Spahbed (original) (raw)
Spahbod – perski tytuł oznaczający starszego oficera (dosł. "mistrz armii"), a w złożeniu Ērān Spāhbod odpowiadający marszałkowi polnemu. Tytuł znany co najmniej od czasów dynastii partyjskiej, Arsacydów. Spahbod posiadał szerokie uprawnienia, łącznie z prawem do negocjowania warunków pokoju. O potędze spahbodów świadczyć może fakt, że dwaj z nich, Bahram Czobin i Szarbaraz, zasiedli, jako uzurpatorzy, na tronie. Sławnymi spahbodami byli: * * Bahram Czobin * Szarbaraz * Rustem
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | Ishpabadh o ispahbadh (cap de l'exèrcit) és la forma darrera d'un càrrec persa preislàmic que va subsistir a Pèrsia, a la zona de la mar Càspia i part del Khurasan, fins a les invasions mongoles. El càrrec ja existia en època aquemènida quan s'anomenava spadhapati, i corresponia al comandant en cap de l'exèrcit. Sota els arsàcides el nom era spahat i era hereditari en una de les grans famílies de l'imperi. Un spahat es va casar amb la filla del rei Fraates IV de Pàrtia i els seus descendents portaren el títol de spahat en armeni asparapet (en època sassànida aspahapet) i foren els comandants en cap de l'exèrcit armeni, posició que va esdevenir hereditària en la família Mamikonian. Els sassànides tenien un cap militar suprem i ministre de la guerra que era el Eran spahat, amb spahpats secundaris nomenats per regions diverses. Quan els àrabs van envair persa el spahpat d'orient es va establir al Tabaristan on va cridar al rei Yazdegerd III; en el nou persa la forma del càrrec fou ispahbadh i en àrab isbahbadh. S'esmenten diversos ispahbadhs al Gilan i Tabaristan sent les dues línies formades, la dels dabúyides de Gilan i els baduspànides de Ruyan i Tabaristan occidental; el títol fou utilitzat per altres reietons d'aquesta zona: els ishpahbadhs de Mughan i els karínides (vers 840); aquestos darrers van reconèixer als bawàndides (que també portaren el títol al segle XIII) com a superiors. El títol es va estendre al Khurasan i hi havia un ishpabadh de Balkh, i l'ishpabadh de Nasa (anomenat al-Ishkand) que era el comandant en cap de l'exèrcit dels Turcs Occidentals. El títol iranià fou adoptat pels musulmans amb la forma ispahsalar. (ca) Spahbod oder Spahbed (mittelpersisch 𐭮𐭯𐭠𐭧𐭯𐭲𐭩 / 𐭮𐭯𐭠𐭧𐭯𐭲 spʾḥpty / spʾḥpt spāhbed (Inschriftliche Pahlavi); parthisch 𐭎𐭐𐭀𐭃𐭐𐭕𐭉 spʾdpty spāδpet (Inschriftliche Parthisch)) war ein militärischer Rang im parthischen und sassanidischen Reich. Der Titel wurde nach der Islamisierung Irans unter den iranischen wie auch den persisch beeinflussten Dynastien verwendet. So gab es bei den Armeniern den Sparapet (սպարապետ) und bei den Georgiern den Spaspet (სპასპეტი) als Rang. Das Wort stammt von Spah سپه für „Armee“ und Bod بد für „Herr, Diener“ ab. Eine andere Erklärung ist die Ableitung aus Aspah'Paeity, das Befehlshaber der Kavallerie oder Ritter bedeutet. Der Begriff Spahbod bezeichnet einen höheren Militäroffizier, aber mit dem Zusatz Ērān (dt.: Iran) stand Ērān Spahbod ايران سپهبد für den Reichsfeldherrn oder den Generalissimus des Reiches. Damit war es der höchste militärische Rang nach dem des Großkönigs (Schāhān-Schāh). Der Ērān Spahbod agierte als Oberbefehlshaber wie auch als Verteidigungsminister und Unterhändler bei Friedensverhandlungen. Rangniedrigere Spahbods konnten eine Feldarmee befehlen, während der örtliche Marzban für die regionale Verteidigung zuständig war. Während der Pahlavi-Herrschaft im 20. Jh. benutzte die Armee wieder verstärkt antike sassanidische Militärränge inklusive des Sepahbods. Der Rang des Sepahbods (persisch