Claude Backvis_Panorama poezji polskiej okresu baroku, t. 1 (original) (raw)

Barokowy hortus ludi w perspektywie geopoetyki (na wybranych przykładach literackich)

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica, 2016

Artykuł ukazuje barokowy hortus ludi (ogród zabaw) w perspektywie geopoetyki. Przedmiotem eksploracji są wybrane utwory poetów XVII wieku, na podstawie których badane zjawisko zostało poddane refleksji. Wykazano, na ile rzeczywiste miejsca mogły inspirować autorów opisujących szlacheckie bądź magnackie wirydarze, a z drugiej strony podjęto próbę określenia, w jakim stopniu kreacja literacka buduje miejsca poddane deskrypcji u potencjalnego odbiorcy dzieła literackiego (czytelnika). W wyniku analizy stwierdzono, że opisy barokowych hortus ludi to kreacje miejsc przetworzone w umyśle poety, odznaczające się aspektem malarskości, który może inspirować nie tylko architektów krajobrazu, ale również malarzy i innych artystów.W artykule uwzględniono także genezę barokowych ogrodów zabaw i cechy charakterystyczne parkowo-ogrodowych założeń począwszy od średniowiecza po barok. Obecny w poezji XVII wieku hortus ludi ukazano w nowym, geopoetycznym ujęciu.

Szczęśliwe Ziemie Rusi Czerwonej W Kreacjach Literackich Wybranych Poetów Renesansu I Baroku

2019

In the study Happy Lands of Red Ruthenia in selected renaissance and baroque poets' literary creations there were explored associations of literary space with European poetry's tradition, especially Italian, as well as with native tradition vested with local habits and ceremonies. Those affiliations created in Sebastian Fabian Klonowic, Szymon Zimorowic and Józef Bartłomiej Zimorowic's chosen pieces. Studies contained Sebastian Fabian Klonowic's poem Roksolania czyli ziemie Czerwonej Rusi and Zimorowic brothers' poetic cycles Roksolanki and Sielanki nowe ruskie. Thematics of those pieces pertain to space and tradition of Red Ruthenia, however it is possible to indicate affiliations with Mediterranean culture in them (especially in context of conventional speech poetics connected with mythological and mythical literary tradition). Analyzed pieces confirm that renaissance and baroque's culture of former Republic of Poland shaped under the influence of European ...

Obraz Artura Grottgera „Modlitwa konfederatów barskich przed bitwą” (pod Lanckoroną?): historia, literatura, ogląd

Artium Quaestiones

The subject of the paper is a painting by Artur Grottger, which has not yet been the subject of close art historical analysis, hindered by the complicated history of the painting as a material object: from its creation (1861–63) and being exhibited in Vienesse Kunstverein in 1864 (titled Das Gebet vor der Schlacht. Episode aus der vergangenen Zeit in Polen), via its appearances and disappearances in the arena of history, till its present status of an object in a private collection, whichlimits its accessibility. The reconstruction of the process of constituting its present title (The Bar Confederates Pray Before the Battle of Lanckorona), reveals the problematic status of the reference to the specific battle fought during the Bar Confederation (1768–1772). The confrontation of the pictorial presentation with a real course of the battle of Lanckorona (23 May 1771) proves that it was not Grottger’s imperative to reconstruct in a probabilistic manner neither the place nor the course o...

Torcular Christi w literaturze polskiego baroku. Wybrane przykłady

Język – Szkoła – Religia, 2021

W artykule omówiono motyw torcular Christi występujący w poezji barokowej. Mistyczna tłocznia ma proweniencję starotestamentową, a w tradycji chrześcijańskiej łączy się z Viae Dolorosae. W poezji religijnej XVII w. ujawnia się w porównaniu krwi Chrystusa do soku wyciśniętego w prasie z owocu winorośli i jest wykorzystywana w kreowaniu barokowego obrazu makabrycznej Męki Chrystusa. Obecność i symbolika tego motywu została przedstawiona na podstawie wybranych tekstów A. Rożniatowskiego, W. Potockiego, J.A. Morsztyna, W. Kochowskiego, W. Bartoszewskiego, K. Bolesławiusza, A. Wieszczyckiego i K. Miaskowskiego. Zwrócono też uwagę na motywy dolorystyczne – integralnie związane z Pasją – i na ich paralelną relację z męką Matki Bożej: udręczeniu Jezusa towarzyszą duchowe męczarnie Maryi. Ustalono, że kontemplacja zmaltretowanego i krwią zbroczonego ciała Zbawiciela i dramatu Jego Matki dostarcza sensualnych wrażeń, które przez wiarę umożliwiają przekroczenie granic zmysłowej percepcji i „pr...