Doç.Dr.Fatma Sezin Doğruer - Academia.edu (original) (raw)

Papers in English by Doç.Dr.Fatma Sezin Doğruer

Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi, 2023

Kullanıcı sayısında bir sınırlama olmadan siber alanlarda öğrenme, yaratma, sosyalleşme, çalışma,... more Kullanıcı sayısında bir sınırlama olmadan siber alanlarda öğrenme, yaratma, sosyalleşme, çalışma, iş birliği yapma ve
oyun oynamaya izin veren devasa büyüklükte üç boyutlu sanal bir arena olan metaverse teknolojisinin hızlı yükselişi ve sanal
platformların dünya çapında yaygınlaşması ile yeni metaverse müzeleri ve var olan geleneksel müzelerin NFT eserlerini sergilediği
metaverse oluşumları kullanıma açılmıştır. Bu çalışmanın amacı, metaverse müzeler ile geleneksel müzeler arasında ilişkinin
kurulmasına yardımcı olarak metaverse müzelerin gelişimlerini anlamaktır. Çalışma kapsamında, dünyadan ve Türkiye’den seçilen
örneklerden yararlanılarak metaverse müzelerin tasarım özellikleri, işleyişleri ve müze deneyimleri hakkında yeni tartışma konuları
ortaya çıkarılmıştır. Metaverse müzeler ile geleneksel müzeler arasında yapım, teşhir düzenleme, eserler, yönetim ve erişilebilirlik
ile ilgili konulara dair kıyaslamalar yapılmıştır. Metaverse müzelerin geliştirilmesine yönelik hem işleyişi ile ilgili faktörlerden
kaynaklanan güçlü yönleri belirlemek ve zayıf yönlerin farkında olmak, hem de kullanımın oluşturduğu olası tehditleri önlemek
ve geleceğe yönelik fırsatları ortaya çıkarmak için metaverse müzelerin güçlü ve zayıf yönleri, karşı karşıya kaldığı tehdit ve
fırsatlar listelenmiştir. Geleneksel müzeler ile metaverse müzeleri arasındaki ilişki güçlendikçe kullanıcı etkinliği ve buna bağlı
olarak popülerliğin artacağı; bu bağlamda metaverse’te müze deneyiminin gerçek hayata olumlu ve olumsuz yansımalarının analizi
yapılarak gerçek ve sanal alemde varlık gösteren mekân ve sergileme kalitesi ile teknoloji araçlarının kullanıldığı tasarımların
geliştirilmesi gerektiği düşünülmektedir.

Sanat ve Tasarım Dergisi, 2023

Museums compose exhibitions in order to promote their objects and thus to serve to the humanity. ... more Museums compose exhibitions in order to promote their objects and thus to serve to the humanity. Although the museum collections have different qualities and quantities for each museum, organization of the museums, the studies carried out for the exhibition and protection of the collections are similar. In the recent times, the understanding of exhibiting in museums have changed with the modern technologies and concepts. This study is the first bibliometric analysis that ensures statistical and extensive understanding in the museum exhibitions literature, which was carried out on indexes in Web of Science (WoS) Core Collection between 1975 and 2021. The study is expected to urge scholars to implement more studies on museum exhibitions. The analysis grasped 3085 publications drafted by 199 determined and 197 anonymous authors from 75 countries, where art, arts humanities, history, architecture and computer science are the main fields of the research. VOSviewer, which is an analysis application, was used while bibliometric analysing and data visualizing. USA produced 19.32 % of the world's publications on museum exhibitions, which is the first country with the highest number of publications with 596 documents. The most used keywords in this literature are museum, exhibition and museums.

Lamre Journal, 2022

Studies in Conservation is a peer-reviewed international journal publishing original research and... more Studies in Conservation is a peer-reviewed international journal publishing original research and review articles on the conservation of artistic and historic works. This study presents from an inclusive bibliometric analysis of the documents published in this journal. Data related to 2883 documents was gathered from Scopus database. This study consisted of statistical analysis of the documents published in Studies in Conservation which were indexed in Scopus in seven decades of the journal, within a period between 1952 and 2021. The analysis covered publications written by 187 authors from 75 countries. With regards to the publication numbers in Studies in Conservation between the mentioned years, the United Kingdom produced 23.07 % of the world's publications of Studies in Conservation, which was the country with the highest number of publications with 665 documents and followed by United States, Italy, Germany and France. The countries that contributed the most are located in Europe. The British Museum in the UK was the most contributive institution in Studies in Conservation between 1952 and 2021 with 96 documents. It was recommended that Journal of Studies in Conservation should be supported in the underdeveloped and developing countries. It was aimed in this study to encourage scholars publish further studies in the journal.

Online Journal of Art and Design, 2022

Kundekari is both a traditional Turkish wood carving technique and a construction system, which i... more Kundekari is both a traditional Turkish wood carving technique and a construction system, which is produced by interfacing small geometrical wooden pieces at different angles in order to form a geometric composition. The technique encompasses both actual kundekari and imitated kundekari. The connections of the wooden elements are secured by dovetailing them without using nails or adhesives in actual kundekari, however, in the imitated kundekari system, use of nail and glue is needed to achieve the same appearance of actual kundekari. Early samples of kundekari are seen in the 12th century in Egypt, Aleppo and Anatolia. Elegant examples of kundekari can be seen in minbars and mihrabs of mosque architecture mostly from Early Islamic Art. In this paper, the minbar of Taşkın Pasha Mosque in Damsa Village of Ürgüp Town (Nevşehir, Turkey) is investigated in terms of the characteristics and development of the kundekari system, the minbar's material problems, and conservation proposals.