سپهبد) entsprach dabei dem des Generalleutnants, der in der Rangfolge unter dem des Generals (pers. Arteschbod) stand. (de) Spahbod o Spahbed (en persa, سپهبد, Sepahbod, derivado de las palabras Spah بد "armas" y bod سپه "maestro"), también alternativamente Spah Salar (سپهسالار), era un rango usado en el Imperio parto y más extensamente en el Imperio sasánida. El título continuó utilizándose después de la conquista islámica de Persia entre las dinastías iraníes nativas y también las que estaban bajo influencia persa, tales como los reyes armenios (véase Sparapet) y reinos georgianos. Se utiliza para designar al oficial militar de mayor rango, pero cuando se emplea con Eran (Irán), Eran Spahbod ايرانسپهبد o Spahbod iraní, es equivalente a mariscal de campo o generalísimo del imperio. Era el cargo más alto después del emperador Shahanshah (rey de reyes) entre los militares. El Spahbod iraní actuaba como comandante en jefe, así como ministro de guerra y negociador jefe de la paz. Pocos spahbods podían mandar a un ejército fiel sin tener a los Marzbanes regionales como mariscales del campo. Durante la dinastía Pahlavi en el siglo XX, el ejército restauró el uso en sus filas de muchos grados militares antiguos, incluyendo Spahbod. El Spahbod en el ejército del Irán pahlaví era equivalente a comandante. (es) Spahbod edo Spahbed (persieraz سپهبد, Sepahbod, Spah بد "armak" eta bod سپه "maisua" hitzetatik eratorria), alternatiboki baita Spah Salar (سپهسالار), ere, Partiar Inperioan, eta askoz zabalago, Sasaniar Inperioan erabilitako maila bat zen. Titulua erabiltzen jarraitu zen ondoren bertako iraniar dinastien artean eta baita pertsiar eraginpean zeudenen artean ere, armeniar erregeak eta georgiar erresumetan kasu. Maila goreneko ofizial militarra zen, baina Eranekin (Iran) erabiltzen denean, Eran Spahbod ايرانسپهبد edo Iraniar Spahboda, edo inperioko generalisimoaren baliokidea da. Shahanshah edo enperadorearen ondoren maila altuena zuena zen militarren artean. Iraniar Spahbodak , gerra ministro eta bakearen negoziaketa buru lanak egiten zituen. Spahbod gutxik agin ziezaioketen armada fidel bati eskualdeko Marzbanak zelai mariskal bezala izan gabe. XX. mendean, Phalavi dinastian, armadak, bere filetan antzinako maila militar asko berezarri zituen, Spahboda horien artean. Spahboda Pahlevitar armadan komandante baten baliokidea zen. (eu) Spāhbed (also spelled spahbod and spahbad) is a Middle Persian title meaning "army chief" used chiefly in the Sasanian Empire. Originally there was a single spāhbed, called the Ērān-spāhbed, who functioned as the generalissimo of the Sasanian army. From the time of Khosrow I (r. 531–579) on, the office was split in four, with a spāhbed for each of the cardinal directions. After the Muslim conquest of Persia, the spāhbed of the East managed to retain his authority over the inaccessible mountainous region of Tabaristan on the southern shore of the Caspian Sea, where the title, often in its Islamic form ispahbadh (Persian: اسپهبذ; in Arabic: اصبهبذ ʾiṣbahbaḏ), survived as a regnal title until the Mongol conquests of the 13th century. An equivalent title of Persian origin, ispahsālār or sipahsālār, gained great currency across the Muslim world in the 10th–15th centuries. The title was also adopted by the Armenians (Armenian: սպարապետ, [a]sparapet) and the Georgians (Georgian: სპასპეტი, spaspeti), as well as Khotan (spāta) and the Sogdians (spʾdpt) in Central Asia. It is also attested in Greek sources as aspabedēs (ἀσπαβέδης). The title was revived in the 20th century by the Pahlavi