Rondeau (forme fixe) (original) (raw)
Rondaŭo (france rondeau [ʁɔ̃do]) estas formo de franca poezio. Ĝi estis unu el la tri fiksformaj poemoj (la aliaj du estis la balado kaj la ), kaj unu el la versoformoj en Francio plej ofte enmuzikigataj inter la malfrua 13-a kaj la 15-a jarcentoj.
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | Rondeau (množné číslo rondeaux) je středověký a raně renesanční hudební útvar, vycházejícího ze o patnácti verších. Rondeau je nutno odlišit od hudebního útvaru rondo, který vznikl v 18. století, ačkoliv jsou patrně příbuzné. Spolu s virelai a baladou patří mezi ustálené literární a hudební formy ve francouzském umění 14. a 15. století. Rondeaux jsou založeny na přesně daném střídání veršů a refrénu. Nejstarší dochovaná rondeaux složil francouzský truvér Adam de la Halle (žil př. 1237 — 1288). Hudební útvar se rozšířil i do Itálie (kde byl znám jako rondello), do Nizozemska a do Německa. V barokní epoše pak byly za rondeaux označovány jednoduché taneční skladby od skladatelů jako například Jean-Baptiste Lully. Rondeaux však skládal i Johann Sebastian Bach. Ukázka rondeau: Machaut — Doulz viaire gracieus (cs) Rondaŭo (france rondeau [ʁɔ̃do]) estas formo de franca poezio. Ĝi estis unu el la tri fiksformaj poemoj (la aliaj du estis la balado kaj la ), kaj unu el la versoformoj en Francio plej ofte enmuzikigataj inter la malfrua 13-a kaj la 15-a jarcentoj. (eo) Das Rondeau ist in der französischen Verslehre eine Gedichtform mit mindestens 8, meist aber 10 oder 13 acht- bis elfsilbigen Versen und nur zwei Reimen. Das Gedicht besteht aus drei Versgruppen, wobei die Anfangsworte des ersten Verses nach der zweiten Gruppe und am Ende als ungereimter Refrain (franz. rentrement) wiederholt werden. Zählt man die rentrements mit, so hat das Rondeau 12 oder 15 Zeilen. Das Reimschema ist in der 15-zeiligen Form [aabba aabR aabbaR], dabei bezeichnet R den Refrain. Das Reimschema der 13-zeiligen Form ist [abba abR abbaR]. Als Beispiel ein Rondeau von Georg Rodolf Weckherlin (An den hofe): (de) A rondeau (French: [ʁɔ̃do]; plural: rondeaux) is a form of medieval and Renaissance French poetry, as well as the corresponding musical chanson form. Together with the ballade and the virelai it was considered one of the three formes fixes, and one of the verse forms in France most commonly set to music between the late 13th and the 15th centuries. It is structured around a fixed pattern of repetition of material involving a refrain. The rondeau is believed to have originated in dance songs involving alternating singing of the refrain elements by a group and of the other lines by a soloist. The term "Rondeau" is today used both in a wider sense, covering several older variants of the form – which are sometimes distinguished as the triolet and rondel – and in a narrower sense referring to a 15-line variant which developed from these forms in the 15th and 16th centuries. The rondeau is unrelated with the much later instrumental dance form that shares the same name in French baroque music, which is an instance of what is more commonly called the rondo form in classical music. (en) Le rondeau est un poème à forme fixe ancien comportant trois strophes isométriques construites sur deux rimes, avec des répétitions obligées et se fermant sur lui-même ce qui est à