ilir RRUGA | Trakya University (original) (raw)

Books by ilir RRUGA

Trakya Üniversitesi Yayınları, 2021

Furkan ISM, 2015

Falënderimi i përket vetëm Allahut, Zotit të botëve, Krijuesit dhe Sunduesit të Gjithësisë. Paqj... more Falënderimi i përket vetëm Allahut, Zotit të botëve, Krijuesit dhe Sunduesit të Gjithësisë. Paqja dhe mëshira e Allahut qofshin mbi të Dërguarin e Tij “Khatemu’l-Enbija” (profetin e fundit), Muhamedin [sal-lallahu alejhi ve sel-lem]. Paqja dhe mëshira e Allahut të Madhërishëm qofshin mbi babain e profetëve, Ibrahimin [alejhis-selam], dhe mbi familjen e tij.
Në çdo periudhë të historisë, popujt janë zhytur në ba-takun e injorancës dhe imoralitetit, madje, me vetëdije, janë larguar nga vlerat e larta jetësore. Allahu i Madhërishëm, nëpërmjet disa njerëzve të zgjedhur, i ka shpëtuar ata popuj dhe ua ka treguar rrugën e vazhdimit të jetës së ndershme, ose ndarjes ndershmërisht prej saj. Profetë e njerëz të besue-shëm, dijetarë dhe njerëz të mirë. Ishin pikërisht këta, që Allahu i Madhërishëm zgjodhi si pishtarë pararojë, për të ndriçuar popujt nga netët që po errësoheshin.
Në historinë Islame, siç hasim burra të lartë dhe trima, hasim dhe gra me besim të fortë e virtyte, me simbole devot-shmërie dhe ndershmërie. E veçanta e këtyre shembujve është se ato e kanë përvetësuar më së miri mesazhin e Islamit dhe e kanë krijuar imazhin e gruas muslimane ashtu siç duhet.
Njerëzia sot qëndron pranë një humnere, një bataku të madh. Kjo gjendje nuk është gjë tjetër veçse pasoja e largimit nga feja e drejtë e Islamit dhe mosmarrja shembull e njerëzve të zgjedhur. Një jetë e shëndoshë dhe e devotshme mund të krijohet vetëm poshtë hijes së pemës së vlerave të çmuara njerëzore.
Mundësia e krijimit të një jete me virtytet e larta të Islamit do të lindë, nëse në jetën tonë do të mbizotërojë bash-kimi i anës shpirtërore me atë materiale. Sigurisht, duke iu referuar grave shembullore/prijëseve muslimane, si mund të përmendim: Sara, Haxherja, Asije, Hane, Merjemja, Aisheja etj. (paqja e Allahut qoftë mbi to).
Këto gra shembullore dhe prijëse që përmendëm, janë dalluar për besimin dhe devotshmërinë ndaj Allahut të Madhërishëm. Për mbulesën, ruajtjen e nderit, vendosmë-rinë dhe durimin në rrugën e Allahut.
Shkaku kryesor i përgatitjes së këtij artikulli është një rikujtim për të tërhequr vërejtjen drejt shembujve me vlerë të lartë, ku këta ndriçues do të jenë shembuj të gjallë ndih-mues, udhëzues, drejtues dhe tregues gjatë gjithë jetës sonë për një jetë sa më të shëndoshë përballë vështirësive, fatkeqësive dhe depresioneve.
Siç mund të nënkuptohet lehtë edhe nga titulli i librit “Modelet ndriçuese në jetën tonë. HAXHERJA dhe SARA, sipas Biblës dhe Kur’anit Famëlartë”, ky artikull është pu-nuar duke e parë këtë histori nga Kur’ani Famëlartë, Suneti i Profetit [sal-lallahu alejhi ve sel-lem] si dhe nga ngjarjet që përmban Bibla në lidhje me këtë temë. Në disa raste jam munduar të bëj krahasimin ose ndryshimin që qëndron mes Biblës dhe Kur’anit rreth familjes së Ibrahimit [alejhis-selam].
Së fundi, dua të falënderoj Allahun e Madhërishëm, i Cili më mundësoi përgatitjen – përfundimin e këtij artikulli. E lus Allahun e Madhërishëm t’ua shpërblejë me të mira në këtë botë dhe në botën tjetër të gjithë atyre që kanë dhënë ndihmë apo kurajë gjatë përgatitjes së këtij artikulli.

Assis. Prof. Ilir RRUGA

Pishtarja e Ndershmerise MERJEMJA sipas Bibles dhe Kuranit Famelarte, 2011

Book Chapters by ilir RRUGA

Osmanlı Dönemi İlmî Çalışmaları - I -, 2021

Despite the fact that Albania dates back to old times historically, it is rather a small country... more Despite the fact that Albania dates back to old times
historically, it is rather a small country in view of its
geographical aspects and population today, and is located in a
region which is at the crossroads of Western and Eastern
civilization. And during the historical process, it had mutual
relationships and interactions concerning the social, cultural,
religious, administrative fields with the leading powers of the
world including Western and Eastern Roman (Byzantium)
Empires and then with the Ottoman Empire as well. Seen from
the course of the religious structure of the Albanians, it is
possible to state that they progressed from paganism to
Christianity, and then the majority of the Albanian people
embraced Islam during the Ottoman reign. During the period
when the majority Albanian people confessed the Christian
faith, they witnessed the internal conflicts of the religion in
question. Thus, the Albanians found themselves in the middle
of the Eastern-Western separation, which achieved its final
position as the Orthodox–Catholic counterparts in 1054. The
domination of the Albanian regions by the Ottoman Empire
caused not only the cessation of the quarrels between the
churches but also gave everyone the right to practice freely
whatsoever they believe. Although the Protestantism was
deemed undesirable initially, this sect was in fact allowed to
come here and carry out its activities. Moreover, it must be
stated that the Protestants were accepted by a few people.
However, it is possible to say they were effective especially in
193
view of political, religious, socio-cultural and similar aspects.
In this context, it is also possible to state that the works of the
Protestants especially on Albanian language and literature is
significant. That all thishappened at a time when the Ottoman
Empire ruled Albania signifies a very important example in
reflecting the Ottoman approach towards non-Muslims.
Therefore, we think that it is quite important to examine the
first contacts of the Protestants with the Albanians as well as
the relations between the Albanians and the Ottomans, and
present these findings to the attention of the scholarly circles

Keywords: Ottoman, Albania, Religion, Christianity, Protestant, Missionaries, Protestant Church.

Balkanlar ve İslâm – Balkanlarda İslâm Dini ve Kültürel Hayat- , 2020

Tarihsel olarak kökleri çok eskilere dayanan, nüfus bakımından ve coğrafî açıdan günümüzde küçük ... more Tarihsel olarak kökleri çok eskilere dayanan, nüfus bakımından ve coğrafî açıdan günümüzde küçük bir ülke olan Arnavutluk, Doğu ile Batı medeniyetlerinin buluştuğu bir coğrafyada yer almakta olup, sıra ile Roma, ayrışmadan sonra Batı ve Doğu Roma İmparatorlukları ve akabinde de Osmanlı gibi dünyanın önde gelen güçleriyle sosyal, kültürel, dinî, idarî ve benzer alanlarda karşılıklı ilişki ve etkileşim içerisinde bulunmuştur.
Arnavutların dinî yapısına bakıldığında, paganlıktan Hıristiyanlık inancına ve ardından da kahir ekseriyetinin İslâm dinine geçtiği bilinmektedir. Arnavutlar kendilerini, Ortodoks-Katolik şeklinde kesin olarak gerçekleşen Doğu ile Batı ayrışmasının ortasında bulmuştur (1054). Bu durum, halk üzerinde olumsuz etkiler bırakmakla beraber Ortodoks ve Katolik gibi Hıristiyanlığın en büyük iki mezhebine mensup insanları barındırma zenginliğini de elinde bulundurmuştur. Bundan dolayı Arnavutluk; Ortodoks ile Katolik Hıristiyanlığının kesiştiği bir konumda olması açısından son derece önem arz etmektedir. Bu çalışmamızda Arnavut Ortodoks Kilisesinin kurulması süreci ve 6 Ocak 1882 yılında Edirne İbriktepe’de doğan Arnavut asıllı Theofan Stilian Noli (Fan Noli)’nin rolü ele alınmıştır. Ortodoks bir aileden gelen Fan Noli, başta Edirne, İstanbul, Atina, Kahire, İskenderiye, New York, Boston ve benzeri merkezlerde eğitim ve çalışmak için bulunmuştur. İyi bir eğitim alan Fan Noli, mükemmel derecede Arnavutça, Yunanca, Türkçe, Fransızca, Arapça gibi 10’dan fazla yabancı dile sahip idi. Ayrıca o bir yazar, çevirmen, politikacı, diplomat, müzisyen, tarihçi, hatip ve Arnavutluk’un Arnavut Ortodoks Kilisesinin yurtiçi ve yurtdışında iken başpiskoposu olmuştur.