dynasty, in the Modern Persian form sepahbod (سپهبد), equivalent to a three-star Lieutenant General, ranking below arteshbod (full General). (en) Spahbod ou Spahbed alternativement Spah (Sipah) Salar (persan : سپهبد est constitué de deux mots: Spah سپه (armée) bod بد (maître) ) était un titre utilisé dans l'Empire parthe et plus généralement dans l'Empire sassanide en Iran. Utilisé seul, il correspond à l'officier en chef, mais quand il est utilisé avec Eran (Iran), Eran Spahbod ايران سپهبد ou Iran Spahbod, est l'équivalent du commandant des forces armées. C'était le plus haut rang militaire avant l'empereur Shahanshah (Roi des Rois). Il agissait en tant que commandant en chef, ministre de la Guerre et aussi négociateur en chef. Pendant la dynastie Pahlavi, le mot est utilisé de nouveau, mais seulement le mot Spahbod, qui correspondait alors à commandant en chef. (fr) Spahbod o Spahbed (persiano: سپهبد - è parola costituita dai due sostantivi Spah (سپه, "esercito") e bod (بد, "signore"). Era un titolo utilizzato già dall'esercito partico e, più diffusamente, dall'esercito sasanide. Da solo era utilizzato per identificare un ufficiale comandante in capo, ma quando era utilizzato nell'espressione Eran Spahbod (ايران سپهبد, "Iran Spahbod"), equivaleva al comandante generale di tutte le forze armate. Era il più alto grado militare, secondo al solo Imperatore (Shahanshah, "Re dei Re") e agiva da comandante in capo, da ministro della Guerra e da capo negoziatore. Durante la dinastia Pahlavi nel XX secolo, la parola è stata riutilizzata, nel quadro del tentativo di recuperare il passato preislamico della Persia, culminato nelle grandiose manifestazioni del bimillenario celebrativo di Dario, ma limitatamente al solo sostantivo Spahbod, per identificare il comandante in capo delle forze imperiali persiane. (it) スパーフベド（パフラヴィー語: 𐭮𐭯𐭠𐭧𐭯𐭲 、Spāhbed、またはspahbod、spahbad、より古い形態ではspāhpat）は「軍司令官」を意味する中世ペルシア語の称号であり、主にサーサーン朝で用いられた。後世の記録ではホスロー1世（在位：531年-579年）時代、この役職は東西南北の基本的な方位ごとに置かれた4人のスパーフベドに分割されたとされている。イスラーム教徒のペルシア征服の後も、東方を管轄するスパーフベド職はカスピ海の南岸、タバリスターンの僻遠の山岳地帯においてその権力を維持した。イスラーム時代にはこの称号はしばしばアスパーフバド（ペルシア語: اسپهبذ/ispahbadh、アラビア語: اصبهبذ/ʾiṣbahbaḏ）という語形を取り、地域的な称号として13世紀のまで命脈を保った。ペルシアに起源を持つ同等の称号、ispahsālārは10世紀から15世紀に、イスラム世界全域で広く通用していた。 この称号はまた、アルメニア人（アルメニア語: սպարապետ/[a]sparapet）とグルジア人（グルジア語: სპასპეტი/）にも採用された。また同じく中央アジアのホータンでも使用され（spāta）、ソグド人にも採用された（spʾdpt）。また、ギリシア語の史料にはアスパベデース（ἀσπαβέδης/aspabedēs）という語形で登場する。20世紀にはパフラヴィー朝によって、arteshbod（大将）に続く三星の中将相当の地位として現代ペルシア語形のسپهبد（sepahbod）の名で復活した。 (ja) Spahbod – perski tytuł oznaczający starszego oficera (dosł. "mistrz armii"), a w złożeniu Ērān Spāhbod odpowiadający marszałkowi polnemu. Tytuł znany co najmniej od czasów dynastii partyjskiej, Arsacydów. Spahbod posiadał szerokie uprawnienia, łącznie z prawem do negocjowania warunków pokoju. O potędze spahbodów świadczyć może fakt, że dwaj z nich, Bahram Czobin i Szarbaraz, zasiedli, jako uzurpatorzy, na tronie. Sławnymi spahbodami byli: * * Bahram Czobin * Szarbaraz * Rustem (pl) Aspabedes (em persa médio:𐭮𐭯𐭠𐭧𐭯𐭲; na forma mais antiga spāhpat; lit. "chefe do exército" ou "general") foi um título persa médio utilizado para designar o general persa. Originário do Império Aquemênida, quando era grafado em sua forma persa antiga spadapati, sobreviveu no Império Parta, quando foi uma posição hereditária duma das sete grandes casas, e no Império Sassânida. O título foi também adotado pelos armênios (asparapetes) e georgianos, bem como pelo (spāta) e os soguedianos (spʾdpt) na Ásia Central. É também atestado nas fontes gregas como aspabedes (ἀσπαβέδης). Originalmente