l'origine de son nom. Lié à l'origine à la chanson et à la musique, le rondeau est léger et souvent badin. C'est une forme souple et virtuose qui utilise surtout l'octosyllabe et parfois le décasyllabe en tercet, quatrain ou quintil, et qui présente diverses dispositions aux dénominations pas toujours éclairantes. Apparu au XIIIe siècle et modifié aux XVe et XVIe siècles, il est rejeté par la Pléiade et ne perdure guère au-delà du XVIIe siècle. (fr) Nella poesia, un rondò (in francese rondeau) è una poesia di tre strofe (5/3/5 o 4/2/4 versi) con due rime, e con un ritornello alla fine delle strofe 2 e 3 (che riprende il primo emistichio del primo verso). Molto in voga nei secoli XVI e XVII, non è mai stato completamente abbandonato. Esempi di forme: La prima parola o le prime parole sono ripetute come un ritornello: * alla fine della seconda terzina * alla fine della poesia Vi è una parola o un gruppo di parole aggiunte chiamate « clausola » o « rentrement ». La clausola non conta come verso e non rima. La sua forma generale è: AABBA AAB (+ clausola) AABBA (+ clausola) Esiste il rondò detto « rondeau redoublé », che ha solo due tratti comuni con il rondeau usuale: * è costruito su due 2 rime * termina con un ritornello che riprende le prime parole del primo verso. Ma il suo schema è completamente diverso: si compone di 6 strofe di 4 versi a rime incrociate, di cui ogni verso della prima strofa a sua volta diventa il quarto verso delle quattro strofe che seguono. La sesta strofa ha i suoi quattro nuovi versi, dopo dei quali viene il ritornello che non ha rime. (it) ロンドー（仏: rondeau、複数形：rondeaux）は、13世紀から15世紀のフランスの2つの押韻をもつ15行詩、およびそれに基づいて作られた中世およびルネサンス初期の楽式。ヴィルレーやバラードとともに、13世紀から15世紀のフランスの詩および音楽の三大定型詩であった。18世紀のロンド形式（仏: rondo）とは区別される。 アルジャーノン・チャールズ・スウィンバーンが考案したロンドー体（英: roundel）という変化形もある。 (ja) Rondo – układ stroficzny, który narodził się w średniowiecznej poezji francuskiej. Posiada od 8 do 15 wersów, dwa rymy i refren, powtarzający pierwsze słowa utworu dwu- lub trzykrotnie na końcu każdej zwrotki, lecz nierymujący się z resztą wersów. Najczęściej stosowano ronda 13- i 15-wersowe, których wersy rozciągały się na 8 lub 10 sylab. W średniowiecznej liryce francuskiej ronda pisali François Villon i Charles d'Orléans. W poezji polskiej po ten typ strofy sięgał Zenon Przesmycki. Ronda pisał również Antoni Lange. Ze wszystkich rzeczy, które są w naturze,Śmierć mię dziś jedna swym urokiem nęci:Bo ma uśmiechów najpiękniejsze róże,Szelest najcichszy w swoich skrzydeł piórze —Jak kołysanka wiecznej niepamięci.Śmierć jest to podróż nad wszystkie podróże,Co nam ukwieci byt i rozdyamenci,Gdzie życia czarne toczą się kałużeZe wszystkich rzeczy.Z chaosu życia rwiemy się ku górze,Lecz duch się wiecznie na nizinach smęci —I błądzim, niby na krzyżach rozpięci!O śmierci, gdy się w łonie twem zanurzę,Ty ład mi wlejesz w przeźroczyste krużeZe wszystkich rzeczy. W Czechach ronda pisali Jaroslav Vrchlický, Jiří Mahen i Vitězslav Nezval. (pl) Рондо́ (фр. rondeau, от rond – круг) — поэтическая (твёрдая форма) и музыкальная форма с рефреном преимущественно во Франции в XIII—XV веках. Термин «ро́ндо», относящийся к инструментальной музыке барокко и венских классиков, связан с рондо́ этимологически, но по смыслу отличается от него. (ru) Rondå (franska rondeau, av rond, 'rund') är ett inom den äldre franska