological Museum of Athens. The image shows a muse playing a pandoura, and the original is the oldest image of a pandoura currently known. (en) |
| dbp:classification | *Necked lutes *String instruments (en) |
| dbp:name | Pandura (en) |
| dbp:related | *Angélique (instrument) *Archlute *Barbat (lute) *Bağlama *Baglamas *Bouzouki *Byzantine Lyra *Charango *Chitarra Italiana *Dombra *Domra *Dutar *Lute *Mandolin *Oud *Pandura *Panduri *Phandar *Tambura *Tambouras *Tanbur *Tanbur (Turkish) *Tembûr *Theorbo *Tiorbino (en) |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:EB1911_poster dbt:Infobox_instrument dbt:Cite_book dbt:Lang-grc dbt:Reflist dbt:See_also dbt:Short_description dbt:Wikt dbt:Greek_musical_instruments |
| dct:subject | dbc:Necked_lutes dbc:Ancient_Greek_musical_instruments |
| gold:hypernym | dbr:Instrument |
| rdf:type | owl:Thing dbo:Agent yago:WikicatAncientGreekMusicalInstruments yago:WikicatArabicMusicalInstruments yago:WikicatStringInstruments yago:Artifact100021939 yago:Device103183080 yago:Instrument103574816 yago:Instrumentality103575240 yago:MusicalInstrument103800933 yago:Object100002684 yago:PhysicalEntity100001930 yago:Whole100003553 |
| rdfs:comment | The pandura (Ancient Greek: πανδοῦρα, pandoura) or pandore, an ancient string instrument, belonged in the broad class of the lute and guitar instruments. Akkadians played similar instruments from the 3rd millennium BC. Ancient Greek artwork depicts such lutes from the 3rd or 4th century BC onward. (en) Pandura (em grego antigo πανδουρίς, AFI [pandur'is]), também grafado pandoura ou pandouris, é um instrumento grego antigo, semelhante a um alaúde com braço longo, que possuía três cordas e por isso também era denominado tricorde (em grego τρίχορδον, AFI [tr'ikhordon]. Na Idade Média o instrumento se transformou no tambouras que, por sua vez, deu origem ao moderno bouzouki. (pt) Η βιβλιογραφίακαι η εικονογραφία η σχετική με την πανδούρα είναι πολύ φτωχή και οιπληροφορίες ελάχιστες. Το γεγονός αυτό δείχνει ότι τα λαουτοειδή στον ελλαδικόχώρο δεν ήταν καθόλου διαδεδομένα και ακόμη περισσότερο θεωρούνταν όργαναεντελώς λαϊκά και περιθωριοποιημένα. Το φαινόμενο του παραγκωνισμού κάποιωνοργάνων δεν είναι καινούργιο. Κάθε φορά που νέες τάσεις και τεχνοτροπίεςέρχονται στο φως συναντούν την έντονη κριτική και μη αποδοχή των σκεπτικιστών πουέχουν συνηθίσει να κινούνται μέσα σε ένα συντηρητικό περιβάλλον. Όντως ηπανδούρα παρουσίαζε τέτοιους νεωτερισμούς ώστε να αφοριστεί μονομιάς από τους ακαδημαϊκούςκύκλους. Χάριν του δαχτυλοθέσιού της, λόγω του βραχίονα, προσέφερε μεγάλεςδυνατότητες στον εκτελεστή για φωνητικά και οργανικά περάσματα που συνόδευανμεμονωμένους φθόγγους ή που (el) Pandura (del griego πανδούρα, que significa Pandora) es un antiguo instrumento de cuerda utilizado en la antigua Grecia, con la innovación de poseer mástil y trastes, a diferencia de las cítaras, liras y arpas. Otro de sus nombres es panduris, aunque pandura en su traducción del griego hace una clara alusión al personaje de la mitología griega, Pandora. Originalmente tenía, según la región y antojo de su fabricante, dos, tres, o más cuerdas, y su uso data desde la edad del bronce, circa al año 1350 a. C. (es) |
| rdfs:label | Πανδούρα (el) Pandura (es) Pandura (en) Pandura (pt) |
| rdfs:seeAlso | dbr:Lute dbr:Evolution_of_the_lute |
| owl:sameAs | freebase:Pandura yago-res:Pandura wikidata:Pandura dbpedia-als:Pandura dbpedia-el:Pandura dbpedia-es:Pandura dbpedia-hu:Pandura dbpedia-la:Pandura dbpedia-pt:Pandura https://global.dbpedia.org/id/53q3q |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Pandura?oldid=1121403272&ns=0 |
| foaf:depiction | wiki-commons:Special:FilePath/Mérida_pandurium.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Indo-GreekBanquet.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Byzantine_Pandore.gif wiki-commons:Special:FilePath/Guitar-type_instrumen...itish_Museum_number_1805,0703.132.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Muse_with_Πανδούρα_Pa...guitar_Athens_IV_BCE_siglo_IV_AEC.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Pandoura_002.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Terracotta_Figure_of_...ing_a_Pandoura,_Cyprus,_c._300_BC.jpg |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Pandura |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:Pandore dbr:Pandoura dbr:Pandouris dbr:Pandur_(musical_instrument) dbr:Tambour_(lute) dbr:Tanboura |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:Psychostasia_(album) dbr:List_of_chordophones_by_Hornbostel–Sachs_number dbr:List_of_general_music_articles_in_Rees's_Cyclopaedia dbr:Biwa dbr:Archlute dbr:List_of_musical_instruments_by_Hornbostel–Sachs_number:_321.321 dbr:Cythara dbr:Veena dbr:David_Rubio dbr:Dutar dbr:Index_of_ancient_Greece-related_articles dbr:Index_of_music_articles dbr:Lute dbr:String_instrument dbr:Synaulia dbr:Oud dbr:Tanbur dbr:Tzouras dbr:Chris_Cutler dbr:Cithara dbr:Bouzouki dbr:Music_of_ancient_Rome dbr:Music_technology dbr:Oudola dbr:Mandolin dbr:Chitarra_Italiana dbr:Sitar dbr:Hellenistic_art dbr:Kumuz dbr:Panduro dbr:Tambouras dbr:Tambura dbr:Music_of_Greece dbr:Music_technology_(mechanical) dbr:Byzantine_lyra dbr:Troglodytae dbr:Angélique_(instrument) dbr:Bandora_(instrument) dbr:Bandura dbr:History_of_lute-family_instruments dbr:History_of_the_mandolin dbr:Hittite_music dbr:Isopogon_panduratus dbr:Komuz dbr:Baglamas dbr:Pipa dbr:Greek_musical_instruments dbr:Rawap dbr:Musical_bow dbr:Mandola dbr:Rud dbr:Shurangiz dbr:List_of_string_instruments dbr:Plucked_string_instrument dbr:Theorbo dbr:Torban dbr:Tambura_(instrument) dbr:Phandar dbr:Panduri dbr:Tiorbino dbr:Pandore dbr:Pandoura dbr:Pandouris dbr:Pandur_(musical_instrument) dbr:Tambour_(lute) dbr:Tanboura |
| is dbp:related of | dbr:Archlute dbr:Cythara dbr:Mandolin dbr:Angélique_(instrument) dbr:Pipa dbr:Shurangiz |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Pandura |