havia um único aspabedes, chamado "aspabedes do Irã [Império Sassânida]" (eran-spahbed), que funcionou como o generalíssimo do exército sassânida. Do período de Cosroes I (r. 531–579) em diante, o ofício foi dividido em quatro, com um aspabedes para cada uma das direções cardiais. Após a conquista muçulmana da Pérsia, o aspabedes do Oriente conseguiu manter sua autoridade sobre as regiões montanhosas inacessíveis do Tabaristão, na costa sul do mar Cáspio, onde o título, frequentemente em sua forma islâmica ispabade ou isbabade (em persa: اسپهبذ; em árabe: اصبهبذ; romaniz.: işpahbadh ou işbahbadh), sobreviveu como um título real até as conquistas mongóis do século XIII. O título foi revivido no século XX pela dinastia Pálavi, na forma persa moderna sepabode (em persa: سپهبد; romaniz.: sepahbod), equivalente a um tenente-general de três estrelas, ficando abaixo do (general completo). Um título equivalente, ispasalar, ganhou grande circulação em todo mundo muçulmano nos séculos X-XV. (pt) Спахбед (пехл. spāhbed : spāhpat < др.-перс. *spāda-pati- > парф. spāδpat : spāδbad) — среднеперсидский титул, означающий «военачальник», используемый основном в Сасанидской империи. Первоначально существовал единственный спахбед, называвшийся Эран-спахбед (пехл. Ērān spāhbēd), который выполнял функции генералиссимуса войска Сасанидов. Со времен Хосрова I (годы правления 531—579) должность была разделена на четыре части в соответствии со сторонами света. После арабского завоевания Персии спахбеды Востока сумели сохранить свою власть над труднодоступным горным регионом Табаристан на южном берегу Каспийского моря, где титул часто использовался в исламской форме испахбад (перс. اسپهبذ; араб. اصبهبذ ʾiṣbahbaḏ), сохранившийся в качестве царского титула до монгольских завоеваний 13 века. Эквивалентный титул персидского происхождения, sipahsālār, получил широкое распространение в исламском мире в X-XV веках. Титул также переняли армяне (арм. սպարապետ, sparapet) и грузины (груз. სპასპეტი, spaspeti), а также Хотан (spāta) и согдийцы (spʾdpt) в Средней Азии. Это также засвидетельствовано в греческих источниках как aspabedēs (ἀσπαβέδης). Титул был возрождён в XX веке династией Пехлеви в современной персидской форме sepahbod (سپهبد), что эквивалентно трёхзвездному генерал-лейтенанту, занимающему место ниже артешбод (полный генерал). (ru) 斯帕巴德（Spāhbed，中古波斯語：𐭮𐭯𐭠𐭧𐭯𐭲；也拼寫成spahbod和spahbad），意為“軍團長”，主要在薩珊王朝時期採用。最初王朝只有一位“斯帕巴德”， 稱為 “Ērān-spāhbed，（總司令，Commander-in chief）”，是的大元帥。王朝到霍斯勞一世（在位期間約公元531年到579年）時代起，這個頭銜增為四個，每個羅盤方位（即東北，西南，東南，西北四個方位）都設置一位斯帕巴德。公元7世紀，穆斯林征服波斯之後，在東方的斯帕巴德設法保住對裏海南岸人跡罕至的塔巴里斯坦山區的控制權，仍使用這個頭銜作為當地統治者的稱呼，但通常會採用伊斯蘭的寫法 - 伊斯帕巴德（ ispahbadh）（(波斯語：اسپهبذ; 阿拉伯语：اصبهبذ ʾiṣbahbaḏ)），到13世紀當地被蒙古人征服後，這種頭銜才被停用。這個起源於波斯，而穆斯林稱為ispahsālār的頭銜，在10到15世紀期間也在整個穆斯林世界中被廣泛使用。 亞美尼亞人(亞美尼亞語：սպարապետ, )、喬治亞人(格魯吉亞語：სპასპეტი, i)、于闐人(spāta)、以及中亞的粟特人 (spʾdpt)也都採用這種頭銜。古希臘語的資料裡面也有aspabedēs(ἀσπαβέδης)，佐證這種頭銜的存在。巴列維王朝在20世紀由重新使用這個頭銜，現代波斯語中的sepahbod (سپهبد)，相當於三星中將（Lieutenant General），官階在 arteshbod（上將，full General）之下。 (zh) |
| dbo:thumbnail | wiki-commons:Special:FilePath/Sasanian_commander,_6...h_Century,_Nadeem_Ahmad.jpg?width=300 |
| dbo:wikiPageExternalLink | http://www.iranicaonline.org/articles/spahbed http://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-2/ispahbadh-SIM_3666%7Cref=none https://books.google.com/books%3Fid=ElkwedRWCXkC%7Cref=none https://books.google.com/books%3Fid=hvx9jq_2L3EC&pg=PA198%7Cref=none https://books.google.com/books%3Fid=m3keKQEACAAJ%7Cref=none https://books.google.com/books%3Fid=I-xtAAAAMAAJ |