poesin använt lyriskt versmått. Rondån består av 12–14, i tre strofer av olika längd fördelade versrader med endast två slutrim och begynnelseorden upprepade som omkväde inuti samt i slutet. I 1400-talets rondåer upprepas den första eller de två första raderna i slutet av andra och tredje strofen. På 1500- och 1600-talen hade rondån en bestämd längd av 13 versrader samt därjämte den första radens begynnelseord inskjutna efter den åttonde och den trettonde. Rondån är av liten betydelse för poesi som inte är skriven på franska. (sv) Рондо́ (фр. rondeau — «круглий») — назва строфічної організації вірша з відповідною жорсткістю форм, яка склалася у середньовічній французькій поезії, звідки поширилася на європейські літератури. Основним вважається канонічне рондо з тринадцяти рядків на дві рими, де перший двічі повторюється на восьмому та тринадцятому, зразки якого спостерігалися у творчості К. Маро (16 ст.). Відомі також рондо з одинадцяти та п'ятнадцяти рядків («Осіннє свято» М. Рильського), а також — складне рондо з чотиривіршів із обов'язковим повторенням послідовно кожного рядка першого катрена як підсумкових рядків наступних катренів. Повторювані слова витворюють своєрідний лейтмотив рондо. В поетичній спадщині А. Казки трапляються цікаві приклади цієї рідкісної, як на українську поезію, віршової форми — і п'ятнадцятирядкової, і складної: Де захват мій бурхливий, наче море? …………………………аДе перша ніжність, перше з щастям горе? ……………………аМинуло все. Розвіялось — мов сон… ………………………бІ хоч зривався з уст тоді прокльон, ……………………………бАле життя знов вабило просторе. ………………………………аНа герць я закликав: «Гей, хто поборе?!» ……………………аНе знаючи, що єсть життя закон, ………………………………бЩо й дужого закутає в полон… …………………………………бДе захват мій?.. …………………………………………………(а)І ти вгадаєш вже, кохання зоре? …………………………………аТа як же віл мій в темряві розоре ………………………………аНалежного мені лану розгон?.. …………………………………бДе сонце мрій — життя мого вогонь? ……………………………бТа ще про що питаєш, серце хоре, ………………………………а— «Де захват мій?» ………………………………………………(а) У 14-15 ст. терміном «рондо» почасти називали тріолет. (uk) |
| dbo:thumbnail | wiki-commons:Special:FilePath/Rondeau_forms_1.svg?width=300 |
| dbo:wikiPageExternalLink | https://www.brepolsonline.net/doi/epdf/10.1484/J.NMS.3.38 http://www.worldcat.org/oclc/463507814 |
| dbo:wikiPageID | 1797461 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 14506 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1075673415 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Rondel_(poem) dbr:Rondo dbr:Monophony dbr:Baroque dbr:Baroque_music dbr:Paul_Laurence_Dunbar dbr:Poetry dbr:Louis_Couperin dbr:Low_Countries dbr:Geoffrey_Chaucer dbr:Germany dbr:Thomas_Wyatt_(poet) dbr:Ballade_(forme_fixe) dbr:Adam_de_la_Halle dbr:Trouvère dbr:Hayne_van_Ghizeghem dbr:Guillaume_Dufay dbr:Albert_Giraud dbr:Formes_fixes dbr:Refrain dbr:Guillaume_de_Machaut dbr:Arnold_Schoenberg dbc:Medieval_music_genres dbc:French_poetry dbc:Renaissance_music dbr:Chanson dbc:Western_medieval_lyric_forms dbr:John_McCrae dbr:Jean-Baptiste_Lully dbr:Triolet dbr:Diana,_Princess_of_Wales dbr:Pierrot_Lunaire dbr:In_Flanders_Fields dbr:Rossi_Codex dbr:Nico_H.J._van_den_Boogaard dbr:Virelai dbr:We_Wear_the_Mask dbr:Music_of_the_trecento dbr:Roundel_(poem) dbr:The_Parliament_of_Fowls dbr:File:Machaut_Doulz_Viaire.svg dbr:File:Rondeau_forms_1.svg dbr:File:Rondeau_forms_2.svg |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:EB1911_poster dbt:! dbt:Audio dbt:Cite_journal dbt:IPA-fr dbt:Other_uses dbt:Pad dbt:Reflist dbt:Medieval_music_sidebar dbt:Western_medieval_lyric_forms |