Cezaevi Hizmetlerinde Manevi Danışmanlık ve Rehberlik, 2019

ÖNSÖZ Bilimsel ve teknolojik gelişmeler insanoğlunun yaşam imkanlarını ve araçlarını kolaylaştı... more ÖNSÖZ

Bilimsel ve teknolojik gelişmeler insanoğlunun yaşam imkanlarını ve araçlarını kolaylaştırırken, aynı zamanda psikolojik, sosyolojik, ekonomik ve benzeri birçok açıdan sorunlara sebep olabilmektedir. Maddi ve manevi bir bütünlük arz eden insan doğası yaşanan bu sorunlar karşısında manevi ve ahlaki olarak da olumsuz birçok etkiye maruz kalmaktadır. Bu problemlerin üstesinden gelebilmek için pek çok bilim insanı ve politika yapıcısı yeni ve alternatif çözümler üretmeye yönelmiş, dini ve manevi değerlerin disiplinler arası bir anlayışla insan hayatına dokunacak şekilde pratiğe aktarılmasını sağlayacak çalışmalar ortaya koymuşlardır.
Manevi danışmanlık ve rehberlik konusu, Batı’da psikoloji, sosyoloji, teoloji, sosyal hizmet ve psikiyatri disiplinlerinin ortak bir ilgi alanı olarak uzun bir akademik araştırma ve uygulama serüvenine sahiptir. Manevi danışmanlık ve rehberlik hastanelerden cezaevlerine kadar geniş bir yelpazede uygulamaktadır. Türkiye’de ise bu konu gerek bilimsel araştırmalar ve gerekse uygulama alanı açısından yeni bir olgudur. Bununla birlikte son yıllarda Türkiye’de de cezaevleri, hastaneler, yurtlar gibi birçok alanda pratik uygulama alanlarının genişlediği, manevi danışmanlık ve rehberlik alanında akademik üretimin giderek arttığı görülmektedir.
Manevi danışmanlık ve rehberlik alanında yürütülecek çalışmaların disiplinler arası bir perspektif gerektirdiği açıktır. Din ve maneviyat konusunu sadece belli bir alanın tekelinde görmek veya bu alana katı pozitivist bir yaklaşımla mesafeli durmak önemli bir sorundur. Din ve maneviyatın insani ve pozitif yönlerini öne çıkararak onun iyileştirici etkisini arttırmaya yönelik çalışmaların bilimsel bir anlayışla gerçekleştirilmesi ve ilgili tüm disiplinlerin sürece katkı sağlaması önemli bir kazanım sağlayacaktır. Nitekim, yaşanan gelişmeler ve pratik ihtiyaçlar, manevi danışmanlık ve rehberlik olgusunun artık bir gerçeklik olduğunu ortaya koymaktadır.
Manevi danışmanlık ve rehberliğin en önemli uygulama alanlarından birisini cezaevleri oluşturmaktadır. Cezaevleri, mahkumların cezalandırılması yanında onları ıslah ve rehabilite etmek amacıyla insanlık tecrübesinin ürettiği kurumlardır. Bu kurumlarda mahkumların toplumdan tecrit edilerek ıslah edilmesi süreci ile birlikte tekrar toplumsal hayata dahil olabilmeleri için çeşitli yardım ve rehberlik çalışmalarının yapılması son yıllarda giderek daha da önemsenmektedir. Aynı zamanda cezaevlerinde mahkumların psikolojik olarak da çaresizlik, umutsuzluk, yalnızlık, yoksunluk, ailesinden ve sevdiklerinden ayrı kalma gibi birçok duyguyla başa çıkmaları gerekmektedir. Mahkumların bütün bu sorunlarla baş edebilmesi için din ve maneviyatın teselli edici ve koruyucu etkilerinden faydalanarak onlara yönelik manevi danışmanlık ve rehberlik süreçlerinin işletilmesi ve bu konuda onlara fırsatlar sunulması sadece kamu güvenliği açısından değil aynı zamanda insani olarak da son derece değerlidir.
Bu kitapta cezaevlerinde manevi danışmanlık ve rehberlik hizmetleri konu edinilmektedir. Alanında yetkin birçok uzman tarafından Türkiye’de cezaevlerinde manevi danışmanlık ve rehberlik hizmetlerinin durumu, Dünya’da farklı ülkelerde cezaevlerinde yürütülen manevi danışmanlık ve rehberlik hizmetlerine yönelik deneyimler, ayrıca cezaevlerindeki manevi danışmanlık ve rehberlik faaliyetlerinin etkileri ve yansımalarına yer verilmektedir. Konu ile ilgili bu akademik metinlerin yürütülen çalışmaların geliştirilmesine ve niteliğinin arttırılmasına önemli bir katkı sağlaması ümit edilmektedir.
Kitap üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Türkiye’de cezaevlerinde manevi danışmanlık ve rehberlik çalışmalarının durumu ele alınmaktadır….
“Arnavutluk Cezaevlerinde İslâm ve Hıristiyan Din Hizmetleri” başlıklı yazısında İlir Rruga, cezaevlerinde tutuklu ve hükümlülere yönelik manevi destek hizmetleri kapsamında dini dersler ve içerikleri, uygulanan dini ritüeller ile cezaevlerinde faaliyet gösteren Müslüman din görevlileri ile Ortodoks ve Katolik Hıristiyan din görevlilerinin eğitim durumu hakkında bilgi vermekte, ayrıca cezaevlerinde dini yaşantı ile ilgili karşılaşılan bazı sorunlara değinmektedir.
Cezaevi hizmetlerinde Manevi Danışmanlık ve Rehberlik kitabında yer alan metinlerin bu alanda yapılacak çalışmalara katkı sağlaması en büyük arzumuzdur. Bu kitabın ortaya çıkmasında olduğu gibi manevi danışmanlık ve rehberlik konusunun Türkiye’de akademik ve bilimsel bir zeminde konuşulması ve tartışılmasına imkan sunduğu ve destek verdiği için öncelikle Değerler Eğitimi Merkezi’ne, ayrıca bu çalışmanın ortaya çıkmasında büyük emeği olan Değerler Eğitimi Merkezi Genel Koordinatörü Hulusi Yiğit’e ve tüm çalışma arkadaşlarına teşekkür ederiz.
Editör Kurulu

Papers by ilir RRUGA

Abstrakt Siç dihet Shqipëria është një shtet i vogël nga aspekti gjeografik në Ballkan. Për sa ... more Abstrakt
Siç dihet Shqipëria është një shtet i vogël nga aspekti gjeografik
në Ballkan. Për sa i përket anës fetare shqiptarët përbëhen prej
myslimanëve, të krishterëve ortodoksë, katolikë dhe protestantë si
dhe një pakice të vogël hebrenjsh. Përveç myslimanëve dhe të krishterëve vërehen edhe rryma e sekte të ndryshme, shumica e të cilëve janë me origjinë nga besimet fetare që përmendëm më sipër.
Gjithkush që bën hulumtime dhe i viziton trojet shqiptare pa dyshim i bën përshtypje harmonia ndërfetare. Siç nënkuptohet nga
tema e këtij punimi, në këtë punim bëhet fjalë për punonjësit/kontribuuesit fetarë dhe më pas në të gjenden njohuri rreth burgjeve si
dhe shërbimeve fetare islame dhe të krishtera (të ritit ortodoks dhe
katolik). Përveç njohurive rreth shërbimeve nëpër burgjet, janë
dhënë edhe disa njohuri rreth problemeve që hasin kontribuuesit
gjatë këtyre shërbimeve. Përballë kësaj gjendjeje janë dhënë edhe disa sugjerime në lidhje me zgjidhjen e problemeve. Të dhënat i
përkasin vitit 2019 e më parë. Kjo temë, pa marrë parasysh besimin fetar, është punuar brenda kritereve dhe principeve akademike me një pikëpamje dhe qëndrim objektiv përballë realitetit. Në
përgatitjen e këtij punimi janë bërë takime dhe është marrë njohuri serioze prej personave/punonjësve fetarë të komuniteteve fetare.
Ata të cilët nuk kanë pasur dëshirë t’i shfaqin të dhënat personale
nuk janë vendosur në këtë punim.

Fjalët kyçe: burgim, paraburgim, shërbimet fetare, islam, krishtere (katolike - ortodokse).