| dbo:wikiPageID | 2919507 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 15250 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1111007642 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Caspian_Sea dbr:Abbasids dbr:Procopius dbr:Sasanian_Empire dbr:Simah-i_Burzin dbr:Vistahm dbc:Sasanian_military_offices dbr:Hormizd_IV dbr:House_of_Karen dbr:Dabuyid_dynasty dbr:Daylam dbr:Inscriptional_Parthian dbr:Šahrestānīhā_ī_Ērānšahr dbc:Persian_words_and_phrases dbr:Mecca dbr:Russian_Empire dbr:Generalissimo dbr:Mihr-Mihroe dbr:Georgians dbr:Gilan dbr:Greater_Khorasan dbr:Bozorgmehr dbr:Muslim_conquest_of_Persia dbr:Muslim_world dbr:Bawi dbr:Magister_officiorum dbr:Siege_of_Martyropolis_(531) dbc:Military_ranks_of_Iran dbr:Parnavaz_I_of_Iberia dbr:Parthian_language dbr:Parvaneh_Pourshariati dbr:Persian_Empire dbr:Seven_Parthian_clans dbr:Bahram-i_Mah_Adhar dbr:Balkh dbr:Byzantine_Empire dbr:Adergoudounbades dbr:Central_Asia dbr:Hazarbed dbr:Iran_(word) dbr:Achaemenid_Empire dbr:Anania_Shirakatsi dbr:Anastasian_War dbr:Ancient_Greek_language dbr:Pahlavi_dynasty dbr:Pahlavi_scripts dbr:Paikuli_inscription dbr:Parthian_Empire dbr:Cardinal_direction dbr:Celer_(magister_officiorum) dbr:Golon_Mihran dbr:Ispahsalar dbc:Spahbeds dbr:Sogdians dbr:Armenians dbc:Positions_of_authority dbr:Kabul dbr:Khosrow_I dbr:Khosrow_II dbr:Syriac_language dbr:Tabaristan dbr:Mongol_conquests dbr:Ashkharhatsuyts dbr:Aspbed dbc:Parthian_titles_and_offices dbr:Azerbaijan_(Iran) dbr:Iberian_War dbr:Inscriptional_Pahlavi dbr:Kingdom_of_Armenia_(antiquity) dbr:Kingdom_of_Khotan dbr:Mihran dbr:Military_of_the_Sasanian_Empire dbr:Old_Persian dbr:Ya'qubi dbr:Mamikonian dbr:Shahrbaraz dbr:House_of_Karin dbr:Kavadh_I dbr:Wuzurg_framadar dbr:Spaspet dbr:Shapur_I's_inscription_at_the_Ka'ba-ye_Zartosht dbr:Sparapet dbr:Lieutenant_General dbr:Yazdgerd_III dbr:Marzoban dbr:Seljuq_Empire dbr:Bavandid dbr:Middle_Persian_language dbr:Arsacid_dynasty_of_Parthia dbr:Modern_Persian dbr:Patashwargar dbr:Soghdia dbr:Gurgan dbr:Ispahbudhan dbr:File:Ispahbod_Xurshid's_coin-1.jpg dbr:File:Sasanian_commander,_6th_-_7th_Century,_Nadeem_Ahmad.jpg dbr:Zames |
| dbp:accessDate | 2012-11-30 (xsd:date) |
| dbp:authorlink | Wilferd Madelung (en) C.E. Bosworth (en) |
| dbp:chapter | The Minor Dynasties of Northern Iran (en) |
| dbp:chapterUrl | https://books.google.com/books%3Fid=hvx9jq_2L3EC&pg=PA198%7Cref=none |
| dbp:date | 2004-07-20 (xsd:date) |
| dbp:fascicle | 8 (xsd:integer) |
| dbp:first | C. E. (en) W. (en) Rika (en) M. L. (en) |
| dbp:last | Bosworth (en) Madelung (en) Chaumont (en) Gyselen (en) |
| dbp:pages | 198 (xsd:integer) 207 (xsd:integer) 825 (xsd:integer) |
| dbp:title | ASTABED (en) Ispahbad̲h̲ (en) SPĀHBED (en) |
| dbp:url | http://www.iranicaonline.org/articles/spahbed http://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-2/ispahbadh-SIM_3666%7Cref=none https://books.google.com/books%3Fid=ElkwedRWCXkC%7Cref=none https://books.google.com/books%3Fid=m3keKQEACAAJ%7Cref=none |
| dbp:volume | 2 (xsd:integer) 3 (xsd:integer) 4 (xsd:integer) online (en) |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:EI2 dbt:Cambridge_History_of_Iran dbt:Encyclopaedia_Iranica dbt:Kennedy-The_Great_Arab_Conquests dbt:Military_of_the_Sasanian_Empire_sidebar dbt:Abbr dbt:Cite_book dbt:Reflist dbt:See dbt:Short_description dbt:Highest_Military_Ranks dbt:Prosopography_of_the_Later_Roman_Empire |
| dct:subject | dbc:Sasanian_military_offices dbc:Persian_words_and_phrases dbc:Military_ranks_of_Iran dbc:Spahbeds dbc:Positions_of_authority dbc:Parthian_titles_and_offices |
| gold:hypernym | dbr:Title |
| rdf:type | yago:Location100027167 yago:Object100002684 yago:PhysicalEntity100001930 yago:Point108620061 yago:Position108621598 yago:YagoGeoEntity yago:YagoLegalActorGeo yago:YagoPermanentlyLocatedEntity yago:WikicatPositionsOfAuthority |
| rdfs:comment | Spahbod – perski tytuł oznaczający starszego oficera (dosł. "mistrz armii"), a w złożeniu Ērān Spāhbod odpowiadający marszałkowi polnemu. Tytuł znany co najmniej od czasów dynastii partyjskiej, Arsacydów. Spahbod posiadał szerokie uprawnienia, łącznie z prawem do negocjowania warunków pokoju. O potędze spahbodów świadczyć może fakt, że dwaj z nich, Bahram Czobin i Szarbaraz, zasiedli, jako uzurpatorzy, na tronie. Sławnymi spahbodami byli: * * Bahram Czobin * Szarbaraz * Rustem (pl) Ishpabadh o ispahbadh (cap de l'exèrcit) és la forma darrera d'un càrrec persa preislàmic que va subsistir a Pèrsia, a la zona de la mar Càspia i part del Khurasan, fins a les invasions mongoles. El càrrec ja existia en època aquemènida quan s'anomenava spadhapati, i corresponia al comandant en cap de l'exèrcit. Sota els arsàcides el nom era spahat i era hereditari en una de les grans famílies de l'imperi. Un spahat es va casar amb la filla del rei Fraates IV de Pàrtia i els seus descendents portaren el títol de spahat en armeni asparapet (en època sassànida aspahapet) i foren els comandants en cap de l'exèrcit armeni, posició que va esdevenir hereditària en la família Mamikonian. (ca) Spahbod oder Spahbed (mittelpersisch 𐭮𐭯𐭠𐭧𐭯𐭲𐭩 / 𐭮𐭯𐭠𐭧𐭯𐭲 spʾḥpty / spʾḥpt spāhbed (Inschriftliche Pahlavi); parthisch 𐭎𐭐𐭀𐭃𐭐𐭕𐭉 spʾdpty spāδpet (Inschriftliche Parthisch)) war ein militärischer Rang im parthischen und sassanidischen Reich. Der Titel wurde nach der Islamisierung Irans unter den iranischen wie auch den persisch beeinflussten Dynastien verwendet. So gab es bei den Armeniern den Sparapet (սպարապետ) und bei den Georgiern den Spaspet (სპასპეტი) als Rang. (de) Spahbod edo Spahbed (persieraz سپهبد, Sepahbod, Spah بد "armak" eta bod سپه "maisua" hitzetatik eratorria), alternatiboki baita Spah Salar (سپهسالار), ere, Partiar Inperioan, eta askoz zabalago, Sasaniar Inperioan erabilitako maila bat zen. Titulua erabiltzen jarraitu zen ondoren bertako iraniar dinastien artean eta baita pertsiar eraginpean zeudenen artean ere, armeniar erregeak eta georgiar erresumetan kasu. (eu) Spahbod o Spahbed (en persa, سپهبد, Sepahbod, derivado de las palabras Spah بد "armas" y bod سپه "maestro"), también alternativamente Spah Salar (سپهسالار), era un rango usado en el Imperio parto y más extensamente en el Imperio sasánida. El título continuó utilizándose después de la conquista islámica de Persia entre las dinastías iraníes nativas y también las que estaban bajo influencia persa, tales como los reyes armenios (véase Sparapet) y reinos georgianos. (es) Spahbod ou Spahbed alternativement Spah (Sipah) Salar (persan : سپهبد est constitué de deux mots: Spah سپه (armée) bod بد (maître) ) était un titre utilisé dans l'Empire parthe et plus généralement dans l'Empire sassanide en Iran. Utilisé seul, il correspond à l'officier en chef, mais quand il est utilisé avec Eran (Iran), Eran Spahbod ايران سپهبد ou Iran Spahbod, est l'équivalent du commandant des forces armées. C'était le plus haut rang militaire avant l'empereur Shahanshah (Roi des Rois). Il agissait en tant que commandant en chef, ministre de la Guerre et aussi négociateur en chef. (fr) Spāhbed (also spelled spahbod and spahbad) is a Middle Persian title meaning "army chief" used chiefly in the Sasanian Empire. Originally there was a single