Ewelina Jarosz - Academia.edu (original) (raw)
Books by Ewelina Jarosz
Antywzorce, Galeria Miejska Arsenał, Poznan , 2019
This text addresses the American and Polish context of the reception of controversial SCUM Manife... more This text addresses the American and Polish context of the reception of controversial SCUM Manifesto, written in 1967 by Valerie Solanas, a feminist lesbian writer, and activist, who became famous for shooting Andy Warhol, a celebrity pop artist and gay culture icon of America at the end of the 60s. and in the 70s. of the 20th century. The American context is covered by both seemingly democratizing art scene in the 60s. including gay artists, but demonstrably oppressive towards non-heteronormative women, and arising social/protest movements fighting for civil rights. The awareness of the Polish reception of SCUM is, in turn, addressed through rebellious art project Scum (2016) by Liliana Piskorska, artist and lesbian, who reclaimed its relevance in the context of the conservative, right-wing politics in Poland, and its implications for the situation of lesbians.
Papers by Ewelina Jarosz
Routledge eBooks, Nov 1, 2023
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura, Sep 30, 2021
Medialne reprezentacje podwodnego świata… a projekt cyfrowego Archiwum Błękitnej Humanistyki Dzik... more Medialne reprezentacje podwodnego świata… a projekt cyfrowego Archiwum Błękitnej Humanistyki Dzikie błękitne media w polu nowej humanistyki 1 W tym artykule zamierzam "zanurkować" w obszar określony niedawno przez Melody Jue jako "dzikie błękitne media", a zatem media specyficzne dla środowisk wodnych i uwzględniające akwatyczne uwarunkowania w przedefiniowaniu dominujących epistemologii tradycyjnej humanistyki (Jue 2020: xi). Według autorki "dzikość" (wildness), w przeciwieństwie do "dziczy, odludzia, obszaru pustynnego" (wilderness), może sprzyjać mówieniu o mediach w środowisku oceanicznym, zdradzając potencjał destabilizowania kategorii poznawczych i percepcyjnych zwyczajów wypracowanych w ramach lądocentrycznych epistemologii. Tytułowa "dzikość" może także wskazywać na ograniczenia ludzkiego sensorium. Jak zauważa Jue: Wyprawa "w błękit" oznacza stawanie się świadomym zwyczajów percepcji, które odzwierciedlają fakt, że jesteśmy przysposobieni do określonych warunków grawitacji bardziej niż do prężności i witalnej płynności oceanu, pośród innych środowiskowych i kulturowych czynników. […] "Dzikość" dzikich błękitnych mediów sygnalizuje, że warunki mediacji pod wodą mogą okazać się niesforne, a także testować granice ludzkiego punktu widzenia. Podczas gdy dzicz tradycyjnie postrzegana jest jako przestrzeń poza ludzkim zamieszkiwaniem i kulturą, dzikość może okazać się nam znacznie bliższa (Jue 2020: xi-xii) 2 .
Przegląd Kulturoznawczy, 2021
The aim of my article is to analyze the contemporary diversified notion of practices in the field... more The aim of my article is to analyze the contemporary diversified notion of practices in the field of visual arts, performative arts, and artivism as related to the care of the aquatic ecosystems. I also intend to introduce the hydro-art in Poland as the category of the blue humanities-relatively recent branch of the new humanities, conceptualized in the Western academies and still little know in the Polish context of Central-Eastern Europe. I apply the navigating tools offered by the blue humanities to argue for a visually non-obvious and discursively experimental narrative, sensitive to the areas of ignorance and embarrassing truths hidden behind colors. The following examples of artistic or artivist projects form Poland are included to broaden the narrative of the blue humanities: Ewa Ciepielewska's artistic and ethnographic drift on the Vistula River, the artistic residency FLOW/Przepływ; the hydrofeminist collectives such as Cecylia Malik and Sister Rives, and Bojka Diving Collective, the hydro-ecotopia in Małgorzata Wielek's paintings, and Justyna Górowska's WetMeWild. The article also announces the transnational cooperation-the hydrofeminist artistic research project, Anti-monument to a Shrimp: An Ecosexual Adventure, which I intend to implement together with Górowska, and the American ecosexual artists, Annie Sprinkle and Beth Stephens.