Mevzu – Sosyal Bilimler Dergisi, 2021

Albanians have a special importance for the Ottoman State. When we look at the non-Muslims under ... more Albanians have a special importance for the Ottoman State. When we look at the non-Muslims under the rule of the Ottoman State, we can see that in terms of religion Albanians consist of Christians from Catholic and Orthodox sects. It is known that in the pre-Ottoman period the conflicts between Catholic-Orthodox caused tides among sects. It is a fact that these discussions for the first time were terminated after they came under the rule of the Ottoman State. It is known that after the Ottoman conquest, Albanians slowly but steadily adopted the religion of Islam. In this direction, Albania topographically and geographically was regarded by the Ottoman in a place with high emphasis on the people in the lands conquered and the understanding of conquering the hearts, it draws attention as a "top model" in terms of Ottoman conquest of new lands. It seems that this situation is one of the main reasons that enabled the Ottomans rule and existence to continue in this region for nearly five centuries. Due to its geographical location, Albania have been subjected to various occupations and due to this it has remained at the center of large up and down formations throughout history. In this topography, where cultures and civilizations are blended, it gave the different social factors and beliefs living on it a horizon of unity and resurrection; thus leaving behind the examples of socio-cultural models and historical-theological experiences in history. It is important to bring to the world of science with an objective view of how this unity is reflected in the "otherness" approach from the center of "self" in the Ottoman approach to Albanian non-Muslims, based on local sources in Ottoman and Albanian. Therefore, in this way we can better understand, its approach towards non-Muslims in the Ottoman understanding of conquest and its work in the conquered lands.

Mevzu - Sosyal Bilimler Dergisi, 2021

Edukata Islame, 2021

Abstrakti Shqip Heroi ynë kombëtarë Gjergj Kastriot Skënderbeu, ka marrë një edukim të mirë lindo... more Abstrakti Shqip
Heroi ynë kombëtarë Gjergj Kastriot Skënderbeu, ka marrë një edukim të mirë lindorë gjatë gjithë kohës që ka qenë në Perandorinë Osmane. Por, ai krijoi edhe lidhje të forta me perëndimin pasi u kryengrit kundër Osmanëve. Si rezultat i këtyre mund të themi se, ai ka njohur shumë mirë kulturën lindore dhe atë perëndimore. Osmanët i dhanë detyra dhe privilegje të ndryshme përgjatë kohës që ishin bashkë. Kur Osmanët i hoqën disa privilegje, nuk i ofruan disa mundësi që ai kërkonte ndaj perandorisë si dhe mospranimin e dëshirës për të sunduar përsëri në trojet e babait të tij, ai zgjodhi rrugën e kryengritjes ndaj Osmanëve. Ka mendime të ndryshme, si dëshira për të krijuar shtetin shqiptar, interesat personale si dhe për shkak të besimit të tij të Krishterë, rreth shkakut kryesor të kryengritjes së Skënderbeut. Pas kryengritjes Skënderbeu, është rikthyer në besimin e Krishterë dhe krijoi lidhje të forta me Papatin i cili ishte një prej armiqve më të mëdhenjve të Perandorisë Osmane. Megjithëse dokumentet vërtetojnë ndihmat e ndryshme serioze që ka marrë përgjatë gjithë kryengritjeve të tij nga Papati, përsëri kryengritja e tij nuk ka pasur karakter fetarë.
Fjalët Kyçe: Skënderbeu, Shqipëri, Fe, Islam, Krishterim, Papa, Papati, Perandoria Osmane, Devshirme, Kryengritje.

Summary
One of the most influential Albanian princes in the period when Ottomans came to Albania was, without a doubt, Gjon Kastrioti, father of Skanderbeg. The power of Kastrioti principality was increasing and it reached such a level that when confronted with the Ottomans, Gjon Kastrioti preferred to fight them instead of accepting their sovereignty. However, despite his courage, he was defeated three times by Murat II and as a result became vassal of the Ottomans in 1423. He was forced to yield up his four sons, as general rule of the time. The youngest boy was Gjergj (Gergi, Georges) Castriota Scanderbeg (Skandarbeg), born in 1405. In the Ottoman State, he was educated as a Muslim and was called Iskender.
He spent nearly 20 years in the Ottoman State, fulfilling different duties in both Anatolian and Rumeli regions, while many of them were given by Fatih Sultan Mehmed, a well-known person for Skanderbeg. His nostalgia for homeland and the desire for returning to his homeland increased after his father's death, while this period is of special importance for him. In Albania, he became a groomer and the subaşı in Kruja (1438-1438) and the governor of Dibra Sanjak in 1440.
Skanderbeg, despite all the important duties given to him while serving under the Ottoman state, used the Ottomans’ defeat at the Battle of Nish in 3rd of November 1443, as an opportunity to escape and to start the rebellion. He left the Ottoman camp with a group of 300 soldiers and reached Kruja seven days later. After taking Kruja by using a fake decree, he killed the Turks in the castle and officially started the rebellion. There were undoubtedly different reasons that triggered his rebellion against the Ottomans despite his brilliant career, while the most important one was the desire to take back the ancestral lands.
On March 2, 1444 he called the Albanian feudalists to the Saint Koll cathedral in Lezha, (occupied by Venice), to persuade them to fight against the Ottomans, to seek material and moral support and to proclaim himself as supreme commander in that war. It is said that Skanderbeg converted to Christianity after this date. Even though there is no clear record of his return to the Orthodox or Catholic sect, the majority of the researchers consider that principality of Kastrioti and Skanderbeg are considered to be Orthodox Christians.
Skanderbeg, the rebellion of whom was forcing the Ottoman forces to remain in Albania (not letting them to proceed towards Italy), received different financial and military support from Papal, as same as from Venice, the Aragones and the King of Naples, with Papal as the greatest supporter. Besides this, it is known that he used the Christians living in the regions under Ottoman rule for spying, news spreading and for finding new supporters. Pal Engjelli, Pal Gazulli and Andrea Gazulli are among them. More than twenty skirmishes occurred between Skanderbeg and the Ottomans. It became obvious that, besides being brave and determined to fight against sultans like Murad II and Fâtih Sultan Mehmet, he also possesses a great knowledge of military strategies and tactics of Ottomans. After his battles against Ottomans, he was always welcomed by the Papacy. This is obvious by the names/titles the Papacy gave to him, as such as ‘a fearless Christian soldier’, ‘The Hero of Europe’, ‘Jesus Cavalier’, ‘Crusader Warrior (Athleta Christ)’ etc.
Even though Skanderbeg had close relations with the Pope after his rebellions, it seems that, his distancing from the Ottomans was not intended for religious purposes (Christianity), but rather for his old status and efforts for taking it back. In this respect, it is obvious that he used the Pope and other foreign powers for the sake of his purposes, as same as Pope used him for resisting the threat of the Ottoman forces. It is known that revolts of Skanderbeg were not portrayed as revolts of a religious man, but as revolts of a strong, intelligent and courageous commander with a patriotic identity. This should lead one to comprehend that, despite the praise of the Papacy, religion was never the primary goal for Skanderbeg, and should not be portrayed as such.
On 17 January 1468, Skanderbeg died of malaria, at the age of 63, and was buried in Lezha Saint Kolle Cathedral. The death of Skanderbeg and the suppression of rebellions were met with grief by Catholic Christians. After all, the fact that the Ottomans started the Italian expeditions just after the end of his rebellions, shows the importance of his revolts for the papal and western powers. However, it is to be stressed that, even though Skanderbeg has rebelled, there are others from the Kastrioti family who adopted Islam from an early date. There are also Albanians who were loyal to the Ottoman Empire. An example of this loyality is Ali beg (named so after converting to Islam), who became the governor of Kruja Sanjak. Besides this, Yakub, Hamza, Ishak and Iskender, after becoming governors, have made important contributions to the settlement of Ottoman rule in Albania.

Tasavvur / Tekirdağ İlahiyat Dergisi, 2020

Tasavvur: Tekirdağ İlahiyat Dergisi, 2020

After the Balkan peninsula came under the rule of the Ottoman State, there is a mutual interactio... more After the Balkan peninsula came under the rule of the Ottoman State, there is a mutual interaction and development in the fields of socio-cultural, economic, religious and so on between the Ottomans and different nations living there. Some objective and subjective studies have been done on how this interaction and development occurs. The common opinion that emerged in recent studies on this it is the fact that although the Ottomans instilled the religion of Islam in non-Muslims in the new regions they conquered, they did not follow the policies of changing their religious traditions and customs by force. As a matter of fact, although the Ottomans dominated the Balkans for 5 centuries when it comes to the 20th century, it is seen that only the majority of Albanians and Bosnians have adopted Islam.
The periods when Albanians adopted the religion of Islam (which century started more intense Islamization movements, 17th or 18th, if we mention) when we look at it, the emergence of Crypto Christian groups in different regions and periods draws our attention. The facts of Crypto Christians are in other Balkan regions of the Ottoman State it has been seen in places such as Cyprus, Islands, Trabzon etc. This article aims to examine the Crypto Christian events that occurred within the borders of today's Albania. The main sources of the research are the priest's reports and Ottoman archive documents of that period. In addition, we referred to new local and foreign studies on this subject.

