Jura regalia (original) (raw)
Regály, či regálie z latinského iura regalia = královská práva, je souhrnné označení práv vyhrazených královskému majestátu či jinému suverénnímu správci území. Mezi regály patří například práva: * – práva z výlučného vlastnictví půdy * – práva z výlučného užívání lesů * * - právo vybírat mýtné a poplatky spojené s užíváním cest * horní regál – příjmy z využívání veškerého nerostného bohatství a těžby * mincovní regál – nárokované právo panovníka na ražbu mincí * – svrchovaná moc panovníka nad Židy ve svém státě a výsadní právo na zisk z jejich činnosti * regál rybolovu, přívozu a mlýnů.
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | Regály, či regálie z latinského iura regalia = královská práva, je souhrnné označení práv vyhrazených královskému majestátu či jinému suverénnímu správci území. Mezi regály patří například práva: * – práva z výlučného vlastnictví půdy * – práva z výlučného užívání lesů * * - právo vybírat mýtné a poplatky spojené s užíváním cest * horní regál – příjmy z využívání veškerého nerostného bohatství a těžby * mincovní regál – nárokované právo panovníka na ražbu mincí * – svrchovaná moc panovníka nad Židy ve svém státě a výsadní právo na zisk z jejich činnosti * regál rybolovu, přívozu a mlýnů. (cs) Als Regalien (lateinisch iura majestatica, Majestätsrechte, sing. Regal) bezeichnete man im Mittelalter diejenigen Hoheitsrechte, deren Ausübung dem Inhaber der Staatsgewalt hinsichtlich der Regierung und Verwaltung des Staates entweder verfassungsmäßig oder kraft besonderer Rechtstitel zustanden. (de) Jura regalia is a medieval legal term which denoted rights that belonged exclusively to the king, either as essential to his sovereignty (jura majora, jura essentialia), such as royal authority; or accidental (jura minora, jura accidentalia), such as hunting, fishing and mining rights. Many sovereigns in the Middle Ages and in later times claimed the right to seize the revenues of vacant episcopal sees or abbeys, claiming a regalian right. In some countries, especially in France where it was known as droit de régale (French: [dʁwa də ʁeɡal]), jura regalia came to be applied almost exclusively to that assumed right. A liberty was an area in which the regalian right did not apply. (en) La Régale ou droit de régale est l'ensemble des droits que le roi de France avait sur les diocèses catholiques qui temporairement n'avaient pas d'évêque titulaire. On distinguait la régale temporelle qui donnait au roi les revenus de l'évêché et la régale spirituelle qui permettait au roi de pourvoir pendant la vacance aux bénéfices qui étaient à la collation de l'évêque. (fr) Een regaal, meervoud regalen, afgeleid van het Latijnse begrip "iura regalia" (koninklijke rechten), is een recht of prerogatief dat vermoedelijk vanaf de Karolingische tijd was voorbehouden aan een vorst of monarch en in een leenstelsel aan lagere edelen werd afgestaan, in ruil voor wederdiensten als militaire bijstand. Voorbeelden zijn: het recht op de heerbanen, bevaarbare stromen, op de onbeheerde goederen, het recht van muntslag, van tolheffing, en het visrecht. In de Nederlandse taal wordt met het woord regalia ook de uiterlijke kenmerken van een vorst aangeduid. Iura Regalia (koninklijke rechten) is sinds de 11de eeuw internationaal de benaming voor rechten en praerogativa die aan een koning/keizer toekwamen, of waar hij aanspraak op maakte. Deze hoogheidsrechten behoorden, anders dan in het Romeinse Rijk, aan de koning persoonlijk. Dat kwam voort uit de christelijke gedachte dat de koning/keizer ‘’Dei gratia’’, door God aangesteld was. De regalia behoorden tot het persoonlijk vermogen en waren net als andere vermogensbestanden deelbaar en overerfelijk. Enerzijds bestonden de regalia uit overheidsgezag, anderzijds uit tal van economische rechten, vooral gebaseerd op