| dct:subject | dbc:Medieval_music_genres dbc:French_poetry dbc:Renaissance_music dbc:Western_medieval_lyric_forms |
| gold:hypernym | dbr:Form |
| rdf:type | yago:WikicatMusicalForms yago:WikicatWesternMedievalLyricForms yago:Abstraction100002137 yago:Form106290637 yago:LanguageUnit106284225 yago:Part113809207 yago:Relation100031921 yago:Word106286395 |
| rdfs:comment | Rondaŭo (france rondeau [ʁɔ̃do]) estas formo de franca poezio. Ĝi estis unu el la tri fiksformaj poemoj (la aliaj du estis la balado kaj la ), kaj unu el la versoformoj en Francio plej ofte enmuzikigataj inter la malfrua 13-a kaj la 15-a jarcentoj. (eo) Le rondeau est un poème à forme fixe ancien comportant trois strophes isométriques construites sur deux rimes, avec des répétitions obligées et se fermant sur lui-même ce qui est à l'origine de son nom. Lié à l'origine à la chanson et à la musique, le rondeau est léger et souvent badin. C'est une forme souple et virtuose qui utilise surtout l'octosyllabe et parfois le décasyllabe en tercet, quatrain ou quintil, et qui présente diverses dispositions aux dénominations pas toujours éclairantes. Apparu au XIIIe siècle et modifié aux XVe et XVIe siècles, il est rejeté par la Pléiade et ne perdure guère au-delà du XVIIe siècle. (fr) ロンドー（仏: rondeau、複数形：rondeaux）は、13世紀から15世紀のフランスの2つの押韻をもつ15行詩、およびそれに基づいて作られた中世およびルネサンス初期の楽式。ヴィルレーやバラードとともに、13世紀から15世紀のフランスの詩および音楽の三大定型詩であった。18世紀のロンド形式（仏: rondo）とは区別される。 アルジャーノン・チャールズ・スウィンバーンが考案したロンドー体（英: roundel）という変化形もある。 (ja) Рондо́ (фр. rondeau, от rond – круг) — поэтическая (твёрдая форма) и музыкальная форма с рефреном преимущественно во Франции в XIII—XV веках. Термин «ро́ндо», относящийся к инструментальной музыке барокко и венских классиков, связан с рондо́ этимологически, но по смыслу отличается от него. (ru) Rondå (franska rondeau, av rond, 'rund') är ett inom den äldre franska poesin använt lyriskt versmått. Rondån består av 12–14, i tre strofer av olika längd fördelade versrader med endast två slutrim och begynnelseorden upprepade som omkväde inuti samt i slutet. I 1400-talets rondåer upprepas den första eller de två första raderna i slutet av andra och tredje strofen. På 1500- och 1600-talen hade rondån en bestämd längd av 13 versrader samt därjämte den första radens begynnelseord inskjutna efter den åttonde och den trettonde. Rondån är av liten betydelse för poesi som inte är skriven på franska. (sv) Rondeau (množné číslo rondeaux) je středověký a raně renesanční hudební útvar, vycházejícího ze o patnácti verších. Rondeau je nutno odlišit od hudebního útvaru rondo, který vznikl v 18. století, ačkoliv jsou patrně příbuzné. Spolu s virelai a baladou patří mezi ustálené literární a hudební formy ve francouzském umění 14. a 15. století. Rondeaux jsou založeny na přesně daném střídání veršů a refrénu. Nejstarší dochovaná rondeaux složil francouzský truvér Adam de la Halle (žil př. 1237 — 1288). Hudební útvar se rozšířil i do Itálie (kde byl znám jako rondello), do Nizozemska a do Německa. V barokní epoše pak byly za rondeaux označovány jednoduché