Przegląd Kulturoznawczy, 2021
Czasowa rozciągłość istnienia wody na Ziemi mieści się daleko poza skalą historyczną humanistyki ... more Czasowa rozciągłość istnienia wody na Ziemi mieści się daleko poza skalą historyczną humanistyki środowiskowej, która od momentu włączenia w swoje dyskursy pojęcia antropocenu-nieodłącznego od refleksji nad zmianami klimatycznymi i katastrofą ekologiczną-pozwala nam błyskawicznie zrelatywizować obecność homo sapiens na Ziemi. Krótkie, lecz intensywne trwanie błękitnej humanistyki, czerpiącej między innymi z humanistyki ekologicznej, pozwala zwrócić naszą uwagę na podstawowy fakt, że choć żyjemy na planecie w 70% zajmowanej przez oceany, których historia liczy setki milionów lat, to nasze wyobrażenia wody w dużej mierze sformatowane zostały przez kategorie późnego kapitalizmu 1. Symbolem największego absurdu wytwarzanej przez niego kultury konsumpcyjnej stała się butelkowana woda mineralna 2. Błękitna humanistyka (humanistyka oceaniczna, nowa morska humanistyka) to stosunkowo nowy i wartko rozwijający się obszar badań, których przedmiotem jest woda. Na wielu płaszczyznach ma nam ona uzmysłowić splot fundamentalnego pozaludzkiego czynnika planetarnego, jakim jest woda, ze wszystkimi obszarami życia. Ma także wytrącić nas z postawy określonej przez Ewę Bińczyk marazmem antropocenu 3. Marazm taki zagościł również w zbiurokratyzowanym systemie kształcenia na poziomie uniwersyteckim, pozostawiającym niewiele miejsca na przeżycie, sposobność zbliżenia się do przedmiotu badań czy entuzjastycznego zajęcia się sprawami innymi niż ludzkie. Posthumanizm okazuje się dziś jedną ze strategii przetrwania w opresyjnych czasach, w których zmagamy się nie tylko z konsumpcyjnym, indywidualistycznym nastawieniem do natury, ale także próbami politycznej instrumentalizacji nauki. Kwestie te rzutują na recepcję błękitnej humanistyki w naszej części świata, skłaniając do przyjrzenia się jej możliwościom, lokalnym wyzwaniom, ale także napotykanym ograniczeniom, do czego powrócę w dalszej części wprowadzenia.
Przegląd Kulturoznawczy, Dec 30, 2022
Przegląd Kulturoznawczy
Joanna Walewska-Choptiany, Cyfrowa dekada. Związki sztuki i technologii w latach 1960–1975, Wydaw... more Joanna Walewska-Choptiany, Cyfrowa dekada. Związki sztuki i technologii w latach 1960–1975, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2021, ss. 389.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis | Studia de Cultura, 2021
Artykuł jest propozycją zastosowania elementów teorii dzikich błękitnych mediów Melody Jue do ana... more Artykuł jest propozycją zastosowania elementów teorii dzikich błękitnych mediów Melody Jue do analizy filmu dokumentalnego Czego nauczyła mnie ośmiornica (2020), a także do konceptualnej pracy nad badawczo-artystycznym projektem cyfrowego Archiwum Błękitnej Humanistyki, realizowanym przeze mnie we współpracy z interdyscyplinarną artystką Justyną Górowską. W pierwszej części tekstu teoria mediów specyficznych dla środowisk akwatycznych służy pokazaniu zmieniających się konwencji filmów dokumentalnych na temat podwodnego świata przyrody. W drugiej części tekstu przedstawiam projekt powstającej w oparciu o tę teorię bazy danych, której celem jest zbieranie, konceptualne i artystyczne opracowanie materiałów dotyczących reprezentacji zanikającej bioróżnorodności podwodnego świata. Teoria dzikich błękitnych mediów sytuowana jest również w pejzażu humanistyki nieantropocentrycznej oraz błękitnej humanistyki.
Przegląd Kulturoznawczy, 2021
Czasowa rozciągłość istnienia wody na Ziemi mieści się daleko poza skalą historyczną humanistyki ... more Czasowa rozciągłość istnienia wody na Ziemi mieści się daleko poza skalą historyczną humanistyki środowiskowej, która od momentu włączenia w swoje dyskursy pojęcia antropocenu-nieodłącznego od refleksji nad zmianami klimatycznymi i katastrofą ekologiczną-pozwala nam błyskawicznie zrelatywizować obecność homo sapiens na Ziemi. Krótkie, lecz intensywne trwanie błękitnej humanistyki, czerpiącej między innymi z humanistyki ekologicznej, pozwala zwrócić naszą uwagę na podstawowy fakt, że choć żyjemy na planecie w 70% zajmowanej przez oceany, których historia liczy setki milionów lat, to nasze wyobrażenia wody w dużej mierze sformatowane zostały przez kategorie późnego kapitalizmu 1. Symbolem największego absurdu wytwarzanej przez niego kultury konsumpcyjnej stała się butelkowana woda mineralna 2. Błękitna humanistyka (humanistyka oceaniczna, nowa morska humanistyka) to stosunkowo nowy i wartko rozwijający się obszar badań, których przedmiotem jest woda. Na wielu płaszczyznach ma nam ona uzmysłowić splot fundamentalnego pozaludzkiego czynnika planetarnego, jakim jest woda, ze wszystkimi obszarami życia. Ma także wytrącić nas z postawy określonej przez Ewę Bińczyk marazmem antropocenu 3. Marazm taki zagościł również w zbiurokratyzowanym systemie kształcenia na poziomie uniwersyteckim, pozostawiającym niewiele miejsca na przeżycie, sposobność zbliżenia się do przedmiotu badań czy entuzjastycznego zajęcia się sprawami innymi niż ludzkie. Posthumanizm okazuje się dziś jedną ze strategii przetrwania w opresyjnych czasach, w których zmagamy się nie tylko z konsumpcyjnym, indywidualistycznym nastawieniem do natury, ale także próbami politycznej instrumentalizacji nauki. Kwestie te rzutują na recepcję błękitnej humanistyki w naszej części świata, skłaniając do przyjrzenia się jej możliwościom, lokalnym wyzwaniom, ale także napotykanym ograniczeniom, do czego powrócę w dalszej części wprowadzenia.
