Açıklayıcı Metin Yapısı Farkındalığı Testinin Geliştirilmesi (original) (raw)
Related papers
Okuduğunu Anlama Testinin Geliştirilmesi
ÖZ Bu çalışmanın amacı ortaokul öğrencilerinin okuduğunu anlama durumunu ölçmek için geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı geliştirmektir. Testi geliştirme sürecinde, kuramsal çerçeve bağlamında kavrama ve soru türü temelinde test maddeleri oluşturulmuştur. Test son biçimini almadan önce uzman görüşleri alınmış, yirmi öğrenciyle pilot çalışması yapılmış ve kapsam geçerliliği için test belirtke tablosu oluşturulmuştur. Okuma-Anlama Testi (OAT) son halini aldıktan sonra 2014-2015 Eğitim-Öğretim yılında Gaziantep, Burdur, Niğde, Ordu, Urfa ve İstanbul illerinde bulunan 7 devlet okulunun 5,6,7 ve 8. sınıfına devam eden 696 öğrenciye uygulanmıştır. İstatistiksel analizlerde Lawshe Tekniği ile kapsam geçerliği 1.00 olarak hesaplanmıştır. Anlama testinde yer alan soruların iç tutarlılığını belirlemek için Cronbach's Alfa ve Sperman Brown iki yarı test test güvenirliliği hesaplanmıştır. Yapılan analizler sonucunda, test sonuçlarının güvenirlik katsayısı (Cronbach's Alpha) 0,744 ve (Sperman Brown) .802 olarak bulunmuştur. Bu analizlere ek olarak okuma testi maddelerine %27'lik alt-üst grup karşılaştırmaları yapılmıştır. Bu açıdan, ölçeğin iç geçerliliğinin tespiti için bağımsız gruplar için t-testi uygulanmıştır. Ayrıca ölçekteki maddelerin madde güçlük ve madde ayırt edicilik değerleri hesaplanmıştır. Yapılan madde analizi (ITEMAN) ile testin ortalama madde güçlüğü 0,507 ve ortalama madde ayırt ediciliği 0,431 olarak hesaplanmıştır. Bu sonuçlar geliştirilen OAT ile geçerli ve güvenilir sonuçlara ulaşıldığını göstermektedir. ABSTRACT The aim of this study is to develop a valid and reliable measurement tool to measure the status of middle school students' reading comprehension. In the test development process, test items were established according to types of comprehension and questions in the context of theoretical framework. Expert opinions were taken before the test was finalized. Pilot study was conducted with twenty students and table of test specifications were created for content validity. After the final version of Reading Comprehension Test was formed, it was fulfilled on 696 students who studied at 5th, 6th, 7th and 8th classes of governmental schools in Gaziantep, Burdur, Niğde, Ordu and Istanbul in 2014-2015 academic year. Item difficulty and item discrimination values were calculated with statistical analyze. Cronbach's Alpha was calculated to determine the internal consistency reliability of questions in comprehension test. According to the analyzes, the reliability coefficient (cronbach's alpha) of the test results was found to be 0,744. According to item analyzes (ITEMAN), the average item difficulty of the test is calculated to be 0,507 and the average item distinctiveness of the test is calculate to be 0,431. These results indicate that valid and reliable results were gained with the developed test.
