Seneca effect (original) (raw)
Seneka efektua —Senekaren amildegia edo Senekaren kolapsoa izenez ere ezaguna— proposatutako eredu matematikoa da, sistema baten gainbehera tasa aurretiko hazkunde tasa baino askoz handiagoa den egoerak deskribatzeko.
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | Seneka efektua —Senekaren amildegia edo Senekaren kolapsoa izenez ere ezaguna— proposatutako eredu matematikoa da, sistema baten gainbehera tasa aurretiko hazkunde tasa baino askoz handiagoa den egoerak deskribatzeko. (eu) The Seneca effect, or Seneca cliff or Seneca collapse, is a mathematical model proposed by Ugo Bardi to describe situations where a system's rate of decline is much sharper than its earlier rate of growth. (en) L'effet Sénèque est un modèle mathématique proposé par le chimiste italien Ugo Bardi qui décrit des phénomènes naturels pour lesquels la destruction est plus rapide que la construction. Par exemple : l'effondrement d'une pile de sable est plus rapide que son amoncellement. (fr) Het Seneca-effect, de Seneca-klif of -instorting, is een wiskundig model dat door de Italiaanse chemicus werd ontwikkeld en een dynamiek beschrijft waarbij een fenomeen vele malen sneller afneemt dan het gegroeid is. Een extreem voorbeeld is het kaartenhuisje dat plots instort, maar veel tijd kostte om op te bouwen. Dit model is nauw verbonden met het werk van de Club van Rome en hun baanbrekend rapport De grenzen aan de groei uit 1972. Het wordt voornamelijk gebruikt voor het beschrijven van economische fenomenen gerelateerd aan pieken in fossiele brandstoffen, en/of vervuiling. De naam is geïnspireerd door de Romeinse filosoof Seneca die in zijn Brieven aan Lucilius schrijft “op een dag, een uur, is één moment genoeg voor het omverwerpen van (keizer)rijken” (brief 91). (nl) |
| dbo:wikiPageExternalLink | https://cassandralegacy.blogspot.com/2011/08/seneca-effect-origins-of-collapse.html%7Ctitle=Cassandra https://link.springer.com/article/10.1007/s41247-016-0016-6 https://www.managementtoday.co.uk/business-transformations-why-pre-emption-better-cure/leadership-lessons/article/1492047 https://books.google.ca/books/about/The_Seneca_Effect.html%3Fid=F14yDwAAQBAJ&printsec=frontcover&source=kp_read_button&redir_esc=y https://www.academia.edu/download/58843198/Energy__Buildings_P._Novak_SES_1-s2.0-S0378778814009530-main_120190409-95289-1jqe8v9.pdf https://www.google.com/books/edition/The_Five_Stages_of_Collapse/Ut_0AgAAQBAJ%3Fgbpv=1 https://flore.unifi.it/retrieve/handle/2158/774660/23415/The%20mineral%20economy.pdf |
| dbo:wikiPageID | 58684510 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 6415 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1116295122 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbc:Equations dbr:Club_of_Rome dbr:The_Limits_to_Growth dbr:Joseph_Tainter dbc:Peak_oil dbr:Tim_Jackson_(economist) dbc:Seneca_the_Younger dbr:Fossil_fuel dbr:Societal_collapse dbr:Asymmetry dbc:Resource_economics dbc:Continuous_distributions dbc:Economics_curves dbr:Hubbert_curve dbr:Kodak dbr:Seneca_the_Younger dbr:World3 dbr:Mathematical_model dbr:Ugo_Bardi dbr:Management_Today dbr:Letters_to_Lucilius |
| dbp:author | Lucius Annaeus Seneca (en) |
| dbp:bot | medic (en) |
| dbp:date | July 2022 (en) |
| dbp:text | Whatever structure has been reared by a long sequence of years, at the cost of great toil and through the great kindness of the gods, is scattered and dispersed by a single day. Nay, he who has said "a day" has granted too long a postponement to swift-coming misfortune; an hour, an instant of time, suffices for the overthrow of empires! It would be some consolation for the feebleness of our selves and our works, if all things should perish as slowly as they come into being; but as it is, increases are of sluggish growth, but the way to ruin is rapid. (en) |
| dbp:title | Letters to Lucilius, 91.6 (en) |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Blockquote dbt:Cbignore dbt:Cite_book dbt:Cite_magazine dbt:Cite_web dbt:Dead_link dbt:Short_description dbt:Applied-math-stub |
| dcterms:subject | dbc:Equations dbc:Peak_oil dbc:Seneca_the_Younger dbc:Resource_economics dbc:Continuous_distributions dbc:Economics_curves |
| rdfs:comment | Seneka efektua —Senekaren amildegia edo Senekaren kolapsoa izenez ere ezaguna— proposatutako eredu matematikoa da, sistema baten gainbehera tasa aurretiko hazkunde tasa baino askoz handiagoa den egoerak deskribatzeko. (eu) The Seneca effect, or Seneca cliff or Seneca collapse, is a mathematical model proposed by Ugo Bardi to describe situations where a system's rate of decline is much sharper than its earlier rate of growth. (en) L'effet Sénèque est un modèle mathématique proposé par le chimiste italien Ugo Bardi qui décrit des phénomènes naturels pour lesquels la destruction est plus rapide que la construction. Par exemple : l'effondrement d'une pile de sable est plus rapide que son amoncellement. (fr) Het Seneca-effect, de Seneca-klif of -instorting, is een wiskundig model dat door de Italiaanse chemicus werd ontwikkeld en een dynamiek beschrijft waarbij een fenomeen vele malen sneller afneemt dan het gegroeid is. Een extreem voorbeeld is het kaartenhuisje dat plots instort, maar veel tijd kostte om op te bouwen. Dit model is nauw verbonden met het werk van de Club van Rome en hun baanbrekend rapport De grenzen aan de groei uit 1972. Het wordt voornamelijk gebruikt voor het beschrijven van economische fenomenen gerelateerd aan pieken in fossiele brandstoffen, en/of vervuiling. (nl) |
| rdfs:label | Seneka efektua (eu) Effet Sénèque (fr) Seneca-effect (nl) Seneca effect (en) |
| owl:sameAs | wikidata:Seneca effect dbpedia-eu:Seneca effect dbpedia-fr:Seneca effect dbpedia-nl:Seneca effect https://global.dbpedia.org/id/9KAjD |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Seneca_effect?oldid=1116295122&ns=0 |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Seneca_effect |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:Seneca_cliff dbr:Seneca_collapse |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:Seneca_cliff dbr:Seneca_collapse |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Seneca_effect |