Trdat (architect) (original) (raw)
Trdat the Architect (Armenian: Տրդատ ճարտարապետ, circa 940s – 1020) was the chief architect of the Bagratid kings of Armenia, and most notable for his design of the cathedral at Ani and his reconstruction of the dome of Hagia Sophia in Constantinople.
| Property | Value |
|---|---|
| dbo:abstract | Trdat (armenisch Տրդատ ճարտարապետ, * um 950; † 1020) latinisiert Tiridates, war ein berühmter armenischer Architekt des 10. Jahrhunderts, der wegen seiner bikulturellen Arbeitsweise sowohl für die Architektur von Byzanz als auch die Armeniens bekannt war. Als einer der Chefarchitekten der Bagratidendynastie wurde Trdat von , der die Hauptstadt seines Königreiches im Jahr 961 von Kars nach Ani verlegte, mit der Konstruktion einer Vielzahl von Bauwerken beauftragt. Ashot III. ließ zu dieser Zeit in Ani neue Paläste errichten und befahl den Wiederaufbau der Mauern. Als das Katholikat in den Arkina-Bezirk, einem Vorort von Ani verlegt wurde, wurde Trdat mit dem Bau des Palastes des Katholikos und der Kathedrale von Ani beauftragt, die er beide fertigstellte. Die Kathedrale von Ani in Armenien war eines der bekanntesten mittelalterlichen Bauwerke des Kaukasus und gilt als ein Vorbild für eine ummantelte Kreuzkuppelkirche. Trdat wurde mit der Rekonstruktion der Hagia Sophia in Konstantinopel, die er ab dem Jahr 989 durchführte, betraut, nachdem Teile der Kirche durch das große Erdbeben im selben Jahr zerstört worden waren. Die Rekonstruktion wurde 994 fertiggestellt. Man schreibt Trdat außerdem den Bau der Hauptkirchen der Klöster Marmaschen und Sanahin und den Entwurf oder die Oberaufsicht über den Bau der Heiligkreuz-Kirche (Surb Nshan), des ältesten Teils des Klosters Haghpat (vollendet 991), zu. Nach Fertigstellung der Kathedrale von Ani arbeitete er an der Palastkirche in Ani. Diese 1001–1005 fertiggestellte Vier-Konchen-Anlage mit kreisförmigem Umgang war eine getreue Nachbildung der Kathedrale von Swartnoz. (de) La Tiridato la arkitekto (arabe Տրդատ ճարտարապետ, Trdat ĝartarapet ĉirkaŭ 940 - 1020) estis la ĉefa arkitekto de la bagratidaj reĝoj de Armenio, kaj plej rimarkinde pro li elstaris pro la katedralo de Ani kaj lia rekonstruo de la kupolo de Hagia Sofia en Konstantinopolo. Tiridato estis aktiva en Armenio antaŭ kaj post sia rekonstruo de Hagia Sophia. En 961, Aŝoto la 3-a movis sian ĉefurbon el Kars al la granda urbo Anio, kie li kunigis novajn palacojn kaj rekonstruis la murojn. La katolikoso ankaŭ translokiĝis al la distrikto Argina en la antaŭurboj de Ani, kie Tiridato kompletigis la konstruadon de la katolikosa palaco kaj la patrina katedralo de Ani. Ĉi tiu katedralo montras ekzemplon de krucforma kupola preĝejo ene de rektangula plano. Tiridato ankaŭ verŝajne dizajnis aŭ inspektis la konstruadon de Surb Nŝan (Sankta Signo, kompletigita en 991), la plej malnova strukturo ĉe la monaĥejo Haghpat. Post granda tertremo en 989 kolapsis parte la kupolo de Hagia Sofia, bizancaj oficialuloj alvokis Tiridaton al Bizanco por organizi ĝian riparon. La rekonstruita kupolo estis kompletigita en 994. Kiel la tiutempa armena historiisto Stepanos Taroneci (Asoghik) komentis "Eĉ [Hagia] Sofia, la katedralo, estis disŝirita de supre al malsupre. Pro ĉi tio, multaj lertaj laboristoj inter la grekoj provis plurfoje rekonstrui ĝin. La arkitekto kaj ŝtonministo Tiirdato de la armenoj ankaŭ estis tie, prezentis planon, kaj kun saĝa kompreno preparis modelon, kaj komencis entrepreni la komencan rekonstruon, tiel ke [la kirko] estis rekonstruita pli bonkore ol antaŭe." (eo) Tiridate ou Trdat (en arménien Տրդատ) est un célèbre architecte arménien du Moyen Âge, dont l'activité se situe à la fin du Xe et au début du XIe siècle. Il est le grand représentant de l'« École d'Ani » : en 961, le roi Achot III d'Arménie transfère la capitale du royaume de Kars à Ani ; lui et ses deux fils Smbat II (regn. 