Portunus (mythology) (original) (raw)
Portumnàlia o Portunàlia (Portumnalia o Portunalia) va ser un festival romà celebrat en honor de Portunus, el déu de les claus i les hisendes. A la cronografia del 354 aquesta festa és anomenada Tiberinalia, perquè en aquell temps s'havia reduït a una celebració a la zona del portus Tiberinus on estava situat el temple dedicat a Portunus.
.jpg?width=300)
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | Portumnàlia o Portunàlia (Portumnalia o Portunalia) va ser un festival romà celebrat en honor de Portunus, el déu de les claus i les hisendes. A la cronografia del 354 aquesta festa és anomenada Tiberinalia, perquè en aquell temps s'havia reduït a una celebració a la zona del portus Tiberinus on estava situat el temple dedicat a Portunus. (ca) Portunus, auch Portumnus, war in der römischen Mythologie der Gott der Häfen (lateinisch portus „Hafen“, ursprünglich „Tür“). (de) Portuno (Portunus o Portumnus, en latín) era, en la mitología romana, el dios de las llaves y puertas y de la ganadería, así como el protector de los almacenes de grano. Probablemente por la asociación entre la palabra porta ('puerta') y portus ('puerto'), la 'puerta de entrada' a la mar, Portuno más tarde se combinó con el dios Palemón y se convirtió en un dios principalmente de las puertas y los puertos. En el adjetivo latino importunus su nombre se aplicó a las ondas a destiempo y el clima y los vientos contrarios, y ha derivado al español en el verbo «importunar». Su fiesta se celebraba el 16 de agosto, el decimoséptimo día antes de la calendas de septiembre: las Portumnalia, una ocasión de menor importancia en el año romano. En este día, las llaves eran arrojadas al fuego para buscar la buena suerte de una manera muy solemne y lúgubre. Su atributo era una llave y su templo principal en la ciudad de Roma, el templo de Portuno, se encontraba en el Foro Boario. (es) Portunus (Portunes ere deitua) erromatar mitologian, ate eta giltzen jainkoa zen, Tiber ibaiaren ibarrean aurkitzen ziren gari aletegien babeslea. (eu) Portunus was the ancient Roman god of keys, doors, livestock and ports. He may have originally protected the warehouses where grain was stored, but later became associated with ports, perhaps because of folk associations between porta "gate, door" and portus "harbor", the "gateway" to the sea, or because of an expansion in the meaning of portus. Portunus later became conflated with the Greek Palaemon. Portunus' festival, celebrated on August 17, the sixteenth day before the Kalends of September, was the Portunalia, a minor occasion in the Roman year. On this day, keys were thrown into a fire for good luck in a very solemn and lugubrious manner. His attribute was a key and his main temple in the city of Rome, the Temple of Portunus, was to be found in the Forum Boarium. Portunus appears to be closely related to the god Janus, with whom he shares many characters, functions and the symbol of the key. He too was represented as a two headed being, with each head facing opposite directions, on coins and as figurehead of ships. He was considered to be deus portuum portarumque praeses (lit. God presiding over ports and gates). The relationship between the two gods is underlined by the fact that the date chosen for the dedication of the rebuilt temple of Janus in the Forum Holitorium by emperor Tiberius is the day of the Portunalia, August 17. Linguist Giuliano Bonfante has speculated, on the grounds of his cult and of the meaning of his name, that Portunus should be a very archaic deity and might date back to an era when Latins lived in dwellings built on pilings. He argues that in Latin the words porta (door, gate) and portus (harbour, port) share their etymology from the same Indo-European root meaning ford, wading point. Portunus' flamen, the , was one of the flamines minores and performed the ritual of oiling the spear (hasta) on the statue of