The Journal of Kesit Academy, 2022

Anatolian vernacular architecture is composed of traditional and historical buildings in Turkey, ... more Anatolian vernacular architecture is composed of traditional and historical buildings in Turkey, mainly by the use of local building materials representing informal and unclassified designs rather than designed in a strict manner. This analysis study comprehended 95 publications written by 155 authors from 10 countries, on indexes in Web of Science (WoS) Core Collection between 1983 and August 2021. The study showed that Turkey produced 87.37 % of the world’s publications on ‘Anatolian vernacular arc-hitecture’. The most used keywords in the literature were detected as ‘traditional house’, ‘cultural heritage’ and ‘restoration. English is the most used language of the Anatolian vernacular architecture literature with 72 articles followed by Turkish and Croatian. VOSviewer was used as the freeware tool for creating bibliometric networks in this article. Moreover, The United Nations (UN) system for country classification was applied in the outputs of the countries. This study is the first bibliometric study that investigates the documents including approximately 40 years of the Anatolian vernacular architecture literature in WoS database. It is expected that it may encourage scholars to carry out further studies on Anatolian vernacular architecture published in this reliable and popular database (WoS), and promote the topic outside of Turkey, which is the most productive country in this field.

Library, Archive and Museum Research Journal, 2022

Museums are buildings or complexes that exhibit, protect and investigate the artifacts in the ser... more Museums are buildings or complexes that exhibit, protect and investigate the artifacts in the service of community by their s ociocultural, aesthetic, economic and educational functions. This bibliometric analysis on museum architecture comprehends 135 publications written by 200 authors from 28 countries, where architecture, art, humanities multidisciplinary, education, educational research and social sciences interdisciplinary are the main fields of the research in the Web of Science database. A bibliometric analysis tool called VOSviewer was used while analyzing the data gathered by webometrics. USA produced 13.33 % of the world's publications on 'museum architecture', which is the first country with the highest number of publications with 18 documents. The most used keywords in the literature are 'museum', 'architecture' and 'art'. This study was the first bibliometric analysis that ensures statistical and holistic information on museum architecture literature, which was applied on indexes in Web of Science Core Collection between 1980 and 2020. It is aimed to encourage scholars to carry out further studies on museum architecture.

Journal of Library and Information Communication Technology, 2021

Preventive conservation is a combination of protective measures used in order to reduce the rate ... more Preventive conservation is a combination of protective measures used in order to reduce the rate of deterioration in movable and immovable cultural values, safeguard the stability of materials and decrease the impact factors causing deterioration. Bibliometrics provides statistical and holistic data of scientific literature in a specific working area. This study aims to present data of a comprehensive bibliometric analysis of the preventive conservation. Data related to more than 100 documents was collected from the Web of Science Core Collection [WoS] and SCOPUS. This study consists of bibliometric analysis of articles on preventive conservation which are indexed in SCOPUS, within a period between 1988 and 2020. This study uses a bibliometric analysis tool called VOSviewer. The analysis comprehends 105 publications written by 159 authors from 30 countries. Regarding the publication numbers about ‘Preventive conservation’ between 1988 and 2020, Spain produced 24.76 % of the world’s publications on ‘Preventive conservation’, which is the first country with the highest number of publications and followed by Italy, Belgium, United Kingdom and United States. The countries that contribute the most are located in Europe. The sources with the most contributions to the preventive conservation literature were Studies in Conservation, Journal of Cultural Heritage, Journal of the American Institute for Conservation, Ge Conservacion and Iop Conference Series Materials Science and Engineering. Universitat Politècnica de València in Spain was the productive institutions in the preventive conservation literature between 1988 and 2020 with 7 documents. It is suggested that preventive conservation studies should be supported in the underdeveloped and developing countries. Cultural heritage studies should include preventive conservation studies; and scholars should be encouraged to apply preventive conservation.

Afet ve Risk Dergisi, 2021

Converted from a historical building, Çankırı Museum is one of the immovable cultural properties ... more Converted from a historical building, Çankırı Museum is one of the immovable cultural properties used as a museum. Within the context of this study, the brief history, structural and spatial features of the building, and the restoration and exhibition works carried out in the museum were examined. As a contribution to the risk assessments in which human health is priority, the disaster risks for the museum artifacts and the historical buildings where the artifacts are exhibited, and also the necessary architectural precautions to be taken in the historical museum structure are discussed in the study. Çankırı Museum is chosen as an exemplary for the disaster preparedness due to its historical identity and its recent restoration and exhibition work. Evaluation on the disaster preparedness of the museum building was made by using the prepared tables. The methodology proposed in this study depends on a grading system to determine if the museum and the artifacts are safe or not against disasters, according to the data in the tables. The aim of the proposed method that would be a model for the further studies is to determine the level of protection against disasters numerically. Within the scope of the study, the proposed method is used to evaluate the risk situation of the Çankırı Museum; and it is determined that the necessary precautions were taken at a high rate in the museum structure.

Papers in Turkish by Doç.Dr.Fatma Sezin Doğruer

Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi, 2023

İdealkent, 2021

Çalışmada, Zincirli Cami’nin (Ankara, Türkiye) tarihi, mimari üslubu, genel mimari düzeni ile yap... more Çalışmada, Zincirli Cami’nin (Ankara, Türkiye) tarihi, mimari üslubu, genel mimari düzeni ile yapıda görülen korunma sorunları belirlenmiş; bozulma türleri ve muhtemel nedenleri tespit edilerek sorunların çözümüne yönelik öneriler getirilmesi amaçlanmıştır. Caminin tarihçesi hak-kında kaynak taraması yapılmış; mülkiyet sahibi olan Vakıflar Genel Müdürlüğü’nden yapının geçmiş onarımları hakkında bilgi ve belge edinilmiş olup, caminin şematik çizimleri yazar tarafın-dan yapılmıştır. Yapı malzemelerinin karakteristik özellikleri ile bozulma türleri görsel analizlere dayalı olarak incelenmiş ve değerlendirilmiştir. 17. yüzyılda Ankara’daki konut sayındaki artış ile cami sayısında da bir artış görülmüştür. Bu yüzyıldaki cami örnekleri Ankara ekolü olarak tabir edilen dikdörtgen plan, moloz taş üzerine ahşap hatıllı tuğla veya kerpiç duvarlar, kırma çatı, ahşap minber, alçı mihrap gibi özelliklere sahip yapılardır. Zincirli Cami, Ankara’nın Altındağ İlçesi, Ulus Semti’nde Ankara üslubunda inşa edilmiş bir 17. yüzyıl camisidir. Caminin korunması kapsamında yapı malzemeleri üzerinde sıcaklık, bağıl nem, iklim koşulları gibi çevresel etkenler ile insandan kaynaklanan etkenlerden dolayı oluşan bozulmalar tanımlanmış, gerekli müdahale çeşitleri ve yeni bozulmaların oluşmaması için çeşitli önlemler önerilmiştir. Koruma çalışmaları kapsamında laboratuvar analizleri ve raporlamalar sonucunda doğru yöntemin belirlenmesi ve önerilen yöntemlerin deneysel uygulamalar ile sınanması gerekmektedir

