Jadwiga Andegaweńska (Wawelska) - POCZET.COM (original) (raw)

Jadwiga Andegaweńska

(węg. Anjou Hedvig)

Twarz miała bardzo piękną, ale piękniejsze były jej obyczaje i cnoty.
Kronika Jana Długosza

1374

-(18 VIII) Układ erenburski.

• Jadwiga zostaje przeznaczona na przyszłą małżonkę dla Wilhelma, syna Leopolda III Habsburga, księcia austriackiego.

1378

-Układ w Hainburgu.

• (15 VI) Zaślubiny z Wilhelmem Habsburgiem.
• Jadwiga wyjeżdża na dwór wiedeński.

1379

-Powrót Jadwigi na Węgry.

1380

-(12 II) Zjazd w Zwoleniu dotyczący warunków przyszłego małżeństwa Jadwigi z Wilhelmem Habsburgiem.

1382

-(11 IX) Śmierć Ludwika Andegaweńskiego.

-(25 XI) Zjazd walny ziemian w Radomsku.

• Wielkopolanie i Małopolanie postanawiają, iż dochowają wierności i zgodzą się na koronację królewską tej córki Ludwika, która wraz z mężem na stałe zamieszka w Polsce.
  • Arcybiskup Bodzęta i starosta wielkopolski Domarat z Pierzchna (zwolennicy Zygmunta Luksemburskiego) nie akceptują postanowień zjazdu.

-(6 XII) Zjazd walny ziemian w Wiślicy.

• Możni nie wpuszczają Zygmunta Luksemburskiego do Krakowa (nie dopuszczając do przejęcia władzy w Polsce).

1383

-(16-28 III) Zjazd w Sieradzu.

• Arcybiskup Bodzęta podejmuje nieudaną (wobec sprzeciwu możnych małopolskich oraz Władysława Opolczyka) próbę osadzenia na tronie polskim Siemowita IV.
• Szlachta wystosowuje żądanie do królowej węgierskiej Elżbiety Bośniaczki w sprawie wyprawienia Jadwigi do Polski (w dniu 10 V) oraz przywrócenia do Korony ziemi ruskiej i wszystkich lenn dzierżonych przez Władysława Opolczyka.

-(7 V) Siemowit IV przybywa pod Kraków w orszaku arcybiskupa Bodzęty (w nadziei zajęcia miasta, porwania Jadwigi, ożenku z nią i koronacji królewskiej).

• (10 V) Wycofanie się Siemowita, wobec wrogiej postawy Małopolan.

-(10 V) Zjazd szlachty w Sączu.

• Jadwiga (wraz z matką Elżbietą) nie przybywa do Polski z powodu powodzi (oraz zagrożenia ze strony Siemowita IV).

-Ofensywa Siemowita IV (wspieranego przez Konrada II oleśnickiego) na Kujawach i w Wielkopolsce.

• Wojska mazowieckie niszczą Książ.
• (22 V-VI) Siemowit zajmuje Kujawy.
• (19 VI-VI) Nieudane oblężenie Kalisza przez wojska Siemowita i Konrada II oleśnickiego.
• (24 VI) Wojska mazowiecko-oleśnickie zdobywają i palą warownię w Poniecu.

-(26 VII) Możni małopolscy zawierają (w Krakowie) układ rozejmowy (do 29 IX) z Siemowitem IV.

• (14 VIII) Siemowit nakazuje Bartoszowi z Odolanowa zakończenie oblężenia Kalisza, prowadzonego pomimo zawarcia układu rozejmowego.

-(10 VIII) Przybycie do Polski (do Starego Sącza) wojsk węgierskich pod wodzą Zygmunta Luksemburskiego.

• Niszczycielski najazd Małopolan i Węgrów na Mazowsze i Kujawy.
  • (25 IX-6 X) Oblężenie Brześcia Kujawskiego.
  • (6 X) Zawarcie układu rozejmowego z Siemowitem (do 10 IV).

-Henryk VI Starszy i Henryk VII Średni Rumpold podejmują wyprawę na ziemię wschowską (w Królestwie Polskim).

• Udana obrona Wschowy.

1384

-(2 III) Zjazd w Radomsku.

• Szlachta żąda przyjazdu Jadwigi do Polski.

-Elżbieta Bośniaczka wysyła Zygmunta Luksemburskiego do Polski (w celu objęcia tronu).