god Quirinus, with an ointment especially prepared for this purpose and stored in a small vase (persillum). (en) Dans la mythologie romaine, Portunus (appelé aussi Portunes) était le dieu des Portes et des Clés, protecteur des entrepôts de blé des bords du Tibre. Son attribut est une clé. On l'associe parfois au dieu grec Mélicerte (ou Palémon) et il hérite donc également du titre de dieu des ports et des navigateurs. L'étymologie de son nom signifie « celui du Port, du Passage ». Son temple (appelé également depuis la Renaissance temple Fortuna Virilis) est situé près du Forum Boarium. Les fêtes en son honneur sont les Portunalia, célébrées le 17 août, à l'occasion desquelles on jetait des clés dans le feu pour se protéger de la malchance. (fr) Portuno (latino Portunus o Portumnus) è il dio romano dei porti e delle porte. I Romani lo assimilarono al dio greco Palemone, in quanto anch'egli dio dei porti. (it) Portunus was in de Romeinse mythologie de god van de haven (Latijn = portus). Hij behoort tot de oudste Romeinse goden: de oudste vermelding dateert uit de 6e eeuw v.Chr.. Als attribuut houdt hij een sleutel in zijn hand. Mater Matuta gold als zijn moeder. Hij werd wel gelijkgesteld met de Griekse zeegod Palaemon. Een feest ter ere van Portunus, de Portunalia of Portumnalia, werd gevierd op 17 augustus. Hierbij werden sleutels gegooid. Hoe precies is niet helemaal duidelijk: ofwel in een vuur om ze tegen het kwaad te beschermen, ofwel op het forum als een zoenoffer. Op het Forum Boarium in Rome staat een goed bewaarde tempel, die zeer waarschijnlijk aan Portunus was gewijd. Ook de tempel in het midden van het zogenaamde Forum van de Corporaties in Ostia was waarschijnlijk aan Portunus gewijd. (nl) Portunus – w mitologii rzymskiej opiekun portów. Przed wypłynięciem w morze żeglarze wznosili do niego modły o bezpieczny powrót. Uznawany był za syna Mater Matuty i identyfikowany z greckim . Portunus przedstawiany był z kluczem w ręku. Poświęcone mu święto, , obchodzono 17 sierpnia. (pl) Na religião da Roma Antiga, Portuno (em latim: Portunes, Portumnes ou Portunus) era o deus das chaves, portas e do gado, além de proteger os depósitos onde se depositavam os cereais. Provavelmente por causa das associações populares entre o termo porta ("porta", "portão") e portus ("porto", a "porta para o mar"), Portuno passou a ser confundido depois com Melicertes (Palaemon) e evoluiu para um deus primordialmente relacionado com os portos. No adjetivo latino "importunus", seu nome foi utilizado para descrever as ondas e o clima desfavoráveis e s ventos contrários, um termo que ecoa no termo em português "oportuno" e no seu antônimo, "inoportuno", que significam "em boa hora" e "em má hora". Assim, Portuno seria o responsável pelas "oportunidades". Seu festival, celebrado em 17 de agosto, o décimo-sétimo dia antes das calendas de setembro, era a Portumnalia ou , um feriado menor no ano romano. Neste dia, as chaves eram atiradas no fogo para dar boa sorte de uma forma solene e lúgubre. Seu atributo era uma chave e seu templo principal em Roma, o Templo de Portuno, ainda está no Fórum Boário. Portuno aparentemente estava muito ligado ao deus Jano, com quem divide uma série de características, funções e até mesmo o símbolo da chave. Assim como Janos, Portuno também era representado como um ser de duas cabeças, cada uma olhando para uma direção, em moedas e na proa dos navios. Ele era considerado um "deus portuum portarumque praeses" (literalmente "deus dos portos e portões"). A relação entre os dois deuses é sublinhada pelo fato de a data escolhida para a dedicação do templo reconstruído de Janos no Fórum Holitório pelo imperador Tibério foi o dia da Portunália. Seu flâmine, chamado "flâmine portunal", um dos flâmines menores, realizava o ritual de ungir a lança (hasta) da estátua do deus Quirino, com um unguento especialmente preparado para este fim e armazenado numa pequena