Przegląd Kulturoznawczy, 2021
Hydro-art in Poland from the Perspective of the Blue Humanities as a Life Raft in the Face of Eco... more Hydro-art in Poland from the Perspective of the Blue Humanities as a Life Raft in the Face of Ecological Catastrophe The aim of my article is to analyze the contemporary diversified notion of practices in the field of visual arts, performative arts, and artivism as related to the care of the aquatic ecosystems. I also intend to introduce the hydro-art in Poland as the category of the blue humanities – relatively recent branch of the new humanities, conceptualized in the Western academies and still little know in the Polish context of Central-Eastern Europe. I apply the navigating tools offered by the blue humanities are to argue for a visually non-obvious and discoursively experimental narrative, sensitive to the areas of ignorance and embarrassing truths hidden behind colors. The following examples of artistic or artivist projects form Poland are included to broaden the narrative of the blue humanities: Ewa Ciepielewska’s artistic and ethnographic drift on the Vistula River, the ar...
Empatyczne obrazy/Empathic Images, 2020
Tekst jest krytyczną analizą kulturową obserwacji niespójności i sprzeczności mechanizmów funkcjo... more Tekst jest krytyczną analizą kulturową obserwacji niespójności i sprzeczności mechanizmów funkcjonowania emancypacyjnych wspólnot działających w polu sztuki, kultury i nauki, a także recenzją dwóch zorganizowanych w Polsce wystaw poświęconych systemowej naturze chorowania. W części pierwszej, pożądany, empatyczny i afirmatywny obraz emancypacyjnych wspólnot i proponowanej przez nie polityki kulturowej rozpatrywany jest pod kątem osobistej historii oraz takich czynników jak warunki zatrudnienia, nadprodukcja czy feministyczne postulaty troski i solidarności między kobietami. Wskazuję w niej na momenty, w której kulturowy proces emancypacji niebezpieczne dostraja się do logiki krytykowanych systemów. Przyglądając się niuansom sytuacji ekonomicznej i społecznej kulturowych emancypantek, które w późnokapitalistycznym wyzysku grup marginalizowanych dostrzegają stany chorobowe, przechodzę następnie do części recenzenckiej, poświęconej wystawom oferującym wspólnototwórczy impuls: „Kreatywn...
Widok. Teorie i Praktyki Kultury Wizualnej nr 26, 2020
Tekst jest krytyczną analizą kulturową obserwacji niespójności i sprzeczności mechanizmów funkcjo... more Tekst jest krytyczną analizą kulturową obserwacji niespójności i sprzeczności mechanizmów funkcjonowania emancypacyjnych wspólnot działających w polu sztuki, kultury i nauki, a także recenzją dwóch zorganizowanych w Polsce wystaw poświęconych systemowej naturze chorowania. W części pierwszej, pożądany, empatyczny i afirmatywny obraz emancypacyjnych wspólnot i proponowanej przez nie polityku kulturowej rozpatrywany jest pod kątem osobistej historii oraz takich czynników jak warunki zatrudnienia, nadprodukcja czy feministyczne postulaty troski i solidarności między kobietami. Wskazuję w niej na momenty, w których kulturowy proces emancypacji niebezpiecznie dostraja się do logiki krytykowanych systemów. Przyglądając się sytuacji ekonomicznej i społecznej kulturowych emancypantek, które w późnokapitalistycznym wyzysku grup marginalizowanych dostrzegają stany chorobowe, przechodzę następnie do części recenzenckiej, poświęconej wystawom oferującym wspólnototwórczy impuls: "Kreatywne Stany Chorobowe: AIDS, HIV, RAK" w Galerii Miejskiej Arsenał w Poznaniu oraz "HIVStorie. Żywe polityki", zorganizowaną przez Biennale Warszawa we współpracy z EUROPACH oraz Instytutem Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Magnigraphy for Overemphatic: Disease States of Emancipatory Communities vs. Exhibitions Dedicated to Chronic Diseases.