grondbezit. Door het in gebruik geven van stukken grond of gebruiksrechten aan anderen onder het maken van bepaalde afspraken, bekend als het leenstelsel of feodalisme, kwamen deze rechten in de loop der eeuwen in handen van regionale landheren, die zo plaatselijk een nieuwe machthebbers konden worden. Dit voerde tot verzwakking van de centrale macht en uiteenvallen van het Frankische rijk. Zie Feodalisme voor het hoofdartikel over dit onderwerp. In 1158 probeerde Frederik Barbarossa het centraal gezag in Italië te herstellen door op de Rijksdag in Roncaglia (Noord-Italië) een , ofwel beschrijving van het (in zijn rijk) geldende recht, de Constitutio de regalibus te presenteren. Het in zijn rijk geldende recht was geïnventariseerd en de codificatie samengesteld door juristen van de universiteit van Bologna in samenwerking met 28 vorsten van plaatselijke stadsstaten. Hierin was deels plaatselijk geldend recht opgenomen en deels Romeins recht. Bij de ontwikkeling van het leenstelsel speelden het Langobardische (gewoonte-)recht een grote rol, dat recht werd nu ook in de Constitutio opgenomen. Daarna werd de Constitutio bijgewerkt met plaatselijk geldend Germaans recht met de bedoeling in West-Europa te dienen als algemene regeling voor het leenrecht. Het is nog lang door rechtsgeleerden als geldend aangemerkt. (nl) Регалия (от лат. regalis — царский) — исключительные права верховного правителя (монарха), позднее государства. Термин широко использовался в русской дореволюционной литературе по финансовому праву, но в советское время стал малоупотребимым. Правоведы различают старшие царские (regalia majora) — все права, вытекающие из существа государства и составляющие необходимую принадлежность верховной власти, например, право взимать налоги, творить суд и так далее и меньшие царские ( regalia minora) — такие права частноправового характера, которые изъемлются из сферы приобретения частными лицами и берутся исключительно в руки государства, чаще всего в фискальных целях (государственная монополия). Виды финансовых регалийПромышленные * платежи за регистрацию * платежи за лицензии, разрешения * доходы от монополийСудебные * судебные пошлины * исполнительские сборы * штрафы, конфискацииМонетные * доходы от эмиссии денегТаможенные платежи * таможенные пошлины * штрафы и конфискацииБесхозяйные * клады * доходы от выморочного имущества. На Руси древнейшими княжескими регалиями были регалии звериной и птичьей ловли, рыбная регалия (некоторые породы рыб были объявлены исключительной собственностью князя, позже царя, императора), затем жемчужная регалия, поташная регалия, регалия на сбор ревеня, соляная, горная регалии. (ru) Regalia (także ducalia) – charakterystyczne dla wczesnego średniowiecza dziedziny gospodarki zastrzeżone dla panującego, wynikające z prawa książęcego i patrymonialnej zasady, iż państwo jest prywatną własnością monarchy. Niektóre z regaliów utrzymały się przez kilka następnych stuleci. (pl) Regale (av latinets jus regale), även kungligt prerogativ och höghetsrättigheter, är den juridiska beteckningen på en kunglig rättighet, monarkens rätt i egenskap av monark. Denna rättighet brukade från medeltiden överlåtas medelst privilegiebrev mot ersättning, som regel skatt eller avrad (jämför Regalier). Regale innebar en förfoganderätt, vilken det krävdes tillstånd att överträda. (sv) |
| dbo:wikiPageExternalLink | https://archive.org/details/angevinengland110000mort https://archive.org/details/englandundernorm00bart_0 http://www.ccel.org/s/schaff/encyc/encyc09/htm/iv.vii.cix.htm http://www.newadvent.org/cathen/12712c.htm |