Sanat ve Tasarım, 2021

Çalışma kapsamında tarihi yapıdan müzeye dönüştürülmüş olan Çorum Müzesi’nin kısa tarihçesi, yapı... more Çalışma kapsamında tarihi yapıdan müzeye dönüştürülmüş olan Çorum Müzesi’nin kısa tarihçesi, yapısal ve
mekânsal özellikleri ile müzede yürütülen restorasyon ve teşhir tanzim çalışmaları incelenmiş, bu çalışmaların
tehlike ve önlem değerlendirmesi yapılmıştır. Çalışma hazırlanırken literatürdeki rehber yayın ve standartlar
araştırılmış, müze müdürlüğü, bağlı olduğu kurum ve ilgili kurumlarda bilgi ve belge araştırması, yerinde gözlem
ve yetkililerle mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Hazırlanan tehlike ve önlem değerlendirme tabloları ile, tarihi
yapıda risk oluşturabilecek tehlikeler, tehlike kaynakları ve bunlara yönelik alınan/alınması gereken önlemler
ilişkilendirilerek bundan sonraki çalışmalarda kolaylık sağlayacak bir yöntem oluşturmak amaçlanmıştır. Müze
kurulum ve düzenleme aşamalarında sadece yapının kendisinden kaynaklanacak tehlikeler değil, konumun
getireceği tehlikeler de değerlendirilmeli ve tarihi yapı restorasyonu ile teşhir tanzim çalışmalarında bunlara
yönelik uygulamalar yapılmalıdır. İnsan sağlığının öncelikli olduğu risk değerlendirmelerine katkı olarak, müze
eserleri ile tarihi yapının sağlığı üzerinde risk oluşturabilecek tehlikeler ve tarihi müze yapısında alınması gerekli
önlemler çalışmada konu edilmiştir.

ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ, 2019

Amaç: Çalışmada, farklı amaçla tasarlanıp 2011 yılında müze olarak açılışı yapılan Kültür ve Turi... more Amaç: Çalışmada, farklı amaçla tasarlanıp 2011
yılında müze olarak açılışı yapılan Kültür ve Turizm
Bakanlığına bağlı Zeugma Mozaik Müzesi (Gaziantep),
yapısal ve mekânsal özellikleri açısından incelenmiş
ve bunların önleyici korumaya uygunluğu
değerlendirilmiştir. Yöntem: Müzenin mekânsal ve
yapısal özellikleri, Kanada Koruma Enstitüsü’nün
çerçeve çalışması (2015) temel alınarak müze koleksiyonunun
maruz kaldığı bozulma etkenlerine yönelik
alınan önlemler açısından incelenmiştir. Bulgular:
Müzelerin mekânsal ve yapısal özelliklerinde önleyici
korumaya yönelik alınan önlemler sayesinde, koleksiyona
zarar veren etkenler ve gün içinde algılanamayan
fakat zaman içerisinde biriken bozulmalar ile aniden
gelişen büyük hasarlar önlenebilmekte veya sınırlandırılabilmektedir.
Müze tasarımlarındaki farklılıklar,
müze koleksiyonunun korunmasına yönelik sorunları
ve geliştirilen önerileri nitelik ve nicelik bakımından
etkilemektedir. Sonuç: Müzeye dönüştürme projelerinde,
tasarım aşamasında koruma ihtiyacının belirlenmesi
ve önleyici korumaya dair gerekli tedbirlerin
alınması gerekmektedir. Müze binalarının konumlandırması, yapısal durumu, sergi ve depo mekânlarının
tasarımı ile kullanılan malzemelerin korumaya uygun
özellikte olup olmadığının mimar, tasarımcı ve koruma
uzmanları tarafından belirlenmesi ve tasarlanması ideal
olanıdır.

Amisos, 2019

Müzelerde yer alan koleksiyon için sergide, depoda veya taşındıkları sırada koruyucu bir ortam ol... more Müzelerde yer alan koleksiyon için sergide, depoda veya taşındıkları sırada koruyucu bir ortam oluşturulup, bu ortamın korunması gerekmektedir ve bu amaçla önleyici koruma çalışmaları yürütülür Bu çalışmalar, müzelerdeki eserlere zarar veren etkenlerin engellenmesi, sınırlandırılması veya minimuma indirgenmesi amacıyla gerçekleştirilen uygulamalardır. Müze koleksiyonlarının maruz kaldığı bozulma etkenleri, fiziksel kuvvetler, hırsızlık ve vandalizm, yangın, su, zararlılar, kirletici maddeler, morötesi ve kızılötesi ışınlar ile uygun olmayan ışık, sıcaklık ve bağıl nem olarak tanımlanmaktadır. Bu bozulma etkenlerinin önlenmesi, sınırlandırılması, tespiti veya bunlara müdahale edilmesi amacıyla yapılan mekânsal ve yapısal düzenlemeler sayesinde müze koleksiyonunda etkin koruma uygulamalarına gerek duyulmadan koruma sağlanmaktadır (Kanada Koruma Enstitüsü
2015). Tarihi binalardan dönüştürülen müzelerde, müzecilik ve koruma bakımından gerekli
mekânsal ve yapısal düzenlemeler, binada yürütülen restorasyon ve teşhir-tanzim çalışmaları
sırasında yapılmaktadır. Tarihi binaların koleksiyonun bir parçası olarak düşünülmesi ve
yapının bozulmalara karşı korunması gerekmektedir (Kökten 2007: 59). Makale kapsamında
1930’lu yıllarda 15. yüzyıl yapılarından devlet müzesine dönüştürülen Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nin mekânsal ve yapısal özellikleri önleyici koruma bakımından incelenmiştir.