977-989) et Gagik Ier (regn. 989-1020) font de la ville une des grandes métropoles du Proche-Orient, la « ville aux quarante portes, aux cent palais et aux mille églises ». À Ani, Tiridate est notamment l'architecte de la cathédrale de la Mère de Dieu (989-1001), « un édifice admirable à voir, construit en grosses pierres dures et polies au marteau, avec des fenêtres ornées de sculptures, destinées à laisser passer la lumière, et avec trois grandes portes et une merveilleuse coupole semblable à la voûte céleste » (Étienne de Taron). Il construisit aussi dans la capitale l'église Saint-Grégoire de Gagkashen (1001-1010) et la chapelle du palais royal (1001-1005). À Arkina, près d'Ani, où s'installa le catholicos, l'architecte édifia la cathédrale patriarcale (vers 985) et le palais du chef de l'Église arménienne. On lui attribue aussi les principales églises des monastères de Marmashen, Sanahin et Haghpat (fin du Xe siècle). En 989, la coupole de la cathédrale Sainte-Sophie de Constantinople s'effondra à la suite d'un tremblement de terre. C'est à Tiridate que l'empereur Basile II fit appel pour les travaux de reconstruction (989-994). C'est l'un des rares architectes médiévaux cités par leur nom dans des documents d'époque. (fr) Trdat the Architect (Armenian: Տրդատ ճարտարապետ, circa 940s – 1020) was the chief architect of the Bagratid kings of Armenia, and most notable for his design of the cathedral at Ani and his reconstruction of the dome of Hagia Sophia in Constantinople. (en) Trdat, orm. Տրդատ թե Արչիտեցտ, łac. Tiridates (ur. ok. 940, zm. ok. 1020) − ormiański architekt i rzeźbiarz, nadworny architekt dynastii Bagratydów. Pracował głównie w Sziraku. Jest twórcą kościoła św. Nshana w kompleksie klasztornym Hachpat, kościoła Odkupiciela (Amenapyrkicz) w kompleksie klasztornym Sanahin, kościoła w klasztorze , oraz kościoła Amenaprkich (973−977), (1001−1010), pałacu katolikosa i katedry (989−1001) w Ani, przed którą umieścił własną rzeźbę króla Gagika I trzymającego model katedry. W Konstantynopolu Trdat przebudował katedrę Hagia Sophia (982−992), która uległa zniszczeniom w czasie trzęsienia ziemi. Trdat miał duży wpływ na rozwój ormiańskiej architektury, tworząc nowy kierunek stylistyczny. (pl) Tirídates ou Trdat (em arménio: Տրդատ; em latim: Tiridates), conhecido como Tirídates, o Arquiteto (em arménio: Տրդատ ճարտարապետ; c. década de 940 — 1020) foi o arquiteto principal dos reis bagrátidas da Arménia, cujos monumentos do século X são considerados por alguns autores como os antecessores da arquitetura gótica que chegaria à Europa Ocidental vários séculos depois. É o grande representante da chamada "Escola de Ani" e um dos raros arquitetos medievais cujo nome é mencionado nos documentos da sua época. (pt) Трдат Архитектор (арм. Տրդատ ճարտարապետ) (около 950—1020) — наиболее известный армянский архитектор периода династии Багратуни (X век). После того, как в 961 году Ашот III перенёс свою столицу из Карса в город Ани, сюда же был переведён и католикосат. Трдат построил главный собор города и здание католикосата. Когда после большого землетрясения в 989 году рухнул купол Софийского собора в Константинополе византийские власти призвали Трдата организовать ремонт здания. Восстановление купола было завершено к 994 году. Трдата также считают руководителем строительства церкви Сурб Ншан (завершено в 991 году), самого старого здания в монастыре Ахпат. (ru) Trdat, latin Tiridates, född cirka 950, död 1020, var en av arkitekterna som renoverade Hagia Sofia i Konstantinopel (Istanbul). (sv) |
| dbo:significantBuilding | dbr:Cathedral_of_Ani dbr:Haghpat_Monastery |
| dbo:significantProject | dbr:Haghia_Sophia |
| dbo:thumbnail | wiki-commons:Special:FilePath/Hagia_Sophia_Mars_2013.jpg?width=300 |