Amasya Theology Journal, 2019

Summary Although it is historically one of the oldest and most indigenous nation of the Balkans,... more Summary
Although it is historically one of the oldest and most indigenous nation of the Balkans, it can be said that Albania, today a small country in terms of geography and population, has historically served as a bridge linking East and West in social, cultural, religious and administrative terms. When it comes to religion, even though nowadays Albanians are mostly Muslims, most of them had Christian beliefs before adopting Islam. This topic has attracted the attention of many authors and researchers. The majority of the authors claimed that the origin of the Christianity in the Albanian regions should be attributed to the time of apostolicism, linking it to St. Paul's journeys to Rome. However, it is difficult to say that the first contact of the Albanians with the Christian faith began in the period of the apostleship, and this seems to be the main reason of disagreements between Albanian and foreign researchers. There are two arguments used by those claiming that the origin of Christianity
in the Albanian regions extends to the apocalyptic period. The first one was St. Paul's statement in the Holly Bible's “Romans passages” of 15/18-19:
“For I will not dare to speak of anything except what Christ has accomplished through me in order to bring about the obedience of the Gentiles, by word and deed, in the power of signs and wonders, in the power of the Spirit of God. So from Jerusalem even as far as Illyricum I have fully preached the gospel of Christ”.
St. Paul’s “from Jerusalem even as far as Illyricum I have fully preached the gospel of Christ” statement made the Albanian Orthodoxies and Catholic Christians as well as the majority of researchers to claim that Christianity existed in Albania from the first century. Related to this, it is obvious that they even pretend that St. Paul has used the famous road of Via Egnatia during his journey to Rome, passing through Dyrrhachium (Durrës), one of the most important Albanian cities of that period. It is also claimed that while in Durres, he appointed Saint Caesar/Qezar as archbishop.
The second basis of their argument is the name of the city of Apollonia
mentioned in the Holly Bible. The “After they traveled through Amphipolis and Apollonia, they came to Thessalonica, where there was a Jewish synagogue” (Acts, 17/1) passage was used as an argument for claiming that Saint Paul has come to Apollonia in Albania and spread Christianity. However, it is understood that there is a misunderstanding resulting from the similarity of the Apollonia name. It is not the Albanian Apollonia, but the Apollonia of today's Greece that is mentioned in the statement above. These two cities are geographically far from each other. Thus, claiming’s on the arrival of St. Paul in nowadays Albania and the spreading of the Christianity by him remain very weak due to the lack of any basis or any concrete evidence of archaeological relic. Neither there is any St. Paul's statement like “I have delivered the gospel of
Jesus in Illyricum” nor is it given to us by the second or third person in the form of “St. Paul delivered the gospel of Jesus in Illyricum”. Thus, all these information’s are nothing but an indication that Paul himself did not spread the Christian faith in nowadays Albania. Nevertheless, it can easily be said that Christianity is spreaded at an early date and in a quickly way, while this is true for the big cities of Albania at least. Participation of bishops from dioceses of Dyrrhachium (Durrës), Apollonia, Aulon (Vlora), Scampa (Elbasan), Lychnidus (Ohri), Pulcheriopolis (Berat), Byllis, Amantia, Phoinike (Finiq), Onchesmos
(Saranda) and Buthrotum (Butrint) to the ecumenical councils such as Nicea (Iznik), Ephesus, Chalcedon (Kadikoy) and Constantinople (Istanbul) from the) diocese as well as the archaeological Christian remains dating back to the II - VI centuries also confirm this view. The participation of many Albanian regions in the above mentioned ecumenical councils is extremely important for the Albanian church due to the fact that such a wide participation in ecumenical councils from various regions of Albania
shows how fast and in a how wider geography of Albania the Christian faith was spreaded.
In this study, it has been tried to bring a different point of view to the claims put forward to the present day and at the same time to examine the subject in the light of scientific criteria and in an objective perspective. In addition, it should be noted that this study includes the period of Saint Paul and the geographical borders of nowadays Albania. In this regard; in order to be able to consider every view related to topic, efforts have been made to use relevant sources of Albanian and other languages.
Keywords: Illyricum/Albania, Saint Paul’s Journeys, Spread of Christianity, Dyrrachium (Durrës), Albanian Church.

Özet
Günümüzde Arnavutların dinî yapısına bakıldığında, halkın çoğunluğunun
Müslümanlardan oluştuğu görülse de, İslâm dinini benimsemeden önce
ekseriyetle Hıristiyan inancına sahip idiler. Bu konu kapsamında yapılan bazı çalışmalarda Arnavutların Hıristiyanlık ile ilgili ilk temaslarının Aziz Pavlus ile başladığı ifade edilmektedir. Bu iddiayı öne sürenler, Aziz Pavlus’un Hıristiyan mesajını diğer milletlere duyurmak üzere yapmış olduğu seyahatlerinden biri olan “Roma’ya Yolculukları” esnasında Arnavutluk’un Dyrrhachium (Durrës) ve Apollonia şehirlerine uğrayarak Hıristiyan inancını yaydığı sonucuna varmışlardır. Bu görüş her ne kadar Arnavut Kiliseleri tarafından şiddetle savunuluyor ise de arkeolojik Hıristiyan kalıntılarının en erken IV.-VI. yüzyıllara ait olması ve yaptığımız çalışmalar sonucu Aziz Pavlus’un günümüz Arnavutluk’un sınırları içerisine girmediğini göstermektedir. Ancak Aziz Pavlus bizzat Arnavutluk’ta bulunmamış olsa da Hıristiyan merkezleri olan
“Dyrrhachium (Durrës), Apollonia, Aulon (Avlonya), Pulcheriopolis (Berat) gibi piskoposluklardan İznik, Efes, Kadıköy ve İstanbul gibi ekümenik konsillere Arnavutluk’tan piskopos katılımının gerçekleşmiş olması, hem bu inancın erken bir tarihte Arnavutlar arasında yayıldığını hem de hızlı bir şekilde yayıldığını göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: İllirikum/Arnavutluk, Aziz Pavlus’un Seyahatleri,
Hıristiyanlığın Yayılması, Dyrrachium (Durrës), Arnavut Kilisesi.

Dini Araştırmalar, 2018

One of the most influential Albanian princes in the period when Ottomans came to Albania was, wit... more One of the most influential Albanian princes in the period when Ottomans came to Albania was, without a doubt, Gjon Kastrioti, father of Skanderbeg. The power of Kastrioti principality was increasing and it reached such a level that when confronted with the Ottomans, Gjon Kastrioti preferred to fight them instead of accepting their sovereignty. However, despite his courage, he was defeated three times by Murat II and as a result became vassal of the Ottomans in 1423. He was forced to yield up his four sons, as general rule of the time. The youngest boy was Gjergj (Gergi, Georges) Castriota Scanderbeg (Skandarbeg), born in 1405. In the Ottoman State, he was educated as a Muslim and was called Iskender.
He spent nearly 20 years in the Ottoman State, fulfilling different duties in both Anatolian and Rumeli regions, while many of them were given by Fatih Sultan Mehmed, a well-known person for Skanderbeg. His nostalgia for homeland and the desire for returning to his homeland increased after his father's death, while this period is of special importance for him. In Albania, he became a groomer and the subaşı in Kruja (1438-1438) and the governor of Dibra Sanjak in 1440.
Skanderbeg, despite all the important duties given to him while serving under the Ottoman state, used the Ottomans’ defeat at the Battle of Nish in 3rd of November 1443, as an opportunity to escape and to start the rebellion. He left the Ottoman camp with a group of 300 soldiers and reached Kruja seven days later. After taking Kruja by using a fake decree, he killed the Turks in the castle and officially started the rebellion. There were undoubtedly different reasons that triggered his rebellion against the Ottomans despite his brilliant career, while the most important one was the desire to take back the ancestral lands.
On March 2, 1444 he called the Albanian feudalists to the Saint Koll cathedral in Lezha, (occupied by Venice), to persuade them to fight against the Ottomans, to seek material and moral support and to proclaim himself as supreme commander in that war. It is said that Skanderbeg converted to Christianity after this date. Even though there is no clear record of his return to the Orthodox or Catholic sect, the majority of the researchers consider that principality of Kastrioti and Skanderbeg are considered to be Orthodox Christians.
Skanderbeg, the rebellion of whom was forcing the Ottoman forces to remain in Albania (not letting them to proceed towards Italy), received different financial and military support from Papal, as same as from Venice, the Aragones and the King of Naples, with Papal as the greatest supporter. Besides this, it is known that he used the Christians living in the regions under Ottoman rule for spying, news spreading and for finding new supporters. Pal Engjelli, Pal Gazulli and Andrea Gazulli are among them. More than twenty skirmishes occurred between Skanderbeg and the Ottomans. It became obvious that, besides being brave and determined to fight against sultans like Murad II and Fâtih Sultan Mehmet, he also possesses a great knowledge of military strategies and tactics of Ottomans. After his battles against Ottomans, he was always welcomed by the Papacy. This is obvious by the names/titles the Papacy gave to him, as such as ‘a fearless Christian soldier’, ‘The Hero of Europe’, ‘Jesus Cavalier’, ‘Crusader Warrior (Athleta Christ)’ etc.
Even though Skanderbeg had close relations with the Pope after his rebellions, it seems that, his distancing from the Ottomans was not intended for religious purposes (Christianity), but rather for his old status and efforts for taking it back. In this respect, it is obvious that he used the Pope and other foreign powers for the sake of his purposes, as same as Pope used him for resisting the threat of the Ottoman forces. It is known that revolts of Skanderbeg were not portrayed as revolts of a religious man, but as revolts of a strong, intelligent and courageous commander with a patriotic identity. This should lead one to comprehend that, despite the praise of the Papacy, religion was never the primary goal for Skanderbeg, and should not be portrayed as such.
On 17 January 1468, Skanderbeg died of malaria, at the age of 63, and was buried in Lezha Saint Kolle Cathedral. The death of Skanderbeg and the suppression of rebellions were met with grief by Catholic Christians. After all, the fact that the Ottomans started the Italian expeditions just after the end of his rebellions, shows the importance of his revolts for the papal and western powers. However, it is to be stressed that, even though Skanderbeg has rebelled, there are others from the Kastrioti family who adopted Islam from an early date. There are also Albanians who were loyal to the Ottoman Empire. An example of this loyality is Ali beg (named so after converting to Islam), who became the governor of Kruja Sanjak. Besides this, Yakub, Hamza, Ishak and Iskender, after becoming governors, have made important contributions to the settlement of Ottoman rule in Albania.

Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Jun 2018

Islam and Christianity, which are the main religions in the world have lived together in the harm... more Islam and Christianity, which are the main religions in the world have lived together in the harmony since they met in the Albanian lands. Is noted that the percentage of these religions in Albania were approximately equal during XV-XVII century. At a time when thousands of people were losing their lives in the West, due to disagreements and religious fragmentations, in Albania we have totally different situation. We can see there one magnificent peace, love, respect, unity and solidarity between Religions. The example of Albania from this aspect is one of the rare examples. Because this example represents two parts that constitute a magnificent portrait.

TR:
Özet

Dünyanın önde gelen dinlerinden olan İslâmiyet ve Hıristiyanlık, Arnavutluk bölgesinde birbiriyle ilk temaslarından itibaren bir arada yaşama imkânı bulmuştur. Osmanlı hâkimiyeti içerisinde olduğu XV-XVII. yüzyıllarda Arnavutların dinî inanç panoramasına bakıldığında Hıristiyan ve Müslüman nüfus oranının birbirine yakın bir görüntüye sahip olduğu görülmektedir. Özellikle Batı’da olmak üzere dünyanın farklı yerlerinde etnik, dinî, mezhepsel vb. nedenlerden dolayı meydana gelen çatışmalar sonucu binlerce kişinin hayatını kaybettiği o dönemde, Arnavutluk’ta yaşayan halk birbirine son derece saygı ve sevgi göstererek ve hoşgörüde bulunarak birlik ve beraberlik içerisinde yaşamıştır. Öyle ki birbirlerine acı ve mutlu günlerinde ziyarette bulunmaları, din adamları arasındaki samimi ilişkiler, verilen tımarı paylaşmaları, aynı ailede hem Hıristiyan hem de Müslüman kişilerin bulunması şeklindeki ticarî ve sosyo-kültürel ilişkiler adeta birbirini tamamlayan bir portreyi anımsatmaktadır.
Dolayısıyla Arnavut diyarlarında görülen bu farklı dinlere inananlar arasındaki uyum ve hoşgörünün dünyaya örnek teşkil ettiği söylenebilir.

IHYA (Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi), 2018

Albanian Archbishop Attendance of the first council of Nicaea have shown that existence of the Ch... more Albanian Archbishop Attendance of the first council of Nicaea have shown that existence of the Christianity in the most of Albanian region from an early date. Although, due to its geographical location, it was became one of the place where it felt most of the political and religious controversies between the East and the Western Roman Empire.
In terms of administration, despite being affiliated with Byzantium, the Albanian Archbishops in terms of faith they have continued to adhere to the west up until 8th century. However, in the 8th century in spite of they were connected to the Eastern Church, this situation varies in some bishops. Therefore, it was known that foreign powers have been using the Christian faith to achieve to build political superiority and gain power. In this context, as in the case of the bishop of Durrës, where the political power of the region has changed hands, clergy of the opposition church has been subjected to pressures to send the clergy to exile. Thus, it can be said that the clashes between the clerical forces and the foreign forces cause the clergy and the Albanian people to suffer some troubles. Nonetheless, the conflicts between the churches have increased in some cases, they did not reach the size of the bloody sectarian conflicts that have been happening in the west and some places.

İSTEM (İslâm, San'at, Tarih, Edebiyat ve Mûsikîsi Dergisi), 2017

Trakya Üniversitesi Yayınları, 2021

Furkan ISM, 2015

Assis. Prof. Ilir RRUGA

Pishtarja e Ndershmerise MERJEMJA sipas Bibles dhe Kuranit Famelarte, 2011

Osmanlı Dönemi İlmî Çalışmaları - I -, 2021

Keywords: Ottoman, Albania, Religion, Christianity, Protestant, Missionaries, Protestant Church.

Balkanlar ve İslâm – Balkanlarda İslâm Dini ve Kültürel Hayat- , 2020

Cezaevi Hizmetlerinde Manevi Danışmanlık ve Rehberlik, 2019

ÖNSÖZ Bilimsel ve teknolojik gelişmeler insanoğlunun yaşam imkanlarını ve araçlarını kolaylaştı... more ÖNSÖZ

Fjalët kyçe: burgim, paraburgim, shërbimet fetare, islam, krishtere (katolike - ortodokse).

Mevzu – Sosyal Bilimler Dergisi, 2021

Mevzu - Sosyal Bilimler Dergisi, 2021

Edukata Islame, 2021

Tasavvur / Tekirdağ İlahiyat Dergisi, 2020

Tasavvur: Tekirdağ İlahiyat Dergisi, 2020

Amasya Theology Journal, 2019

Dini Araştırmalar, 2018

Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Jun 2018

TR:
Özet

IHYA (Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi), 2018

İSTEM (İslâm, San'at, Tarih, Edebiyat ve Mûsikîsi Dergisi), 2017

ÖZET ARNAVUTLUK'TA HRİSTİYANLIK VE İSLAMİYET'İN TARİHÇESİ “Arnavutluk'ta Hristiyanlık ve İslamiy... more ÖZET
ARNAVUTLUK'TA HRİSTİYANLIK VE İSLAMİYET'İN TARİHÇESİ
“Arnavutluk'ta Hristiyanlık ve İslamiyet'in Tarihçesi” konulu çalışma ile başlangıçlarından bugüne ana hatlarıyla Arnavutluk’taki Hristiyanlığın ve İslamiyet’in tarihsel gelişimleri ele alınmıştır.
Elde edilebilen imkânlar ölçüsünde yapılan bu araştırmaya göre Arnavutluk’taki Hristiyanlığın kökleri apostolik döneme ait olmasa da eskilere uzanan bir tarihe sahiptir. Arnavutluk, doğu ile batı Hristiyanlığının kesiştiği bir noktada olması hasebiyle Hristiyanlığın 11. y.y’da yaşadığı büyük skizma (bölünme) sırasında hem Ortodokslar hem de Katolikler açısından önemli fonksiyona sahip olmuştur.
İslam dininin hoşgörüsü gereği Osmanlı Devleti herkese adil davranıp tüm dinlerin mensuplarına eşit haklar tanımıştır. Dolayısıyla Arnavutluk’ta gerek Katolik Kilisesi gerekse Ortodoks Kilisesi bu haklardan yararlanarak bu dönem içerisinde tam anlamıyla en parlak dönemlerinden birini yaşayarak faaliyetlerini yoğunlaştırmıştır.
Hristiyanlar, Arnavutluk’ta sayı açısından Müslümanlardan sonra ikinci sırada yer almaktadırlar. İslamiyet’in tarihçesi ise, 13.-14. y.y. arasında Osmanlıların Arnavutluk’u tamamen fethetmesine uzanmaktadır. Osmanlıların gelip adaleti, özgürlüğü, yatırımı v.b hizmetlerini gören Arnavut halkın çoğunluğu, kendi rızası ile Hristiyanlık’tan İslamiyet’e geçmiştir. Böylece hem Arnavut halkına hem de genel Osmanlı coğrafyasına büyük katkılarda bulunan çok önemli şahsiyetler ortaya çıkmıştır.
Enver Hoxha rejimi döneminde tüm inançların kanunen yasaklanmasından sonra herhangi bir Hıristiyan ve İslamî faaliyetten bahsedilemez ancak 1990 yılında rejimin çökmesi ile din Arnavutluk’ta yeniden yükselen bir değer olmuştur. Arnavutluk, dinler arasındaki uyumu ile tüm dünyaya örnek olacak bir mahiyet taşıyarak dünyanın dört bir yanında her kesimden insanın taktirini toplamıştır.
1990 yılında rejimin yıkılmasının ardından hem Hıristiyanlar hem de Müslümanlar her alanda faaliyetlerini sürdürmektedirler. İslam Komitesi, Arnavutluk’un her bölgesinde bulunan müftülüklerle birlikte hizmet vermektedir.