Akdeniz Sanat, 2019

Taşınır kültür varlıklarının korunduğu ve sergilendiği müzelerdeki önleyici korumanın amacı, kole... more Taşınır kültür varlıklarının korunduğu ve sergilendiği müzelerdeki önleyici korumanın
amacı, koleksiyona zarar veren etkenlerin engellenmesi, sınırlandırılması veya minimuma
indirgenmesi olup, önleyici koruma teknikleri kullanılarak gün içinde algılanamayan fakat zaman
içerisinde birikerek çoğalan bozulmalar ile aniden gelişen büyük hasarlar önlenebilmekte ya
da sınırlandırılabilmektedir. Müze koleksiyonlarının maruz kaldığı bozulma etkenleri, fiziksel
kuvvetler, hırsızlık ve vandalizm, yangın, su, zararlılar, kirletici maddeler, uygun olmayan ışık,
morötesi ve kızılötesi ışınlar, uygun olmayan sıcaklık ve bağıl nem ile bilgi ve önem kaybı olarak
sıralanabilir. Bozulma etkenleri ve sonucu olan bozulmalar müze bünyesinde tespit edilmeli ve
bunların düzenli olarak denetimi yapılmalıdır. Denetimlerin sıklığı, bozulma etkeninin oranına
ve riskine bağlı olarak değişebilecek olup, koruma uzmanları ile mimarların koordineli çalışmaları
sonucunda önleyici korumaya yönelik öneriler geliştirmelidir. Müze yapıları, farklı amaçlarla inşa
edilmiş olan yapıların sonradan müzeye dönüştürülmesi ile kurulabildiği gibi, doğrudan müze
olarak tasarlanmış yapılar da olabilmektedir.
Bu farklılık, müzedeki koleksiyonun korunmasına yönelik sorunları ve geliştirilen
önerileri nitelik ve nicelik bakımından etkilemektedir. Yeni müze binalarının tasarımında ‘önleyici
koruma’nın etkin bir rolünün olması beklenmekte; tarihi binaların müzeye dönüştürülmesinde ise
restorasyon ve teşhir-tanzim projelerinin önleyici koruma ilkelerine dikkat edilerek hazırlanması
gerekmektedir. Müzeye dönüştürülen tarihi binaların koleksiyonun temel bir parçası olarak
ele alınması ve bozulmasına karşı gerekli önlemlerin alınması da önem arz etmektedir. Müze
binalarının konumlandırması, yapısal durumu, sergi ve depo mekanlarının tasarımı ile kullanılan
malzemelerin korumaya uygun özellikte olup olmadığının mimar, tasarımcı ve koruma uzmanları
tarafından belirlenmesi ve tasarlanması ideal olanıdır. Müze binası olarak tasarlanıp 2015 yılında
açılışı yapılan Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi, mimar olan yazar
tarafından tasarım açısından incelenmiş ve müze yapısının, iç ve dış mekanları ile yapı ve teşhir
malzemelerinin tasarımları tüm bozulma etkenlerine yönelik olarak değerlendirilmiştir.

Akademik Sanat, 2019

ICOM Müzecilik Etik Yasası’na (2006) göre “korumaları altındaki koleksiyonlar için –ister depoda ... more ICOM Müzecilik Etik Yasası’na (2006) göre “korumaları altındaki koleksiyonlar için –ister depoda
ya da sergideyken, ister bir yerden bir yere tașındıkları sırada– koruyucu bir ortam olușturup
bu ortamı korumak” müzelerin önemli görevleri arasında yer almaktadır. “Yapı malzemelerinin
ve objelerin bozulma hızı ve oranının yavașlatılması, malzemelerin istikrarının sağlanması
ve bozulmaya neden olan faktörlerin azaltılması için alınması gereken koruyucu önlemler
bütünü” olarak tanımlanan önleyici koruma çalıșmaları ile koleksiyonun maruz kaldığı bozulma
etkenlerinin engellenmesi, sınırlandırılması veya minimum düzeye çekilmesi; bu șekilde gün
içinde algılanamayan fakat zaman içerisinde birikerek çoğalan bozulmalar ve aniden gelișen
büyük hasarlar önlenebilmekte veya sınırlandırabilmektedir. Bu bozulma etkenleri, fiziksel
kuvvetler, hırsızlık ve vandalizm, yangın, su, zararlılar, kirletici maddeler, uygun olmayan ıșık,
morötesi ve kızılötesi ıșınlar, uygun olmayan sıcaklık ve bağıl nem ile bilgi ve önem kaybı
olarak belirtilmektedir. Dünyadaki korumaya dair çalıșmalarda 1960’lı yıllara doğru bozulmaları
önlemeye dair bilinç olușmaya bașlamıştır. Yıllar içerisinde uluslararası alanda geçerliliği olan
kurumlar, uluslararası koruma örgütleri ve koruma enstitüleri tarafından çalıșma grupları
olușturulmuș; kongreler düzenlenmiș; uyulması gereken standartlar belirlenmiș; yayınlar ve
el kitapları hazırlanmıștır. Türkiye’de ise devlet müzelerinde, eserlerin konservasyon işleri ve
önleyici korumaya yönelik uygulamalar müzelerdeki laboratuvar birimleri veya Restorasyon
ve Konservasyon Bölge Laboratuvarları tarafından yürütülmektedir. Çok yönlü bir çalıșma olan
önleyici korumada zaman içerisinde gelișen anlayıșlara bağlı olarak değișen uygulamalar ile
gerek tasarım așamasında gerekse sonradan yapılacak düzenlemelerde eserlerin bozulmasının
önlenmesi veya sınırlandırılması sağlanabilecektir.