| dbo:wikiPageID | 15252728 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 13758 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1093603437 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Prussia dbr:Episcopal_see dbr:Bavaria dbr:Bernard_of_Clairvaux dbr:Liberty_(division) dbr:Conrad_III_of_Germany dbr:Geleitrecht dbr:Louis_Thomassin dbr:Eger dbr:French_Revolution dbr:French_Third_Republic dbr:Province_of_Arles dbr:Province_of_Narbonne dbr:Province_of_Vienne dbr:Bergregal dbr:Louis_VII_of_France dbr:Louis_XII dbr:Louis_XIV dbr:Nicolas_Pavillon dbr:Austria dbr:British_Crown dbc:French_legal_terminology dbr:William_II_of_England dbr:William_I_of_England dbr:Jus_spolii dbr:Lanfranc dbr:Cure_of_souls dbc:Medieval_law dbr:Norman_Conquest_of_England dbr:Henry_II_of_England dbr:Henry_IV_of_France dbr:Henry_I_of_England dbr:Investiture_Controversy dbr:Münzregal dbr:Right_of_spoil dbr:Advowson dbr:Jus_Spolii dbr:Dukes_of_Burgundy dbr:Dukes_of_Normandy dbr:Treasure_trove dbr:Diocese_of_Canterbury dbr:C._Warren_Hollister dbr:Philip_IV_of_France dbr:Pierre_de_Marca dbr:Pope_Alexander_III dbr:Pope_Boniface_VIII dbr:Pope_Honorius_III dbr:Pope_Innocent_III dbr:Pope_Innocent_XI dbr:Emperor_Frederick_I dbr:Emperor_Frederick_II dbr:Emperor_Henry_V dbr:Ausculta_fili dbr:Carolingian_dynasty dbr:Regalia dbr:Würzburg dbr:Schutzjude dbr:Papal_legate dbr:Royal_prerogative dbr:Excommunication dbr:Protestant_Reformation dbr:Synod dbr:West_Frankish_Kingdom dbr:Hagenau dbr:Du_Cange dbr:Province_of_Aix dbr:Province_of_Auch dbr:Province_of_Bordeaux dbr:Province_of_Embrun dbr:Second_Council_of_Lyons dbr:Dukes_of_Brittany dbr:Jansenists dbr:Napoleon_I dbr:Philip_of_Germany dbr:Bishop_of_Palestrina dbr:Feudal_system dbr:Council_of_Clarendon dbr:Counts_of_Anjou dbr:General_Assembly_of_the_French_clergy dbr:François_de_Caulet dbr:Pipe_roll dbr:Alexander_VIII dbr:Counts_of_Champagne dbr:Innocent_XII dbr:Bishop_of_Pamiers dbr:Otto_IV dbr:Befestigungsrecht dbr:Bernsteinregal dbr:Fodrum dbr:Jagdrecht dbr:Marktrecht dbr:Salzregal dbr:Schatzregal dbr:Spolienrecht dbr:Wasserregal dbr:Zollregal |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Authority_control dbt:Cite_book dbt:IPA-fr dbt:Italic_title dbt:Reflist dbt:Short_description dbt:Catholic |
| dcterms:subject | dbc:French_legal_terminology dbc:Medieval_law |
| rdf:type | owl:Thing |
| rdfs:comment | Regály, či regálie z latinského iura regalia = královská práva, je souhrnné označení práv vyhrazených královskému majestátu či jinému suverénnímu správci území. Mezi regály patří například práva: * – práva z výlučného vlastnictví půdy * – práva z výlučného užívání lesů * * - právo vybírat mýtné a poplatky spojené s užíváním cest * horní regál – příjmy z využívání veškerého nerostného bohatství a těžby * mincovní regál – nárokované právo panovníka na ražbu mincí * – svrchovaná moc panovníka nad Židy ve svém státě a výsadní právo na zisk z jejich činnosti * regál rybolovu, přívozu a mlýnů. (cs) Als Regalien (lateinisch iura majestatica, Majestätsrechte, sing. Regal) bezeichnete man im Mittelalter diejenigen Hoheitsrechte, deren Ausübung dem Inhaber der Staatsgewalt hinsichtlich der Regierung und Verwaltung des Staates entweder verfassungsmäßig oder kraft besonderer Rechtstitel zustanden. (de) Jura regalia is a medieval legal term which denoted rights that belonged exclusively to the king, either as essential to his sovereignty (jura majora, jura essentialia), such as royal authority; or accidental (jura minora, jura accidentalia), such as hunting, fishing and mining rights. Many sovereigns in the Middle Ages and in later times claimed the right to seize the revenues of vacant episcopal sees or abbeys, claiming a regalian right. In some countries, especially in France where it was known as droit de régale (French: [dʁwa də ʁeɡal]), jura regalia came to be applied almost exclusively to that assumed right. A liberty was an area in which the regalian right did not apply. (en) La Régale ou droit de régale est l'ensemble des droits que le roi de France avait sur les diocèses catholiques qui temporairement n'avaient pas d'évêque