vasilha chamada persillum. (pt) Портун или Портумн (лат. Portunus, Portumnus) — в древнеримской мифологии бог ключей, дверей и скота. Он охранял амбары с зерном. Постепенно в народном сознании совместились слова porta («ворота, вход») и portus («гавань»), поскольку гавань можно назвать «воротами моря». По этой причине Портун стал отождествляться с Палемоном, превратившись в бога портов и гаваней. По одному из прочтений Арнобия, Портун посылал морякам безопасное плавание. Портун появляется и в «Энеиде». В честь Портуна был установлен праздник Портуналии, проводившийся 17 августа. Считается, что в этот праздник люди бросали в огонь старые ключи для очищения, так как ключ был атрибутом Портуна. Согласно другому прочтению, ключи приносили на форум. Главный храм Портуна находился в Риме, на Бычьем форуме; ещё один храм был неподалёку от Эмилиева моста. Функции и атрибуты Портуна сближают его с Янусом. Его также изображали с двумя головами, смотрящими в разные стороны; такие изображения можно было увидеть на монетах и корабельных носах. Следует отметить, что храм Януса на Овощном рынке был освящён именно 17 августа, в день Портуналий. По одной из версий, Портун первоначально был богом мужской судьбы и составлял пару с богиней Фортуной. Жрецом Портуна был один из младших фламинов (flamen Portunalis). Среди его обязанностей было проведение ритуала, при котором он покрывал особой мазью копьё статуи Квирина. Эта мазь хранилась в специальной вазочке (persillum). Джулиано Бонфанте полагал, что Портун — очень древнее божество, сохранившееся с тех пор, когда латины строили дома на сваях. Первоначально он был богом бродов. По мнению Бонфанте, латинские слова porta («ворота») и portus («гавань») происходят от одного индоевропейского корня, означавшего «брод».. Оксфордский словарь указывает, что английское слово importunate («настойчивый») восходит к латинскому importunus («неподходящий»), первоначально обозначавшему ненастную погоду и восходящему к имени бога Портуна. (ru) Portunus (även Portumnus) är i romersk mytologi hamnarnas och hamninloppens gud, identifierad med grekernas Palaimon. Från början syns namnet Portunus ha betecknat Janus eftersom portöppningar och dörrar var helgade åt Janus och portus i det äldre språket utmärkte genomgång och även husdörr. Liksom Janus framställdes han med en nyckel. Efter hand kom han alltmer att uppfattas som gudomlighet för hamnar och lyckosam sjöfart. Han dyrkades i Portunustemplet i Rom. (sv) Порту́н (лат. Portunus) — римський бог портів і гаваней, згодом ототожнюваний з грецьким Палемоном (споріднений також з Янусом). Атрибутом Портуна — бога портів і гаваней завжди були ключі. На честь Портуна було встановлено свято Портуналія, що проводилося 17 серпня. Вважається, що в це свято люди кидали в вогонь старі ключі для очищення, так як ключ був атрибутом Портуна. Згідно з іншим прочитанням, ключі приносили на форум. Головний храм Портуна знаходився в Римі, на Бичачому форумі; ще один храм був неподалік від Емілієвого моста. Функції та атрибути Портуна зближують його з Янусом. Його також зображували з двома головами, які дивляться в різні боки; такі зображення можна було побачити на монетах і корабельних носах. Слід зазначити, що храм Януса на Овочевому ринку був освячений саме 17 серпня, в день Портуналія. (uk) |
| dbo:thumbnail | wiki-commons:Special:FilePath/Piazza_del_Bocca_della_Verità_-_panoramio_(1).jpg?width=300 |
| dbo:wikiPageExternalLink | https://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/secondary/SMIGRA*/Portumnalia.html |
| dbo:wikiPageID | 85593 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 4238 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1116241146 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Rome dbr:Kalends dbr:Melicertes dbr:Ancient_Roman_religion dbc:Liminal_deities dbc:Agricultural_gods dbr:Tiberius dbr:Janus dbr:Forum_Boarium dbr:Forum_Holitorium dbr:Temple_of_Portunus dbr:Marcus_Terentius_Varro dbc:Sea_and_river_gods dbc:Roman_gods dbr:Quirinus dbr:Flamen dbr:Flamines_minores dbr:Portunalia dbr:Flamen_Portunalis dbr:File:Piazza_del_Bocca_della_Verità_-_panoramio_(1).jpg |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Ancient_Roman_religion dbt:Authority_control dbt:Cite_EB1911 dbt:Reflist dbt:Short_description |