Sanat ve Tasarım, 2017

Müze koleksiyonuna zarar veren etkenlerin engellenmesi, sınırlandırılması ya da minimuma indirgen... more Müze koleksiyonuna zarar veren etkenlerin engellenmesi, sınırlandırılması ya da minimuma indirgenmesi amacıyla müzelerde önleyici koruma çalışmaları yürütülmektedir. Böylelikle gün içinde algılanamayan fakat zaman içerisinde birikerek çoğalan bozulmalar ile aniden gelişen büyük hasarlar önlenebilmekte ya da sınırlandırılabilmektedir. Müze koleksiyonunun maruz kaldığı bozulma etkenleri, fiziksel güçler, hırsızlık ve vandalizm, yangın, su, zararlılar, kirletici maddeler, uygun olmayan ışık, morötesi ve kızılötesi ışınlar, uygun olmayan sıcaklık ve bağıl nem olarak sıralanabilir. Müze yapıları, farklı amaçlarla inşa edilmiş olan yapıların sonradan müzeye dönüştürülmesi ile tesis edilebildiği gibi, doğrudan müze olarak tasarlanmış yapılar da kullanılabilmektedir. Bu farklılık, müze koleksiyonunun korunmasına yönelik sorunları ve geliştirilen önerileri nitelik ve nicelik bakımından etkilemektedir. Bu makalede; müze binasının konumlandırması, iç ve dış mekanların tasarımı ile yapısal durumunun önleyici korumaya uygun özellikte olup olmadığı Efes Müzesi (Selçuk, İzmir) özelinde incelenmiş ve bozulma etkenlerine yönelik olarak değerlendirilmiştir.

Book by Doç.Dr.Fatma Sezin Doğruer

ICOM Türkiye, 2020

Bu kitap, yeni müze tasarımları ve mevcut müze binalarının restorasyon ve teşhir tanzim düzenleme... more Bu kitap, yeni müze tasarımları ve mevcut müze binalarının restorasyon ve teşhir tanzim
düzenlemelerinde dikkat edilmesi gereken hususlara açıklık getirmek üzere hazırlanmıştır.
Müze proje ve uygulama çalışmalarında bu dokümanda belirtilen esaslara riayet edilmesiyle müze
tasarımlarında önleyici koruma hususunda ulusal çapta standart bir prosedür izlenmesine katkı
sunulması beklenmektedir.

Book Sections in Turkish by Doç.Dr.Fatma Sezin Doğruer

Adil Özme'nin Hatırasına, 2024

Dijital teknolojilerin yaygınlaşması ile birlikte, yapay zekâ son yıllarda, uygun şekilde kullanı... more Dijital teknolojilerin yaygınlaşması ile birlikte, yapay zekâ son yıllarda, uygun şekilde kullanılması halinde, birçok uygulama sektöründe beklentileri karşılayabilecek kayda değer bir ivme yakalamıştır. Yapay zekâ, çeşitli alanlarda olduğu gibi, kültürel miras alanında da inovatif ve akademik çalışmalarda ele alınmaktadır. Bu çalışma, 1984-2023 yılları arasında Web of Science (WoS) Core Collection'daki veri tabanlarında gerçekleştirilen, kültürel mirasta yapay zeka literatüründe istatistiksel ve kapsamlı bir anlayış sağlayan ilk bibliyometrik analizdir. Analiz, temel araştırma alanları Bilgisayar Bilimleri, Mühendislik, Sanat Beşeri Bilimler, Kimya ve Malzeme Bilimi olan; 73 ülkeden 200 yazar tarafından hazırlanmış 533 yayını kapsamaktadır. Bibliyometrik analizlerde ve verilerin görselleştirilmesinde, bir analiz uygulaması olan VOSviewer kullanılmıştır. 108 belge ile en fazla yayına sahip ülke olan İtalya, kültürel mirasta yapay zeka konusunda dünya yayınlarının % 20,26’sını üretmiştir. Literatürde en sık kullanılan anahtar kelimeler kültürel miras, yapay zekâ, derin öğrenme ve makina öğrenmesidir. Çalışmanın, kültürel mirasta yapay zeka konusunda araştırmacıları daha fazla yayın yapmaya teşvik etmesi beklenmektedir.

İdeal Kültür Yayıncılık, Dec 2023

Toplumsal kültürel kimliğin geliştirilmesi yönünde önemli yeri olan taşınmaz kültür varlıklarının... more Toplumsal kültürel kimliğin geliştirilmesi yönünde önemli yeri olan taşınmaz kültür varlıklarının korunması çalışmaları kapsamında, tarihi yapıların yeniden kullanımı, tarihsel sürekliliğe ve değişime açık, yaşayan kültür mekânları yaratmanın, daha sağlıklı ve yaşanabilir çevreler oluşturmanın önemli bir anahtarıdır. Yaşam koşullarının değişimi ve bunun yanında yaşanan iklim değişikliği ile artan elektrik, fosil yakıt vb. kullanımının çevreye verdiği zararın giderek artması yapılarda enerji verimliliğinin giderek önem kazanmasına sebep olmaktadır. Yapılar özelinde malzeme bozulması ve zaman içerisinde yapı dayanımını kaybetmesine hatta kaybına giden bir dizi sorunlar zinciri oluşturduğu görülmektedir. Tarihi yapıların atmosferik, çevre ve zemin sularından kaynaklı maruz kaldığı olumsuzlukların bertaraf edilmesi ya da azaltılması için özgününe zarar vermemek koşuluyla günümüzde ayrıca teknolojik, renovatif, inovatif ürünler ve ekipmanlar da kullanılabilmektedir. Kültürel mirasımızın restorasyonu ve yeni bir işlevde kullanımı için gerekli çağdaş konfor koşullarının sağlanması amacıyla, aydınlatma, ısıtma, havalandırma ve iklimlendirme çalışmalarında enerji politikalarının belirlenmesi, kültürel varlıkların yıllık enerji ihtiyacının tespiti, enerji parametrelerini içeren projelendirmenin yapılması ve yüksek enerji tüketen uygulamalardan kaçınılması önemlidir. Tarihi yapıların restorasyonunda ve kullanımın gerektirdiği enerji ihtiyacını karşılamak üzere, yenilenebilir enerji kaynakları olan güneş ve rüzgâr gibi doğal enerji kaynakları göz önüne alınmalı, ısıtma, soğutma, havalandırma ve aydınlatma imkânlarından en fazla yarar sağlanılmalıdır. Bildiri kapsamında, Kültür ve Turizm Bakanlığınca son yıllarda gerçekleştirilen projelerdebesimsenen yenilenebilir enerji kullanımı ve doğal kaynakların geri dönüştürülmesi ile ekosisteme duyarlı tasarım yaklaşımı ele alınmıştır.