• Możni polscy zakazują Zygmuntowi przyjazdu do Polski (grożąc wojną).

-(8 V) Zjazd walny w Sączu.

• Szlachta rezygnuje z planu wysłania kolejnego poselstwa na Węgry (po Jadwigę) i ustala termin ewentualnej elekcji królewskiej (IX).

-(lato/jesień) Jadwiga przyjeżdża do Polski.

• (16 X) Koronacja Jadwigi Andegaweńskiej w katedrze wawelskiej.
• (jesień) Hołd lenny Janusza I Starszego.

-(21 X/) Panowie małopolscy odrzucają przedstawiony przez Siemowita IV projekt jego małżeństwa z Jadwigą.
-(XI-XII) Najazd Siemowita IV na ziemię łęczycką, Kujawy i ziemię dobrzyńską.

• Utrata Łęczycy, zamku w Raciążku, części ziemi radomskiej i dobrzyńskiej.
• (12 XII) Zawarcie (w Krakowie) układu rozejmowego, potwierdzającego wszystkie zdobycie terytorialne Siemowita.

1385

-(18 I) Poselstwo litewskie prosi o rękę Jadwigi dla wielkiego księcia Jogaiły.

-(VIII) Wilhelm Habsburg (pod opieką Gniewosza z Dalewic, podkomorzego krakowskiego) przybywa do Krakowa, z nadzieją na skonsumowanie małżeństwa z Jadwigą.

• Wygnanie Wilhelma Habsburga przez możnowładców krakowskich.

-(14 VIII) Pertraktacje polsko-litewskie, zakończone układem w Krewie.
-(7 XI/12 XII) Nieudana wyprawa wojsk koronnych przeciwko Siemowitowi IV (w celu odzyskania ziemi łęczyckiej i Kujaw).
-(12 XII) Jadwiga zawiera (w Krakowie) układ pokojowy z Siemowitem IV.

• Siemowit zrzeka się roszczeń do tronu polskiego i zobowiązuje się do zwrotu wszystkich okupowanych przez siebie ziem Królestwa, w zamian za 10000 kop groszy praskich (do czasu wypłaty tej kwoty zatrzyma Brześć Kujawski wraz z okręgiem).

1386

-(11 I) Możni polscy (na zjeździe w Wołkowysku) akceptują Jogaiłę jako męża Jadwigi i przyszłego króla Polski.
-(I-II) Zjazd szlachty w Lublinie.

• (2 II) Powołanie Jogaiły na tron polski (do czasu koronacji jako dominus et tutor Regni Poloniae - pan i opiekun Królestwa Polskiego).

-Publiczne odwołanie zaślubin Jadwigi z Wilhelmem Habsburgiem.
-(15 II) Chrzest Jogaiły (przyjmuje imię Władysław).
-(18 II) Małżeństwo z Władysławem Jagiełłą.
-(4 III) Władysław Jagiełło zostaje koronowany.
-(/15 VII) Władysław Opolczyk przejmuje zarząd nad Rusią Halicką z nadania królowych węgierskich, Elżbiety Bośniaczki i Marii Andegaweńskiej.

1387

-(I-III) Wyprawa na Ruś Halicką.

• (6 II) Władysław Opolczyk wydaje uniwersał (w Częstochowie) wzywający mieszkańców Rusi do nieuznawania władzy polskiej.
• Wcielenie Rusi Halickiej (bez Halicza) do Korony.
• (8 III) Jadwiga zatwierdza przywileje Lwowa (m.in. prawo składu).

-(VIII) Witold (z posiłkami polskimi) zdobywa Halicz.
-(26 IX) Hołd lenny hospodara mołdawskiego Piotra I Mucata we Lwowie.

1388

-(VIII) Jadwiga uczestniczy w zjeździe książąt litewskich w Krakowie.

1389

-(14-16 V) Udział z zjeździe Władysława Jagiełły z Władysławem Opolczykiem i Siemowitem IV w Niepołomicach.

1392

-(VII) Wyjazd na Węgry w celu przeprowadzenia rozmów z Zygmuntem Luksemburskim.

1393

-(5 I) Hołd lenny hospodara mołdawskiego Romana I.
-(V) Fedor Lubartowicz, książę Siewierska składa w Wiślicy hołd Władysławowi.

1395

(17 V) Śmierć siostry Marii Andegaweńskiej.

• Jadwiga zgłasza pretensje do tronu węgierskiego.