II. Uluslararası Din ve İnsan Sempozyumu (UDİS-2021) "Din, Ahlak ve Hukuk" Kitabı, 2021

Albanians during the Ottoman State have always had a special importance. Roughly more than five c... more Albanians during the Ottoman State have always had a special importance. Roughly more than five centuries (1385-1912) of living together Albanians and Ottomans enjoyed unity and solidarity, as result of which the majority of Albanians adopted the religion of Islam. The adoption of Islam throughout these centuries, it has been in a slow but steady rise (70-75% in Albania and 95% in Kosovo). Throughout history this situation has attracted the attention of writers and researchers. Based on this, different studies have been put forward with an objective and subjective point of view. The majority of these studies supports the approach that the Ottomans through various pressures and coercions imposed their religion on the Albanians. However, it is a fact that a belief cannot be imposed by pressure and coercion on Albanians, who are known for their courage and determination. There are two main factors that cause the Albanian people to adopt the religion of Islam in line with their own consent and wishes. One of them is the attractiveness of the religion of Islam besides the successful use of the Ottomans effective Islamization policies. The second element during those times the internal structure of the Christians in Albania and some of their practices towards the people. In this regard, the neglective behavior and practices of the Christian clergy, the deprivation of religious services for 40-50 years in some regions, lack of education and similar reasons are among the factors affecting this situation. The subject discussed in this research is the XV-XVII centuries of the Christian clergy, and centuries long moral declining and the unconventional behaviors and similar practices seen among the clergy. The study has been handled with an objective approach in the light of domestic and foreign archive documents. In the study, the important methods of the History of Religions such as historical, comparison, characterization and hermeneutic and similar methods which are used with the aim to reveal the truth.

Keywords: Morality, Moral Problems, Christian, Religious Man/Cleric, Albanian, Ottoman

II. Uluslararası Osmanlı İzleri Sempozyumu BALKANLAR. / II. International Ottoman Traces Symposium - BALKANS, 2022

ABSTRACT During the Ottoman period, Catholic and Orthodox Christians and Jews living in Albania ... more ABSTRACT

During the Ottoman period, Catholic and Orthodox Christians and Jews living in Albania were legally accepted as minorities (dhimmi), but the patriarchates they were related to were different. The Catholics were attached to the Papacy, while the Orthodox were affiliated to the Fener Greek However, when the stagnation and regression periods of the Ottoman State appeared then some dissatisfaction between the Orthodox in the Balkans and the Fener Greek Patriarchate occurred. Because the Greek (Orthodox) used to indicate his religious affiliation in Rumelia, Non-Greeks started to express their dissatisfaction with the Fener Greek Patriarchate, which tried to impose the meaning of race and ethnicity as well as the meaning of Roman (Catholic) and Turkish (Muslim) beliefs. In opposition to this assimilation approach, the Churches of Bulgarians in 1870, the Serbs in 1879 and the Romanian in 1885 obtained the status of autocephaly by separating themselves from the e Istanbul Fener Greek Patriarchate. Albanians were the last people in Rumelia to leave the Ottoman Empire, and the Albanian Orthodox Church was the last church to receive autocephaly from the Fener Greek Patriarchate. In addition, it can be said that it (Albanian Orthodox Church) is the church that suffered the most in this autocephaly path compared to other Orthodox Churches in Rumelia. The unilateral declaration of the independence of the Albanian Orthodox Church, its relations with the Istanbul Patriarchate were severely hampered. Kristofor Kisi played a very important role in improving the relations between the Fener Greek Patriarchate and the Albanian Orthodox Church and in the acceptance of autocephaly. He was born in 1890 in the "Kala" neighborhood of the Albanian city of Berat. Having a high education, he worked as a clergyman in Istanbul Bakırköy and took on different religious duties in Albania. Discussions on the issue of "autocephaly" of the Albanian Orthodox Church lasted for many years and Kristofor Kisi, who is one of the biggest contributors in this difficult path, has not been studied before, as well as being discussed, presented and presented in an international study. We think it would be extremely beneficial to reflect the efforts of Kisi, who devoted his life to his hometown and his church. In this study, we will try to reveal the life of Kristofor Kisi and his importance and role in the establishment of the Albanian Orthodox Church.

Keywords: Kristofor Kisi, Ottoman Empire, Albania, Orthodox Church, Ecumenical Patriarchate of Istanbul

Türkiye Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 2018

Ortaokul ARNAVUTÇA 6 (Öğretim Materyali) Yazarlar Arş. Gör. Tolga DİLLİOĞLU Arş. Gör. Ece Dİ... more Ortaokul ARNAVUTÇA 6 (Öğretim Materyali)

Yazarlar
Arş. Gör. Tolga DİLLİOĞLU
Arş. Gör. Ece DİLLİOĞLU
Öğr. Gör. Rijetë SIMITÇIU
Öğr. Gör. Esin ÖMER

Editörler:
Dr. Öğr. Üyesi Ilir RRUGA

Arş. Gör. Tolga DİLLİOĞLU
Prof. Dr. Zekjir KADRIU

Türkiye Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 2019

Ortaokul ARNAVUTÇA 7 ( Öğretim Materyali) - Ders kitabı Yazarlar: Arş. Gör. Ece DİLLİOĞLU Öğ... more Ortaokul ARNAVUTÇA 7 ( Öğretim Materyali) - Ders kitabı

Yazarlar:
Arş. Gör. Ece DİLLİOĞLU
Öğr. Gör. Rijetë SIMITÇIU
Arş. Gör. Tolga DİLLİOĞLU

Editörler:
Dr. Öğr. Üyesi ilir RRUGA

Arş. Gör. Ece DİLLİOĞLU
Prof. Dr. Zekjir KADRIU

Ortaokul ARNAVUTÇA 8 (Öğretim Materyali), 2021

BALKANLAR ve İSLÂM -BALKANLARDA İSLÂM DİNİ ve KÜLTÜREL HAYAT- Cilt: I, 2020

İÇİNDEKİLER TAKDİM ................................................................................. more İÇİNDEKİLER
TAKDİM ......................................................................................... 09
AÇILIŞ KONUŞMALARI
Prof. Dr. Cevdet KILIÇ ................................................................. 11
Trakya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dekanı
Sempozyum Düzenleme Kurulu Başkanı
Prof. Dr. Erhan TABAKOĞLU..................................................... 13
Trakya Üniversitesi Rektörü
Prof. Dr. Salih TUĞ ....................................................................... 15
İslâmî İlimler Araştırma Vakfı II. Başkanı
Prof. Dr. Süleyman BAKİ 16
Tetova Üniversitesi Felsefe Fakültesi
Prof. Dr. Mehmet Zeki İBRAHİMGİL 21
Gazi Üniversitesi Edebiyat Fakültesi

TEBLİĞ veTEBLİĞCİLER

BİRİNCİ BÖLÜM

İSLÂM DİNİNDE BİRLİKTE YAŞAMA TECRÜBESİ
1. Balkanlarda İslâm & Geçmişi Esaslı Bir Şekilde Anlamak
Adnan İSMAİLİ 25
2. Balkanlar: Bir Arada Yaşama Tecrübesi ve Felsefesi
Muharrem HAFIZ 496
3. Balkanlarda Bir Arada Yaşayabilmenin İmkânı Üzerine
Felsefî Bir Deneme
Hasan ATSIZ 63
4. Aliya İzzetbegoviç Düşüncesinde Birlikte Yaşama Tecrübesi
(Çokkültürlülük)
Ahmet ÇAPKU 73
5. Balkanların Geleceği Bağlamında Günümüzde
Ekstremist/Aşırıcı Dini Grupların Etnik ve Dini Barışa Etkisi
(Makedonya Örneği)
Mehmet DALKILIÇ 93
6. Slav Uluslarının Balkanlar’da Hıristiyanlaşma Tarihi
Üzerine Bir İnceleme
Halim IŞIK 117
7. Fransız İhtilaline Karşı İstanbul Kilisesinden Yükselen Tepki:
“Babalar Öğretisi“ (Dhidhaskalia Patriki)
Salih İNCİ 165
8. Bir Arada Yaşama Sorunu Bağlamında Osmanlı-Fransisken
İlişkileri
Cengiz BATUK 193
İKİNCİ BÖLÜM
EĞİTİM ve TOPLUM
9. Most Prominent Representatives of The Bosniak Islamic
Scholars During The Ottoman Period
Sedad DIZDADAREVIĆ 227
10.Türkiye’de Yüksek Öğrenim Görmüş Balkan Ülkelerindeki
İlahiyatçıların Sosyo-Ekonomik ve Mesleki Problemleri
Vejdi BİLGİN–Kemal ATAMAN 235
11.Osmanlı Rumelisi’nde Kur’ân Tedrîsi ve Tilâveti
(Arnavutluk ve Makedonya Örneği)
Ahmet GÖKDEMİR 253
12.Tevhidî Düşünce Ekseninde İslâm Medeniyetinde İctimaî
yat (Toplum) Bilgisinin Gelişimi
Osman ŞİMŞEK 2737
TASAVVUF
13.Balkan Tekkelerinin Tesir Halkası
Kadir ÖZKÖSE 327
14.Mahmûd Râşid Belgrâdî’nin Risâle-i Ma’rûf İsimli Eseri
Işığında 19. Asırda Bosna ve Belgrad’da Nakşibendîlik
Necdet TOSUN 367
15.Balkanlarda Babagân Bektâşiliği ve Bektâşî Erenleri
Ömer Faruk TEBER 381

BALKANLAR ve İSLÂM – BALKANLARDA İSLÂM DİNİ ve KÜLTÜREL HAYAT– Cilt: II, 2020

İÇİNDEKİLER ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ARNAVUTLUK 1. Analysis on Existing Ottoman Heritage Buildings inside For... more İÇİNDEKİLER
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ARNAVUTLUK
1. Analysis on Existing Ottoman Heritage Buildings inside
Fortress Walls of Elbasan City
Brunilda BASHA–Zafer SAĞDIC 09
2. Arnavut Edebiyatında İslâm Dini Yansımaları ve
Söylemsellik Modelleri
Nysret KRASNİQİ-Abdulla REXHEPİ 33
3. Theofan Stilian Noli’nin Arnavut Ortodoks Kilisesi’ne
Katkıları
İlir RRUGA 49
BOSNA-HERSEK
4. Balkan İslâm’ının Beyaz Perdeye Yansıması: Yücel
Çakmaklı’nın Kanayan Yara Bosna Filmi Üzerine Felsefi
Değiniler
Rıfat ATAY-Merve KESENCİ 73
5. Boşnaklarda Arap Dili Öğretimi -Mahiyeti ve KronolojisiSeyfettin HARUNİ 93
6. Surviving Elements of "Tradition" in the Bosnian Family-A
Contribution to Understanding the Anthropology of the Family
Amel ALİĆ 117
SIRBİSTAN VE KARADAĞ
7. Balkanların Sırbistan Bölgesindeki İslâm ve İslâmî Eserlerin
Akibeti
Eyüp SALİH 1416
8. Novi Pazar’da Din Eğitiminin Özellikleri ve Biçimleri
Emina SADIKOVIĆ 159
9. Sırbistan’ın Sancak Bölgesindeki Medreseler ile Türkiye’deki
İmam-Hatip Liselerinin Eğitim Müfredatları Yönünden
Karşılaştırılması
Yakup YILMAZ-Yasin YAYLA 171
10.Ülgün Şehri ve Yakın Çevresindeki Osmanlı Dönemine Ait
Arap-Osmanlı Harfleriyle Yazılan Mezar Taşları ile İlgili Genel
Bir Değerlendirme
Ali BARDHİ 183
KIRIM VE ROMANYA
11.Cengiz Dağcı’nın Romanlarında Siyaset: Hüzün ve Acının
Bir Toplumu Oluşturması
Celal TÜRER 197
12.Romanya ve Aşağı Tuna Avrupa Bölgesinde Geçmişten
Bugüne Türk Miraslarının Canlandırma ve Koruma Mücadelesi
Gülten ABDULA NAZARE 211
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
KUZEY MAKEDONYA
13.Osmanlı Döneminde Makedonya’da Yetişen İlim Adamları
Hüseyin ALGÜL 235
14.Kuzey Makedonya’daki Osmanlı Medreseleri ve Üsküp
Mefail HIZLI 253
15.Üsküp Meddah Medresesi ve Kapatılmadan Önce Yetişen
Müderrisler
Süleyman BAKİ 269
16.İştip Kazası’nın Tarihi ve Etnik Yapısı (XIX. Yüzyıl)
Bilal RUSHİD 293
17.Osmanlı Döneminde Makedonya Kratova’da Eğitim
Kurumları
Hasan TELLİ 3077
18.Osmanlı Kesriye’sindeki Eğitim Kurumları: Bir İcmal
Murat ÇELİK 325
19.Makedonya’daki Müslümanlarda Ölüm ile İlgili Belli Başlı
İnanç ve Adetler
Mensur NUREDİN 351
KOSOVA
20.Sırbistan’ın Kosova’daki Arnavut Müslüman Nüfusunun
Etnik Temizlik Politikası
Fehari RAMADANI 359
21.Müslüman Engelli Gençlerde Dini İnancın Psikolojik Etkisi
(Kosova Örneği)
Feim GASHİ 377
22.Bir Hudut Kazasında Toplumsal İlişkiler ve Yönetim
Politikaları: Gilan/Gjilan ve Asayiş Sorunları
Seda ŞAHİN AHMETAJ 405
BEŞİNCİ BÖLÜM
YUNANİSTAN, BATI TRAKYA VE TRAKYA
23.Yunanistan, Dimetoka Seyit Ali Baba (Kızıl Deli Sultan)
Tekkesi ve Velâyetnamesi
Kazım SARIKAVAK 423
24.XV. Yüzyılın Ortasında Batı Trakya’da Bir Osmanlı Nahiyesi:
Ferecik
Cengiz PARLAK 433
25.İslâm’a ve Orduya Köprü: Uzunköprü
Yılmaz BÜKTEL 461
26.Balkan Muhacirlerinin Dinî-Siyasî ve Kültürel Kimliğine
Dair Bazı Tesbitlerin Tekirdağ Örneğinden Hareketle Sunumu
Cüneyt ÖZVARDARLI 4798
BULGARİSTAN
27.Osmanlı Dönemi Bulgaristan’ında Kurulan Dârulhadislere Genel Bir
Bakış
Mustafa CANLI 491
28.1189 Numaralı Hurûfât Defteri Kayıtlarına Göre Şumnu’daki
Vakıf Kurumları
Habibe KAZANCIOĞLU 505
29.Bulgaristan’da (1933-1934) Yayımlanan Medeniyet
Gazetesi’ndeki Hadis Yazıları Üzerine Bir Değerlendirme
Alparslan KARTAL 529