| dbo:wikiPageExternalLink | http://www.visitarmenia.org/html/resources.html https://www.jstor.org/stable/3592516%3F&Search=yes&term=Trdat&term=Architect&list=hide&searchUri=%2Faction%2FdoBasicSearch%3FQuery%3DThe%2BArchitect%2BTrdat%26x%3D17%26y%3D1%26wc%3Don&item=1&ttl=13&returnArticleService=showArticle http://www.virtualani.org/cathedral/index.htm https://web.archive.org/web/20061207015016/http:/armenianstudies.csufresno.edu/iaa_architecture/gagikashen.htm https://web.archive.org/web/20070119224429/http:/www.armeniafest.com/history/armenian_culture_architecture.html https://web.archive.org/web/20110222132913/http:/www.cac-biodiversity.org/arm/arm_cities.htm https://web.archive.org/web/20110531152857/http:/armlet1600.sci.am/armenianart2.php%3Flangid=3 https://web.archive.org/web/20110722030820/http:/www.crystalfigurines.net/index.php%3Fact=viewDoc&docId=175 |
| dbo:wikiPageID | 8612708 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageLength | 6338 (xsd:nonNegativeInteger) |
| dbo:wikiPageRevisionID | 1064140308 (xsd:integer) |
| dbo:wikiPageWikiLink | dbr:Capital_city dbr:Bagratuni_Dynasty dbc:Byzantine_architects dbr:Architect dbr:Richard_G._Hovannisian dbr:Constantinople dbc:Ethnic_Armenian_architects dbr:Ani dbr:Suburb dbr:Ashot_III dbr:Palace dbr:Bagratid_Armenia dbr:Byzantine_Empire dbr:Byzantium dbr:Cathedral_of_Ani dbr:File:Hagia_Sophia_Mars_2013.jpg dbr:Church_(building) dbc:People_from_Bagratid_Armenia dbr:Haghpat_Monastery dbr:Hagia_Sophia dbr:Stepanos_Asoghik dbr:Arkina_district dbc:1020_deaths dbc:10th-century_Armenian_people dbc:11th-century_Byzantine_people dbc:940s_births dbc:11th-century_Armenian_people dbc:Byzantine_people_of_Armenian_descent dbc:10th-century_Byzantine_people dbr:Kars dbr:Dome dbr:City dbr:Cathedral dbr:Catholicosate dbr:Wall dbr:Toros_Toramanian dbr:Haghia_Sophia |
| dbp:birthDate | 940.0 (dbd:second) |
| dbp:deathDate | 1020 (xsd:integer) |
| dbp:name | Trdat the Architect (en) |
| dbp:nationality | Armenian (en) |
| dbp:significantBuildings | dbr:Cathedral_of_Ani dbr:Haghpat_Monastery Church of St. Gregory (en) Argina Cathedral (en) |
| dbp:significantProjects | Restoration of the Dome of the Haghia Sophia (en) |
| dbp:wikiPageUsesTemplate | dbt:Infobox_architect dbt:Authority_control dbt:In_lang dbt:Quotation dbt:Reflist |
| dct:subject | dbc:Byzantine_architects dbc:Ethnic_Armenian_architects dbc:People_from_Bagratid_Armenia dbc:1020_deaths dbc:10th-century_Armenian_people dbc:11th-century_Byzantine_people dbc:940s_births dbc:11th-century_Armenian_people dbc:Byzantine_people_of_Armenian_descent dbc:10th-century_Byzantine_people |
| rdf:type | owl:Thing foaf:Person dbo:Person dul:NaturalPerson wikidata:Q19088 wikidata:Q215627 wikidata:Q5 wikidata:Q729 dbo:Animal dbo:Architect dbo:Eukaryote dbo:Species schema:Person wikidata:Q42973 |
| rdfs:comment | Trdat the Architect (Armenian: Տրդատ ճարտարապետ, circa 940s – 1020) was the chief architect of the Bagratid kings of Armenia, and most notable for his design of the cathedral at Ani and his reconstruction of the dome of Hagia Sophia in Constantinople. (en) Trdat, orm. Տրդատ թե Արչիտեցտ, łac. Tiridates (ur. ok. 940, zm. ok. 1020) − ormiański architekt i rzeźbiarz, nadworny architekt dynastii Bagratydów. Pracował głównie w Sziraku. Jest twórcą kościoła św. Nshana w kompleksie klasztornym Hachpat, kościoła Odkupiciela (Amenapyrkicz) w kompleksie klasztornym Sanahin, kościoła w klasztorze , oraz kościoła Amenaprkich (973−977), (1001−1010), pałacu katolikosa i katedry (989−1001) w Ani, przed którą umieścił własną rzeźbę króla Gagika I trzymającego model katedry. W Konstantynopolu Trdat przebudował katedrę Hagia Sophia (982−992), która uległa zniszczeniom w czasie trzęsienia ziemi. Trdat miał duży wpływ na rozwój ormiańskiej architektury, tworząc nowy kierunek stylistyczny. (pl) Tirídates ou Trdat (em arménio: Տրդատ; em latim: Tiridates), conhecido como Tirídates, o Arquiteto (em arménio: Տրդատ ճարտարապետ; c. década de 940 — 1020) foi o arquiteto