taneční skladby od skladatelů jako například Jean-Baptiste Lully. Rondeaux však skládal i Johann Sebastian Bach. (cs) Das Rondeau ist in der französischen Verslehre eine Gedichtform mit mindestens 8, meist aber 10 oder 13 acht- bis elfsilbigen Versen und nur zwei Reimen. Das Gedicht besteht aus drei Versgruppen, wobei die Anfangsworte des ersten Verses nach der zweiten Gruppe und am Ende als ungereimter Refrain (franz. rentrement) wiederholt werden. Zählt man die rentrements mit, so hat das Rondeau 12 oder 15 Zeilen. Das Reimschema ist in der 15-zeiligen Form [aabba aabR aabbaR], dabei bezeichnet R den Refrain. Das Reimschema der 13-zeiligen Form ist [abba abR abbaR]. (de) A rondeau (French: [ʁɔ̃do]; plural: rondeaux) is a form of medieval and Renaissance French poetry, as well as the corresponding musical chanson form. Together with the ballade and the virelai it was considered one of the three formes fixes, and one of the verse forms in France most commonly set to music between the late 13th and the 15th centuries. It is structured around a fixed pattern of repetition of material involving a refrain. The rondeau is believed to have originated in dance songs involving alternating singing of the refrain elements by a group and of the other lines by a soloist. The term "Rondeau" is today used both in a wider sense, covering several older variants of the form – which are sometimes distinguished as the triolet and rondel – and in a narrower sense referring to a (en) Nella poesia, un rondò (in francese rondeau) è una poesia di tre strofe (5/3/5 o 4/2/4 versi) con due rime, e con un ritornello alla fine delle strofe 2 e 3 (che riprende il primo emistichio del primo verso). Molto in voga nei secoli XVI e XVII, non è mai stato completamente abbandonato. Esempi di forme: La prima parola o le prime parole sono ripetute come un ritornello: * alla fine della seconda terzina * alla fine della poesia Vi è una parola o un gruppo di parole aggiunte chiamate « clausola » o « rentrement ». La clausola non conta come verso e non rima. (it) Rondo – układ stroficzny, który narodził się w średniowiecznej poezji francuskiej. Posiada od 8 do 15 wersów, dwa rymy i refren, powtarzający pierwsze słowa utworu dwu- lub trzykrotnie na końcu każdej zwrotki, lecz nierymujący się z resztą wersów. Najczęściej stosowano ronda 13- i 15-wersowe, których wersy rozciągały się na 8 lub 10 sylab. W średniowiecznej liryce francuskiej ronda pisali François Villon i Charles d'Orléans. W poezji polskiej po ten typ strofy sięgał Zenon Przesmycki. Ronda pisał również Antoni Lange. W Czechach ronda pisali Jaroslav Vrchlický, Jiří Mahen i Vitězslav Nezval. (pl) Рондо́ (фр. rondeau — «круглий») — назва строфічної організації вірша з відповідною жорсткістю форм, яка склалася у середньовічній французькій поезії, звідки поширилася на європейські літератури. Основним вважається канонічне рондо з тринадцяти рядків на дві рими, де перший двічі повторюється на восьмому та тринадцятому, зразки якого спостерігалися у творчості К. Маро (16 ст.). Відомі також рондо з одинадцяти та п'ятнадцяти рядків («Осіннє свято» М. Рильського), а також — складне рондо з чотиривіршів із обов'язковим повторенням послідовно кожного рядка першого катрена як підсумкових рядків наступних катренів. Повторювані слова витворюють своєрідний лейтмотив рондо. (uk) |