The text offers a critical cultural analysis of the inconsistencies and contradictions in the mechanisms of functioning of the emancipatory communities in the field of art, culture, and science, along with the review of two relevant exhibitions organized in Poland, and dedicated to the systemic nature of sickness. In the first part of the text, the desired, emphatic and affirmative image of the emancipatory groups and their cultural politics is challenged and viewed through both the lens of personal experience of the authoress of this article and issues such as conditions of employment, overproduction or feministic postulates of care and solidarity between women. In this part, I also expose the critical moments of tuning the logic of the cultural process of emancipation to the logic of the capitalist system. After reviewing the nuances of the economic and social situation of cultural emancipates, who tend to link the current disease states of our societies with the late capitalist exploitation of marginalized groups, I move on to the exhibitions review section to focus on how the community impulses are triggered by curatorial strategies and through artistic research. The analyzed exhibitions are: "Creative Sick States: AIDS, HIV, CANCER" held at the Arsenal Municipal Gallery in Poznan, and “HIVstories: Living Politics”, organized by Warsaw Biennale in cooperation with EUROPACH, and the Institute of Sociology of the Jagiellonian University.
The text offers a critical cultural analysis of the inconsistencies and contradictions in the functioning of the emancipatory communities in the field of art, culture, and science. It is also a review of the two relevant exhibitions, organized in Poland, dedicated to the systemic nature of sickness. In the first part of the essay, the desired emphatic and affirmative image of the emancipatory groups and their cultural politics are challenged and viewed both through the lens of the authoress' personal experience and issues such as conditions of employment, overproduction, the feminist postulate of care and solidarity. This part also exposes critical moments of tuning the logic of the cultural process of emancipation to the logic of capitalism. After reviewing nuances of the economic and social situation of the culturally emancipated, who tend to link current disease states of our societies with late-capitalist exploitation of marginalized groups, I move to the exhibitions in order to focus on how community impulses are activated by curatorial strategies and through artistic research. The reviewed exhibitions are: "Creative Sick States: AIDS, HIV, CANCER" held at the Arsenal Municipal Gallery in Poznan, and "HIVstories: Living Politics" organized by Warsaw Biennale in cooperation with EUROPACH, and the Institute of Sociology of the Jagiellonian University.
‘Zeszyty Artystyczne’ no. 33, University of Arts in Poznan. Print ISSN: 1232-6682, 2018
In this article, I focus on selected aspects of the postmodern model of reception of the color fi... more In this article, I focus on selected aspects of the postmodern model of reception of the color field painting, which I call "figures of the unpresentable". Subsequently, I will demonstrate them in the changing history of the painting of Barnett Newman (1905-1970), one of the leaders of the trend in modern art of North America I am interested in. In my text, this
reception will be shown in a new, dance-related context. The postmodern model results from a theoretical turn in the framing of Abstract Expressionism and the relevant historical and artistic discourses. A major point of reference for the above turn, making it possible to transgress the
modernist foundations of color field painting and to see them in terms of an unfinished historical, artistic and intellectual project, was the postmodern philosophy of Jean-François Lyotard (1924-1988). In his texts dedicated to this art, the author invoked examples of US avant-garde painting, re-framing the fundamental descriptive category of Newman’s art – the sublime.
Międzyjęzyk, red. Anna Królikiewicz, tłum. S. Gauger, Wydział Malarstwa ASP w Gdańsku i Wydawnictwo Doczute, Gdańsk 2019, s. 113-122. ISBN 978-83-65366-45-0, ISBN 978-83-954991-0-4. , 2019
In this catalog's text, I address Anna Królikiewicz's culinary turn in 2011 and her food-based ar... more In this catalog's text, I address Anna Królikiewicz's culinary turn in 2011 and her food-based artistic practices in both the historical context of participatory art and the social context of the atrophy of social bonds through free market-based values and consumption. The readings of Królikiczwicz's artworks are entwined with the insight into the mechanisms and phenomena that have plagued the post-transformation Polish society: antagonisms, appropriations, glass ceilings, individual ambitions being put before the common good, or a solicitude narrowed to the well-being of one’s biological family. Within these frames of references, I argue that the aesthetical appreciation characterizing the virtuosic multisensory artworks, which Królikiewicz has started to produce after she moved from her paint studio to the painter’s kitchen, goes hand in hand with her expanding interest in building inclusive social intergenerational relations through food as art. In the background of my reflection, I placed a figure of Babette from the story Babette’s Feast (1950) by Karen Blixen as relevant for critical inquiring about the identity of the participatory artist.