principal dos reis bagrátidas da Arménia, cujos monumentos do século X são considerados por alguns autores como os antecessores da arquitetura gótica que chegaria à Europa Ocidental vários séculos depois. É o grande representante da chamada "Escola de Ani" e um dos raros arquitetos medievais cujo nome é mencionado nos documentos da sua época. (pt) Trdat, latin Tiridates, född cirka 950, död 1020, var en av arkitekterna som renoverade Hagia Sofia i Konstantinopel (Istanbul). (sv) Trdat (armenisch Տրդատ ճարտարապետ, * um 950; † 1020) latinisiert Tiridates, war ein berühmter armenischer Architekt des 10. Jahrhunderts, der wegen seiner bikulturellen Arbeitsweise sowohl für die Architektur von Byzanz als auch die Armeniens bekannt war. Die Kathedrale von Ani in Armenien war eines der bekanntesten mittelalterlichen Bauwerke des Kaukasus und gilt als ein Vorbild für eine ummantelte Kreuzkuppelkirche. (de) La Tiridato la arkitekto (arabe Տրդատ ճարտարապետ, Trdat ĝartarapet ĉirkaŭ 940 - 1020) estis la ĉefa arkitekto de la bagratidaj reĝoj de Armenio, kaj plej rimarkinde pro li elstaris pro la katedralo de Ani kaj lia rekonstruo de la kupolo de Hagia Sofia en Konstantinopolo. Post granda tertremo en 989 kolapsis parte la kupolo de Hagia Sofia, bizancaj oficialuloj alvokis Tiridaton al Bizanco por organizi ĝian riparon. La rekonstruita kupolo estis kompletigita en 994. Kiel la tiutempa armena historiisto Stepanos Taroneci (Asoghik) komentis (eo) Tiridate ou Trdat (en arménien Տրդատ) est un célèbre architecte arménien du Moyen Âge, dont l'activité se situe à la fin du Xe et au début du XIe siècle. Il est le grand représentant de l'« École d'Ani » : en 961, le roi Achot III d'Arménie transfère la capitale du royaume de Kars à Ani ; lui et ses deux fils Smbat II (regn. 977-989) et Gagik Ier (regn. 989-1020) font de la ville une des grandes métropoles du Proche-Orient, la « ville aux quarante portes, aux cent palais et aux mille églises ». (fr) Трдат Архитектор (арм. Տրդատ ճարտարապետ) (около 950—1020) — наиболее известный армянский архитектор периода династии Багратуни (X век). После того, как в 961 году Ашот III перенёс свою столицу из Карса в город Ани, сюда же был переведён и католикосат. Трдат построил главный собор города и здание католикосата. Когда после большого землетрясения в 989 году рухнул купол Софийского собора в Константинополе византийские власти призвали Трдата организовать ремонт здания. Восстановление купола было завершено к 994 году. (ru) |
| rdfs:label | Trdat (Architekt) (de) Tiridato la arkitekto (eo) Tiridate (architecte) (fr) Trdat (architekt) (pl) Tirídates (arquiteto) (pt) Trdat (architect) (en) Трдат Архитектор (ru) Trdat (sv) |
| owl:sameAs | http://viaf.org/viaf/62603517 http://d-nb.info/gnd/128571071 wikidata:Trdat (architect) dbpedia-de:Trdat (architect) dbpedia-eo:Trdat (architect) dbpedia-fa:Trdat (architect) dbpedia-fr:Trdat (architect) http://hy.dbpedia.org/resource/Տրդատ_ճարտարապետ dbpedia-ka:Trdat (architect) http://lt.dbpedia.org/resource/Trdatas_(architektas) dbpedia-no:Trdat (architect) dbpedia-pl:Trdat (architect) dbpedia-pt:Trdat (architect) dbpedia-ru:Trdat (architect) dbpedia-simple:Trdat (architect) dbpedia-sk:Trdat (architect) dbpedia-sv:Trdat (architect) https://global.dbpedia.org/id/2kuaS |
| prov:wasDerivedFrom | wikipedia-en:Trdat_(architect)?oldid=1064140308&ns=0 |
| foaf:depiction | wiki-commons:Special:FilePath/Hagia_Sophia_Mars_2013.jpg |
| foaf:isPrimaryTopicOf | wikipedia-en:Trdat_(architect) |
| foaf:name | Trdat the Architect (en) |
| is dbo:wikiPageRedirects of | dbr:Trdat_the_architect dbr:Trdat_the_Architect dbr:Tirdat_the_Architect |
| is dbo:wikiPageWikiLink of | dbr:Trdat_the_architect dbr:Isidore_the_Younger dbr:History_of_Roman_and_Byzantine_domes dbr:Trdat_the_Architect dbr:Tirdat_the_Architect |
| is foaf:primaryTopic of | wikipedia-en:Trdat_(architect) |