Kültürel Miras Uygulamalarında Önleyici Koruma, 2021

Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi, 2023

Sanat ve Tasarım Dergisi, 2023

Lamre Journal, 2022

Online Journal of Art and Design, 2022

The Journal of Kesit Academy, 2022

Library, Archive and Museum Research Journal, 2022

Journal of Library and Information Communication Technology, 2021

Afet ve Risk Dergisi, 2021

Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi, 2023

İdealkent, 2021

Sanat ve Tasarım, 2021

ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ, 2019

Amisos, 2019

Akdeniz Sanat, 2019

Akademik Sanat, 2019

Sanat ve Tasarım, 2017

ICOM Türkiye, 2020

Adil Özme'nin Hatırasına, 2024

İdeal Kültür Yayıncılık, Dec 2023

Kültürel Miras Uygulamalarında Önleyici Koruma, 2021

3rd International Congress on Landscape Architecture Research, 2021

Anatolian residential architecture from prehistoric times to the Ottoman period has taken form by... more Anatolian residential architecture from prehistoric times to the Ottoman period has taken form by the use of open and semi-open spaces. Human in the paleolithic age had built round shelters by closing the hollows paved with stone with branches and mud plastering, in order to sleep and put limited individual tools in it; gather and interact with each other, usually around the fire in the common area in the middle of the campsite. In agricultural settlements, dwellings had been shaped with a small courtyard and warehouse sections. In developed agricultural settlements, the courtyard had turned into a common space used collectively by several dwellings. In the courtyard, which was the basic unit in the classical Greek dwelling, there was a semi-open pastas or prostas space, which had continued the function of the courtyard as a sitting and transition area. Afterwards, these spaces had turned into an open courtyard surrounded by galleries with columns on four sides, that were called as peristyle. The atrium, which was the central courtyard during the Roman period, had been transformed into a landscape with a pool. Besides being a promenade, the columned galleries contributed to the courtyard with various architectural and sculptural decorations. This use was continued for a while during the Byzantine period. In the Anatolian Seljuk kiosks, climate and regional differences caused diversities such as being closed to the outside or having open spaces such as balconies and iwans. Similarly, open and semi-open spaces with different characteristics according to environmental conditions were used in Ottoman dwellings. In multipurpose courtyards, there have been individual units such as serender, merek. The development process of the open spaces in the Anatolian residential architecture from the prehistoric shelter to the traditional Ottoman dwelling, their architectural and social characteristics are explained in the paper with examples from Anatolia.

5th International Congress on the Archaeology of the Ancient Near East, 2006

Vida y sociedad de los habitantes Craft specialization in Iron Age C. Chataigner La aplicación de... more Vida y sociedad de los habitantes Craft specialization in Iron Age C. Chataigner La aplicación de las nuevas de al Madam (Emiratos Árabes Jerusalem "Kmlo tools" from an aceramic tecnologías de la Información y Unidos). Estudios Neolithic site in Armenia: y la Comunicación en el interdisciplinares de una aldea de Comparison with "Çayönü tools" yacimiento arqueológico la Edad de Hierro y su entorno de Tell Halula 18:00-18:30 M. Saña and C. Tornero L. Clare M. Zuchowska G. Kozbe El proceso de domesticación The Response of Neolithic Artisan production at Palmyra A new archaeological survey animal. Visión historiográfica communities in the Near East and caravan trade. A question project in the southeastern de su concepción y estudio and Anatolia to climatic stress of interrelations Anatolia: Report of Cizre and desde la arqueología at the end of the 7th Silopi region millennium BC Main Theme 2 A 18:30-19:00 S. Gondet and T. de Schacht B. Weninger and O. Jöris K. O. Lorentz H. Tekin Settlement and landscape Climate and Migration.

Kütüphane, Arşiv ve Müze (KAM) Yöneticileri Kongresi, 2021

2.Turizmde Mimarlık ve Kültürel Miras Kongresi, 2021

Geleneksel konut mimarisi, anıtsal yapılara kıyasla, mimari özellikleri, coğrafi şartlarla açığa ... more Geleneksel konut mimarisi, anıtsal yapılara kıyasla, mimari özellikleri, coğrafi şartlarla açığa çıkan farklılaşmalar ve değişen ihtiyaçlar sonucunda ülkemizde zengin bir çeşitlilik barındırmaktadır. Anadolu'nun kırsal ve kentsel yerleşimlerinde farklı özelliklere sahip ve çok sayıda geleneksel konut bulunmaktadır. Ege Bölgesi verimli toprakları, coğrafi özellikleri, ulaşım kolaylığı gibi nedenlerle medeniyetlerin ilgisini çeken bir kültür mozaiğidir. Bölgenin kıyı ve iç kesimlerinde, geleneksel konut mimarisi bakımından da farklı örnekler görülmektedir. Tarihi konutlara turizm amaçlı yeni işlev kazandırılması çalışmaları kapsamında bu yapılara müze, kültür merkezi, otel, pansiyon, kafe, restoran ve turizm ofisi gibi işlevler verilmektedir. Bildiride, Ege Bölgesi'ndeki geleneksel konut dokusu hakkındaki bilgilendirmelerin ardından, bölgede Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı müze olarak kullanılan geleneksel konutlar mimari özellikleri, müze türleri ve sergilenen eserler bakımından tanıtılmıştır. Konu, turizm ara kesiti özelinde önerilen bir yöntemle ele alınmış olup literatüre katkı sağlanması amaçlanmıştır.