Antywzorce, Galeria Miejska Arsenał, Poznan , 2019
This text addresses the American and Polish context of the reception of controversial SCUM Manife... more This text addresses the American and Polish context of the reception of controversial SCUM Manifesto, written in 1967 by Valerie Solanas, a feminist lesbian writer, and activist, who became famous for shooting Andy Warhol, a celebrity pop artist and gay culture icon of America at the end of the 60s. and in the 70s. of the 20th century. The American context is covered by both seemingly democratizing art scene in the 60s. including gay artists, but demonstrably oppressive towards non-heteronormative women, and arising social/protest movements fighting for civil rights. The awareness of the Polish reception of SCUM is, in turn, addressed through rebellious art project Scum (2016) by Liliana Piskorska, artist and lesbian, who reclaimed its relevance in the context of the conservative, right-wing politics in Poland, and its implications for the situation of lesbians.
Routledge eBooks, Nov 1, 2023
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura, Sep 30, 2021
Medialne reprezentacje podwodnego świata… a projekt cyfrowego Archiwum Błękitnej Humanistyki Dzik... more Medialne reprezentacje podwodnego świata… a projekt cyfrowego Archiwum Błękitnej Humanistyki Dzikie błękitne media w polu nowej humanistyki 1 W tym artykule zamierzam "zanurkować" w obszar określony niedawno przez Melody Jue jako "dzikie błękitne media", a zatem media specyficzne dla środowisk wodnych i uwzględniające akwatyczne uwarunkowania w przedefiniowaniu dominujących epistemologii tradycyjnej humanistyki (Jue 2020: xi). Według autorki "dzikość" (wildness), w przeciwieństwie do "dziczy, odludzia, obszaru pustynnego" (wilderness), może sprzyjać mówieniu o mediach w środowisku oceanicznym, zdradzając potencjał destabilizowania kategorii poznawczych i percepcyjnych zwyczajów wypracowanych w ramach lądocentrycznych epistemologii. Tytułowa "dzikość" może także wskazywać na ograniczenia ludzkiego sensorium. Jak zauważa Jue: Wyprawa "w błękit" oznacza stawanie się świadomym zwyczajów percepcji, które odzwierciedlają fakt, że jesteśmy przysposobieni do określonych warunków grawitacji bardziej niż do prężności i witalnej płynności oceanu, pośród innych środowiskowych i kulturowych czynników. […] "Dzikość" dzikich błękitnych mediów sygnalizuje, że warunki mediacji pod wodą mogą okazać się niesforne, a także testować granice ludzkiego punktu widzenia. Podczas gdy dzicz tradycyjnie postrzegana jest jako przestrzeń poza ludzkim zamieszkiwaniem i kulturą, dzikość może okazać się nam znacznie bliższa (Jue 2020: xi-xii) 2 .
Przegląd Kulturoznawczy, 2021
The aim of my article is to analyze the contemporary diversified notion of practices in the field... more The aim of my article is to analyze the contemporary diversified notion of practices in the field of visual arts, performative arts, and artivism as related to the care of the aquatic ecosystems. I also intend to introduce the hydro-art in Poland as the category of the blue humanities-relatively recent branch of the new humanities, conceptualized in the Western academies and still little know in the Polish context of Central-Eastern Europe. I apply the navigating tools offered by the blue humanities to argue for a visually non-obvious and discursively experimental narrative, sensitive to the areas of ignorance and embarrassing truths hidden behind colors. The following examples of artistic or artivist projects form Poland are included to broaden the narrative of the blue humanities: Ewa Ciepielewska's artistic and ethnographic drift on the Vistula River, the artistic residency FLOW/Przepływ; the hydrofeminist collectives such as Cecylia Malik and Sister Rives, and Bojka Diving Collective, the hydro-ecotopia in Małgorzata Wielek's paintings, and Justyna Górowska's WetMeWild. The article also announces the transnational cooperation-the hydrofeminist artistic research project, Anti-monument to a Shrimp: An Ecosexual Adventure, which I intend to implement together with Górowska, and the American ecosexual artists, Annie Sprinkle and Beth Stephens.
Przegląd Kulturoznawczy, 2021
Czasowa rozciągłość istnienia wody na Ziemi mieści się daleko poza skalą historyczną humanistyki ... more Czasowa rozciągłość istnienia wody na Ziemi mieści się daleko poza skalą historyczną humanistyki środowiskowej, która od momentu włączenia w swoje dyskursy pojęcia antropocenu-nieodłącznego od refleksji nad zmianami klimatycznymi i katastrofą ekologiczną-pozwala nam błyskawicznie zrelatywizować obecność homo sapiens na Ziemi. Krótkie, lecz intensywne trwanie błękitnej humanistyki, czerpiącej między innymi z humanistyki ekologicznej, pozwala zwrócić naszą uwagę na podstawowy fakt, że choć żyjemy na planecie w 70% zajmowanej przez oceany, których historia liczy setki milionów lat, to nasze wyobrażenia wody w dużej mierze sformatowane zostały przez kategorie późnego kapitalizmu 1. Symbolem największego absurdu wytwarzanej przez niego kultury konsumpcyjnej stała się butelkowana woda mineralna 2. Błękitna humanistyka (humanistyka oceaniczna, nowa morska humanistyka) to stosunkowo nowy i wartko rozwijający się obszar badań, których przedmiotem jest woda. Na wielu płaszczyznach ma nam ona uzmysłowić splot fundamentalnego pozaludzkiego czynnika planetarnego, jakim jest woda, ze wszystkimi obszarami życia. Ma także wytrącić nas z postawy określonej przez Ewę Bińczyk marazmem antropocenu 3. Marazm taki zagościł również w zbiurokratyzowanym systemie kształcenia na poziomie uniwersyteckim, pozostawiającym niewiele miejsca na przeżycie, sposobność zbliżenia się do przedmiotu badań czy entuzjastycznego zajęcia się sprawami innymi niż ludzkie. Posthumanizm okazuje się dziś jedną ze strategii przetrwania w opresyjnych czasach, w których zmagamy się nie tylko z konsumpcyjnym, indywidualistycznym nastawieniem do natury, ale także próbami politycznej instrumentalizacji nauki. Kwestie te rzutują na recepcję błękitnej humanistyki w naszej części świata, skłaniając do przyjrzenia się jej możliwościom, lokalnym wyzwaniom, ale także napotykanym ograniczeniom, do czego powrócę w dalszej części wprowadzenia.
Przegląd Kulturoznawczy, Dec 30, 2022
Przegląd Kulturoznawczy
Joanna Walewska-Choptiany, Cyfrowa dekada. Związki sztuki i technologii w latach 1960–1975, Wydaw... more Joanna Walewska-Choptiany, Cyfrowa dekada. Związki sztuki i technologii w latach 1960–1975, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2021, ss. 389.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis | Studia de Cultura, 2021
Artykuł jest propozycją zastosowania elementów teorii dzikich błękitnych mediów Melody Jue do ana... more Artykuł jest propozycją zastosowania elementów teorii dzikich błękitnych mediów Melody Jue do analizy filmu dokumentalnego Czego nauczyła mnie ośmiornica (2020), a także do konceptualnej pracy nad badawczo-artystycznym projektem cyfrowego Archiwum Błękitnej Humanistyki, realizowanym przeze mnie we współpracy z interdyscyplinarną artystką Justyną Górowską. W pierwszej części tekstu teoria mediów specyficznych dla środowisk akwatycznych służy pokazaniu zmieniających się konwencji filmów dokumentalnych na temat podwodnego świata przyrody. W drugiej części tekstu przedstawiam projekt powstającej w oparciu o tę teorię bazy danych, której celem jest zbieranie, konceptualne i artystyczne opracowanie materiałów dotyczących reprezentacji zanikającej bioróżnorodności podwodnego świata. Teoria dzikich błękitnych mediów sytuowana jest również w pejzażu humanistyki nieantropocentrycznej oraz błękitnej humanistyki.
Przegląd Kulturoznawczy, 2021
Czasowa rozciągłość istnienia wody na Ziemi mieści się daleko poza skalą historyczną humanistyki ... more Czasowa rozciągłość istnienia wody na Ziemi mieści się daleko poza skalą historyczną humanistyki środowiskowej, która od momentu włączenia w swoje dyskursy pojęcia antropocenu-nieodłącznego od refleksji nad zmianami klimatycznymi i katastrofą ekologiczną-pozwala nam błyskawicznie zrelatywizować obecność homo sapiens na Ziemi. Krótkie, lecz intensywne trwanie błękitnej humanistyki, czerpiącej między innymi z humanistyki ekologicznej, pozwala zwrócić naszą uwagę na podstawowy fakt, że choć żyjemy na planecie w 70% zajmowanej przez oceany, których historia liczy setki milionów lat, to nasze wyobrażenia wody w dużej mierze sformatowane zostały przez kategorie późnego kapitalizmu 1. Symbolem największego absurdu wytwarzanej przez niego kultury konsumpcyjnej stała się butelkowana woda mineralna 2. Błękitna humanistyka (humanistyka oceaniczna, nowa morska humanistyka) to stosunkowo nowy i wartko rozwijający się obszar badań, których przedmiotem jest woda. Na wielu płaszczyznach ma nam ona uzmysłowić splot fundamentalnego pozaludzkiego czynnika planetarnego, jakim jest woda, ze wszystkimi obszarami życia. Ma także wytrącić nas z postawy określonej przez Ewę Bińczyk marazmem antropocenu 3. Marazm taki zagościł również w zbiurokratyzowanym systemie kształcenia na poziomie uniwersyteckim, pozostawiającym niewiele miejsca na przeżycie, sposobność zbliżenia się do przedmiotu badań czy entuzjastycznego zajęcia się sprawami innymi niż ludzkie. Posthumanizm okazuje się dziś jedną ze strategii przetrwania w opresyjnych czasach, w których zmagamy się nie tylko z konsumpcyjnym, indywidualistycznym nastawieniem do natury, ale także próbami politycznej instrumentalizacji nauki. Kwestie te rzutują na recepcję błękitnej humanistyki w naszej części świata, skłaniając do przyjrzenia się jej możliwościom, lokalnym wyzwaniom, ale także napotykanym ograniczeniom, do czego powrócę w dalszej części wprowadzenia.