titulaire. On distinguait la régale temporelle qui donnait au roi les revenus de l'évêché et la régale spirituelle qui permettait au roi de pourvoir pendant la vacance aux bénéfices qui étaient à la collation de l'évêque. (fr) Regalia (także ducalia) – charakterystyczne dla wczesnego średniowiecza dziedziny gospodarki zastrzeżone dla panującego, wynikające z prawa książęcego i patrymonialnej zasady, iż państwo jest prywatną własnością monarchy. Niektóre z regaliów utrzymały się przez kilka następnych stuleci. (pl) Regale (av latinets jus regale), även kungligt prerogativ och höghetsrättigheter, är den juridiska beteckningen på en kunglig rättighet, monarkens rätt i egenskap av monark. Denna rättighet brukade från medeltiden överlåtas medelst privilegiebrev mot ersättning, som regel skatt eller avrad (jämför Regalier). Regale innebar en förfoganderätt, vilken det krävdes tillstånd att överträda. (sv) Een regaal, meervoud regalen, afgeleid van het Latijnse begrip "iura regalia" (koninklijke rechten), is een recht of prerogatief dat vermoedelijk vanaf de Karolingische tijd was voorbehouden aan een vorst of monarch en in een leenstelsel aan lagere edelen werd afgestaan, in ruil voor wederdiensten als militaire bijstand. Voorbeelden zijn: het recht op de heerbanen, bevaarbare stromen, op de onbeheerde goederen, het recht van muntslag, van tolheffing, en het visrecht. In de Nederlandse taal wordt met het woord regalia ook de uiterlijke kenmerken van een vorst aangeduid. (nl) Регалия (от лат. regalis — царский) — исключительные права верховного правителя (монарха), позднее государства. Термин широко использовался в русской дореволюционной литературе по финансовому праву, но в советское время стал малоупотребимым. Виды финансовых регалийПромышленные * платежи за регистрацию * платежи за лицензии, разрешения * доходы от монополийСудебные * судебные пошлины * исполнительские сборы * штрафы, конфискацииМонетные * доходы от эмиссии денегТаможенные платежи * таможенные пошлины * штрафы и конфискацииБесхозяйные * клады * доходы от выморочного имущества. (ru) |
| rdfs:label | Regál (právo) (cs) Regalien (de) Droit de régale (fr) Jura regalia (en) Regaal (vorstelijk recht) (nl) Regalia (gospodarka) (pl) Регалия (ru) Regale (sv) |
| owl:sameAs | http://d-nb.info/gnd/4177364-0 wikidata:Jura regalia dbpedia-bg:Jura regalia dbpedia-cs:Jura regalia dbpedia-da:Jura regalia dbpedia-de:Jura regalia dbpedia-fr:Jura regalia dbpedia-hu:Jura regalia dbpedia-io:Jura regalia dbpedia-nl:Jura regalia dbpedia-pl:Jura regalia dbpedia-ru:Jura regalia dbpedia-sv:Jura regalia https://global.dbpedia.org/id/2f1Pd |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Jura_regalia?oldid=1093603437&ns=0 |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Jura_regalia |
| is dbo:wikiPageDisambiguates of | dbr:Regalia_(disambiguation) |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:Regalian_right dbr:Regalian_rights dbr:Droit_de_regale dbr:Droit_de_régale dbr:Affaire_de_la_régale dbr:Droit_de_Regale dbr:Royal_rights dbr:Régale dbr:Regale dbr:Regale,_Droit_de |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:Beda_Angehrn dbr:Cölestin_Gugger_von_Staudach dbr:Liberty_(division) dbr:Regalian_right dbr:Regalian_rights dbr:Bernhard_Müller_(abbot) dbr:Denis,_son_of_Ampud dbr:Heinrich_von_Gundelfingen dbr:Heinrich_von_Ramstein dbr:Minting_rights dbr:Regalia_(disambiguation) dbr:Court_of_Chancery_of_the_County_Palatine_of_Durham_and_Sadberge dbr:Arnold_II_of_Isenburg dbr:Karl_Ludwig_von_Haller dbr:Droit_de_regale dbr:Droit_de_régale dbr:Pope_Adrian_IV dbr:Ulrich_von_Sax dbr:Regalia dbr:Christina_zu_Mecklenburg dbr:Lord_of_Combourg dbr:Rudolf_III_von_Montfort dbr:Affaire_de_la_régale dbr:Droit_de_Regale dbr:Royal_rights dbr:Régale dbr:Regale dbr:Regale,_Droit_de |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Jura_regalia |