2. Uluslararası Turizmde Mimarlık ve Kültürel Miras Kongresi, 2021

Bildirinin amacı, geleneksel Karacasu konutlarının mimari ve sosyal özelliklerini tanıtmaktır. Ka... more Bildirinin amacı, geleneksel Karacasu konutlarının mimari ve sosyal özelliklerini tanıtmaktır. Karacasu, 18.yüzyıl sonu ve 19. yüzyıla tarihlenen ve günümüze kadar varlığını korumuş bir yöresel mimariye sahiptir. Karacasu konutlarının mimari ve sosyal yönlerden irdelenmesi, konutların mimari ve sosyal birimler olarak çalısılmasına dayanır. Karacasu'nun tarihi konut dokusu içinden gösterilecek örneklerdeki mekansal ve sosyal özellikler tanımlanmakta, günümüz koşulları ve işlevsel gereksinimler üzerine gelişen değişiklikler bağlamında tartışılmaktadır. Modern yaşamın gereksinimleri ve değişen koşulların sonucu olarak bu konutlar sosyal, fonksiyonel ve mekansal değişikliklere uğramıştır.

Önleyici Koruma Çalıştayı, 2019

İnsanlığa ait değerleri araştıran, sergileyen ve koruyan kuruluşlar olan müzelerde, kazılardan el... more İnsanlığa ait değerleri araştıran, sergileyen ve koruyan kuruluşlar olan müzelerde, kazılardan elde edilen eserlerin taşınma, sergilenme ve depolanma aşamalarında zarar görmesini önlemek veya sınırlandırmak amacıyla önleyici koruma çalışmaları yürütülmektedir. Müze koleksiyonunun bozulmasına sebep olan etkenler, fiziksel kuvvetler, hırsızlık, vandalizm, yangın, su, zararlılar, kirletici maddeler, uygun olmayan ışık, sıcaklık ve bağıl nem ile bilgi ve önem kaybı olarak sıralanmaktadır. Önleyici koruma çalışmaları kapsamında müze koleksiyonunu tehdit eden bozulma etkenlerine karşı dolaylı/endirekt/pasif koruma yöntemleri uygulanmakta ve koleksiyonun korunması için ideal çevresel ortam oluşturulmaktadır. Böylece etkin koruma uygulamalarına ihtiyaç duyulmadan bozulma etkenleri azaltılabilmekte ve eserlerin bozulma hızı yavaşlatılabilmektedir. Bu çalışmalar ideal çevresel ortamın oluşturulması amacıyla kullanılacak gerekli ekipmanın müze mekânlarına, vitrin veya dolap içlerine yerleştirilmesinden ibaret olmamalı, müze kurulum veya düzenleme aşamalarında hazırlanan çevresel ölçekten malzeme ölçeğine kadarki tasarımlarda öngörülen mekânsal ve yapısal özelliklerin önleyici korumaya uygun olması sağlanmalıdır. Önleyici koruma bağlamında, öncelikle çevresel anlamda incelemeler yapılarak alandaki iklim koşulları, deprem, su baskını, yangın ve kirlilik riski ile afetlere müdahale edilebilirliğin irdelenmesi gerekmektedir. müzelerin mekânsal özellikleri incelendiğinde, müzenin eser sergileme, depolama ve taşıma mekânlarının sayı ve büyüklükleri, bina içindeki yerleşimleri, iç ve dış mekânların kullanımı, ıslak mekânlar ve tesisat odalarıyla mekânsal ilişkiler, zeminlerin ve geçişlerin düz olması veya eğimi uygun rampalar bulunması vb. hususlar değerlendirilmelidir. Müzelerin yapısal özellikleri incelendiğinde ise, yapım sistemi, yapı malzemeleri ile aydınlatma, elektrik, havalandırma, tesisat gibi sistemlerin deprem, yangın ve sel gibi afetlere karşı dayanıklılığı ve bozulma etkenlerine karşı koruyuculuğu vb. hususlar irdelenmelidir. Bildiri kapsamında, müze tasarımları ve düzenlemelerinde bozulma etkenlerinin kontrolüne yönelik kullanılmak üzere yazar tarafından oluşturulan kontrol listesindeki düzenlemeler açıklanmaktadır.

21. ULUSLARARASI ORTAÇAĞ ve TÜRK DÖNEMİ KAZILARI ve SANAT TARİHİ ARAŞTIRMALARI SEMPOZYUMU, 2017

Taşınır kültür varlıklarının korunduğu ve sergilendiği müzelerdeki önleyici korumanın amacı, kole... more Taşınır kültür varlıklarının korunduğu ve sergilendiği müzelerdeki önleyici korumanın amacı, koleksiyona zarar veren etkenlerin engellenmesi, sınırlandırılması veya minimuma indirgenmesi olup, önleyici koruma teknikleri kullanılarak gün içinde algılanamayan fakat zaman içerisinde
91
birikerek çoğalan bozulmalar ile aniden gelişen büyük hasarlar önlenebilmekte ya da sınırlandırılabilmektedir. Müze koleksiyonlarının maruz kaldığı bozulma etkenleri, fiziksel güçler, hırsızlık ve vandalizm, yangın, su, zararlılar, kirletici maddeler, uygun olmayan ışık, morötesi ve kızılötesi ışınlar, uygun olmayan sıcaklık ve bağıl nem ile bilgi ve önem kaybı olarak sıralanabilir. Bozulma etkenleri ve sonucu olan bozulmalar müze bünyesinde tespit edilmeli ve bunların düzenli olarak denetimi yapılmalıdır. Denetimlerin sıklığı, bozulma etkeninin oranına ve riskine bağlı olarak değişebilecek olup, koruma uzmanları ile mimarların koordineli çalışmaları sonucunda önleyici korumaya yönelik öneriler geliştirmelidir. Müze yapıları, farklı amaçlarla inşa edilmiş olan yapıların sonradan müzeye dönüştürülmesi ile kurulabildiği gibi, doğrudan müze olarak tasarlanmış yapılar da olabilmektedir. Bu farklılık, müzedeki koleksiyonun korunmasına yönelik sorunları ve geliştirilen önerileri nitelik ve nicelik bakımından etkilemektedir. Yeni müze binalarının tasarımında ‘önleyici koruma’nın etkin bir rolünün olması beklenmekte; tarihi binaların müzeye dönüştürülmesinde ise restorasyon ve teşhir-tanzim projelerinin önleyici koruma ilkelerine dikkat edilerek hazırlanması gerekmektedir. Müzeye dönüştürülen tarihi binaların koleksiyonun temel bir parçası olarak ele alınması ve bozulmasına karşı gerekli önlemlerin alınması da önem arz etmektedir. Müze binalarının konumlandırması, yapısal durumu, sergi ve depo mekanlarının tasarımı ile kullanılan malzemelerin korumaya uygun özellikte olup olmadığının mimar, tasarımcı ve koruma uzmanları tarafından belirlenmesi ve tasarlanması ideal olanıdır. Müze binası olarak tasarlanıp 2015 yılında açılışı yapılan Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi, mimar olan yazar tarafından tasarım açısından incelenmiş ve müze yapısının, iç ve dış mekanları ile yapı ve teşhir malzemelerinin tasarımları tüm bozulma etkenlerine yönelik olarak değerlendirilmiştir.