Przegląd Kulturoznawczy, 2021
Hydro-art in Poland from the Perspective of the Blue Humanities as a Life Raft in the Face of Eco... more Hydro-art in Poland from the Perspective of the Blue Humanities as a Life Raft in the Face of Ecological Catastrophe The aim of my article is to analyze the contemporary diversified notion of practices in the field of visual arts, performative arts, and artivism as related to the care of the aquatic ecosystems. I also intend to introduce the hydro-art in Poland as the category of the blue humanities – relatively recent branch of the new humanities, conceptualized in the Western academies and still little know in the Polish context of Central-Eastern Europe. I apply the navigating tools offered by the blue humanities are to argue for a visually non-obvious and discoursively experimental narrative, sensitive to the areas of ignorance and embarrassing truths hidden behind colors. The following examples of artistic or artivist projects form Poland are included to broaden the narrative of the blue humanities: Ewa Ciepielewska’s artistic and ethnographic drift on the Vistula River, the ar...
Empatyczne obrazy/Empathic Images, 2020
Tekst jest krytyczną analizą kulturową obserwacji niespójności i sprzeczności mechanizmów funkcjo... more Tekst jest krytyczną analizą kulturową obserwacji niespójności i sprzeczności mechanizmów funkcjonowania emancypacyjnych wspólnot działających w polu sztuki, kultury i nauki, a także recenzją dwóch zorganizowanych w Polsce wystaw poświęconych systemowej naturze chorowania. W części pierwszej, pożądany, empatyczny i afirmatywny obraz emancypacyjnych wspólnot i proponowanej przez nie polityki kulturowej rozpatrywany jest pod kątem osobistej historii oraz takich czynników jak warunki zatrudnienia, nadprodukcja czy feministyczne postulaty troski i solidarności między kobietami. Wskazuję w niej na momenty, w której kulturowy proces emancypacji niebezpieczne dostraja się do logiki krytykowanych systemów. Przyglądając się niuansom sytuacji ekonomicznej i społecznej kulturowych emancypantek, które w późnokapitalistycznym wyzysku grup marginalizowanych dostrzegają stany chorobowe, przechodzę następnie do części recenzenckiej, poświęconej wystawom oferującym wspólnototwórczy impuls: „Kreatywn...
Widok. Teorie i Praktyki Kultury Wizualnej nr 26, 2020
Tekst jest krytyczną analizą kulturową obserwacji niespójności i sprzeczności mechanizmów funkcjo... more Tekst jest krytyczną analizą kulturową obserwacji niespójności i sprzeczności mechanizmów funkcjonowania emancypacyjnych wspólnot działających w polu sztuki, kultury i nauki, a także recenzją dwóch zorganizowanych w Polsce wystaw poświęconych systemowej naturze chorowania. W części pierwszej, pożądany, empatyczny i afirmatywny obraz emancypacyjnych wspólnot i proponowanej przez nie polityku kulturowej rozpatrywany jest pod kątem osobistej historii oraz takich czynników jak warunki zatrudnienia, nadprodukcja czy feministyczne postulaty troski i solidarności między kobietami. Wskazuję w niej na momenty, w których kulturowy proces emancypacji niebezpiecznie dostraja się do logiki krytykowanych systemów. Przyglądając się sytuacji ekonomicznej i społecznej kulturowych emancypantek, które w późnokapitalistycznym wyzysku grup marginalizowanych dostrzegają stany chorobowe, przechodzę następnie do części recenzenckiej, poświęconej wystawom oferującym wspólnototwórczy impuls: "Kreatywne Stany Chorobowe: AIDS, HIV, RAK" w Galerii Miejskiej Arsenał w Poznaniu oraz "HIVStorie. Żywe polityki", zorganizowaną przez Biennale Warszawa we współpracy z EUROPACH oraz Instytutem Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Magnigraphy for Overemphatic: Disease States of Emancipatory Communities vs. Exhibitions Dedicated to Chronic Diseases.