1397

-(10-15 VII) Zjazd Władysława Jagiełły i Jadwigi z Zygmuntem Luksemburskim w Starej Wsi na Spiszu (w sprawie pokoju pomiędzy Polską i Węgrami i planu utworzenia ligi antytureckiej).

• (13 VII) Polsko-węgierski traktat pokojowy (zawarty na 16 lat).

-(11-19 VI) Zjazd z wielkim mistrzem krzyżackim, Konradem von Jungingen we Włocławku (w sprawie odzyskania przez Polskę ziemi dobrzyńskiej).

1398

-(28 V) Siemowit IV potwierdza odbiór 10000 kop groszy praskich (zgodnie z układem krakowskim z 1385 roku) i wycofuje się z Brześcia Kujawskiego.

1399

-(17 VII) Śmierć Jadwigi Andegaweńskiej w Krakowie.

• Utrata legitymizacji władzy przez Władysława Jagiełłę.

1979

-(31 V) Papież Jan Paweł II beatyfikuje Jadwigę (zatwierdzając jej publiczny kult).

• (8 VI) Uroczysta Msza Św. w Krakowie ku czci bł. Jadwigi, w trakcie I pielgrzymki Jana Pawła II do Polski.

1997

-(8 VI) Jadwiga zostaje kanonizowana przez papieża Jana Pawła II.

heraldyka:

ciekawostka:

Po uzgodnieniu małżeństwa z Jogaiłą po Krakowie zaczęły rozchodzić się wieści o dzikości nowego władcy. Sama Jadwiga postanowiła to sprawdzić i wysłała naprzeciw przybywającego Litwina zaufanego dworzanina, Zawiszę 'Czerwonego' z Oleśnicy herbu Dębno. Wielki książę zorientował się w rzeczywistej przyczynie wizyty i zaprosił gościa do łaźni, gdzie można go było ujrzeć w całej okazałości. Raport Zawiszy był wielce pochlebny dla wielkiego księcia i Jadwigę uspokoił.

ciekawostka:

W bliskim sąsiedztwie grodziska w Wiślicy znajduje się niewielki pagórek zwany Psią górką. W roku 1389 w tym miejscu zapadł wyrok w sprawie rycerza Gniewosza z Dalewic h. Strzegomia, który publicznie zarzucił królowej Jadwidze Andegaweńskiej niewierność małżeńską. Oburzona królowa oddała szlachcica pod sąd. A gdy Gniewosz nie śmiał ani zapierać się swego występku (wiedział bowiem, że i król i wielu panów stawia, przeciw niemu jawne świadectwa) ani opierać się żądaniu królowej (wystąpiło bowiem dwunastu rycerzy, którzy za obrazę jej sławy gotowi byli rozprawić się orężem), sędziowie, na naleganie Jaśka z Tęczyna, rzecznika królowej, winowajcę po kilkakroć wzywanego, aby odpowiadał w swojej sprawie, a milczącego, i nic już sądowego wywodu ale łaski i miłosierdzia żądającego, skazali na odwołanie potwarzy, tak, iżby natychmiast wobec przytomnego grona sędziów obyczajem psów odszczekał swoje kłamstwo; królowa zaś Jadwigę ogłosili za niewinną i wolną od zarzutów uczynionych jej przez Gniewosza oszczercę. Zaraz więc Gniewosz musiał schyliwszy grzbiet wleźć pod ławę; a po jawnym zeznaniu, iż fałszem było i niegodziwą potwarzą, co przeciw królowej Jadwidze nakłamał, głośno zaszczekał.

ciekawostka:

Badania szczątków królowej przeprowadzone w lipcu 1949 roku pozwoliły ustalić, iż była osobą stosunkowo wysoką (według różnych obliczeń mierzyła od 170 do 180 cm), o smukłej budowie ciała. Miednica królowej była wąska i taka budowa utrudniała poród i zapewne była powodem śmierci jej córki, jak i samej Jadwigi. Zbadano również dobrze zachowaną czaszkę, stwierdzając brak deformacji i asymetrii. Za wyjątkiem jednego zęba (usuniętego za życia), królowa posiadała pełne zdrowe uzębienie. Badania antropologiczne potwierdziły zatem kronikarskie relacje o niezwykłej urodzie Andegawenki.

ważniejsze fundacje:

przyczyna śmierci:

komplikacje poporodowe (prawdopodobnie gorączka popołogowa albo krwotok)

pochówek: