elativ – grammatikk – Store norske leksikon (original) (raw)
Elativ er i grammatikken ein kasus som uttrykkjer retning ut av noko, som når vi på norsk seier «Ho sprang ut av huset».
Faktaboks
Uttale
ˈelativ
av latin elatus ‘ført/boren ut’, perfektum partisipp av efferre 'føre/bere ut'
Elativ finst i fleire uralske språk, mellom anna i dei austersjøfinske språka (mellom anna finsk, kvensk, estisk) og ungarsk.
Elativ i finsk
I finsk blir elativ uttrykt med suffikset -sta / -stä (vokalen varierer etter vokalane i stamma), som i talosta 'ut or huset' og Helsingistä 'frå Helsingfors'.
Elativ er ein indre kasus
I finsk grammatikk blir elativ kalla ein indre kasus, i lag med illativ (indre tilstadskasus) og inessiv (indre påstadskasus), som i desse døma:
- Illativ: taloon 'inn i huset'
- Inessiv: talossa 'i huset'
- Elativ: talosta 'ut av huset'
Indre kasus står i motsetnad til ytre kasus
Dei tre indre kasusa står i motsetnad til tre ytre kasus, allativ (ytre tilstadskasus), adessiv (ytre påstadskasus) og ablativ (ytre fråstadskasus), som illustrert i desse eksempla, med substantivet pöytä 'bord' (stamma er pöydä- føre mange kasus-suffiks):
- Allativ: pöydälle 'opp på bordet'
- Adessiv: pöydällä 'på bordet'
- Ablativ: pöydälle 'frå bordet'