Okuma Eğitiminde Metin Yapısı Farkındalığı: Bilgilendirici Metin Örneği
Turkish Studies
ÖZET İnsan dil ve düşünce sisteminin doğal bir yansıması olan metinler eklerin, sözcük ya da düşüncelerin basit biçimde bir biri ardına eklenmesinin çok daha ötesinde, metinsel yapının her bir farklı katmanında, metin türünün gerekli kıldığı genel türsel ilkeler uyarınca ve anlamlı biçimde bir biri ardına eklemlenen, karmaşık ilişkiler ağı üzerine kurulmuş dilsel ve dilbilgisel unsurlardır. Bu nedenle okuma-anlama sürecinde, metin alıcısının etkin bir okuma-anlama süreci geçirebilmesi ve okuma ediminin temel çıktısı olarak metinlerden bilgi edinebilmesinin yolu ancak ve ancak karmaşık ilişkiler ağı üzerine kurulmuş olan metinlerin nasıl çözümleneceğini bilmesiyle mümkündür. Metni çözümlemenin yolu da bir metni diğerinden ayıran, metinde yer alan duygu ve düşüncelerin okuyucuya ne şekilde aktarıldığıyla ilgili olan ve ayrıca okuma sürecinde odak penceresi yaratarak okurun metin türü şemasına erişimine olanak tanıyan yapısal özelliklerin belirlenerek okuma eğitimiyle ilgili eğitim programlarına dâhil edilmesiyle mümkündür. Bu noktadan hareketle çalışmanın amacı, bilgilendirici metin türüne özgü ayırıcı yapısal bir özellik olarak okuma-anlama sürecinde bilgilendirici metinlerin okunmasına, anlaşılmasına, değerlendirilmesine ve metin türleri arasındaki farklığının kavranmasına katkı sağlayacağı düşünülen tanıtsallık ulamının, bilgilendirici metin türüyle olan ilişkisinin belirlenerek bu metin türünde sergilediği görünümlerinin betimlenmesidir. Anahtar Kelimeler: Okuma eğitimi, metin türü, bilgilendirici metinler, uygulamalı dilbilim.
Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde “Metin Türü Odaklı Açıklayıcı Metin Yazma Modeli”
2017
Metin türleri, metini anlama ve üretme aşamalarında bireyi yönlendirerek bildirişimin sağlanmasına katkıda bulunmaktadırlar. Bu nedenle yazma, okuma, konuşma ve dinleme becerisinin geliştirilmesi açısından metin türü odaklı yaklaşımın yabancı dil öğretiminde kullanılması büyük bir önem arz etmektedir. Açıklayıcı metin türü, yazarın bir konuyu birtakım ön koşul önermelerden ve bilinen gerçeklerden yararlanarak mantıksal çerçevede açıklamasıdır (Brinker, Cölfen ve Pappert 2014: 69). Türkçe öğretiminde kullanılan metin türlerini kullanımlık metin ve edebiyat metinleri olmak üzere başlıca iki ana başlık halinde tasnif etmek gerekir (Rolf 1993: 125). Bilgi aktarmanın ön planda olduğu kullanımlık metinler, yabancı dil öğretiminde de kullanılabilen ve belli bir öğrenci seviyesine yönelik olan metinlerdir. Alan uzmanları bu didaktik türleri alan dil öğretimi açısından kolay, zor ve karmaşık olmak üzere üç gruba ayırmaktadırlar (bkz. Becker-Mrotzek ve Böttcher 2015: 85ff). Çalışmamızda ele alacağımız metin türü karmaşık nitelikte bir metin türüdür. Çünkü açıklayıcı işlev içeren metin belli bir amaç doğrultusunda (niçin?) üretilmeli, açıklayıcı metinin yapısal ve dilsel özellikleri (nasıl?) ile metnin alıcısı (kime?) dikkate alınmalıdır. Açıklayıcı işlev içeren metinleri karmaşık yapan başka bir özellik ise açıklamaların diğer metin işlevleriyle bir arada yer almasıdır. Çalışmamızın amacı öncelikle öğrencilerin yazma beceresini geliştirmek amacıyla araştırmacılar tarafından geliştirilen metin türü odaklı açıklayıcı metin yazma modelini ortaya koymak ve ardından bu modelden nasıl yararlanılabileceğini göstermektedir. Tanıtımı yapılacak olan ders modeli İstanbul Üniversitesi Dil Merkezinde Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen B2 seviyesindeki Suriye uyruklu 20 öğrenci üzerinde uygulanmıştır. Toplanan öntest ve sontest verilerinin çözümlenmesi sonucunda toplam 14 öğrenciden elde edilen verilere göre araştırmacılar tarafından geliştirilen ders modelinin Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerin açıklayıcı metin bölümlerini oluşturma düzeylerini ve düşünceyi geliştirme yöntemlerini kullanma sıklıklarını sontest lehine olumlu yönde etkilediği saptanmıştır. Yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrencilerin açıklayıcı yazma becerilerinin geliştirilmesine yönelik araştırmacılar tarafından geliştirilen metin türü odaklı açıklayıcı metin yazma modelinden öğretmenlerin ve ders kitabı yazarlarının faydalanabileceği düşünülmektedir.