| rdfs:label | Rondeau (cs) Rondeau (Verslehre) (de) Rondaŭo (eo) Rondeau (poésie) (fr) Rondò (poesia) (it) ロンドー (ja) Rondeau (forme fixe) (en) Rondo (literatura) (pl) Рондо (текстомузыкальная форма) (ru) Рондо (uk) Rondå (sv) |
| owl:sameAs | freebase:Rondeau (forme fixe) wikidata:Rondeau (forme fixe) dbpedia-af:Rondeau (forme fixe) dbpedia-be:Rondeau (forme fixe) dbpedia-cs:Rondeau (forme fixe) dbpedia-de:Rondeau (forme fixe) dbpedia-eo:Rondeau (forme fixe) dbpedia-et:Rondeau (forme fixe) dbpedia-fi:Rondeau (forme fixe) dbpedia-fr:Rondeau (forme fixe) dbpedia-he:Rondeau (forme fixe) dbpedia-hu:Rondeau (forme fixe) http://hy.dbpedia.org/resource/Ռոնդո_(բանաստեղծություն) dbpedia-it:Rondeau (forme fixe) dbpedia-ja:Rondeau (forme fixe) dbpedia-no:Rondeau (forme fixe) dbpedia-pl:Rondeau (forme fixe) dbpedia-ro:Rondeau (forme fixe) dbpedia-ru:Rondeau (forme fixe) dbpedia-sk:Rondeau (forme fixe) dbpedia-sv:Rondeau (forme fixe) dbpedia-uk:Rondeau (forme fixe) dbpedia-vi:Rondeau (forme fixe) https://global.dbpedia.org/id/RtAr yago-res:Rondeau (forme fixe) |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Rondeau_(forme_fixe)?oldid=1075673415&ns=0 |
| foaf:depiction | wiki-commons:Special:FilePath/Machaut_Doulz_Viaire.svg wiki-commons:Special:FilePath/Rondeau_forms_1.svg wiki-commons:Special:FilePath/Rondeau_forms_2.svg |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Rondeau_(forme_fixe) |
| is dbo:wikiPageDisambiguates of | dbr:Rondeau |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:Rondeau_(music) dbr:Rondeau_(poetry) dbr:Rondeaux |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:Canadian_Journey dbr:Rondel_(poem) dbr:Rondo dbr:List_of_general_music_articles_in_Rees's_Cyclopaedia dbr:Baude_Cordier dbr:History_of_music_in_Paris dbr:Hommage_a_l'amour dbr:Jonathon_Keats dbr:Josquin_des_Prez dbr:List_of_compositions_by_Guillaume_de_Machaut dbr:Renaissance_music dbr:Richard_Loqueville dbr:Vers_de_société dbr:Johannes_Cesaris dbr:Johannes_Fedé dbr:Johannes_de_Grocheio dbr:1735_in_poetry dbr:Matteo_da_Perugia dbr:Gilbert_Reaney dbr:Gilet_Velut dbr:Mon_amy dbr:Thomas_Wyatt_(poet) dbr:1915_in_literature dbr:Antonio_da_Cividale dbr:Arnold_de_Lantins dbr:Bergerette dbr:Les_Barricades_Mystérieuses dbr:Pandora's_box dbr:Medieval_French_literature dbr:Music_history_of_France dbr:Parnassianism dbr:Ballade_(forme_fixe) dbr:Adam_de_la_Bassée dbr:Wenceslaus_I,_Duke_of_Luxembourg dbr:Le_Testament dbr:Alexis_Helmer dbr:Bartolomeo_da_Bologna dbr:P._des_Molins dbr:Glossary_of_poetry_terms dbr:List_of_Greek_and_Latin_roots_in_English/R dbr:Walter_Frye dbr:Marilyn_Hacker dbr:Grimace_(composer) dbr:Guillaume_Du_Fay dbr:Guillaume_de_Machaut dbr:Jaroslav_Vrchlický dbr:Jehan_Vaillant dbr:Jehan_de_Lescurel dbr:Jenny_kiss'd_Me dbr:Ars_nova dbr:Chanson dbr:Chantilly_Codex dbr:Clément_Marot dbr:Jacob_Obrecht dbr:Jean_Meschinot dbr:Modena_Codex dbr:Burgundian_School dbr:Philippus_de_Caserta dbr:Solage dbr:French_poetry dbr:Guillaume_d'Amiens dbr:In_Flanders_Fields dbr:Rondeau dbr:Rhyme_scheme dbr:Serafino_dell'Aquila dbr:Sonnet dbr:Nicolas_Grenon dbr:Virelai dbr:Poetic_devices dbr:Gilles_Mureau dbr:Prepositus_Brixiensis dbr:September_1921 dbr:Rondeau_(music) dbr:Rondeau_(poetry) dbr:Rondeaux |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Rondeau_(forme_fixe) |