| dcterms:subject | dbc:Liminal_deities dbc:Agricultural_gods dbc:Sea_and_river_gods dbc:Roman_gods |
| rdf:type | owl:Thing |
| rdfs:comment | Portumnàlia o Portunàlia (Portumnalia o Portunalia) va ser un festival romà celebrat en honor de Portunus, el déu de les claus i les hisendes. A la cronografia del 354 aquesta festa és anomenada Tiberinalia, perquè en aquell temps s'havia reduït a una celebració a la zona del portus Tiberinus on estava situat el temple dedicat a Portunus. (ca) Portunus, auch Portumnus, war in der römischen Mythologie der Gott der Häfen (lateinisch portus „Hafen“, ursprünglich „Tür“). (de) Portunus (Portunes ere deitua) erromatar mitologian, ate eta giltzen jainkoa zen, Tiber ibaiaren ibarrean aurkitzen ziren gari aletegien babeslea. (eu) Portuno (latino Portunus o Portumnus) è il dio romano dei porti e delle porte. I Romani lo assimilarono al dio greco Palemone, in quanto anch'egli dio dei porti. (it) Portunus – w mitologii rzymskiej opiekun portów. Przed wypłynięciem w morze żeglarze wznosili do niego modły o bezpieczny powrót. Uznawany był za syna Mater Matuty i identyfikowany z greckim . Portunus przedstawiany był z kluczem w ręku. Poświęcone mu święto, , obchodzono 17 sierpnia. (pl) Portunus (även Portumnus) är i romersk mytologi hamnarnas och hamninloppens gud, identifierad med grekernas Palaimon. Från början syns namnet Portunus ha betecknat Janus eftersom portöppningar och dörrar var helgade åt Janus och portus i det äldre språket utmärkte genomgång och även husdörr. Liksom Janus framställdes han med en nyckel. Efter hand kom han alltmer att uppfattas som gudomlighet för hamnar och lyckosam sjöfart. Han dyrkades i Portunustemplet i Rom. (sv) Portuno (Portunus o Portumnus, en latín) era, en la mitología romana, el dios de las llaves y puertas y de la ganadería, así como el protector de los almacenes de grano. Probablemente por la asociación entre la palabra porta ('puerta') y portus ('puerto'), la 'puerta de entrada' a la mar, Portuno más tarde se combinó con el dios Palemón y se convirtió en un dios principalmente de las puertas y los puertos. En el adjetivo latino importunus su nombre se aplicó a las ondas a destiempo y el clima y los vientos contrarios, y ha derivado al español en el verbo «importunar». (es) Dans la mythologie romaine, Portunus (appelé aussi Portunes) était le dieu des Portes et des Clés, protecteur des entrepôts de blé des bords du Tibre. Son attribut est une clé. On l'associe parfois au dieu grec Mélicerte (ou Palémon) et il hérite donc également du titre de dieu des ports et des navigateurs. L'étymologie de son nom signifie « celui du Port, du Passage ». (fr) Portunus was the ancient Roman god of keys, doors, livestock and ports. He may have originally protected the warehouses where grain was stored, but later became associated with ports, perhaps because of folk associations between porta "gate, door" and portus "harbor", the "gateway" to the sea, or because of an expansion in the meaning of portus. Portunus later became conflated with the Greek Palaemon. (en) Portunus was in de Romeinse mythologie de god van de haven (Latijn = portus). Hij behoort tot de oudste Romeinse goden: de oudste vermelding dateert uit de 6e eeuw v.Chr.. Als attribuut houdt hij een sleutel in zijn hand. Mater Matuta gold als zijn moeder. Hij werd wel gelijkgesteld met de Griekse zeegod Palaemon. Een feest ter ere van Portunus, de Portunalia of Portumnalia, werd gevierd op 17 augustus. Hierbij werden sleutels gegooid. Hoe precies is niet helemaal duidelijk: ofwel in een vuur om ze tegen het kwaad