Hacettepe University Journal of Education, 2019
Bu araştırmanın amacı kavramsal anlamasında değişim olan ve olmayan fen bilgisi öğretmen adaylarının, ısısıcaklık ile ilgili hazırlanmış açıklayıcı metni okurlarken zihinlerinde aktif hale gelen bilişsel-üstbilişsel stratejileri ile süreç ürünlerini ve kullanım amaçlarını incelemektir. Araştırmada durum çalışması kullanılmıştır. Isı-sıcaklık konusunda hem sayı hem de çeşitlilik açısından fazla alternatif kavrama sahip olduğu belirlenen 9 öğretmen adayı araştırmaya katılmıştır. Bu öğretmen adaylarının ısı-sıcaklık ile ilgili kavramsal anlamaları hakkında detaylı bilgi edinmek amacıyla bu öğretmen adayları ile hem metin öncesi hem de metin sonrası görüşme yapılmıştır. Bu öğretmen adaylarının ısı-sıcaklık ile ilgili bir metni okurken kullandıkları stratejileri ve süreç ürünlerini belirlemek için öğretmen adaylarından ilgili metni sesli okumaları ve sesli düşünmeleri istenmiştir. Kullandıkları stratejilerin ve süreç ürünlerinin bilişsel ya da üstbilişsel olup olmadığını belirlemek amacıyla metin okuma süreci tamamlandıktan sonra kullanım amaçlarını belirlemeye yönelik yarı-yapılandırılmış görüşme yapılmıştır. Elde edilen veriler analiz edildikten sonra, metin okuma öncesi sahip olduğu alternatif kavramı, metin okuma süreci sonrasında gideren öğretmen adaylarının metni okuma sürecinde fazla sayıda strateji ile süreç ürünleri kullandıkları ve bunların daha çok üstkavramsal faaliyetleri aktif hale getirmek amacıyla kullanıldığı belirlenmiştir.
Üst Düzey Okuduğunu Anlama Becerileri: Başarı Testi Geliştirme Çalışması
Öz: Uluslararası düzeyde geçerliği olan PISA sınavlarında OECD tarafından her üç yılda bir 15 yaş grubundaki zorunlu eğitimin sonuna yaklaşan öğrencilerin okuma, matematik ve fen becerileri ölçülmekte ve değerlendirilmektedir. Türkiye 2003 yılından beri katıldığı bu sınavlarda özellikle okuduğunu anlama alanında diğer ülkeler arasında son sıralarda yer almaktadır. Bu durumun nedenleri arasında öğrencilerimizin üst düzey okuduğunu anlama becerilerini ölçecek şekilde hazırlanmış sorularla karşılaşmamaları yer almaktadır. Bu sebeple bu çalışmanın amacı üst düzey okuduğunu anlama konusunda öğrencilerin başarısını ölçmek için PISA formatında bir başarı testi geliştirmek olarak belirlenmiştir. İlk olarak üst düzey okuduğunu anlama alanında kazanım listesi oluşturulmuş ve bu kazanımlara uygun olarak 52 soru hazırlanmıştır. Sorular 2017-2018 eğitim-öğretim yılının bahar yarıyılında Konya ilindeki 8., 9., 10. ve 11. sınıfta öğrenim gören toplam 280 öğrenciye uygulanmıştır. Bu ön uygulamadan sonra geçerlik ve güvenirlik analizleri yapılmış ve sorular yine aynı sınıf düzeylerindeki farklı 280 öğrenciye uygulanmıştır. Madde analizleri ile testin ortalama madde güçlük ve ayırt edicilik indeksleri 0.46 ve 0.45 olarak belirlenmiştir. Testin güvenirlik analizi KR-20 ve KR-21 teknikleri ile hesaplamıştır. Kuder Richardson-20 güvenirlik katsayısı (r) 0.84; KR-21 ise 0.83 olarak bulunmuştur. Yapılan analizler sonucunda üst düzey okuduğunu anlama becerisini ölçen 24 soruluk geçerli ve güvenilir bir başarı testi geliştirildiği belirtilebilir.