spāhbed, called the Ērān-spāhbed, who functioned as the generalissimo of the Sasanian army. From the time of Khosrow I (r. 531–579) on, the office was split in four, with a spāhbed for each of the cardinal directions. After the Muslim conquest of Persia, the spāhbed of the East managed to retain his authority over the inaccessible mountainous region of Tabaristan on the southern shore of the Caspian Sea, where the title, often in its Islamic form ispahbadh (Persian: اسپهبذ; in Arabic: اصبهبذ ʾiṣbahbaḏ), survived as a regnal title until the Mongol conquests of the 13th century. An equivalent title of Persian origin, ispahsālār or sipahs (en) スパーフベド（パフラヴィー語: 𐭮𐭯𐭠𐭧𐭯𐭲 、Spāhbed、またはspahbod、spahbad、より古い形態ではspāhpat）は「軍司令官」を意味する中世ペルシア語の称号であり、主にサーサーン朝で用いられた。後世の記録ではホスロー1世（在位：531年-579年）時代、この役職は東西南北の基本的な方位ごとに置かれた4人のスパーフベドに分割されたとされている。イスラーム教徒のペルシア征服の後も、東方を管轄するスパーフベド職はカスピ海の南岸、タバリスターンの僻遠の山岳地帯においてその権力を維持した。イスラーム時代にはこの称号はしばしばアスパーフバド（ペルシア語: اسپهبذ/ispahbadh、アラビア語: اصبهبذ/ʾiṣbahbaḏ）という語形を取り、地域的な称号として13世紀のまで命脈を保った。ペルシアに起源を持つ同等の称号、ispahsālārは10世紀から15世紀に、イスラム世界全域で広く通用していた。 (ja) Spahbod o Spahbed (persiano: سپهبد - è parola costituita dai due sostantivi Spah (سپه, "esercito") e bod (بد, "signore"). Era un titolo utilizzato già dall'esercito partico e, più diffusamente, dall'esercito sasanide. Da solo era utilizzato per identificare un ufficiale comandante in capo, ma quando era utilizzato nell'espressione Eran Spahbod (ايران سپهبد, "Iran Spahbod"), equivaleva al comandante generale di tutte le forze armate. Era il più alto grado militare, secondo al solo Imperatore (Shahanshah, "Re dei Re") e agiva da comandante in capo, da ministro della Guerra e da capo negoziatore. (it) Aspabedes (em persa médio:𐭮𐭯𐭠𐭧𐭯𐭲; na forma mais antiga spāhpat; lit. "chefe do exército" ou "general") foi um título persa médio utilizado para designar o general persa. Originário do Império Aquemênida, quando era grafado em sua forma persa antiga spadapati, sobreviveu no Império Parta, quando foi uma posição hereditária duma das sete grandes casas, e no Império Sassânida. O título foi também adotado pelos armênios (asparapetes) e georgianos, bem como pelo (spāta) e os soguedianos (spʾdpt) na Ásia Central. É também atestado nas fontes gregas como aspabedes (ἀσπαβέδης). (pt) Спахбед (пехл. spāhbed : spāhpat < др.-перс. *spāda-pati- > парф. spāδpat : spāδbad) — среднеперсидский титул, означающий «военачальник», используемый основном в Сасанидской империи. Первоначально существовал единственный спахбед, называвшийся Эран-спахбед (пехл. Ērān spāhbēd), который выполнял функции генералиссимуса войска Сасанидов. Со времен Хосрова I (годы правления 531—579) должность была разделена на четыре части в соответствии со сторонами света. После арабского завоевания Персии спахбеды Востока сумели сохранить свою власть над труднодоступным горным регионом Табаристан на южном берегу Каспийского моря, где титул часто использовался в исламской форме испахбад (перс. اسپهبذ; араб. اصبهبذ ʾiṣbahbaḏ), сохранившийся в качестве царского титула до монгольских завоеваний 13 века. Экв (ru) 斯帕巴德（Spāhbed，中古波斯語：𐭮𐭯𐭠𐭧𐭯𐭲；也拼寫成spahbod和spahbad），意為“軍團長”，主要在薩珊王朝時期採用。最初王朝只有一位“斯帕巴德”， 稱為 “Ērān-spāhbed，（總司令，Commander-in chief）”，是的大元帥。王朝到霍斯勞一世（在位期間約公元531年到579年）時代起，這個頭銜增為四個，每個羅盤方位（即東北，西南，東南，西北四個方位）都設置一位斯帕巴德。公元7世紀，穆斯林征服波斯之後，在東方的斯帕巴德設法保住對裏海南岸人跡罕至的塔巴里斯坦山區的控制權，仍使用這個頭銜作為當地統治者的稱呼，但通常會採用伊斯蘭的寫法 - 伊斯帕巴德（ ispahbadh）（(波斯語：اسپهبذ; 阿拉伯语：اصبهبذ ʾiṣbahbaḏ)），到13世紀當地被蒙古人征服後，這種頭銜才被停用。這個起源於波斯，而穆斯林稱為ispahsālār的頭銜，在10到15世紀期間也在整個穆斯林世界中被廣泛使用。 (zh) |
| rdfs:label | Ishpabadh (ca) Spahbod (de) Spahbod (es) Spahbod (eu) Spahbed (en) Spahbod (fr) Spahbod (it) スパーフベド (ja) Spahbod (pl) Aspabedes (pt) Спахбед (ru) 斯帕巴德 (zh) |