The text offers a critical cultural analysis of the inconsistencies and contradictions in the mechanisms of functioning of the emancipatory communities in the field of art, culture, and science, along with the review of two relevant exhibitions organized in Poland, and dedicated to the systemic nature of sickness. In the first part of the text, the desired, emphatic and affirmative image of the emancipatory groups and their cultural politics is challenged and viewed through both the lens of personal experience of the authoress of this article and issues such as conditions of employment, overproduction or feministic postulates of care and solidarity between women. In this part, I also expose the critical moments of tuning the logic of the cultural process of emancipation to the logic of the capitalist system. After reviewing the nuances of the economic and social situation of cultural emancipates, who tend to link the current disease states of our societies with the late capitalist exploitation of marginalized groups, I move on to the exhibitions review section to focus on how the community impulses are triggered by curatorial strategies and through artistic research. The analyzed exhibitions are: "Creative Sick States: AIDS, HIV, CANCER" held at the Arsenal Municipal Gallery in Poznan, and “HIVstories: Living Politics”, organized by Warsaw Biennale in cooperation with EUROPACH, and the Institute of Sociology of the Jagiellonian University.
The text offers a critical cultural analysis of the inconsistencies and contradictions in the functioning of the emancipatory communities in the field of art, culture, and science. It is also a review of the two relevant exhibitions, organized in Poland, dedicated to the systemic nature of sickness. In the first part of the essay, the desired emphatic and affirmative image of the emancipatory groups and their cultural politics are challenged and viewed both through the lens of the authoress' personal experience and issues such as conditions of employment, overproduction, the feminist postulate of care and solidarity. This part also exposes critical moments of tuning the logic of the cultural process of emancipation to the logic of capitalism. After reviewing nuances of the economic and social situation of the culturally emancipated, who tend to link current disease states of our societies with late-capitalist exploitation of marginalized groups, I move to the exhibitions in order to focus on how community impulses are activated by curatorial strategies and through artistic research. The reviewed exhibitions are: "Creative Sick States: AIDS, HIV, CANCER" held at the Arsenal Municipal Gallery in Poznan, and "HIVstories: Living Politics" organized by Warsaw Biennale in cooperation with EUROPACH, and the Institute of Sociology of the Jagiellonian University.
‘Zeszyty Artystyczne’ no. 33, University of Arts in Poznan. Print ISSN: 1232-6682, 2018
In this article, I focus on selected aspects of the postmodern model of reception of the color fi... more In this article, I focus on selected aspects of the postmodern model of reception of the color field painting, which I call "figures of the unpresentable". Subsequently, I will demonstrate them in the changing history of the painting of Barnett Newman (1905-1970), one of the leaders of the trend in modern art of North America I am interested in. In my text, this
reception will be shown in a new, dance-related context. The postmodern model results from a theoretical turn in the framing of Abstract Expressionism and the relevant historical and artistic discourses. A major point of reference for the above turn, making it possible to transgress the
modernist foundations of color field painting and to see them in terms of an unfinished historical, artistic and intellectual project, was the postmodern philosophy of Jean-François Lyotard (1924-1988). In his texts dedicated to this art, the author invoked examples of US avant-garde painting, re-framing the fundamental descriptive category of Newman’s art – the sublime.
Międzyjęzyk, red. Anna Królikiewicz, tłum. S. Gauger, Wydział Malarstwa ASP w Gdańsku i Wydawnictwo Doczute, Gdańsk 2019, s. 113-122. ISBN 978-83-65366-45-0, ISBN 978-83-954991-0-4. , 2019
In this catalog's text, I address Anna Królikiewicz's culinary turn in 2011 and her food-based ar... more In this catalog's text, I address Anna Królikiewicz's culinary turn in 2011 and her food-based artistic practices in both the historical context of participatory art and the social context of the atrophy of social bonds through free market-based values and consumption. The readings of Królikiczwicz's artworks are entwined with the insight into the mechanisms and phenomena that have plagued the post-transformation Polish society: antagonisms, appropriations, glass ceilings, individual ambitions being put before the common good, or a solicitude narrowed to the well-being of one’s biological family. Within these frames of references, I argue that the aesthetical appreciation characterizing the virtuosic multisensory artworks, which Królikiewicz has started to produce after she moved from her paint studio to the painter’s kitchen, goes hand in hand with her expanding interest in building inclusive social intergenerational relations through food as art. In the background of my reflection, I placed a figure of Babette from the story Babette’s Feast (1950) by Karen Blixen as relevant for critical inquiring about the identity of the participatory artist.