2020
Bu araştırmanın genel amacı metin türleri bağlamında az gören, görme engelli ve gören öğrencilerin yazılı ifade becerilerinin incelenmesidir. Bu genel amaç için öğrencilerin yazılı ifade becerileri uzunluk, süre, bağdaşıklık, tutarlılık ve kalite değişkenleri açısından incelenmiştir. Araştırma grubu 111'i az gören, 113'ü görme engelli ve 120'si gören, toplam 344 öğrenciden oluşmaktadır. Öğrencilere anı, ikna edici ve bilgilendirici metin olmak üzere üç farklı türde metin yazdırılmıştır. Elde edilen veriler SPSS programı aracılığıyla analiz edilmiştir. Bu kapsamda, Tek Yönlü Varyans Analizi ve Post-Hoc Scheffe Testi kullanılmıştır. Öğrencilerin yazma süreleri, metin türü açısından farklılaşmamıştır. Metin uzunluğunda da anlamlı bir farklılaşma görülmemiştir. Bütün öğrenciler; en fazla süreyi anı, en az süreyi ise ikna edici metin yazarken kullanmıştır. Görme engelli ve az gören öğrenciler en fazla kelimeyi anı metninde kullanmışlardır. Gören öğrenciler ise en fazla kelimeyi bilgilendirici metinde kullanmışlardır. Metin türü açısından, görme engelli ve az gören öğrencilerin tutarlılık ve kalite puanları anlamlı farklılığa sahip değilken, gören öğrencilerin puanları anlamlı farklılığa sahiptir. Metin bağdaşıklığında, öğrenciler arasında farklılıklar tespit edilmiştir. Araştırmanın sonunda, bulgular, ilgili alanyazın çerçevesinde tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.
Türkçe Bilimsel Metinlerde Tanıtlayıcıların İşlevleri
Selçuk Türkiyat, 2023
metadiscursive point of view. As a result of the study, the functions of the evidentials used in Turkish social sciences were determined, the specificity of these functions and their generalizability in terms of social sciences were discussed. Among the fields of History, Sociology, Psychology and Philosophy, it has been concluded that the most frequent use of evidential is in history, and the least frequent one belongs to the field of philosophy.
PISA Ölçütünde Metinsellik Rubriği Geliştirme
2021
Çalışmada ders kitaplarındaki metinleri değerlendirmek üzere "PISA Ölçütünde Metinsellik Rubriği"nin (PÖMR) geliştirilmesi amaçlanmıştır. Veriler 2019-2020 eğitim yılında okutulan ortaokul (5-8. sınıf) Türkçe ders kitaplarında serbest okuma metni olarak yer alan ve PISA'nın sürekli metin özelliklerini taşıyan 20 okuma metninin 4 bağımsız puanlayıcı tarafından puanlanmasıyla elde edilmiştir. Analitik rubrik için ölçüt atanırken PISA 2018 okuma becerileri değerlendirme çerçevesindeki bilişsel süreçler ve okuma yeterlik düzeyleri dikkate alınmıştır. Her ölçüt için 3 farklı başarı derecesi tanımlanmıştır. Geliştirilen analitik rubriğin geçerlik kanıtlarının sağlanması için öncelikle 8 uzmanın görüşüne başvurulmuştur. Toplanan uzman tepkileri üzerinden her bir ölçüt için kapsam geçerlik oranı hesaplanmıştır. Uzman görüşünden gelen dönütler ile geçerlik kanıtı olması amacıyla temel bileşenler analizi uygulanmıştır. Analitik rubriğin güvenirlik kanıtları için hesaplanan sınıf içi korelasyon katsayısı .96 ve Cronbach alfa değeri .96 olarak bulunmuştur. Puanlayıcılar arası güvenirliğe kanıt sağlamak için 2 Türkçe öğretmeninin yaptığı puanlamalar üzerinden ağırlıklandırılmış Kappa hesaplanmıştır. Elde edilen ağırlıklandırılmış Kappa katsayısı testine göre analitik rubriğin ölçütleri iyi ve çok iyi uyuşma göstermiştir. Yapılan çalışmalarla "bilgiye ulaşma", "anlama" ve "derinlemesine düşünme ve değerlendirme" olmak üzere 3 ana ölçüt ve toplam 8 alt ölçütten oluşan "PISA Ölçütünde Metinsellik Rubriği" geliştirilmiştir. Geliştirilen analitik rubriğin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.