| owl:sameAs | freebase:Spahbed yago-res:Spahbed wikidata:Spahbed dbpedia-ca:Spahbed dbpedia-de:Spahbed dbpedia-es:Spahbed dbpedia-eu:Spahbed dbpedia-fa:Spahbed dbpedia-fr:Spahbed dbpedia-it:Spahbed dbpedia-ja:Spahbed http://lt.dbpedia.org/resource/Spahbodas http://mzn.dbpedia.org/resource/اسپهبد dbpedia-pl:Spahbed dbpedia-pt:Spahbed dbpedia-ru:Spahbed dbpedia-sl:Spahbed dbpedia-sr:Spahbed dbpedia-zh:Spahbed https://global.dbpedia.org/id/xRVX |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Spahbed?oldid=1111007642&ns=0 |
| foaf:depiction | wiki-commons:Special:FilePath/Sasanian_commander,_6th_-_7th_Century,_Nadeem_Ahmad.jpg wiki-commons:Special:FilePath/Ispahbod_Xurshid's_coin-1.jpg |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Spahbed |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:Ispahbadh dbr:سپهبد dbr:Iran_Spahbod dbr:Eran-Spahbad dbr:Eran-Spahbod dbr:Eran_Spahbod dbr:Eran_spahbod dbr:Ispahbad dbr:Spāhbed dbr:Astabad dbr:Astabadh dbr:Astabed dbr:Astabid dbr:Eran-spahbed dbr:Aspabadh dbr:Aspebedes dbr:Aspebethos dbr:Aspebetos dbr:Sepahbod dbr:Spahbad dbr:Spahbadh dbr:Spahbedh dbr:Spahbod dbr:Isbahbadh_al-bilad dbr:Ispahbed dbr:Spâhbed |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:Sarhang_(rank) dbr:Sasanian_Empire dbr:Sasanian_civil_war_of_589–591 dbr:Sasanian_civil_war_of_628–632 dbr:Sasanian_conquest_of_Jerusalem dbr:Sasanian_dynasty dbr:Mihran_Bahram-i_Chobin dbr:Parthian_army dbr:Vistahm dbr:Battle_of_Antioch_(613) dbr:Battle_of_Hadhramaut dbr:Battle_of_Ray dbr:Boran dbr:Ardashir_I dbr:Argbed dbr:Hormizd_IV dbr:House_of_Ispahbudhan dbr:Paygan dbr:Rhahzadh dbr:Rostam dbr:List_of_positions_of_authority dbr:Nushibi dbr:Shapur-i_Shahrvaraz dbr:Chihr-Burzen dbr:Bozorgmehr dbr:Mirza_Husain_Noori_Tabarsi dbr:Bawi dbr:Siege_of_Dara_(573) dbr:Sukhra dbr:Zibad dbr:Zibad_Castle dbr:Hormuzan dbr:House_of_Goudarz dbr:Piruz_Khosrow dbr:Mah-Adhur_Gushnasp dbr:Surena dbr:Mushegh_III_Mamikonian dbr:Mushegh_II_Mamikonian dbr:Azatan dbr:Bahram-i_Mah_Adhar dbr:Bahram_Chobin dbr:Bahram_V dbr:590 dbr:761 dbr:867 dbr:Administrative_divisions_of_the_Sasanian_Empire dbr:William_Francis_Buckley dbr:Hazarbed dbr:Iran_(word) dbr:Farrokh_(name) dbr:Abu_Mansur_Muhammad dbr:Adurbadagan dbr:Farrukh_Hormizd dbr:Farrukhzad dbr:Golon_Mihran dbr:Goudarz dbr:Ispahsalar dbr:Kanadbak dbr:Khuzistan_(Sasanian_province) dbr:Khwarasan dbr:List_of_Iranian_titles_and_ranks dbr:Aswaran dbr:Ispahbads_of_Gilan dbr:Bahram_(Shahnameh) dbr:Marzban dbr:Shahrvaraz_Jadhuyih dbr:Kavad_I dbr:Kavad_II dbr:Khosrow_I dbr:Khosrow_II dbr:Arteshtaran-salar dbr:Aspbed dbr:Azarmidokht dbr:Azerbaijan_(Iran) dbr:Piranshahr dbr:Ispahbadh dbr:IKCO_Soren dbr:Mihr-Narseh dbr:Military_of_the_Sasanian_Empire dbr:Shahin_Vahmanzadegan dbr:Shahrbaraz dbr:Siyavakhsh dbr:Rostam_Farrokhzad dbr:Euthymius_the_Great dbr:Namdar_Gushnasp dbr:Narsi dbr:Spaspet dbr:Piran_Viseh dbr:Padgospan dbr:سپهبد dbr:Shahraplakan dbr:Sparapet dbr:Sur_Saxwan dbr:Iran_Spahbod dbr:Eran-Spahbad dbr:Eran-Spahbod dbr:Eran_Spahbod dbr:Eran_spahbod dbr:Ispahbad dbr:Spāhbed dbr:Astabad dbr:Astabadh dbr:Astabed dbr:Astabid dbr:Eran-spahbed dbr:Aspabadh dbr:Aspebedes dbr:Aspebethos dbr:Aspebetos dbr:Sepahbod dbr:Spahbad dbr:Spahbadh dbr:Spahbedh dbr:Spahbod dbr:Isbahbadh_al-bilad dbr:Ispahbed dbr:Spâhbed |
| is dbp:rank of | dbr:Rhahzadh dbr:Chihr-Burzen dbr:Bawi dbr:Shahin_Vahmanzadegan |
| is dbp:titleLeader of | dbr:Ispahbads_of_Gilan |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Spahbed |