BALKANLAR ve İSLÂM –BALKANLI ÂLİMLER, MÜTEFEKKİRLER ve ESERLERİ, 2020

İÇİNDEKİLER TEBLİĞ ve TEBLİĞCİLER BİRİNCİ BÖLÜM BALKANLARIN İSLÂMLAŞMASI 1. Balkanların İslâmlaşm... more İÇİNDEKİLER
TEBLİĞ ve TEBLİĞCİLER
BİRİNCİ BÖLÜM
BALKANLARIN İSLÂMLAŞMASI
1. Balkanların İslâmlaşmasında Kalenderî Otman Baba’nın
Vilâyetnamesi ve Hadîs Kaynakları
İsa AKALIN 09
2. Balkanların Fethinde ve İslâmlaşmasında Hizmetleri
Bulunan Bursalı Vezir Kara Timurtaş Paşa
Adem APAK 17
3. Aliya İzzetbegoviç ve Fatih Ali Hasaneyn’in Balkanlarda
Gerçekleştirdiği İslâm î Eserlerin Tercümeleri ve Gizli Dağıtımı
Ali CANÇELİK 37
İŞKODRALI LUTFİ PAŞA
4. İşkodralı Lutfi Paşa’nın Kırk Hadis Şerhinin Hadis İlmi
Açısından İncelenmesi
Ali SEVER 51
5. Tenbîhü’l-Âkılîn ve Te’kîdü’l-Gâfilîn Eseri Bağlamında
İşkodralı Lutfi Paşa’nın Sıfat ve Müteşâbih Meselesine Yaklaşımı
Halil İbrahim DELEN 69
İKİNCİ BÖLÜM
BOSNALI ÂLİM VE MÜTEFEKKİRLER
6. Osmanlı’da Siyasi Düşünce ve Hasan Kâfi Akhisârî
M. Necip YILMAZ 876
7. Hilmi b. Hüseyin Bosnevî’nin Tanzimât’a ve Meclis-i
Meb‘ûsân’da Gayr-i müslim Temsiline Dair Risalesi
Emine Nurefşan DİNÇ 105
8. Derviş Ali el-Bosnevî ve Tercüme-i Hadis-i Erba‘in ve
Hikâye-i Erba‘in ve Gaziler Menakıbı Adlı Eseri
Hızır YAĞCI 145
9. Sulejman Tabaković’in Divan Adlı Eseri Üzerinden
Alhamiyado Edebiyatında Türkizmalar
Refik SADIKOVIC 171
10. Bosnalı Mutasavvıf Şair Hasan Kāimî’nin Tasavvuf
Anlayışı ve Türk Tasavvuf Edebiyatı’na Katkıları
Betül İZMİRLİ 181
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
KUZEY MAKEDONYALI ÂLİM VE MÜTEFEKKİRLER
11. Bilgelik, Ahlak ve Siyaset Bağlamında Makedonyalı Büyük
İskender’in Menkıbevi Kişiliği
Cevdet KILIÇ 209
12. Hasan Fehmi Efendi ve Risale-i İman Adlı Eseri
Muhammet ALTAYTA–Meral JAHJAI 235
13. Manastır Müftüsü Recep Efendi ve II. Meşrutiyet Dönemi
Arnavutça Alfabe Tartışmalarındaki Yeri
Büşra TAMAÇ 263
14. Modernleşme Döneminde Balkanlar’dan İstanbul’a Bir
Düşünce Tarihçisi ve Münekkid Olarak Mehmet Ali Aynî (1869-1945)
Mehmet SEVER 287
15. Yahya Kemal ve Balkanlar
H. Ömer ÖZDEN 305
16. Makedonya Üsküp Millî Kütüphanesindeki Cönklerde Yer
Alan Yûnus Emre’nin Şiirlerine Dair
Ramadan DOĞAN 3257
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
BULGARİSTANLI ÂLİM VE MÜTEFEKKİRLER
17. Mevlid Atfedilen Bir Müstensih: Vidinli Mahmud-Zâde
Ahmed
Seydi KİRAZ 357
18. Sofyalı Bâli Efendi’nin Hayatı ve Usulu’l- Fakr Risalesi
Gülsüm YAKAR 365
19. Osmanlıʼdan Cumhuriyete, Bulgaristanʼdan Türkiyeʼye
İlme Adanmış Bir Ömür: Osman Keskioğlu
Mahmut KELPETİN 379
20. Köstendilli Süleymân Şeyhî Efendi ve Te’vilât-ı Erbaîn
İsimli Eserinde Geçen Hadislerin Kaynak Değeri
Muhammed AKDOĞAN 387
21. 19. Asır Osmanlı Hukukçusu ve Devlet Adamı:
Karinâbâdîzâde Ömer Hilmi Efendi Hayatı ve Eserleri
Munir Yaşar KAYA 411
22. Medresetü’n-Nüvvâb Hocalarından Yusuf Ziyaeddin
Ersal’ın Tefsire ve Kur’ân’a Yaklaşımı
Sema GEYİN 433
FİLİBELİ AHMED HİLMİ
23. Doğu-Batı Kutbunda Bir Balkan Düşünürü Olarak Filibeli
Ahmed Hilmi’de Batı ve Felsefe Algısı
Ahmet DAĞ 449
24. Filibeli Ahmed Hilmi’ye Göre Yöntem Sorunu
Ramazan TURAN 475
25. Balkan Muhâcirlerinden Şehbenderzâde Filibeli Ahmed
Hilmi ve Şiîlik-Sünnîlik Meselesine Dair Mülahazaları
Kamile ÜNLÜSOY 493
BEŞİNCİ BÖLÜM
EDİRNELİ ÂLİM VE MÜTEFEKKİRLER
26. Hasan Sezâyî’nin Bir Gazeline Harîrîzâde Tarafından
Yapılmış Bilinmeyen Bir Şerh: el-İmdâd fi’l-Mebde’ ve’l-Me‘âd
Selami ŞİMŞEK 517
27. Edirneli Bir Bilim İnsanı: Ömer Lütfi Barkan’ın Hayatı İlmî
Kişiliği Ve Para Vakıflarına Dair Görüşleri
Fatih YAKAR 5398
MEHMED FEVZİ EFENDİ
28. Edirne Müftüsü Mehmed Fevzi Efendi’nin Teysîru’l-Fülk
fî Tefsîri Sûreti’l-Mülk Adlı Eseri
Mustafa ŞENTÜRK 559
29. Edirne Müftüsü Mehmed Fevzi Efendi’nin el-Feyzü’l-Câri
fî Ta’rîfi’1-Beyzâvî ve’l-Buhârî İsimli Eserinin İncelenmesi
Abdullah Taha İMAMOĞLU 583
30. Edirne Müftüsü Mehmed Fevzî Efendi’nin (1826–1900)
‘İyânü’l-Mesâil Fî Beyâni’l-Menâsik Adlı Eseri Üzerine Bazi
Değerlendirmeler
Mehmet ÖZKAN 597
31. Gülistân’ın İzinde: Edirne Müftüsü Fevzi Efendi ve Farsça
Bülbülistân’ı
Uğur BORAN 623
32. Son Devir Osmanlı Âlimlerinden Fevzi Efendi ve
Hakikât’ul-Hürriyye Adlı Eserindeki Fıkhî Meselelere Dâir Bir
Değerlendirme
Mehmet ÖZTÜRK 643
ÖZET (Türkçe, İngilizce, Arapça) 665
DİZİN 668

Yeni Dini Hareketler Ansiklopedisi, 2020

Siddha Yoga Dham Hindu geleneğinde ortaya çıkan Siddha Yoga Dham, 1975 yılında Swami Muktananda P... more Siddha Yoga Dham
Hindu geleneğinde ortaya çıkan Siddha Yoga Dham, 1975 yılında Swami Muktananda Paramahansa (d. 1908 – ö. 1982) tarafından kurulan bir Saddhana (manevi bir yol) olup bu dini hareket doğu felsefesine dayanmaktadır. Öğretileri ve uygulamaları esas olarak Hint Felsefesi’nin Keşmir Şaivizm ve Advaita Vedanta ekollerine dayanmaktadır. Özellikle, Guru’ya yoğun bağlılığın olduğu bir yol olan Siddha Yoga, Guru Kripası (zarafet) olmadan kişinin en yüksek aydınlanmaya ulaşamayacağını öğretir.
Siddha Yoga Dham’ın kurucusu olan Swami Muktananda, 16 Mayıs 1908’de Hindistan’ın Mangalore şehrinde doğmuştur. ...

Yeni Dini Hareketler Ansiklopedisi, 2020

Doğu Afrika kökenli Katolik hareketi olan Legio Mari veya Legion Maria, 1921’de İrlanda’nın Dubli... more Doğu Afrika kökenli Katolik hareketi olan Legio Mari veya Legion Maria, 1921’de İrlanda’nın Dublin kentinde kurulan Mary Lejyonu’ndan kopuşunun bir sonucudur. Bu lejyonun yayıldığı bölgeler, Katolik Kilisesinin etkisinden kurtulmuştur. Saflaştırılmış bir Katolik Kilisesi olarak ortaya çıkan bir lejyondur. 1963 yılında ortaya çıkmış olup günümüze kadar Lejyon kendi içerisindeki sisteminin çoğunu oturtmuş durumdadır. Bu hareketin kuruluş amacı, Hıristiyan maneviyatını küçük bir grup önderliğinde geliştirmek ve sıradan insanları/halkı rahiplerin rehberliğinde pastoral ve misyoner çalışmalarına katılımını teşvik etmekti. Legio Maria’nın kurucusu Kenyalı Simeo Ondeto (d.1910/1917 -ö.1992), Nyabondo’nun Kisuma bölgesinde doğmuştur.

Yeni Dini Hareketler Ansiklopedisi, 2020

The Spirit of Jesus Church (Iesu no Mitama Kyokai) - “İsa’nın Ruhu Kilisesi” Hareketin ismi Japo... more The Spirit of Jesus Church (Iesu no Mitama Kyokai) - “İsa’nın Ruhu Kilisesi”

Hareketin ismi Japonca “イエス之御霊教会 (Iesu no Mitama Kyokai)", İngilizce “The Spirit of Jesus Church” ve Türkçe olarak “İsa’nın Ruhu Kilisesi” şeklinde tercüme edilebilir. The Spirit of Jesus Church, Batı'dan etkilenen misyon kiliselerinden bağımsız bir şekilde hareket eden ve yerli bir yanıtı temsil eden bir Japon Hıristiyan hareketidir. Hareketin kurucusu olan Jun Murai (1897-1970), Tokyo'daki Aoyama Cakuin Üniversitesi'nde ilahiyat eğitimi görmüş bir Metodist vaizin ikinci oğluydu. ...