te beschermen, ofwel op het forum als een zoenoffer. (nl) Na religião da Roma Antiga, Portuno (em latim: Portunes, Portumnes ou Portunus) era o deus das chaves, portas e do gado, além de proteger os depósitos onde se depositavam os cereais. Provavelmente por causa das associações populares entre o termo porta ("porta", "portão") e portus ("porto", a "porta para o mar"), Portuno passou a ser confundido depois com Melicertes (Palaemon) e evoluiu para um deus primordialmente relacionado com os portos. No adjetivo latino "importunus", seu nome foi utilizado para descrever as ondas e o clima desfavoráveis e s ventos contrários, um termo que ecoa no termo em português "oportuno" e no seu antônimo, "inoportuno", que significam "em boa hora" e "em má hora". Assim, Portuno seria o responsável pelas "oportunidades". (pt) Портун или Портумн (лат. Portunus, Portumnus) — в древнеримской мифологии бог ключей, дверей и скота. Он охранял амбары с зерном. Постепенно в народном сознании совместились слова porta («ворота, вход») и portus («гавань»), поскольку гавань можно назвать «воротами моря». По этой причине Портун стал отождествляться с Палемоном, превратившись в бога портов и гаваней. По одному из прочтений Арнобия, Портун посылал морякам безопасное плавание. Портун появляется и в «Энеиде». По одной из версий, Портун первоначально был богом мужской судьбы и составлял пару с богиней Фортуной. (ru) Порту́н (лат. Portunus) — римський бог портів і гаваней, згодом ототожнюваний з грецьким Палемоном (споріднений також з Янусом). Атрибутом Портуна — бога портів і гаваней завжди були ключі. На честь Портуна було встановлено свято Портуналія, що проводилося 17 серпня. Вважається, що в це свято люди кидали в вогонь старі ключі для очищення, так як ключ був атрибутом Портуна. Згідно з іншим прочитанням, ключі приносили на форум. Головний храм Портуна знаходився в Римі, на Бичачому форумі; ще один храм був неподалік від Емілієвого моста. (uk) |
| rdfs:label | Portumnàlia (ca) Portunus (de) Portuno (es) Portunus (eu) Portunus (fr) Portuno (it) ポルトゥヌス (ja) Portunus (Romeinse god) (nl) Portunus (mythology) (en) Portunus (mitologia) (pl) Portuno (pt) Portunus (sv) Портун (ru) Портун (uk) |
| owl:sameAs | yago-res:Portunus (mythology) http://viaf.org/viaf/317111366 wikidata:Portunus (mythology) dbpedia-ca:Portunus (mythology) dbpedia-de:Portunus (mythology) dbpedia-es:Portunus (mythology) dbpedia-eu:Portunus (mythology) dbpedia-fr:Portunus (mythology) dbpedia-gl:Portunus (mythology) dbpedia-hu:Portunus (mythology) dbpedia-it:Portunus (mythology) dbpedia-ja:Portunus (mythology) dbpedia-la:Portunus (mythology) http://lt.dbpedia.org/resource/Portūnas dbpedia-nl:Portunus (mythology) dbpedia-pl:Portunus (mythology) dbpedia-pt:Portunus (mythology) dbpedia-ru:Portunus (mythology) dbpedia-sv:Portunus (mythology) dbpedia-uk:Portunus (mythology) http://uz.dbpedia.org/resource/Portun https://global.dbpedia.org/id/ZBxM |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Portunus_(mythology)?oldid=1116241146&ns=0 |
| foaf:depiction | wiki-commons:Special:FilePath/Piazza_del_Bocca_della_Verità_-_panoramio_(1).jpg wiki-commons:Special:FilePath/Roman_key_humanoid_fa...entury_CE_Cleveland_Museum_of_Art.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Roman_key_with_Pan_fa...entury_CE_Cleveland_Museum_of_Art.jpg |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Portunus_(mythology) |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:Portunes dbr:Portumnes dbr:Portunalia |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:List_of_agricultural_deities dbr:Interpretatio_graeca dbr:Liminal_deity dbr:Melicertes dbr:Neptune_(mythology) dbr:Portunes dbr:College_of_Pontiffs dbr:Janus dbr:Fortuna_Virilis dbr:List_of_Roman_deities dbr:Temple_of_Portunus dbr:Flamen dbr:Tiberinalia dbr:Roman_festivals dbr:Portumnes dbr:Portunalia |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Portunus_(mythology) |