Gazi Üniversitesi Kültür Varlıklarını Koruma Doktora Tezi, 2019

Müze koleksiyonuna zarar veren etkenlerin engellenmesi, sınırlandırılması, tespiti ve bu etkenler... more Müze koleksiyonuna zarar veren etkenlerin engellenmesi, sınırlandırılması, tespiti ve
bu etkenlere müdahale edilmesi amacıyla yürütülen önleyici koruma çalışmalarıyla
gün içinde algılanamayan fakat zaman içerisinde birikerek çoğalan bozulmalar ve
aniden gelişen büyük hasarlar önlenebilmekte veya sınırlandırılabilmektedir.
Müze koleksiyonunun maruz kaldığı bozulma etkenleri fiziksel kuvvetler, hırsızlık
ve vandalizm, yangın, su, zararlılar, kirletici maddeler, uygun olmayan ışık, sıcaklık
ve bağıl nem ile bilgi ve önem kaybı olarak sıralanmaktadır.
Müze yapıları, farklı amaçlarla inşa edilmiş olan yapıların sonradan müzeye
dönüştürülmesi ile kurulabildiği gibi, müze olarak tasarlanmış yapılar da
olabilmektedir. Tasarımlardaki farklılık, müze koleksiyonunun korunmasına yönelik
sorunları ve geliştirilen önerileri nitelik ve nicelik bakımından etkilemektedir. Yeni
müze binası tasarımlarının önleyici korumaya uygun olması; tarihi binaların müzeye
dönüştürülmesinde hazırlanacak restorasyon ve teşhir-tanzim projelerinin ise önleyici
koruma ilkelerine dikkat edilerek hazırlanması gerekmektedir. Yenilenecek
müzelerdeki koruma ihtiyacının belirlenmesi ve buna yönelik düzenlemelerin
projelere işlenmesi de önemlidir.
Bu tezde arkeolojik eser barındıran Türkiye müzelerinden seçilen örnekler
incelenmiştir. Müze binalarının konumlandırılması, yapısal ve mekânsal özellikleri
ile mekânlarda kullanılan taşınabilir unsurların önleyici korumaya uygunluğu
irdelenip, bozulma etkenlerine yönelik olarak değerlendirmeler yapılmış ve öneriler
getirilmiştir.

Kültür ve Turizm Bakanlığı Uzmanlık Tezi, 2008

Tezin konusunu, korunması gerekli kültür varlıklarından sivil mimarlık örneklerinin tespit ve tes... more Tezin konusunu, korunması gerekli kültür varlıklarından sivil mimarlık
örneklerinin tespit ve tescil islemlerinde verim elde edebilmek üzere uygulanagelen teknigin gelistirilmesi ve Ege Bölgesi konut mimarisi özelinde örnek uygulama yapılması olusturmaktadır.
Tezin amacı, tespit ve tescil islemlerinde kullanılan yöntemleri gelistirmek ve ülkemizdeki sivil mimarlık örneklerinin bu süreçte kapsamlı çalısılmasının gerekliligini vurgulamaktır.
Öncelikle tespit ve tescil islemleriyle ilgili mevzuatımızdaki ilgili kanun ve
yönetmeliklere deginilerek, Bakanlıgımız çalısma sistemi anlatılacaktır. Tespit ve tescil çalısmalarında pratikte karsılasılan sorunlar ele alınacak ve sivil mimarlık örneklerinin tespit ve tescil çalısmalarında kullanılan teknik gelistirilmeye
çalısılacaktır.

ODTÜ Mimarlık Tarihi Yüksek Lisans Tezi, 2006

This thesis introduces the traditional dwellings in Karacasu within the context of traditional re... more This thesis introduces the traditional dwellings in Karacasu within the context of traditional residential architecture in Anatolia; and investigates their architectural and social characteristics. Karacasu is selected as a case-study for its preserved vernacular architecture, which dates back to the end of the 18th century and the 19th century. The architectural and social investigation of the traditional dwellings of Karacasu is based on studying the dwellings as residential and social unit. The spatial and social characteristics of the individual cases that are chosen from the historical domestic context of Karacasu are defined and discussed in reference to the existing conditions and also the changes and alterations that took place according to the functional necessities. These dwellings had social, functional and spatial changes as a result of the changing conditions and the requirements of modern life.

The British Museum Newsletter, 2017

Handbook of Research on Innovative Approaches to Information Technology in Library and Information Science, 2024

Digital technologies promoted innovation and proposed unprecedented opportunities to the sectors,... more Digital technologies promoted innovation and proposed unprecedented opportunities to the sectors, one of which is the cultural heritage. There are many benefits of the digitization such as rapid access of data, cost-effectiveness according to benefit and loss assessment in a long term and rapid identification of cultural heritage and risks. This study is the solely comprehensive bibliometric analysis that ensures statistical and all-embracing understanding in the digital technologies in cultural heritage literature, which was carried out in Web of Science between 1993 and 2022. The study is expected to spur the scholars to perforrm more studies on digital technologies in cultural heritage. The analysis embodied 1826 publications written by 200 authors from 98 countries. Italy produced 24,20 % of the world’s publications on digital technologies in cultural heritage, which has the highest number of publications with 442 documents. The most used keywords in this literature are cultural heritage, virtual reality and augmented reality.