Peasant rebellion in Podhale (original) (raw)
The Peasant rebellion in Podhale (1669-1670) was a rebellion of rural Goral residents of the region of Podhale in present day southern Poland and a few villages in present day northern Slovakia against the high taxes imposed on them by the government of the Polish–Lithuanian Commonwealth. It resulted in the defeat of the rebels and end of the Podhale Republic. In the Polish–Lithuanian Commonwealth, the Gorals of Podhale frequently opposed local authorities, high taxes and the rule of the nobility: the best known of these revolts was the Kostka-Napierski Uprising, which took place in 1651.
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | The Peasant rebellion in Podhale (1669-1670) was a rebellion of rural Goral residents of the region of Podhale in present day southern Poland and a few villages in present day northern Slovakia against the high taxes imposed on them by the government of the Polish–Lithuanian Commonwealth. It resulted in the defeat of the rebels and end of the Podhale Republic. In the Polish–Lithuanian Commonwealth, the Gorals of Podhale frequently opposed local authorities, high taxes and the rule of the nobility: the best known of these revolts was the Kostka-Napierski Uprising, which took place in 1651. In late September 1669, a heavy cavalry unit of Jan Wielopolski (see Towarzysz pancerny, Choragiew (military unit)) came to Podhale to winter in the region. By December, the cavalrymen had found their lodgings in the area of Nowy Targ: according to the legal regulations, local residents were obliged to provide food to the soldiers and their officers. Jan Wielopolski sent his envoys to the Podhale villages to collect the food and tax money. In response, the residents of Czarny Dunajec and Dzianisz attacked Wielopolski’s men, disarmed them, beat them up and robbed them. The envoys were then taken to Nowy Targ, where the locals tried to explain their actions to the officers of the unit. Wielopolski ordered the arrest of the peasants’ envoys, which resulted in widespread anger among the gorals. Several hundred peasants approached Nowy Targ, but no skirmish took place. When authorities in Krakow found out about the riots, they decided to pacify the rebellion, so that it would not spread over to other regions. On 6 April 1670 Crown Hetman Jan Sobieski sent seven units (total of 1000 men), consisting mostly of foreign soldiers, to end the rebellion. Meanwhile the rebels had made thorough preparations for the expected action. They even created their own artillery, and divided their forces into several subunits. Apart from military preparations, the gorals sent a letter to King Michal Korybut Wisniowiecki, in which they explained their reasons. In May 1670, Sobieski’s forces clashed with the rebels near Nowy Targ. The exact date of the battle is unknown, but it happened most likely between 1 and 3 May 1670. Rebel forces were located around the city, to protect local villages and their residents. The skirmish did not last long, as experienced and well-armed Crown units managed to destroy the rebels. Survivors fled to a nearby forest. The battle ended the rebellion. (en) Powstanie chłopskie na Podhalu – opisany przez kulturoznawce i antropologa bunt ludności chłopskiej w części Podhala przeciwko obciążeniom fiskalnym, który miał miejsce w latach 1669−1670. Wydarzenia te opisał bibliotekoznawca Jan Czubek w publikacji pt. "Druga bitwa pod Nowym Targiem 1670r." Sytuacja na Podhalu była permanentnie napięta, co około 20 lat wybuchało tam powstanie górali; zwykle przyczyną było zwiększenie ucisku ekonomicznego przez szlachtę, a represje po każdym zrywie wzmagały jedynie opór ludności. Bezpośrednią przyczyną wystąpienia ludności były zdarzenia związane z przybyciem na Podhale 29 września 1669 roku chorągwi pancernej Jana Wielopolskiego. W grudniu wojsko rozlokowało się na leżach zimowych w Nowym Targu, a obowiązek utrzymania takich jednostek spadł zgodnie z ówczesnym prawem na okoliczną ludność. Bezpośrednią relację z zajść na Podhalu przedstawił sługa towarzysza pancernego, Mikołaj Rzadkowski. Jest ona, pomimo stronniczości, jedynym bezpośrednim źródłem wiedzy o zdarzeniach. Żołnierze wysyłali przedstawicieli do okolicznych wsi celem pobierania stosownego podatku (hiberny). Górale w Czarnym Dunajcu i Dzianiszu napadli na przedstawicieli wojska, pobili ich, rozbroili i obrabowali. Jan Sobieski skierował siedem chorągwi cudzoziemskiego autoramentu do Nowego Targu w celu zdławienia rebelii. Okres zimowy górale spędzili na przygotowaniach do starcia z wojskiem poprzez werbunek posiłków wśród zbójników i , gromadzenie broni siecznej i palnej, kul, prochu, a także budowę własnej artylerii – wojsko góralskie wyposażyło się w drewniane armaty z pni bukowych wzmocnionych obręczami żelaznymi. Siły chłopskie zorganizowano w pododdziały, których liczebność jest szacowana na kilka tysięcy. Oprócz przygotowań wojennych podjęto próbę rozwiązania pokojowego, w tym celu wysłano pismo do króla Michała I. Powstanie zostało stłumione w wyniku bitwy pod Nowym Targiem, w której wojsko polskie rozbiło siły chłopskie. Powstanie z lat 1669−1670 było ostatnią z rebelii góralskich na Podhalu. (pl) |
| dbo:wikiPageExternalLink | http://www.mbc.malopolska.pl/dlibra/publication%3Fid=15134&from=&dirids=1&tab=1&lp=1&QI=BFA467BDA48EDF8A16BAA5C14B939D22-5 |
| dbo:wikiPageID | 43387245 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 3621 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1085468438 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbc:History_of_Lesser_Poland dbc:1669_in_the_Polish–Lithuanian_Commonwealth dbc:Peasant_revolts dbr:Choragiew dbr:Choragiew_(military_unit) dbr:Slovakia dbr:Lesko_uprising dbr:Towarzysz_pancerny dbc:17th-century_rebellions dbr:Czarny_Dunajec dbr:Dzianisz dbr:Nowy_Targ dbc:Rebellions_in_the_Polish–Lithuanian_Commonwealth dbr:Gorals dbr:Jan_Wielopolski dbr:Szlachta dbr:Hetman dbr:Poland dbr:Polish–Lithuanian_Commonwealth dbr:Krakow dbr:Michal_Korybut_Wisniowiecki dbr:Podhale dbr:Kostka-Napierski_Uprising dbr:Jan_Sobieski |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Morefootnotes dbt:Reflist |
| dcterms:subject | dbc:History_of_Lesser_Poland dbc:1669_in_the_Polish–Lithuanian_Commonwealth dbc:Peasant_revolts dbc:17th-century_rebellions dbc:Rebellions_in_the_Polish–Lithuanian_Commonwealth |
| rdfs:comment | The Peasant rebellion in Podhale (1669-1670) was a rebellion of rural Goral residents of the region of Podhale in present day southern Poland and a few villages in present day northern Slovakia against the high taxes imposed on them by the government of the Polish–Lithuanian Commonwealth. It resulted in the defeat of the rebels and end of the Podhale Republic. In the Polish–Lithuanian Commonwealth, the Gorals of Podhale frequently opposed local authorities, high taxes and the rule of the nobility: the best known of these revolts was the Kostka-Napierski Uprising, which took place in 1651. (en) Powstanie chłopskie na Podhalu – opisany przez kulturoznawce i antropologa bunt ludności chłopskiej w części Podhala przeciwko obciążeniom fiskalnym, który miał miejsce w latach 1669−1670. Wydarzenia te opisał bibliotekoznawca Jan Czubek w publikacji pt. "Druga bitwa pod Nowym Targiem 1670r." Sytuacja na Podhalu była permanentnie napięta, co około 20 lat wybuchało tam powstanie górali; zwykle przyczyną było zwiększenie ucisku ekonomicznego przez szlachtę, a represje po każdym zrywie wzmagały jedynie opór ludności. (pl) |
| rdfs:label | Peasant rebellion in Podhale (en) Powstanie chłopskie na Podhalu (1669–1670) (pl) |
| owl:sameAs | yago-res:Peasant rebellion in Podhale wikidata:Peasant rebellion in Podhale dbpedia-pl:Peasant rebellion in Podhale https://global.dbpedia.org/id/DeCP |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Peasant_rebellion_in_Podhale?oldid=1085468438&ns=0 |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Peasant_rebellion_in_Podhale |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:Peasant_Rebellion_in_Podhale |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:Kostka-Napierski_uprising dbr:Nowy_Targ dbr:Gorals dbr:Peasant_Rebellion_in_Podhale |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Peasant_rebellion_in_Podhale |